ดู : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 300 / 325

…คคลผู้มีประโยชน์เข้ามาพพระราชา กำจัดพวกไม่มีประโยชน์. มิฉะนั้น ๑๑.๑.๔ ธรรมดาพระเจ้าจักรพรรดิ ย่อมทรงดูแลรักษาบ้านเมืองให้ดีทั้งภายใน และภายนอก ฉันใด ก็ยุติผู้วรรครวามเพียร ก็สมควรตั้งนายทวาร คือ สติ ควบ…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก โดยเสนอความสำคัญของสติและสัมปชัญญะในการควบคุมกิเลส และการทำความดีในชีวิตประจำวัน เช่น การเปรียบเทียบกับนายประชาของพระราชา ที่ควรเลือกบุคคลที่มีประโย

…่ายอุจจาระ ปัสสาวะ นั่ง นอน ยืน เดิน เต้น พูด นิ่ง ฉันนั้น ข้อนี้สมพระดำรัสของพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า ดูก่อนภิษุทธ์ทั้งหลาย ภิกษวรเป็นผู้มี สติ ล้มชัญญะนี้ เป็นอุปสรรคสำหรับเธอทั้งหมด มิลิน. ๔๒ www.kaly…

ในบทนี้เสนอแนวทางการดักเตือนและพิจารณาตนเองเพื่อให้มีสติและปกป้องตนได้ จากข้อความในพระไตรปิฎกที่กล่าวถึงความสำคัญของการมีสติในการดำเนินชีวิต โดยเปรียบเทียบกับการซื้อขาย ซึ่งเป็นแนวคิดที่สามารถนำมาปรับ

๑๙๙ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก 1. การพิจารณาณตน ๑.๑ ก็ย่อยเป็นผู้ลาภในวจนะจิตของตนเองอย่างไร ดูก่อนก็ให้ทั้งหลาย เปรียบเหมือนสต์รี หรือบุรุษที่เป็นหนุ่มสาว มีโพสต์ชอบแต่งตัวส่องดูหน้าอกหน้าของตนใ…

บทความนี้กล่าวถึงการพิจารณาตนเองตามหลักพระไตรปิฎก โดยใช้การเปรียบเทียบว่าคล้ายบุรุษหรือสตรีที่ชอบแต่งตัวและมองเห็นจุดด่างบนใบหน้า การสำรวจจิตใจและอารมณ์ เช่น ความสงสัย, ความโกรธ, และความเศร้าหมอง เป็น

…ามไม่มีมิคาสมาธิสุดเครื่องกังวล เข้าใจในความสำคัญในความเป็น สมณะไว้ เป็นผู้สูงเสียง ไม่งาม มิฉะนั้น ดูโคสะจะมีขาด และจุดเด็จจิตตาม ปฏิบัติแล้ว เพื่อประโยชน์ และความสุขแก่กิจกุศโล แท้ช้าโลกพร้อมทั้งเทวโล…

เนื้อหานี้พูดถึงการอุปมาอุปมัยจากพระไตรปิฎกที่ชี้ให้เห็นถึงคุณค่าของความอ่อนตนและการพิจารณาในชีวิตประจำวันของมนุษย์ การทำความดีที่มาจากการคิดพิจารณาตนเอง เช่น การตรวจสอบกาย วาจา ใจ ว่ามีความบริสุทธิ์เ

…วลา มีนตรีแข็ง เค็ม พื้นดินเค็ม พิงหว่านบางไม่หว่านบ้าง ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะที่สุดจัดเป็นอาหารโรดู ก่อนนานคามณี เปรียบเหมือนดี ฉันใด เรายอมแสดงธรรมอันในเบื้องต้น งามในท่ามกลาง งามในที่สุด ประกาศพรหม…

เนื้อหาในพระไตรปิฎกได้จัดแบ่งผู้มีปัญญาออกเป็น ๓ ประเภท ได้แก่ บุคคลที่มีปัญญาเฉพาะในขณะฟัง คือ ขณะฟังธรรมก็ไม่ใส่ใจเหมือนการตั้งอยู่ น้ำที่ไหลไม่เต็มอ่าง และแบ่งการแสดงธรรมให้เห็นความสำคัญของการเรียน

