หน้าหนังสือทั้งหมด

อุทธัจจกุกกุจจะและวิธีแก้ไขในการทำสมาธิ
71
อุทธัจจกุกกุจจะและวิธีแก้ไขในการทำสมาธิ
…ๆคน รู้สึกเบื่อที่จะนั่งสมาธิ บางครั้งรู้สึกว่านั่งแล้วไม่ได้อะไรเลย เพราะมีแต่ความคิดผุดขึ้นมา ซึ่งความฟุ้งซ่าน นี้เป็นนิวรณ์หนึ่งในนิวรณ์ 5 เช่นกัน ดังนั้น เราจึงควรจะได้มาทำความรู้จักกับอุปสรรคตัวนี้ และจะได้ห…
… ของหนังสือกล่าวถึงอุทธัจจกุกกุจจะ ซึ่งเป็นอุปสรรคหนึ่งสำคัญที่ทำให้ผู้ปฏิบัติไม่สามารถเข้าสู่สมาธิ ความฟุ้งซ่านเป็นอุปสรรคที่ทำให้จิตใจไม่สงบ โดยมีลักษณะการกระจายไปในอารมณ์ต่างๆ บทนี้จะอธิบายลักษณะของอุทธัจจกุกก…
Understanding the Roots of Ignorance and Greed in Buddhism
45
Understanding the Roots of Ignorance and Greed in Buddhism
… ไม่รู้จักบาป ไม่รู้จักคุณ ไม่รู้จักโทษ ความไม่รู้นี้จะทำให้ เกิดปฏิกิริยาอย่างหนึ่ง ก็คือ อุทธัจจะ ความฟุ้งซ่าน เมื่อความฟุ้งซ่านเข้ามาอยู่ในใจแล้ว ทำให้ เกิดเป็นตัวมานะ ตัวมานะ เมื่อไม่ยึดไม่ถือแล้วทำให้แตกออกเ…
…กว่ากิเลสอื่นๆ รากเหง้าของมันคืออวิชชาซึ่งทำให้เราไม่รู้จักบุญบาป ความไม่รู้นี้ส่งผลให้เกิดอุทธัจจะ ความฟุ้งซ่าน และทำให้เกิดโลภะ โทสะ และโมหะ ในระดับของกิเลส มี 3 ระดับ ได้แก่ อนุสัยกิเลส ปริยุฏฐานกิเลส และวีติก…
การเตรียมตัวก่อนความตายและการบวชในพระพุทธศาสนา
323
การเตรียมตัวก่อนความตายและการบวชในพระพุทธศาสนา
…ดลงไป นี่ก็แปลว่าผู้ที่ตกหล่นไประหว่างทาง เป็นเพราะไม่ได้บำเพ็ญสมณธรรม ดำเนินชีวิตด้วยความประมาท มี ความฟุ้งซ่าน จิตมันก็อ่อนลง ไม่มีกำลังพอที่จะสู้กับกิเลสมารทั้งหลาย คือ สู้กับสิ่งยั่วยุ ความฟุ้งซ่าน หรือนิวรณ์…
บทความนี้กล่าวถึงความเสื่อมของร่างกาย ความตายที่ไม่มีนิมิตหมาย และการเตรียมความพร้อมสำหรับความตาย นอกจากนี้ยังพูดถึงจำนวนพระภิกษุที่ลดลงในระยะเวลาหลายปีและผลกระทบจากการใช้ชีวิตโดยประมาท พบว่าควรมีจำนว
ความเข้าใจเกี่ยวกับสังโยชน์ 10 ในธรรมะ
371
ความเข้าใจเกี่ยวกับสังโยชน์ 10 ในธรรมะ
…งมงาย เช่น เชื่อหมอดู เชื่อศาลพระภูมิ เชื่อพระเจ้า ๓.๖ มานะ ความถือตัว ถือเกียรติเรา ๓.๗ อุทธิสจะ ความฟุ้งซ่าน เป็นอาการที่จิตไหวกระเพื่อม่น้อยๆ ยังไม่หยุดนิ่งสนิทบริบูรณ์ไม่ได้หมายถึงความฟุ้งซ่านไม่เหนื่อยอันใ…
เนื้อหาเกี่ยวกับสังโยชน์ 10 ในธรรมะ ซึ่งรวมถึงการอธิบายรายละเอียดเกี่ยวกับกิเลสทั้ง 3 ตระกูล เช่น วิจิกิจฉา สีลัพพตรมาส มานะ และอวิชชา พร้อมทั้งแนวทางในการละสังโยชน์เพื่อเพิ่มความเชื่อมั่นในพระรัตนตรั
