หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
366
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถ โยชนา (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 366 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 366 จตุปปท์ ทฏฺฐพฺพาติ ปเท ตติยาวิเสสน์ ฯ ญาณ....ตตาติ ทฏฺฐพฺพาติ ปเท กมุม ฯ ตพพิ...เยนาติ ทฏฺฐ
…การวิเคราะห์อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยาในบริบทที่ซับซ้อน โดยมีการเชื่อมโยงระหว่างจิตตาและการพิจารณาทางธรรม จำแนกประเภทของสิ่งต่างๆ พอสังเกตได้ถึงบทบาทและความสำคัญของจิตในทางธรรม อธิบายถึงคุณลักษณะของการปฏิบัติธรร…
การวิเคราะห์เจตนากรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
236
การวิเคราะห์เจตนากรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…้น ท่านอาจารย์จึงได้กล่าวคำมีอาทิว่า "ปวตฺติยมปน" ฯ ส่วนอาจารย์ทั้งหลาย มีท่านอาจารย์พุทธมิตเป็นต้น จำแนกเจตนา กรรมที่สหรคตด้วยอุทธัจจะไว้ ๒ อย่าง แล้วพรรณนาว่า เจตนากรรม อย่างหนึ่งให้วิบากได้ทั้ง ๒ อีกอย่…
…นถึงความแตกต่างระหว่างเจตนากรรมที่มีผลและไม่มีผล โดยระบุว่าพระอาจารย์พุทธมิตและอาจารย์อีกหลายท่านได้จำแนกระดับของเจตนากรรมที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ และผลที่เกิดขึ้นตามสันดานของพระเสขะและปุถุชน กล่าวถึงการวินิจฉ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
259
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ูปสังคหวิภาค] [สังคหคาถา] เพราะว่า ธรรมทั้งหลายฝ่ายจิตและเจตสิก พร้อมทั้งประเภทและปวัติ ข้าพเจ้าได้ จำแนกไว้แล้ว ด้วยลำดับแห่งคำเพียงเท่านี้ บัดนี้ ข้าพเจ้าจะกล่าวถึงรูป (ที่ถึงเข้า ตามลำดับ) ในรูปนั้น มีส…
ในประโยคนี้กล่าวถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลี พร้อมกับการจำแนกธรรมต่าง ๆ โดยมีการรวบรวมและอธิบายตามลำดับของคำ ข้าพเจ้าได้จำแนกธรรมฝ่ายจิตและเจตสิก โดยอิงตามประเภท…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา – หน้า 316
316
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา – หน้า 316
…ที่เป็นไปในภูมิ ๓ ตรัสเรียกว่า อุปาทานขันธ์ ๕ พระนิพพานพ้น จากการสงเคราะห์เข้าในขันธ์ เพราะไม่มีการ จำแนก ฯ โดยความต่างแห่งทวารและอารมณ์ อายตนะมี ๑๒ และธาตุมี ๑๘ โดยลำดับแห่ง ทวารอารมณ์และวิญญาณที่อาศัยทวา…