… นี่ใด ข.อ. (อรรถ) มก. ๔/๖๒ ๑.๑๐ ปัจจันตนครอาหาร ๕ ประการ ได้ตามปรารถนา ได้โดยไม่ยาก ไม่ลำบาก ดูก่อนภิจกุทั้งหลาย ในกาใด ปัจจันตนครของพระราชาอันกันไว้ ด้วยเครื่องป้องกัน ๗ ประการนี้ (เสาระเนียยด, …

บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับคุณธรรมที่สำคัญในพระพุทธศาสนา ซึ่งได้แก่ ความมักน้อย ความสันโดษ ความขัดเกลากิเลส ความเป็นผู้ถึงง่าย และการปรารถนาความเพียร โดยมีการอ้างอิงถึงคำสอนต่างๆ ในพระไตรปิฎกที่เกี่ยวข้อ

…อเส้าด้วยมือขวา ขับไปทางซ้ายก็ได้ ถอยกลับขวาก็ได้ ในถนนใหญ่ ๕ แยก ซึ่งพื้นเรียบตามความประสงค์ ฉันใด ดู่อภิญญูทั้งหลาย ก็ภุชู่อสนศึกษาเพื่อจะรักษา ศึกษาเพื่อจะสำรวม ศึกษาเพื่อจะฝึกฝน ศึกษาเพื่อจะบังอินทร…

ในพระไตรปิฎกได้กล่าวถึงการฝึกฝนและการศึกษาของอภิญญู ซึ่งต้องมีการควบคุมตนเองและใช้ความตั้งใจในการเรียนรู้เพื่อบรรลุธรรมตามที่มีการอธิบายไว้ โดยการเปรียบเทียบถึงม้าในการฝึกฝน ที่มีอาจารย์ช่วยในการอบรม

…ี่ผุในนั้นทีโคน ครั้นตัดโคนแล้ว จึงตัดปลาย แล้วจึงคว่ำข้างในให้เรียบร้อยแล้วทำเป็นกระบองก้าน ฉันใด ดูคำอธิบายทั้งหลาย ฉันนั้นเหมือนกัน บุคคลบางคนในธรรมวินัยนี้ มีมากจะไปการเอื้อมกลับ การแสยะ การเสียดาย…

…ยนอกแสดงถึงความบริสุทธิ์ แต่ความจริงอาจแตกต่าง การเปรียบเทียบกับต้นไม้ที่แข็งและต้นไม้ที่ผุแทนที่การดูภายนอก มีความหมายถึงการสำรวมและความจริงที่อยู่เบื้องหลัง อุปมานี้ยังขยายไปสู่การเปรียบเปรยถึงสภาพของ…

…๑.๕ สีหมคราชออกจากที่อยู่ในเวลาเย็น แล้วเดินเอก็ด้วยท่าทางที่อาจ ส่งงานพร้อมที่แสงหาอาหาร แล้วเหลียวดูทีเดียวรอบ บันลือสีหนา ๓ ครั้ง แล้วออกหากิน สีหมคราชนั้น ถ้าแจ้งจะจับช้าง ยอดจับโดยแม่แน่ไม่พลาด ถ้า…

เนื้อหานี้มีการพูดถึงการอุปมายุในพระไตรปิฎก โดยเฉพาะในเรื่องของพระเจ้ามิสินห์ที่สำคัญที่ทำให้เกิดความสะดุ้งในใจเมื่อพบพระนาคเสน มีการอุปมาพฤติกรรมและศาสนธรรมเปรียบเปรยถึงการแสดงธรรม การฟังและความตั้งใ

…่ข่ายแห่งกามอันเกิดในร่างกาย เจ้าภูเราก็ได้แล้วจากไปตามชอบใจไม่ได้. ขุ.เธร. (เถระ) มก. ๓๒/๑๙ ๒.๓ ดูก่อนจิตผู้ชั่ว บัดนี้เจ้าผู้นั้นยินดีในธรรมอันลามเทียวไปเนื่องฯ ดังก่อนมิได้ นายเวทนามีกำลังแข็งแรง …

บทความนี้เสนอการสอนเรื่องการฝึกจิตตามแนวทางพระไตรปิฎก โดยเริ่มตั้งแต่วิธีการควบคุมและอบรมจิตใจให้เข้มแข็ง ไม่ให้ติดจมอยู่ในอารมณ์ต่างๆ รวมถึงการยกตัวอย่างการฝึกจิตที่เปรียบเสมือนการฝึกสัตว์ เช่น ช้างห