อุปมาในการกำจัดกิเลสจากพระไตรปิฎก
27
อุปมาในการกำจัดกิเลสจากพระไตรปิฎก
…ุกรล่าระเหยและแห่น คูภู ภูเขาอพาพารมีฤทธิ์เป็นไข้นักเดินทางไกล สระน้ำที่มีน่าใส ไฟ และ ชนะสงคราม ๗. ความฟุ้งซ่าน อุปมาด้วย ความเป็นทาง ความเป็นไท และการชนะใส่อันสมด็ ๘. ความหดหู่ ชีเมซา อุปมาด้วย เรือนจำ ภาชนะใส่…
ในพระไตรปิฎกมีการใช้การอุปมาเพื่อสอนการกำจัดกิเลส เช่น ความโกรธเปรียบเสมือนไฟที่ต้องมีการระงับ และการฟุ้งซ่านเปรียบได้กับการอยู่ในทางตัน การแบ่งปันเรื่องราวที่สะท้อนถึงการต่อสู้กับกิเลสเหล่านี้จะช่วยใ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
328
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…่าพละ โดยอรรถว่า ไม่หวั่นไหว แต่ธรรมที่เป็นข้าศึก กล่าวคือความไม่มีศรัทธา ความเกียจคร้าน ความประมาท ความฟุ้งซ่าน ความไม่รู้ ความไม่ละอาย และความไม่กลัว บาปและเพราะเป็นธรรมชาตมั่นคงในสัมปยุตธรรมทั้งหลาย ฯ แต่อหิริ…
บทความนี้กล่าวถึงหลักธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่การอธิบายเกี่ยวกับพละและอินทรีย์รวมถึงบทบาทของศรัทธาและธรรมชาติที่ส่งผลต่อการทำงานของจิต นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับอนุสัยและสัญโญชน์
310
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับอนุสัยและสัญโญชน์
…หะ ความแลง ๑ มานะ ความถือตัว ๑ ทิฏฐิ ความเห็นผิด ๑ วิจิกิจฉา ความสงสัย ๑ ถีนะ ความท้อแท้ ๑ อุทธัจจะ ความฟุ้งซ่าน ๑ อหิริกะ ความไม่ละอาย ๑ อโนตตัปปะ ความไม่เกรงกลัว ๑ ฯ ก็บรรดาอกุศลธรรมมีอาสวะเป็นต้น ท่านประสงค์เอ…
ในบทนี้ได้กล่าวถึงอนุสัยซึ่งประกอบด้วยกามราคานุสัย, ภวราคานุสัย, ปฏิฆานุสัย และอื่นๆ ที่มีผลต่อกิเลสในจิตใจ นอกจากนี้ยังพูดถึงสัญโญชน์ซึ่งประกอบด้วยกามราคสัญโญชน์, ปฏิฆสัญโญชน์ และอวิชชาสัญโญชน์ที่มีอ
อุทธัจจะในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
32
อุทธัจจะในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…เป็นจิตหวั่นไหว เหตุประกอบพร้อมด้วย วิจิกิจฉา และอุทธัจจะที่เป็นไปด้วยอำนาจแห่งความกระสับกระส่ายและ ความฟุ้งซ่าน ย่อมเป็นไปสหรคตด้วยอุเบกขาเท่านั้น ๆ เพราะเหตุนั้น นั่นแล แม้ความต่างกันแห่งสังขารก็ไม่มีแก่จิตทั้ง…
