หน้าหนังสือทั้งหมด

การฝึกปฏิบัติในพระพุทธศาสนา
166
การฝึกปฏิบัติในพระพุทธศาสนา
…น ว่าพระองค์หมายถึงนัยใด มีความลุ่มลึกเช่นไร และนำความเข้าใจ นั้นมาสู่ภาคปฏิบัติ เพื่อฝึกหัดขัดเกลา กาย วาจา ใจ ของตนเอง (อัตถัญญู) 3. เมื่อฝึกจนได้ผลเป็นคุณธรรมภายใน ต้องรู้จักประเมินความก้าวหน้าของตนเอ…
บทความนี้สรุปการฝึกปฏิบัติตามแนวทางที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าแนะนำ โดยแบ่งกิจวัตรสำคัญออกเป็น 4 ประการเพื่อพัฒนาคุณธรรมและทำให้พระภิกษุเข้าถึงพระนิพพานได้อย่างแท้จริง โดยความสัมพันธ์ระหว่างการเรียนรู้และป
การประยุกต์หลักการกาลัญญูในชีวิตประจำวัน
173
การประยุกต์หลักการกาลัญญูในชีวิตประจำวัน
…ารบริหารเวลา คือการนำเวลาไปใช้ศึกษาทั้งปริยัติและปฏิบัติให้เข้มข้นขึ้น (กาลัญญู) เมื่อทำได้อย่างนี้ กาย วาจา ใจ ของท่านก็ยิ่งมีความบริสุทธิ์บริบูรณ์ คุณธรรมความดีงามมีแต่จะก้าวหน้า คุณวิเศษและความหลุดพ้น…
บทความนี้สรุปการเป็นกาลัญญู โดยเน้นไปที่การบริหารเวลาให้เกิดประโยชน์สูงสุดทั้งในชีวิตของพระภิกษุและฆราวาส พระภิกษุต้องมีคุณธรรม 5 ประการ ได้แก่ ธัมมัญญู, อัตถัญญู, อัตตัญญู, มัตตัญญู, และกาลัญญู เพื่อ
กาลัญญูกับการสำรวมในพระปาฏิโมกข์
238
กาลัญญูกับการสำรวมในพระปาฏิโมกข์
…ั้ง 5 จะทำให้การปฏิบัติตามขั้นตอนทั้ง 6 ประการในคณกโมคคัล ลานสูตรก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว ในขณะเดียวกัน กาย วาจา ใจ ก็ถูกขัดเกลาให้ใสสะอาดบริสุทธิ์ยิ่งขึ้นไป ใจ ที่เคยซัดส่าย ก็ค่อยๆ กลับเข้ามาตั้งมั่นอยู่ภา…
…รศึกษาและการปฏิบัติของพระภิกษุ เพื่อให้บรรลุผลสำเร็จในการฝึกปฏิบัติตามคณกโมคคัลลานสูตร และการขัดเกลากาย วาจา ใจ เป็นสิ่งสำคัญในการพัฒนาทางธรรมและการเข้าถึงนิพพาน ตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า.