…เรือนทุ่มดีแล้วไม่ได้ ฉันใด รากย่อมเสียจิตแท้ที่บรมดีแล้วไม่ได้ ฉันนั้น. ข.ร. (อรรถ) มก. 40/3 2.9 ดูก่อนจิต แต่ก่อนท่านเคยแนะนำวา จงสำรวมระวังเมื่อเวลาเทียบไปบิณทบตาม ระหว่างตรอก อย่ามีใครเกี่ยวข้องใน…

บทความนี้สำรวจความสำคัญของการรักษาจิตใจและการมีสติในชีวิตประจำวัน โดยอ้างอิงถึงแนวทางจากพระบาลี ที่เน้นการสำรวมระวังเมื่อแสวงหาบิณฑบาต และการไม่เกี่ยวข้องกับกามรมณ์ เพื่อให้จิตผ่องใส และการมีสติในทุกข

…ที่ประชุม ชั้นจิตมันแล้ว ได้ชิจาของตนให้ตรงแล้ว ภิกษ์ทั้งปวงนั้นเป็นบันติ ย่อมรักษาอินทรีย์ทั้งหลาย ดูดังว่านายสารธ้อบังเหียน ฉะนั้น สง.ส. (ทั่วไป) มก. ๒๔/๒๐๑ ๓.๗ บุคคลผู้นั่งกล่าว เมื่อไม่ไม้ ย่อมต่อ…

เนื้อหาของบทความนี้อธิบายถึงหลักการบำเพ็ญเพียรและการสำรวมในวาจาของพระไตรปิฎก โดยเน้นให้เห็นความสำคัญของการรักษาอินทรีย์และการมีสติในชีวิตประจำวัน ซึ่งมีการเปรียบเทียบธรรมแห่งการฝึกฝนเพื่อความเจริญแห่ง

…เปรียบเหมือสนุข ซึ่งอ่อนเพลี เพราะความหิวเมี้ยน เขาไปอยู่ใกล้เจียงของนายโคฯมาด นายโคฆาตผู้ลาด โยนกระดูกที่เชื่อชำแหละเนื้อออกหมด เบื้องแตเลือดไปยังสนุขนั้นแทกระดูกเบื้องแตเลือด จะบำบัดความเพลียเพราะหัวใ…

บทความนี้นำเสนอการอุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกที่อธิบายถึงความรุนแรงของราคะและโทษของการครองเรือน โดยใช้การเปรียบเทียบกับสัตว์และธรรมชาติ บรรยายถึงความยากลำบากในการละทิ้งความผูกพันอย่างการมีบุตรหรือภริยา แ

๒๕๗ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๓.๖ ราคะผู้อภิปรายของบุตรของเรานั้น ตกแต่งร่างกายงามผ้าใหม่เดินมา เป็นดูงบ่มงามจรรตักไว้. ชุ.เถระ (เถระ) มก. ๒๕/๖๒ ๓.๗ มุตตยึดอยู่อานนท์ ผู้มั่งเมาในคุณธรรมและสัตว์เลี้ยง …

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงอุปมาอุปไมยที่ทรงคุณค่า มาจากพระไตรปิฎก ซึ่งอธิบายถึงความสำคัญของราคะในจิตใจของมนุษย์ และการอธิบายเปรียบเทียบการมีความหวังและการทำดีให้บริสุทธิ์ โดยอ้างถึงคำสอนจากพระพุทธเจ้าเกี่

…ลมพัดบุญฉะนั้น สัง.ส. (ทั่วไป) มก. ๒๕/๔๑ ๕.๑๒ ในโลกนี้มักจะออกไปจากทุกข์ได้ เราชัดดีแล้วด้วยปัญญา ดูก่อน มารผู้บำบังซึ่งเป็นเผ่าพันธุรงผู้ประมาท ท่านไม่รู้จักษุทธนั้น กามทั้งหลายเปรียบด้วยเทวา และทวาร…

เอกสารนี้นำเสนออุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกที่ชี้ให้เห็นถึงการมีปัญญาในการละทิ้งความทุกข์และแสวงหาความสุขในชีวิต โดยผ่านตัวอย่างเช่น การเปรียบเทียบชีวิตกับรองเท้าและความสามารถในการทำให้เราห่างจากทุกข์ นอก