เนื้อหาเกี่ยวกับอุทธัจจะที่แสดงในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยชี้ให้เห็นว่าจิตที่ประกอบด้วยอุทธัจจะมีผลต่อความคิดและอารมณ์ จิตทั้งสองดวงที่วิเคราะห์อยู่มีความสัมพันธ์กับอุเบกขาและความงมงาย โดยไม่มีความแตกต่
ความหมายของนิพพานในพุทธศาสนา
196
ความหมายของนิพพานในพุทธศาสนา
…ึ้นอีก 5 อย่าง คือ รูปราคะ ความติดสุขในรูปฌาน อรูปราคะ ความคิดสุขในอรูปฌาน มานะ ความทะนงตน อุทธัจจะ ความฟุ้งซ่าน และอวิชชา ความไม่รู้ตามจริง นิพพาน หรือความดับทุกข์นั้นเป็นความต้องการโดยธรรมชาติของมนุษย์ ใครบ้าง …
นิพพานแบ่งออกเป็น 2 นัย คือ สอุปาทิเสสนิพพาน ที่ดับกิเลสแต่เบญจขันธ์ยังคงอยู่ เช่น พระอรหันต์ที่ยังมีชีวิต และอนุปาทิเสสนิพพาน ที่ดับทั้งกิเลสและเบญจขันธ์ เช่น พระอรหันต์ที่สิ้นชีวิตแล้ว สอุปาทิเสสนิพ
การทำสมาธิและวิริยะให้เสมอกัน
178
การทำสมาธิและวิริยะให้เสมอกัน
…อบงำ(เธอ) เพราะสมาธิ เป็นฝักฝ่ายแห่งโกสัชชะ ความเกียจคร้าน (ถ้า) วิริยะมีพลัง แต่สมาธิหย่อนอุทธัจจะ ความฟุ้งซ่าน) จะครอบงำเธอ เพราะวิริยะเป็นฝักฝ่ายแห่งอุทธัจจะ ก็สมาธิที่ประกอบไปด้วยวิริยะ จะไม่มีตก ไปในโกสัชชะ …
บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับการทำสมาธิและวิริยะในพระพุทธศาสนา โดยการแสดงให้เห็นว่าศรัทธาและปัญญาควรมีความสมดุลกัน เพื่อที่จะไม่เกิดความเข้าใจผิดหรือหลงไปทางที่ไม่ถูกต้อง พระโยคาวจรได้ชี้ให้เห็นถึงตัวอย่าง
การทำจิตให้รู้เท่าทันอารมณ์
142
การทำจิตให้รู้เท่าทันอารมณ์
… เข้าลมหายใจออก ถ้าจิตเฉื่อยชา หดหู่ ก็ทำให้หลุดพ้นจากความเฉื่อยชา หดหู่ ถ้าจิตขวนขวาย มากเกินไปเกิดความฟุ้งซ่าน ก็ทำจิตให้พ้นจากความฟุ้งซ่าน ถ้าจิตฟูขึ้น ก็ทำจิตให้พ้นจากราคะ ถ้าจิตคับแค้น ก็ทำจิตให้พ้นจากความคั…
…งเกตลมหายใจและการพัฒนาสมาธิ กอปรกับการเรียนรู้เพื่อความหลุดพ้นจากสภาวะอารมณ์ต่างๆ เช่น ความเฉื่อยชา ความฟุ้งซ่าน และความเศร้าหมอง เนื้อหายังกล่าวถึงการเห็นความไม่เที่ยงของอารมณ์ รวมทั้งการตระหนักรู้ถึงความดับของน…
รู้ทันความผูกพัน
15
รู้ทันความผูกพัน
…บาทเมื่อไรจะทำให้ใจ เราเสื่อมคุณภาพของใจ 3. ถีนมิทธะ ได้แก้ ความท้อถอย หงอยหรือ 4. อุทธัจจะ ดั่งแก่ ความฟุ้งซ่าน รำคาญใจ ถ้าเราอยู่ในช่วงที่มีเรื่องฟุ้ง ฟังจัง คิดไป สารพัด ทำให้ไม่ตั้งใจแต่ใจลอยคิดมาก ทำให้แรงไม…
