ข้อความต้นฉบับในหน้า
แนวคิด
1. อุทธัจจกุกกุจจะ คือ ความฟุ้งซ่าน และรำคาญใจ พระพุทธเจ้าอุปมาเหมือนคนที่เป็นทาส ความ
ฟุ้งที่เกิดขึ้นมีทั้งที่เป็นภาพ เป็นเสียง หรือเป็นทั้งภาพและเสียง ที่มีปริมาณความฟุ้งมากน้อย
แตกต่างกัน แต่ไม่ว่าจะรูปแบบใดมื่อเกิดความฟุ้งซ่านย่อมทำให้ใจไม่สงบไม่ได้ผลจากการปฏิบัติ
2. สาเหตุของความฟุ้งซ่าน เกิดจากใจที่ไม่สงบ ทำให้เกิดความวิตกกังวล หวาดกลัว เป็นต้น โดย
มีเรื่องที่ทำให้กังวลอยู่ 10 ประการ ที่เป็นเครื่องทำให้ใจไม่สงบ นอกจากนี้ยังเกิดจากไม่
คุ้มครองในทวารอินทรีย์ทั้งหลายไม่รู้ประมาณในอาหารไม่ประกอบความเพียรเป็นเครื่องตื่นอยู่
ไม่เห็นแจ้งในกุศลธรรมทั้งหลาย และไม่หมั่นประคองใจไว้กลางกายทั้งกลางวัน และกลางคืน
3. วิธีการแก้ไขความฟุ้ง ในอรรถกถาให้วิธีการไว้ 5 ประการ คือ ความสดับฟังธรรมะให้มาก ความ
สอบถามผู้รู้ การหมั่นรักษาศีล คบผู้เจริญ มีกัลยาณมิตร และพูดเรื่องที่สบาย นอกจากนี้ใน
ขณะนั่งสมาธิ มีวิธีการแก้ไขหลายประการ เช่น ดูความคิดไปเรื่อยๆ นึกดวงแก้ว องค์พระ
และภาวนา ไล่ฐานทั้ง 7 ถ้าฟังมากให้ลืมตา แล้วค่อยหลับตา หรือใช้การพิจารณาความไม่
เที่ยงของชีวิต หรือความตาย
วัตถุประสงค์
เพื่อให้นักศึกษาสามารถบอกถึงความหมายของเรื่องต่อไปนี้ได้
1. ลักษณะของอุทธัจจกุกกุจจะ
2. สาเหตุที่ทำให้เกิดอุทธัจจกุกกุจจะ
3. วิธีแก้ไขและสามารถนำไปใช้แก้ปัญหาอุทธัจจกุกกุจจะที่เกิดขึ้นในระหว่างทำสมาธิ
บ ท ที่ 5
อุ ท ธ จ จ ก ก ก จ จ ะ แ ล ะ วิธี แก้ไข DOU 61