เนื้อหานี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับธรรม ๖๕ ที่สัมพันธ์กับเจตสิกและนิพพาน ในการศึกษาอุปาทานขันธ์ ๕ ร่วมกับการพิจารณาความสัมพันธ์ของทวารอารมณ์และธาตุที่มีอยู่ให้กว้างขวาง โดยชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่า
ความเชื่อและกรรมในพระพุทธศาสนา
22
ความเชื่อและกรรมในพระพุทธศาสนา
…า เชื่อพระ ปัญญาตรัสรู้ของพระตถาคตเจ้า ๑ สิ่งที่สัตว์ทำด้วย กาย วาจา ใจ พร้อมด้วยเจตนา ชื่อว่า กรรม จำแนกโดยประเภท ส่วนดีมีมูลมาแต่อโลภะ อโทสะ อโมหะ เป็นกุศลกรรม ส่วนชั่วมีมูลมาแต่ โลภะ โทสะ โมหะ เป็นอกุศล…
…ม, วิปากสัทธา เชื่อผลแห่งกรรม, และกัมมัสสกตาสัทธา เชื่อความที่สัตว์มีกรรมเป็นของตน นอกจากนี้ยังมีการจำแนกกรรมเป็นกุศลกรรมและอกุศลกรรม พร้อมทั้งอธิบายว่าเมื่อใดที่กรรมจะให้ผลและการปลูกฝังความเชื่อที่ถูกต้อง…
พระราชาจากพระพุทธโฆษาจารย์
310
พระราชาจากพระพุทธโฆษาจารย์
…ฐสมบัติเรียกว่า โรคคล คือสถานที่ราบคาบปราศจากโจรภัย ราวกับไม่ต้องลงลิ่ม ประตูเรือน ใน จักรพรรดิวัจร จำแนกประเภทชนที่พระมหากษัตริย์จะพึงทำนุบำรุงไว้เป็นเหล่า ๆ คือ อันโตชน คนภายในราชสำนัก ๑ พลกาย กองเสนา ๑ …
บทความนี้กล่าวถึงพระราชกรณียกิจของพระมหากษัตริย์ที่ทรงช่วยเหลือประชาชนในช่วงที่ประสบปัญหาทางการเกษตรและธรรมชาติ เช่น การจัดซื้อข้าวส่งไปช่วยเหลือประชาชนที่อัตคัด รวมถึงการจัดตั้งกรมชลประทานเพื่อจัดการ
การบริหารราชการและการบำรุงประชาชน
341
การบริหารราชการและการบำรุงประชาชน
…่ด้วยความวางใจ. นี้รัฐสมบัติอันท่านเรียกว่า โรคคล ราวกับไม่ต้องลงลิ่มแห่งประตูเรือน ในจักรพรรดิวัตร จำแนกประเภทชนที่พระเจ้าแผ่นดินจะพึงทรงทำนุบำรุงไว้เป็นเหล่า ๆ คือ อันโตชน คนภายใน คือสถานที่ราบคาบปราศจาก…
เนื้อหาเกี่ยวกับการที่พระเจ้าแผ่นดินทรงดูแลและส่งเสริมพวกพาณิชและชาวนา โดยมีเบี้ยเลี้ยงช่วยคนหาเลี้ยงชีพ ทำให้ประชาชนไม่ประพฤติผิดกฎหมาย รัฐมีสันติสุข นอกจากนี้ยังเน้นความสำคัญของการบำรุงความสามัคคีใน
ปุพเพกตปุญญตา และอปจายนธรรม
345
ปุพเพกตปุญญตา และอปจายนธรรม
…ำนาจ ลางพวกมั่งมี บางพวก ยากจน ลางพวกโง่เขลา ลางพวกฉลาดเฉลียว เป็นเช่นนี้ ท่านว่าเพราะกรรม กรรมย่อม จำแนกสัตวโลกให้เป็นผู้ต่ำช้าและประณีตต่าง ๆ กัน. บุคคลผู้มีบุรพาธิการ เมื่อเกิดในโลก ย่อม เกิดในตระกูลสูง…