ความผูกพันที่ทำให้เราไม่สามารถก้าวไปข้างหน้า สืบเนื่องจากความโลภ ความโกรธ ความท้อถอย และความฟุ้งซ่านที่เกิดขึ้นในจิตใจ ตามพระพุทธศาสนา มีทั้งหมด 5 ประการที่ทำให้เราติดอยู่ในนิรันดร์ เหล่านี้ต้องการการ…
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
299
อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก
…งอริยฉะ เธอจะบังคับความชั่วหยาบทางกายได้ดี อตฺถิฺมิกะ (ความหยาบช้า) ได้ดี ทั้งคำอัดุรัจจากลูกจุล (ความฟุ้งซ่าน) ได้ดี เธออยู่ง่วงเรื่องอย่างไรรับไม่ได้ เพราะระงับความชั่ว หยาบทางกายได้ดี เธอ ตายไปแล้ว ย่อมเข้…
อุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎกชี้ให้เห็นถึงผลกระทบของความหวาดเสียวและความเพียรต่อสมาธิ โดยแสดงถึงการเปรียบเทียบกับเรื่องราวที่เข้าใจง่าย เช่น การเดินทางไกลที่ต้องเผชิญกับความป้องกันรอบด้าน ซึ่งอุปมาเหล่านี้ส
การจัดการกับนิวรณ์ในชีวิต
16
การจัดการกับนิวรณ์ในชีวิต
…็นนิวรณ์ข้อที่ 4 อุทธัจจะและกุกกุจจะ เป็นกิเลสฝ่ายอกุศลเช่นกัน มักเกิดขึ้นมาด้วยกัน อุทธัจจะ แปลว่า ความฟุ้งซ่าน ไม่สงบ สาย พล่านไป ยุ่งยากใจ กลุ้มใจ กังวลใจ กุกกุจจะ แปลว่า ความรำคาญ วุ่นวายใจ รำคาญใจ ระแวงใจ เม…
ในชีวิตประจำวัน คนเรามักประสบกับความเบื่อหน่ายและความหดหู่ ซึ่งอาจเกิดจากนิวรณ์ที่ทำให้จิตใจมีความไม่สงบ อาทิเช่น อุทธัจจกุกกุจจะและวิจิกิจฉา สาเหตุเหล่านี้ส่งผลต่อการทำงานและการปฏิบัติธรรม ทำให้ขาดกำ
สัมมาสมาธิและการเข้าถึงฌาน
32
สัมมาสมาธิและการเข้าถึงฌาน
…การกำจัดโมหะเป็นที่สุด” จากความข้างต้น แสดงให้ทราบว่า สัมมาสมาธิสามารถขจัดมิจฉาสมาธิ ตลอดจนกิเลสและ ความฟุ้งซ่าน สามารถทำให้ผู้ปฏิบัติเข้าสู่เป้าหมายสูงสุดคือพระนิพพานได้ ดังความใน ปปัญจสูทนี อรรถกถามัชฌิมนิกาย ม…
บทความนี้สำรวจลักษณะของสัมมาสมาธิว่าเป็นการที่จิตไม่ฟุ้งซ่านและมีความตั้งมั่น ซึ่งสามารถขจัดมิจฉาสมาธิและกิเลสต่างๆ ได้ การปฏิบัติสัมมาสมาธิทำให้ผู้ปฏิบัติเข้าถึงสภาวะที่ไม่มีทั้งสุขและทุกข์ และนำไปสู
กิเลสกาม: ความใคร่และกิเลสที่ส่งผลต่อจิตใจ
129
กิเลสกาม: ความใคร่และกิเลสที่ส่งผลต่อจิตใจ
…ได้แก่ ความลังเลสงสัยในกุศลธรรมทั้งหลาย ๗) ดีนะ ได้แก่ ความหดหู่ ความท้อแท้ถดถอย ๔) อุทธัจจะ ได้แก่ ความฟุ้งซ่าน ขาดความสงบในจิตใจ ๙) อหิริกะ ได้แก่ ความไม่ละอายต่อความชั่วทั้งหลาย ๑๒๗
