ธรรมะอวารวารสารวิชาการทางพระพุทธศาสนา ฉบับที่ 1 ปี 2559 : หน้า 4/37

ธรรมะอวารวารสารวิชาการทางพระพุทธศาสนา ฉบับที่ 1 ปี 2559 1. ที่มา Samayabhedoparacanacakra (สมุยแยกโบจจอนจักร: SBh) เป็นคัมภีร์ที่ได้รับการจํานวนโดย พระอรรถม์มีเนื้อหาเกี่ยวกับมูลเหตุแห่งการแตกนิกายและมิตรธรรมของนิยายต่าง ๆ ซึ่งนักวิชาการได้นำมาเป็นบรรทัดฐานอ้างอิงสำหรับการศึกษาเพื่อให้ได้นำข้อมูลในประเด็นต่าง ๆ เช่น ก. ปีแแห่งพุทธบรินทราพุน ข. มูลเหตุแห่งการแตกนิกาย, และการแตกกิ่งนิกาย ค. มิติธรรมในนิกายนัน ๆ แต่ในปัจจุบันสำหรับการศึกษาค้นคว้าประเด็นต่าง ๆ เหล่านี้ในคัมภีร์ SBh ยังมีความไม่สะดวก เนื่องจากยังไม่ได้รับการแปลเป็นภาษาไทย ดังนั้นเพื่อประโยชน์สำหรับการศึกษาพุทธศาสตร์ในรุ่นต่อ ๆ ไป ผู้เขียนจึงมีความสนใจที่จะดำเนินการแปลคัมภีร์ SBh เป็นภาษาไทยโดยใช้นฉบับภาษาที่เป็นหลัก และนำฉบับภาษาที่สมมติประกอบการพิจารณาด้วย พร้อมทั้งใส่ซับธาระสำหรับผู้กระหายใครรู้ใน การศึกษาค้นคว้าและวิจัย เพื่อให้มีการพัฒนาต่อยอดจากงานชิ้นนี้ อีกทั้งยังเป็นการเปิดทางและกระตุ้นให้มีการศึกษาค้นคว้าเปรียบเทียบคัมภีร์ฐานภูมิในปัจจุบันต่าง ๆ ให้มากยิ่งขึ้น ในขณะที่แปลคัมภีร์ SBh ผู้เขียนได้เรียนรู้อย่างมากจากนักวิชาการที่เป็นผู้บุกเบิกในการแปลคัมภีร์นี้ และรู้สึกขอบคุณท่านเหล่านั้นสำหรับความรู้ที่ให้ผู้เขียน ¹ อาจารย์เสถียร โพธินันทรีเรียกชื่อคัมภีร์นี้ว่า “เถรธรรมมติกรรมศาสตร์” ซึ่งเขียนสนับสนุนว่า แปลตามชื่อคัมภีร์ “อับรรษฎศรีลัม” (Yi bu zong lun lun) ฉบับของพระเสถียรฯ-จัง(พระถังซำจั๋ง). ดูเพิ่มเติม เสถียร (2544:110) (2543: 133, 229), สิริวัฒน์ (2545: 68). ² Berchert (1995), Yamasaki (2002), Thavavuddho (2003). ³ เสถียร (2544:110-113) (2543: 133-137), สิริวัฒน์ (2545: 68-72). ⁴ เสถียร (2543: 228-385) (2544:193-326).