…นปลาเน่า สัง.สขา. (อรรถ) มก. ๒๘/๕๔๕ 6.2 กายอันเน่าเหม็นหนอ ไม่สะอาด กลิ่นเหม็นคลุ้งไป น่าสะพรึงกลัว ดูจงหนับบรรจุ ซากศพ เติมด้วยของไม่สะอาดไหลออกอยู่เป็นนิยะ อนคนเขาลิดออกอยู่ ข.เทริ (เทริ) มก. ๕๕/๔๘๔ 6…

บทวิเคราะห์เกี่ยวกับร่างกายที่ไม่เที่ยงและไม่สะอาด ตามที่ได้มีการกล่าวไว้ในพระไตรปิฎก เสนอแนะให้พิจารณาร่างกายว่าเป็นสิ่งไม่ถาวรและระลึกถึงซากศพ เพื่อสร้างความเข้าใจในความเปราะบางของชีวิตและลดความยึดม

…า ฉันใด แม้พุทธตรีใหม่เอี่ยม เขาก็เรียกว่า น่ามตราเน่า ฉันนั้น อัง.ฉกุกก. (อรรถ) มก. ๑๕/๖๔ ๒.๙ กระดูกเหล่านี้ อันเขาทิ้งเกลื่อนกลาดดูดข้าในสารกาล มีสิเหมือนนกพิราบ ความยินดีอะไรล่าครั้ง เพราะเห็นกระดู…

เนื้อหาพูดถึงความซับซ้อนของกายมนุษย์ ซึ่งถูกเปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ ในธรรมชาติ โดยมีการอภิปรายเกี่ยวกับความไม่เที่ยงและการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย และความเป็นไปของชีวิต การอ้างอิงถึงบทคัดจากพระไตรปิฎก ชี

๒๖๕ อุบาสามิไม่จากพระไตรปิฎก ๖.๑๓ จงมาดูอัตภาพอันวิจิตร มี caisเป็นแผล อันคั้นกันอยู่แล้ว กระสับกระส่าย เป็นที่อาร ของชนเป็นอันมาก ไม่ยั่งมั…

บทความนี้กล่าวถึงการสะท้อนถึงอัตภาพที่วิจิตรและไม่แน่นอน คำสอนชี้ให้เห็นถึงความหลอกลวงของกายที่สวยงามและการมองโลกในแง่ที่ลึกซึ้งกว่า เน้นถึงอันตรายของการยึดติดกับร่างกายและการปล่อยวางเพื่อเข้าถึงพระนิ

…ักสรีระของเธอเช่นเดียวกัน ฉันรู้จัก ก็จะพากันหลบหนีเธอไปเสี่ยงอย่างใกล้ เหมือนบุคคลชอบสะอาด เห็นหลุมดูดในดูกันแล้ว หลักเลี่ยงไปเสียห่างไกล ฉะนั้น ข.เถร. (เถระ) มก. ๓๕/๕๓ 22 ผีเกิดขึ้นมาได้หลายปี ผิฝีมี…

…ี่ยวกับความสะอาดและความอุจจาระของร่างกาย. แนวคิดเหล่านี้ชี้ให้เห็นถึงการพิจารณาในเชิงลึกเกี่ยวกับการดูแลตนเองและความเข้าใจในพื้นฐานของร่างกายมนุษย์ นอกจากนี้ยังพูดถึงพระนางสุเมรธที่แสดงความไม่แยแสต่อร่า…

…้มากแล้ว มารย่อมไม่ด้อยน้อย ไม่ได้อารมณ์ เปรียบเหมือนบูรโยนกล้วยเข้าบา ลงบนแผ่นกระดานเรียบอันลั่นล่นดู ก่อนภิกษุทั้งหลาย พวกเธอจะสำคัญความข้อนั้นเป็นไดน บรรดนั้นจะพึงใช้อธิษฐาน กระดานเรียบอันสำเร็จด้วยไ…

…มสำคัญของการรักษาร่างกายและการเจริญภาวนาเพื่อความเพียรที่ตั้งใจในธรรมตามพระไตรปิฎก เปรียบเทียบกับการดูแลแผลและการฝึกฝนให้เหมือนรถรางที่มีความมั่นคงในการเดินทาง ผู้ที่ปฏิบัติตามพระธรรมมีความสุขในการมีส่ว…