ในบทความนี้จะสำรวจแนวคิดเกี่ยวกับปุพเพกตปุญญตาและอปจายนธรรมซึ่งมีอิทธิพลต่อบุคคลในสังคม การเกิดในตระกูลที่แตกต่างกันส่งผลให้มียศทรัพย์สมบัติต่างแต่ละคน ข้อความยังแสดงให้เห็นถึงการใช้สมบัติทั้งสี่เพื่อ
เภสัชและบริขารในวิสุทธิมรรค
75
เภสัชและบริขารในวิสุทธิมรรค
…ี้ ลางท่านก็หมาย เอากำแพง ๗ ชั้น แต่ในมหาฎีกาว่า ลางอาจารย์หมายเอาเครื่องล้อมรักษาเมือง ๓ อย่าง และ จำแนกไว้ดังนี้ ตฏอุปริกเขโป มูลดิน ปรีชา คูเมือง อุทปาโป เชิงเทิน ปากาโร ก๋าแพง เอริกา เสาระเนียด ปฏิมา ล…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของเภสัชในกระบวนการรักษาที่มีต่อคนไข้ โดยเภสัชถูกมองว่าเป็นปัจจัยที่สร้างความสะดวกสบายและช่วยให้การรักษามีประสิทธิภาพมากขึ้น นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงบริขาร ซึ่งทำหน้าที่ห้อมล้
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
126
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
…โดยวิธี (ปฏิบัติ) ๑ โดย ประเภท ๑ โดยความแตกแยก ๑ โดยอานิสงส์ 0 แห่งธุดงค์นั้น ๆ ๑ โดยกุสลติกะ ๑ โดย จำแนกศัพท์ มีธุตศัพท์เป็นต้น ๑ โดยย่อและ โดยพิสดารอีก ๑ [ วินิจฉัยโดยอรรถ] ในบททั้งหลายเหล่านั้น จะวินิจฉ…
บทความนี้พูดถึงองค์แห่งภิกษุผู้มีอันอยู่ในสภาพแวดล้อมต่างๆ เช่น ป่า โคนไม้ และที่แจ้ง ซึ่งจะมีวินิจฉัยเกี่ยวกับธุดงค์ในบทที่ว่าด้วยการสมาทานและวิธีการปฏิบัติ โดยพิจารณาถึงอานิสงส์และต่าง ๆ ของการปฏิบั
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
63
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที 61 วิกขายตกะ วิกขิตตกะ หตวิจิตตกะ โลหิตกะ ปุฬวกะ อัฏฐิกะ นี้อนุสสติ ๑๐ คือ พุทธานุสสติ ธัมมานุสสติ สังฆานุสสติ สีลานุสสติ จาคานุสสติ เทวตานุสสติ มรณานุสสต
ในส่วนนี้ของวิสุทธิมรรคได้กล่าวถึงการฝึกกรรมฐานที่มีจำนวน 10 ข้อ ได้แก่ อนุสสติ 10 จำแนกเป็นพุทธานุสสติ ธัมมานุสสติ สังฆานุสสติ ฯลฯ พร้อมอธิบายถึงพรหมวิหาร 4 อรูป 4 และการวินิจฉัยในการนำกร…
ความงามของศาสนธรรมหรือสุวากขาตะ
291
ความงามของศาสนธรรมหรือสุวากขาตะ
…ถ ๖ ) คือ สังกาสนะ ( แสดงความโดยสังเขป ) ปกาสนะ ( เริ่ม แสดงเป็นหัวข้อ) วิวรณะ ( ขยายความ) วิภชนะ ( จำแนกความ ) อุตตานีกรณะ ( ทำความให้ตื้น ) ปัญญัตติ (แต่งความให้เข้าใจ ) ชื่อว่า สพฺยญฺชนะ เพราะความถึงพร้…