การเป็นกัลยาณมิตรและการฝึกปฏิบัติในพระพุทธศาสนา
241
การเป็นกัลยาณมิตรและการฝึกปฏิบัติในพระพุทธศาสนา
…วิถีชีวิตของพระภิกษุโดยตรง และ ได้ผลอย่างรวดเร็ว แต่โดยสาระแล้ว ก็คือการฝึกเพื่อให้เกิดความบริสุทธิ์กาย วาจา ใจ ซึ่งก็คือฝึกไปตาม ศีล สมาธิ ปัญญา โดยมีเป้าหมายคือการน้อมใจกลับมาหยุดนิ่งตั้งมั่นอยู่ภายในต…
…นบทความนี้กล่าวถึงบทบาทของพระภิกษุในการเป็นกัลยาณมิตรให้แก่ญาติโยม การฝึกปฏิบัติเพื่อความบริสุทธิ์ในกาย วาจา ใจ และวิธีการปฏิบัติที่เหมาะสมสำหรับฆราวาส รวมถึงความสำคัญของการทำทาน การรักษาศีล และการเจริญส…
ความนำแห่งสามัญญผลสูตร
15
ความนำแห่งสามัญญผลสูตร
…นทีก็คือ การได้รับความ เคารพยกย่องจากบุคคลโดยทั่วไป นอกจากนี้ การเป็นนักบวชยังทำให้เป็นผู้มีความสงบ กาย วาจา ใจ มี สติสัมปชัญญะ มีปัญญาพิจารณาไตร่ตรองเรื่องต่างๆ รอบคอบขึ้น มีความเข้าใจเรื่องโลกและชีวิตอ…
บทที่ 1 กล่าวถึงความหมายของสามัญญผลในบริบทของพระพุทธศาสนา โดยเน้นถึงอานิสงส์ของการเป็นนักบวชที่บริบูรณ์บริสุทธิ์ ซึ่งจะได้รับผลดีและความเคารพจากผู้อื่น การเป็นนักบวชยังนำไปสู่การมีสติสัมปชัญญะ และเป็น
การบวชและความเข้าใจในทางธรรม
60
การบวชและความเข้าใจในทางธรรม
…ก้าวหน้า ทั้งทางโลกและทางธรรม ส่วนบาปนั้นส่งผลให้ชีวิตคนเรา ตกต่ำลงเรื่อยๆ 3. เมื่อบวชแล้วต้องสำรวม กาย วาจา ใจ ไม่ปล่อยใจให้คิดในทางบาปอกุศล คิดแต่ในทางบุญ กุศล ทำแต่บุญกุศลเท่านั้น 4. เมื่อบวชแล้วต้องอ…
…ะสงค์ในการบวชให้ชัดเจน การรักษาสัมมาทิฏฐิและการอยู่ในสันโดษถือเป็นหลักการสำคัญ นอกจากนี้ยังต้องสำรวมกาย วาจา ใจ ทำแต่ความดีและทำเนียบชีวิตสมณะให้ชัดเจน โดยมีความรักในความสงบและการฝึกสมาธิ เพื่อหลีกเลี่ยง…
พระพุทธคุณและวิชชา 8 ประการ
65
พระพุทธคุณและวิชชา 8 ประการ
… ศีลสังวร คือ การสำรวมในพระปาฏิโมกข์ 2) อินทรียสังวร คือ การสำรวมอินทรีย์ทั้ง 6 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ มิให้อารมณ์ส่วนที่จะ ชักนำไปทางชั่วเข้าติดอยู่ได้ สังวรเหล่านี้มีประจำพระองค์เป็นปรกติอยู่เสมอ ไ…
พระพุทธคุณแบ่งออกเป็นองค์ 2 คือ วิชชา และจรณะ โดยวิชชาหมายถึงความรู้ที่กำจัดความมืดหรืออวิชชา ส่วนจรณะเป็นข้อปฏิบัติอันเป็นทางบรรลุวิชชา ซึ่งมีองค์รวม 15 อย่าง เช่น ศีลสังวร อินทรียสังวร เป็นต้น พระสั
คุณธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
66
คุณธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…้วย สัทธาอย่างอุกฤษฎ์ ดังปรากฏในชาดกต่างๆ ที่พระองค์ได้บำเพ็ญบารมี โดยสละทั้งทรัพย์สินอันเป็น ของนอกกาย สละทั้งเนื้อเลือด และสละได้แม้ชีวิตมาแล้วอย่างสมบูรณ์ เพื่อการทำทาน รักษาศีล และ เจริญภาวนา 6) หิริ…
บทความนี้เสนอการสำรวจคุณธรรมหลักของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ช่วยในการบรรลุสัมโพธิญาณ ประกอบไปด้วยสัทธา ความเชื่อมั่นในความดี ความรู้สึกละอายต่อความชั่ว (หิริ) และกลัวบาป (โอตตัปปะ) นอกจากนี้ยังพูดถึงการศ
สุคโต: ผู้เสด็จไปดีแล้ว
67
สุคโต: ผู้เสด็จไปดีแล้ว
…จไปถูกต้อง 3) เสด็จไปสู่ฐานะที่ดี 4) เสด็จไปงาม 1) เสด็จไปดี หมายความว่า พระองค์ทรงประพฤติดี ทั้งทางกาย วาจา ใจ คือ กายสุจริต วจี สุจริต มโนสุจริต ทรงประพฤติสม่ำเสมอมาเป็นอเนกชาติ จนเมื่อพระบารมีเต็มเปี่…
…งาม โดยพระองค์ทรงประพฤติดีในหลายชาติ จึงดำเนินผ่านอริยมรรค สู่ดวงศีลที่สะอาดและบริสุทธิ์ ผ่านการอบรมกาย วาจา ใจ จนเข้าถึงธรรมกายและนิพพานในที่สุด จึงเรียกพระองค์ว่า 'สุคโต' ตามนัยต่างๆ ที่มาจากการปฏิบัติ…
ปาฏิโมกขสังวรศีล
84
ปาฏิโมกขสังวรศีล
ดังนั้น “ปาฏิโมกขสังวรศีล” จึงหมายถึง “เจตนาในการสำรวมระวังตนให้ประพฤติดีงามทาง กายและวาจา เพื่อตนจะได้พ้นทุกข์” วิธีปฏิบัติ “ปาฏิโมกขสังวรศีล” นั้น อาจแยกอธิบายเพื่อให้เข้าใจง่ายเป็น…
ปาฏิโมกขสังวรศีลหมายถึงการสำรวมระวังตนเพื่อการประพฤติดีงามโดยมีหัวข้อหลัก 3 ประการ ได้แก่ มรรยาทและโคจร, การเห็นภัยในโทษแม้เพียงเล็กน้อย, และการศึกษาในสิกขาบทต่างๆ อาจาระแบ่งเป็นอาจาระที่ดีและไม่ดี โด
แนวทางการดำเนินชีวิตของพระภิกษุ
86
แนวทางการดำเนินชีวิตของพระภิกษุ
…าศจากความสำรวม เหล่านี้คือโคจรที่ควรรักษาของพระภิกษุ (3) โคจรที่ควรใส่ใจ หมายถึง สติปัฏฐาน 4 คือ 1. กายานุปัสสนาสติปัฏฐาน หมายถึง การตั้งสติตามเห็นกายในกาย คือ กายต่างๆ ที่ซ้อนกัน อยู่ในกายมนุษย์นี้ นับต…
…การดำเนินชีวิตของพระภิกษุ โดยเน้นที่โคจรที่ควรปฏิบัติและอโคจรที่ควรหลีกเลี่ยง ซึ่งรวมถึงการตั้งสติในกาย เวทนา จิต และธรรม นอกจากนี้ยังพิจารณาโทษของการเข้าไปในอโคจร เช่น สถานที่บันเทิงต่างๆ ที่อาจทำให้พระ…
ติรัจฉานวิชาและความสำคัญของศีลในพระพุทธศาสนา
99
ติรัจฉานวิชาและความสำคัญของศีลในพระพุทธศาสนา
…กสงบ สบาย ปราศจากความเดือดร้อน กระวนกระวาย จึงกล่าวได้ว่า พระภิกษุผู้มีศีลสมบูรณ์ ย่อมเสวยสุขทั้งทางกายและทางใจ” พึงสังเกตว่า จุลศีลและมัชฌิมศีลนั้น มีความสัมพันธ์กับปาฏิโมกขสังวรศีลและอาชีวปาริสุทธิศีล …
