อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก : หน้า 200/370

๑๙๙ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก 1. การพิจารณาณตน ๑.๑ ก็ย่อยเป็นผู้ลาภในวจนะจิตของตนเองอย่างไร ดูก่อนก็ให้ทั้งหลาย เปรียบเหมือนสต์รี หรือบุรุษที่เป็นหนุ่มสาว มีโพสต์ชอบแต่งตัวส่องดูหน้าอกหน้าของตนในกระจกอันบริสุทธิ์หมด หรือในภาชนะน้ำอ้อนใส่ ถ้าเห็นรูสหรือจุดด่างที่หน้ากนั่น ก็พยายามเพื่อจัดรูสหรือจุดด่างนั้นเสียกว่าที่ไม่เห็นรูสหรือจุดด่างที่หน้า่นั่น ก็ย่อมดีใจ มีความดำริบำรุงด้วยเหตุนี้แล้วว่า เป็นลาภของเราหนอ หน้าของเราบริสุทธิ์แล้วหนอ แน่นอนใด ดูดก่อนก็ทั้งหลาย การพิจารณาของก็ทว่า เราเป็นผู้มีจิตใจอยู่โดยมากหรือหนอ หรือว่าเราไม่เป็นผู้มีจิตใจอยู่โดยมาก เราเป็นผู้มีจิตพยายามอยู่โดยมากหรือหนอ... เราเป็นผู้นั้นมีทะกะกลุ่มร่มอยู่โดยมากหรือหนอ... เราเป็นผู้ผังชานอยู่โดยมากหรือหนอ... เราเป็นผู้มีความสงสัยอยู่โดยมากหรือหนอ... เราเป็นผู้โกรธอยู่โดยมากหรือหนอ... เราเป็นผู้มีจิตเศร้าหมองอยู่โดยมากหรือหนอ... เราเป็นผู้กายอับปรราคะร่างกายอัลม่าก็ร้อนหนอ... เราเป็นผู้เกลียดคร้านอยู่โดยมากหรือหนอ... เราเป็นผู้จิตไม่ตั้งมั่นอยู่โดยมากหรือหนอ... ดังนี้ ย่อมเป็นอุปการะมากในทุกกาลธรรมทั้งหลาย ฉันนั้นเหมือนกันแนล. อัง.ทสก. (พุทธ) มก. ๗๕/๑๘๑