ในบทนี้กล่าวถึงความงามที่เกิดจากการฟังและปฏิบัติศาสนธรรมซึ่งนำมาซึ่งความสุขและความเป็นตา ที่มีความงามในเบื้องต้น ท่ามกลาง และเบื้องปลาย ผ่านการประกาศพรหมจรรย์และแสดงศาสนธรรมต่างๆ โดยใช้หลักการของพยัญช
การวิเคราะห์และการอธิบายธรรมในวิสุทธิมรรค
292
การวิเคราะห์และการอธิบายธรรมในวิสุทธิมรรค
…คแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 290 อักขระ (ตัวหนังสือ ) บท (คำที่ประกอบวิภัติ ) พยัญชนะ (พากย์) อาการ ( จำแนกพากย์ออกไป) นิรุติ (วิเคราะห์ศัพท์ ) นิเทศ (ขยาย นิรุติให้พิสดาร ) ชื่อว่า สาตฺถะ เพราะความเป็นคุณลึ…
บทวิเคราะห์นี้ครอบคลุมการศึกษาธรรมในวิสุทธิมรรค โดยแยกแยะความเป็นคุณลึกของสาตฺถะและสพฺยญฺชนะ ซึ่งส่งผลให้ผู้มีปัญญาและประชาชนทั่วไปเกิดความเลื่อมใสทั้งในด้านอรรถและเทสนา โดยอธิบายถึงความสำคัญของพยัญชน
สีลานุสสติและจาคานุสสติในวิสุทธิมรรค
313
สีลานุสสติและจาคานุสสติในวิสุทธิมรรค
…็นต้น อย่างนี้ว่า " ( เป็น ) ลาภของเราหนอ เราได้ดีแล้วหนอ ซึ่ง ๑. ทานสิวิภาค เคยได้ยินแปลรวม ๆ ว่า "จำแนกแจกทาน" ก็มี แต่ในที่นี้ท่านแยก เป็น ๒ จัดของไว้สำหรับให้ผู้อื่น เรียกว่า ทาน แบ่งจากของที่ตนจะบริโภ…
ในวิสุทธิมรรค ภาค ๑ ตอน ๒ ได้กล่าวถึงความสำคัญของการทำความไม่ประมาทในสีลานุสสติและการเจริญจาคานุสสติ โดยเน้นให้ผู้มีปัญญาได้ทำการให้ทานตามความสามารถ ตั้งสมาทานเพื่อไม่บริโภคจนกว่าจะได้ให้ทานก่อน พร้อม
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
68
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
…ณาดูด้วยปัญญาจักษุแล้วเล่า อนึ่ง ใน อุทร ไรเล่า ของกินมีน้ำและข้าวเป็นอาทิที่ตกลงไปแล้ว ย่อมถึงความ จำแนกออกเป็น ๕ ส่วน คือตัวสัตว์ (พยาธิ) กินเสียส่วนหนึ่ง ไฟ (ธาตุ) ในอุทรเผาไปเสียส่วนหนึ่ง ส่วนหนึ่งเป็น…
บทความนี้กล่าวถึงการทำงานของระบบย่อยอาหาร โดยเฉพาะการแปรสภาพของอาหารที่ถูกย่อยและจำแนกออกเป็นส่วนต่างๆ เช่น พยาธิ, ธาตุที่เผาไป, ปัสสาวะ และอุจจาระ การพิจารณาลักษณะของอาหารเก่าที่เกี่ยวข…
วิสุทธิมรรคแปล - การพิจารณาอัปปฏิกูลสัญญา
109
วิสุทธิมรรคแปล - การพิจารณาอัปปฏิกูลสัญญา
…เสีย ทั้งในวัตถุที่ปฏิกูลและ ไม่ปฏิกูล ก็ชื่อว่า เป็นผู้มีสติสัมปชัญญะวางเฉยอยู่ เพราะในปฏิสัม ภิทา จำแนกความนี้แหละไว้โดยนัยว่า "ถามว่า ภิกษุเป็นผู้มีความ สำคัญว่าไม่ปฏิกูลในสิ่งปฏิกูลอยู่เป็นไฉน ? แก้ว่า…