…หมายถึงวิชาที่ขัดกับการเป็นพระภิกษุ และความสำคัญของศีลที่ภิกษุต้องปฏิบัติตามเพื่อให้มีความสุขทั้งทางกายและใจ พระบรมศาสดาได้สอนถึงการรักษาศีลและการคุ้มครองทวารในอินทรีย์ ทั้งนี้การปฏิบัติตามศีลนั้นจะนำมาซ…
ความสำคัญของสติสัมปชัญญะในพระพุทธศาสนา
106
ความสำคัญของสติสัมปชัญญะในพระพุทธศาสนา
…ด้ทรงวิสัชนาด้วย พระองค์เองว่า “มหาบพิตร ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เป็นผู้สันโดษด้วยจีวรเป็นเครื่องบริหาร กาย ด้วยบิณฑบาตเป็นเครื่องบริหารท้อง เธอจะไปทางทิศาภาคใดๆ ก็ถือไป ได้เอง มหาบพิตร นกมีปีกจะบินไปทางทิศา…
บทความนี้เน้นความสำคัญของสติสัมปชัญญะและสันโดษในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับพระภิกษุที่ต้องเป็นตัวอย่างที่ดีแก่ฆราวาส สติสัมปชัญญะถือเป็นคุณธรรมพื้นฐานที่ช่วยให้พระภิกษุไม่หลงผิดและสามารถสร้าง
สามัญญผลเบื้องกลาง
115
สามัญญผลเบื้องกลาง
…ร้อมด้วยศีล คุ้มครอง ทวารในอินทรีย์ทั้งหลาย ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ เป็นผู้สันโดษ ย่อมเป็นผู้สงบทั้ง กาย วาจา และใจ อย่างแท้จริง ครั้นเมื่อเจริญภาวนาย่อมบรรลุฌานไปตามลำดับๆ ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ตรัสก…
บทที่ 7 แสดงถึงความสำคัญของสามัญญผลเบื้องกลาง ซึ่งเป็นผลดีที่ภิกษุได้รับจากการปฏิบัติภาวนา โดยการรักษาศีล ความมีสติสัมปชัญญะ และการเป็นผู้สันโดษ รวมถึงการบรรลุฌานที่นำไปสู่การชำระจิตใจจากนิวรณ์ 5 ประก
นิวรณ์และการเจริญภาวนา
116
นิวรณ์และการเจริญภาวนา
…์ 5 ประการเหล่านี้ ที่ละได้แล้วในตน ย่อมเกิด ปราโมทย์ เมื่อปราโมทย์แล้วย่อมเกิดปีติ เมื่อมีปีติในใจ กายย่อมสงบ เธอมี กายสงบแล้ว ย่อมได้เสวยสุข เมื่อมีสุข จิตย่อมตั้งมั่น เธอสงัดจากกาม สงัด จากอกุศลธรรม” …
เนื้อหานี้พูดถึงนิวรณ์ 5 ประการที่เป็นอุปสรรคต่อการเจริญภาวนา สำหรับพระภิกษุที่ประพฤติปฏิบัติอย่างเคร่งครัด แม้จะมีศีลและสติปัญญา แต่หากยังไม่สามารถละนิวรณ์ได้ ก็ไม่สามารถสงัดจากกามและอกุศลธรรมได้ โดย
ความหมายและลักษณะของสมาธิ
118
ความหมายและลักษณะของสมาธิ
…อ อาการที่ใจหยุดนิ่งแน่วแน่ ไม่ซัดส่ายไปมา 4) สมาธิ คือ อาการที่ใจสงบรวมเป็นหนึ่งแน่วแน่ ณ ศูนย์กลางกายของตนเองอย่างต่อเนื่อง มี แต่ความบริสุทธิ์ ผ่องใส สว่างไสวผุดขึ้นในใจ จนกระทั่งสามารถเห็นความบริสุทธ…
