บุคคล : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 217 / 223

… จะนั่น ข.เณร (เณร) มค. ๓๕/๕๓ ๔.3 ข้อคอปลาดลาม นี้เป็นชื่อของมาดาคาม อัง.ตุกก. (อรรถ) มค. ๓๕/๓๔ ๔.4 บุคคลพึงพูดกับบุคคลผู้มีดาบในมือ กับบาคา นั่งชิดกับอรพิษ ผู้ที่ถูกคนมีดาบปีศาจ อรพิษกัดแล้วอ่อนไม่มีชีวิต…

เนื้อหาเกี่ยวกับโทษของหญิงในพระไตรปิฎก โดยใช้การเปรียบเทียบที่มีความหมายเพื่อแสดงถึงสถานะและบทบาทของหญิง เรื่องราวนี้ได้อธิบายถึงการมองเห็นหญิงว่าเป็นเหมือนกับแม่น้ำที่มีการเปลี่ยนแปลงและไม่สามารถจำกั

…ามเสีย ย่อมถึงความสุข ถ้างั้นเราะนความสุขทั้งปวง ก็พึงละความทุกข์เสีย ขุ.อ. (อรรถ) มก. ๑๐/๑๔๕ ๕.๕ บุคคลมีเลาสงออกจากวัฏฏาม เหมือนไม้แห่งสนิท ไม่เปียกชุ่มด้วยเลาสงเหมือนในทีมเขาวางในขนบนกงนกงฟันกงน ม.ม.…

เอกสารนี้นำเสนออุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกที่ชี้ให้เห็นถึงการมีปัญญาในการละทิ้งความทุกข์และแสวงหาความสุขในชีวิต โดยผ่านตัวอย่างเช่น การเปรียบเทียบชีวิตกับรองเท้าและความสามารถในการทำให้เราห่างจากทุกข์ นอก

…ี่ดอนไปสู่ดอน แม้ฉะได ดูก่อนสารินตุร เราก็ฉันนั้นเหมือนกัน ม.มู. (พุทธ) มก. ๑๘/๕๓ ๑๐.๗ เนื้อในป่าที่บุคคลไม่ผูกไว้แล้ว ย่อมไปหากินตามปรารถนา ฉันใด นรชนที่เป็นญาติ เมื่อเห็นธรรมอันให้จึงงความเสร็จ พึงเที่ยว…

อุปมาจากพระไตรปิฎกแสดงถึงลักษณะของมนุษย์และการออกบวช โดยเปรียบเทียบกับธรรมชาติ เช่น เนื้อในป่าและต้นไม้ที่ออกผล การเห็นธรรมและความเป็นอยู่ของนรชนนั้นเหมือนการเดินทางไปตามความต้องการของตนเอง การเปรียบเ

… ย่อมควรเพื่อจะรู้ จะเห็น เพื่อปัญญาเป็นเครื่องตรัสธรรม ม.ม. (พุทธ) มก. ๒๑/๑๙๙ ๑๑. การลาสิกขา ๑๑.๑ บุคคลใดเป็นผู้เดียวเทียวไปในเนืองต้น ย่อมช่องเสเมุณธรรม บัณฑิตทั้งหลายกล่าวบุคคลนั้นว่า เป็นบุคคลคนแรกในโ…

เนื้อหานี้สำรวจการปฏิบัติตามหลักธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้เกี่ยวกับการหลีกเลี่ยงกามและการลาสิกขา โดยเน้นที่การฝึกปฏิบัติที่แท้จริง เพื่อก้าวสู่ความเป็นบัณฑิต ผู้ที่รักษาความสำรวมและปฏิบัติธรรมต

๒๒๘ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๑๑.๕ พระผู้มีพระภาคเจ้ายามแก่กล้ากว่า บุคคลลำลังลงน้ำพึ่งหวังได้ภัย ๔ อย่าง เมื่อเทียบกับบุคคลล่างคนในโลกนี้อาจชเป็นธรรมวิถี คือ ๐.ภัย คือ คลัง…

บทความนี้นำเสนออุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก โดยแสดงถึงภัยที่มนุษย์ต้องเผชิญในชีวิต เช่น ความโกรธ, ความเห็นแก่ตัว, กามคุณ, และอุปสรรคอื่น ๆ ที่ทำให้จิตใจคับแค้น มุ่งหวังให้ผู้อ่านได้เข้าใจในความสำคัญของการ

…อนไส คอเหตุุน่แหละ เธอจงตั้งความเพียรให้สมาเสมอ จงตั้งจิรให้ลมาเสมอ อัง.สัก. (พุทธ) มก. ๓๗/๓๗๗ ๒.๓ บุคคลใดจำลังความหลับ ตื่นอยู่ เหมือนมาดลลลลเสียให้คุณตนทั้งหลายจงมีความเพียร มีความสดใส เหมือนมาดูถูกเขาด…

เนื้อหาพูดถึงความสำคัญของความเพียรและความตั้งใจในการปฏิบัติธรรมตามพระพุทธศาสนา โดยเริ่มจากการเปรียบเทียบที่ให้เห็นถึงโทษของอาหารน้อย ซึ่งสร้างอุปมาถึงการมีสติและการปฏิบัติที่ถูกต้อง เพื่อหลีกเลี่ยงการ

๒๗๙ อุบมาตุไม่จากพระไตรปิฎก ๒.๗ บุคคลเมื่อกระทำความเพียร แม้จะตายก็ถือว่า ไม่เป็นหนีใหม่มาดี เทวดา และบิดามารดา องค์บุคคลเมื่อทำอย่างลูกผ…

