การบำบัดทางภาษาไทยในหลักสูตร ๑๘ : หน้า 39/59

การถอดข้อความจากภาพเป็นภาษาไทย: กลาง แบบเรียนบำไวจาวาการสัมฤทธิ์แบบ ๑๘ ๔. มีชัยชนะอยู่หลังให้เปล่ง อ สระที่สุดของ ปุง เป็น อ ได้บ่า เช่น ปุกซึโน เป็นต้น (คํ า สุ สีกาอาการ) คำอื่ ท่ีผ่านระบุว่า มีรสอยู่หลังเปล่ง เสร็จเป็นที่สุ ดของคำว่าหันเป็น อ ได้ เช่น มนุษญี ต้นบทเป็น มโน+อญญา แปลกขุนะออกจากสระ มนุษญี+อญญา แปลง โอ เป็น ฎ ลบเสระหลัง มนุษญี+อญญา นำชัยชนะประกอบเสระหลัง มนุษญี อีตวาว ต้นบทเป็น อีติ+เอว แยกชัยชนะออกจากสระ อีติ+เอว แปลง อิ เป็น ฎ แปลง อ เป็น ? (สรณะชื่อ ๘) นำชัยชนะประกอบเสระหลัง อีตวาว ๕. มีชัยชนะอยู่หลังแปลง อว เป็น โอ ได้บ่า เช่น อว+กาโล เป็น โอกาส อว+นิกโ เป็น โนทูโร อว+วทติ เป็น โอวาติ อว+ลาน เป็น โอเลน ๖. มีชัยชนะอยู่หลังให้เปล่ง อว เป็น โอ เปลี่ยน(วิธี) โอ เป็น อู เช่น อุดคคด ต้นบทเป็น อว+คต แปลง อว เป็น โอ วิตริโอ เป็น อู ทำ คำ สังสฤวานวะ อุดคต คำว่า "วิตรฺต" หมายถึงทำให้ผิดจากเดิม ทำให้เสื่อมลง. เป็นการทำระที่เกิดจาก ๒ ฐานให้เป็น สาระที่เกิดจากฐานเดียว เช่น โอ เป็นสาระกิดา ๒ ฐานว่า โอ เป็น อู จึงเรียกว่า วิตรฺตคือให้เสื่อมลง ซึ่ง ตรงกันข้ามกับคำว่า วุฒิ หรือ พุทธี เพราะคำว่าพุทธีเป็นการทำให้เจริญขึ้น จากสาระฐานเดียวให้เป็นสาระ ๒ ฐาน เช่น พุทธี เป็น โอ เรียกว่า พุทฺธิ เพราะทำ อู ให้เจริญ ๗. คำศัพท์จากคนเป็นดินเข้าสันหรือสมสังกต์ศัพท์อื่น ๆ ให้แปลสาระสุดศัพท์เป็น โอ ได้ เช่น มน+มีย เป็น มิโมยะ ตป+ธิโน เป็น ตโป-ธิโน ตม+นุโม เป็น ตมุโท