…สมาธิที่มีความหลากหลาย รวมถึงอาการของใจและลักษณะของใจที่เป็นดวงกลมใส การปฏิบัติภาวนาในการเข้าถึงธรรมกายเพื่อการเห็นความบริสุทธิ์ของใจ ทำให้เกิดกำลังใจและความสุข การอธิบายเกี่ยวกับดวงใจที่มีชั้นต่าง ๆ และ…
การเข้าถึงฌาน 4 ระดับในพุทธศาสนา
120
การเข้าถึงฌาน 4 ระดับในพุทธศาสนา
…์ 5 ประการเหล่านี้ที่ ละได้แล้วในตน ย่อมเกิดปราโมทย์ เมื่อปราโมทย์แล้วย่อมเกิดปีติ เมื่อมีปีติ ในใจ กายย่อมสงบ เธอมีกายสงบแล้วย่อมได้เสวยสุข เมื่อมีสุข จิตย่อมตั้งมั่น เธอสงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม บรรล…
…ง 4 ระดับอธิบายถึงการปฏิบัติภาวนาโดยเฉพาะการบรรลุฌานต่างๆ ผู้ปฏิบัติจะสามารถละนิวรณ์ทั้ง 5 ได้ ทำให้กายสงบและจิตตั้งมั่นเป็นสมาธิอย่างสูงสุด จากการบรรลุแต่ละฌาน ส่งผลให้เกิดความสงบสุขและความเพลิดเพลินในจ…
สมาธิเบื้องต่ำและสมาธิเบื้องสูงในพระพุทธศาสนา
123
สมาธิเบื้องต่ำและสมาธิเบื้องสูงในพระพุทธศาสนา
… เกิดเป็น “ดวงฌาน” ขึ้นกลางดวงจิตนั้น มีลักษณะ กลมรอบตัวเป็นปริมณฑล ใสเป็นกระจกคันฉ่องส่องเงาหน้า มีกายมนุษย์ละเอียด นั่งอยู่กลางดวงฌานที่ ผุดขึ้นมานั้น ใจของกายมนุษย์ละเอียดก็หยุดนิ่งอยู่กลางดวงธรรมที่ท…
…คคตาในสมาธิและฌานเป็นสิ่งสำคัญในพระพุทธศาสนา โดยที่สมาธิเบื้องสูงนำไปสู่การเข้าถึงปฐมฌานและทุติยฌาน กายมนุษย์ละเอียดหรือกายฝันมีบทบาทในการเข้าฌาน โดยการทำจิตใจให้หยุดนิ่ง เริ่มจากสมาธิเบื้องต่ำจนถึงสมาธิ…
การเข้าถึงฌานในพุทธศาสนา
124
การเข้าถึงฌานในพุทธศาสนา
ครั้นแล้วกายทิพย์ละเอียดก็คิดว่า ที่ละเอียดกว่านี้ยังมีอีก ดังนั้นใจของกายทิพย์ละเอียดก็ขยาย จากทุติยฌาน แล้วหยุ…
ในบทความนี้กล่าวถึงการเข้าถึงฌานสี่ระดับในพุทธศาสนา ประกอบด้วยปฐมฌาน, ทุติยฌาน, ตติยฌาน, และจตุตถฌาน โดยการปฏิบัติตามขั้นตอนที่ระบุง่ายขึ้นถึงการเข้าใจและรับรู้ประสบการณ์ที่เกิดจากการมุ่งมั่นในสมาธิเบ
บทที่ 8: สามัญญผลเบื้องสูง
129
บทที่ 8: สามัญญผลเบื้องสูง
…านได้นั้น มีหลักสำคัญอยู่ว่า ต้องอบรมใจให้เป็นสมาธิ แน่วแน่ให้ได้เสียก่อน โดยการวางใจไว้ที่ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 ซึ่งเป็นที่ตั้งถาวรของใจ เมื่อใจของ ผู้เจริญภาวนาเป็นสมาธิแน่วแน่ยิ่งขึ้นไม่ชัดสาย สงบนิ่ง …
…จ้าอชาตศัตรู พระองค์ได้สอนถึงการบรรลุมรรคผลนิพพานที่ต้องการสมาธิภายในลึกซึ้ง โดยการวางใจที่ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 เพื่อทำให้ใจสะอาดและบริสุทธิ์และสามารถบรรลุฌานทั้ง 4 ระดับไปตามลำดับ ในแต่ละขั้นตอนมีการพิจ…