เนื้อหานี้มุ่งเน้นการอธิบายเกี่ยวกับอัปปฏิกูลสัญญา และการทำความเข้าใจถึงการมีสติสัมปชัญญะในทุกสถานการณ์ภายใต้การพิจารณาของพระอริยะ อธิบายสถานะของปฏิกูลและไม่ปฏิกูลในสิ่งต่างๆ และการแผ่เมตตาเพื่อเป็นกา
การอภิปรายลำไวยากรณ์และสาทา
56
การอภิปรายลำไวยากรณ์และสาทา
…แก่ได้เฉพาะ 2 ลิงค์ และลิงค์เดียวมี มี ตามารณ์ของตน ๆ แก่ไม่ได้เลยก็มี เพราะเป็น อัพยศัพท์. [ จำแนกชื่ออิทธิ ] สามัญอิทธิท ฯ แบ่งออกเป็น 13 อย่าง คือ โคดุตกุ. ตรตฤทยิตท ฯ ราคิตท ฯ ชาติตท ฯ สุมุตท…
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับความสำคัญของการใช้ศัพท์ในภาษาไทย โดยมีการแบ่งประเภทของศัพท์และอธิบายถึงหลักการในลำไวยากรณ์ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงอิทธิของศัพท์ที่มีการจัดแบ่งออกเป็น 13 หรือ 15 ประเภทตามคัมภีร์ต่
วิวัฒนาการแปล ภาค 3 ตอน 1
13
วิวัฒนาการแปล ภาค 3 ตอน 1
…แห่งบุคคลผู้พิจารณาธรรมนี้ ชื่อว่ำมปฏิปัสมิภิกะ แท้จริง ความ (ที่แสดงอรรถธรรมเป็น ๕ ๆ) นี้แสดง ท่าน จำแนกแสดงไว้ในอรรถธรรมโดยย่อว่า "ความรู้ในทุกข์เป็นอัตปิปัสมิภิกะ ภิกขา ความรู้ในทุกข์สุขเป็นมรรคปฏิปัสมิ…
บทความนี้กล่าวถึงคำว่า 'อรรถ' และ 'ธรรม' ในบริบทของพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นถึงความรู้ที่เกิดจากการศึกษาพุทธธรรม ความแตกต่างและประเภทของอรรถธรรมทั้ง 5 อย่าง เช่น ความรู้ในทุกข์และวิธีการบรรลุพระนิพพา
วิชาธรรมะแปล ภาค 3 ตอน 1
55
วิชาธรรมะแปล ภาค 3 ตอน 1
…้า) [คำบววจุกจิกมาก] ส่วนว่าอุตสาหะวิญญาณ เป็นเหตุเหตุอย่างเดียวเท่านั้น องค์ส วิญญาณนั้นมี ๗ คือ จำแนกวิญญาณ โสต----มาน----วิเคราะห์----กายวิญญาณ มโนวิญญาณทำหน้าที่สัมปฏิญาณ (และ) มโนวิญญาณชนิดปฏิญญฐานน…
บทความนี้พูดถึงวิชาธรรมะแปลภาค 3 ตอน 1 ที่อธิบายถึงธรรมชาติของวิญญาณและอุตสาหะวิญญาณ โดยมีการจำแนกประเภทของวิญญาณและอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างกุศลกับอุตสาหะ นอกจากนี้ยังต้องการให้เข้าใจถึงการทำงาน…
วิภัชมีครรภ์เป ภาค ๓
158
วิภัชมีครรภ์เป ภาค ๓
ประโยค - วิภัชมีครรภ์เปล ภาค ๓ หน้าที่ 157 ศาสนานั้น ปรารถนาผึงทราบ โดยวิภัช (จำแนก อรรคนแยกฏ ๗๕) โดยนิพนธ์ (แยกคำ) โดยประเภทแห่งลักษณะเป็นตัน ๆ โดยอรรถ (แห่งสัจจะศัพท์) โดยอัตถฤๅษีระ…
เนื้อหาเกี่ยวกับความรู้ทางศาสนาที่ถูกแบ่งแยกตามประเภทและบรรทัดฐานต่าง ๆ โดยใช้ชื่อวิภัชในการจำแนกคำเพื่อความเข้าใจในอรรถศาสนา และอรรถฤๅษีระที่สำคัญในการศึกษาศาสนา