เนื้อหานี้พูดถึง 'กาม' หมายถึงความใคร่และความต้องการที่สามารถนำไปสู่ความชั่วในจิตใจ โดยเฉพาะ 'กิเลสกาม' ที่ผลักดันให้คนทำสิ่งที่ผิดเพื่อให้ได้มาซึ่งสิ่งที่ต้องการ นอกจากนี้ยังได้มีการแบ่งประเภทกิเลสกา
อริยบุคคลและคุณธรรม
155
อริยบุคคลและคุณธรรม
… 7.2 โสดาบันโลกุตรภูมิ ความติดใจในรูปธรรมอันประณีต ความติดใจในอรูปธรรม ความถือตัวว่าเป็นนั่นเป็นนี่ ความฟุ้งซ่าน ความไม่รู้จริง ภูมิของพระโสดาบัน เป็นโลกุตรภูมิชั้นต้น เป็น 1 ใน 4 ของโลกุตรภูมิ 7.2.1 ความหมายของโ…
อริยบุคคลคือผู้ที่ห่างไกลจากกิเลสและบรรลุธรรมวิเศษ สามารถสละชีวิตเพื่อรักษาคุณธรรม สังโยชน์เป็นกิเลสที่ผูกมัดใจสัตว์ และมี 10 ประการ เช่น อวิชชาและความถือมั่นในศีลพรต โสดาบันคือภูมิที่พ้นจากภพ 3 เป็นพ
การทำความเข้าใจเกี่ยวกับกิเลสและวัตถุกาม
81
การทำความเข้าใจเกี่ยวกับกิเลสและวัตถุกาม
…ได้แก่ ความลังเลสงสัยในกุศลธรรมทั้งหลาย 7) ถีนะ ได้แก่ ความหดหู่ ความท้อแท้ถดถอย 8) อุทธัจจะ ได้แก่ ความฟุ้งซ่าน ขาดความสงบในจิตใจ 9) อหิริกะ ได้แก่ ความไม่ละอายต่อความชั่วทั้งหลาย 10) อโนตตัปปะ ได้แก่ ความไม่เกร…
บทความนี้กล่าวถึงความเข้าใจในกิเลสและวัตถุกามที่ส่งผลต่อจิตใจของมนุษย์ โดยการวิเคราะห์อนุสัญญาของความลังเลสงสัย ความหดหู่ และอาการต่าง ๆ ที่เกิดจากความไม่พอใจในวัตถุกามทั้ง 5 อย่าง เช่น รูป เสียง กลิ่
การเจริญภาวนาและการพัฒนาจิตใจ
195
การเจริญภาวนาและการพัฒนาจิตใจ
4. อุทธัจจกุกกุจจะ คือ ความฟุ้งซ่าน และความรำคาญ กิเลส 2 ประการนี้ ทำให้จิตใจหม่นหมอง ฟุ้งซ่าน หาความสุขใจมิได้ บางคนถึงกับเป็นโรคประสา…
การเจริญภาวนาเป็นงานสำคัญที่ทำควบคู่ไปกับการทำทานและการรักษาศีล เป็นการฝึกใจให้สงบและหยุดนิ่งอยู่ภายในศูนย์กลางกาย โดยปฏิบัติตามหลักมัชฌิมาปฏิปทา เมื่อใจหยุดได้ ก็จะเข้าถึงสภาวธรรมและเห็นอันวิเศษ ทำให
คำศัพท์และแนวคิดเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา
66
คำศัพท์และแนวคิดเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา
… อุคมุติปัญญน The highly intelligent -- a person with quick intuition อุทิวงจากทุกจจะน (ความฟุ้งซ่าน, และร้อนใจ) restlessness; unrest; distraction; anxiety อุทิศกุล dedication or…
เนื้อหาเกี่ยวกับคำศัพท์ในพระพุทธศาสนาที่สำคัญซึ่งรวมถึงความเข้าใจเรื่องจิตใจ การฝึกสมาธิ การบรรลุธรรม โดยพิจารณาถึงความคิดเช่น อุเบกขา (Equanimity) ที่แสดงถึงความมีสติและความมั่นคงในสภาพจิตใจ นอกจากนี