กาลัญญูกับการสำรวมในพระปาฏิโมกข์ : หน้า 238/252

10.2.5 กาลัญญูกับการสำรวมในพระปาฏิโมกข์ ในการฝึกฝน ขัดเกลาตนเองของพระภิกษุล้วนต้องอาศัยระยะเวลาในการศึกษา ทำความเข้าใจ ทดลองปฏิบัติ จนกระทั่งเกิดเป็นผลสำเร็จสมความตั้งใจ เวลาจึงเป็นสิ่งที่มีคุณค่า หากได้จัดสรรและใช้ ให้เกิดประโยชน์มากที่สุด การจะจัดสรรเวลาได้อย่างลงตัว ฝึกบริหารเวลาที่มีอยู่อย่างจำกัดได้อย่างเหมาะสม จึงต้อง อาศัยความเป็นกาลัญญู คือ ต้องมีเวลาในการเรียนรู้ ในการสอบถาม ในการฝึกเจริญสมาธิภาวนา และ เวลาในการหลีกออกเร้น กาลัญญูกับการสำรวมในพระปาฏิโมกข์ จึงหมายเอาการจัดสรรเวลาของตัวเอง เพื่อให้มีเวลาใน การเรียน การศึกษาเรื่องของการสำรวมในพระปาฏิโมกข์ และการจัดสรรเวลา เพื่อให้มีเวลาในการปฏิบัติ ตัวตามที่ได้เรียน ได้ศึกษามาจนเกิดเป็นผลสำเร็จขึ้นนั่นเอง จะเห็นได้ว่า การฝึกปฏิบัติตามคณกโมคคัลลานสูตรให้เกิดผลสำเร็จนั้น ล้วนต้องอาศัยวิธีการ ของธัมมัญญสูตรทั้ง 5 ประการ ตั้งแต่ฝึกความเป็นธัมมัญญู เพื่อศึกษาคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ฝึกความเป็นอัตถัญญู เพื่อทำความเข้าใจและลงมือปฏิบัติไปตามความเข้าใจนั้น ฝึกความเป็นอัตตัญญู เพื่อ รู้จักการประเมินคุณธรรมในตนเอง ฝึกความเป็นมัตตัญญู เพื่อรู้จักประมาณในการรับปัจจัยสี่ ฝึกความ เป็นกาลัญญู เพื่อรู้จักบริหารเวลาของตัวเองในการเรียนและการเจริญสมาธิภาวนา ด้วยการฝึกปฏิบัติด้วยวิธีการทั้ง 5 จะทำให้การปฏิบัติตามขั้นตอนทั้ง 6 ประการในคณกโมคคัล ลานสูตรก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว ในขณะเดียวกัน กาย วาจา ใจ ก็ถูกขัดเกลาให้ใสสะอาดบริสุทธิ์ยิ่งขึ้นไป ใจ ที่เคยซัดส่าย ก็ค่อยๆ กลับเข้ามาตั้งมั่นอยู่ภายในตัว จนกระทั่งหยุดนิ่งอยู่ที่ศูนย์กลางกาย และพัฒนาตาม ขั้นตอนที่พระองค์ตรัสบอกไว้เรื่อยไป จนกระทั่งได้บรรลุมรรคผล นิพพาน เสร็จกิจในพระศาสนา เป็น พระแท้ผู้เป็นเนื้อนาบุญของโลกอย่างแท้จริง สมดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสบอกกับพราหมณ์คุณกโมคคัลลานะไว้ ว่าหากพระภิกษุได้ปฏิบัติ ตามขั้นตอนทั้ง 6 ดังที่กล่าวมา ก็ย่อมบรรลุเป็นพระอรหันต์ได้ ดังนี้ “ดูก่อนพราหมณ์ ในพวกภิกษุที่ยังเป็นเสขะ ยังไม่บรรลุพระอรหัตตมรรค ยังปรารถนาธรรมที่เกษมจากโยคะอย่างหาธรรมอื่นยิ่งกว่ามิได้อยู่นั้น เรา มีคำพร่ำสอนเห็นปานฉะนี้ ส่วนสำหรับภิกษุพวกที่เป็นอรหันตขีณาสพ อยู่จบพรหมจรรย์แล้ว ทำกิจที่ควรทำเสร็จแล้ว ปลงภาระได้แล้ว ถึง ประโยชน์ตนแล้วตามลำดับ สิ้นสัญโญชน์ในภพแล้ว พ้นวิเศษแล้วเพราะรู้ ชอบนั้น ธรรมเหล่านี้ย่อมเป็นไปเพื่อความอยู่สบายในปัจจุบัน และเพื่อ สติสัมปชัญญะ” บทที่ 10 ความสัมพันธ์ ของคุณ ก โ ม ก คั ล ล า น สู ต ร กับธัมมัญญสูตร DOU 227