บทความนี้เกี่ยวกับความเพียรในพระพุทธศาสนา โดยยกตัวอย่างจากพระไตรปิฎกที่กล่าวถึงคุณค่าของความเพียร เช่น การกระทำความเพียรไม่ว่าจะเป็นในสถานการณ์ใดก็ถือเป็นสิ่งสำคัญของการบรรลุพระสัมโพธิญาณ การเปรียบเที

…้น อัง.สิตตก. (พุทธ) มก. ๑๓๗/๑๒๗ 2.18 ความเพียรมีความอุปถัมภ์เป็นลักษณะ อุปมาเหมือนเรือนจะล่ม บุคคลไว้ด้วยไม้เรือนที่กุฏไม้ค้อยไม่ล่ม หรือกองทหารหมู่่น กำลังอดอย่าร้นศึกษาหใหญ่ พระราชาทรงเพิ่มกองหนุน…

อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกนำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับความเพียรในการปฏิบัติธรรมของภิกษุ เช่น การตื่นแต่เช้าเพื่อดูแลวัด การฝึกสติ และการมีความมุ่งมั่นในอำนาจอรหันต์ ทั้งหมดนี้สอนให้เห็นถึงความสำคัญของการทำความ

…ัสต้องการแสดงหนทางแห่งการพันทุกของสรรพสัตว์ทั้งหลาย ให้หลากกินได้ทราบ พระพุทธองค์ทรงกล่าวถึงหลายว่า บุคคลควรทำอย่างไร ถ้าผ้าที่สวมใส่อยู่ไฟไหม้ หรือศีรษะกำลังถูกไฟไหม้ ภิญฺญาทั้งหลายควรที่จะดับไฟผ้าหรือที่…

เนื้อหานี้กล่าวถึงคำสอนของพระบรมศาสดาที่ให้ความสำคัญกับการทำกิจสามประการในคณะฝ่ายสามควร ได้แก่ การเตรียมแปลง, การเพาะพัก และการระบายน้ำ นอกจากนี้ยังพูดถึงการเข้าใจในอริยสัจ ๔ และวิธีการดับไฟที่เกิดจาก

…เพราะเหตุนั้น. ม.อ. (พุทธ) มก. ๒๒/๓๓๙ 4.4 ในเวลาจะบเทศนา ภิกษุผู้วิสาสนาจำนวน ๕๐๐ รูปเหล่านั้น เป็นบุคคลชั้นอุคคติมญู(ผู้ฉลาดรู้ได้ดี) แต่งตลอดสังคัลจิต ได้อยู่ในพระอราธผล เหมือนดอกบัวที่ถึงความแก่แล้วพอต…

…งๆ เช่น การต่อสู้ในสงครามและการเติบโตของดอกบัวที่ได้รับแสงแดด ในขณะเดียวกันก็เน้นการเข้าถึงนิพพานของบุคคลที่ปฏิบัติได้อย่างมั่นคง ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นเมื่อมีความเพียรตลอดเวลา

… ฉันใด จิตฉันนั้นเหมือนกัน ไม่มีเครื่องรองรับ ย่อมล้มไปได้เท่า ฉันนั้น. สัง.ม. (พุทธ) มก. ๖๐/๕๕ ๑๘ บุคคลไม่สะดุ้งในธรรมมีความไม่เที่ยง เหมือนราวสีไม่สะดุ้งในเสียง ไม่ของอยู่ในธรรมมั่นคง และอาเนะ เหมือนลมไ…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการศึกษาในพระไตรปิฎกที่เน้นการเข้าใจธรรมชาติของการดำรงอยู่และการปฏิบัติธรรม ทั้งยังมีการเปรียบเทียบกับการดำรงอยู่ของสิ่งต่างๆ เช่น แผ่นดินและไฟ ว่ามีความไม่แน่นอน การอดทนต่อความชั่ว

อับมารูมิจากพระไตรปิฎก ๔. การบรรเทา กำจัดความโศก ๑.๑ พึงกำจัดความรำพันสีย บุคคลพิพัฒน์ไฟไหม้ลูกลามไปด้วยซ้ำ ฉันใด นรชนผูเป็นนักปราชญ์มิมีปัญญาเฉลียวฉลาด พึงกำจัดความเศร้าโศกที่เกิ…

…ทันที เหมือนลมพัดปลิวไป ทั้งยังเน้นการเข้าใจและรับรู้เหตุการณ์ที่ทำให้เกิดความเศร้าโศกที่เกิดขึ้นจากบุคคลอื่น เพื่อให้สามารถช่วยเหลือได้ เหมือนกับการดับไฟที่ลุกไหม้ด้วยน้ำ นอกจากนี้ยังมีการเตือนว่าความข้อง…

มงคล ที่ ๓๙ จิตปรารถนากุสิลี เมื่อมัไม่ขุ่นมัว ใสบริสุทธิ์ บุคคลย่อมเห็นหอยกาบ หอยโข่ง กรวด ทราย และปลาปฉันใด เมื่อจิตไม่ขุ่นมัว บุคคลย่อมเห็นประโยชน์ตัน และประโยชน…

๓๒๕ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๑. จิตปราศจากธุลี ๑.๑ เมื่อฉนูม้วนไม่ใส่ บุคคลย่อมไม่เลนเห็นหายากน หอยโข่ง กรวด ทราย และฝูงปลา ฉันใด เมื่อจิตขุ่นมัว บุคคลย่อมไม่เห็นประโยชน์อื่นอ…

…มัว ซึ่งไม่อาจเห็นประโยชน์ที่แท้จริงได้ นอกจากนี้ยังพูดถึงธรรมวรณะและผลกระทบของกิเลสที่มีต่อชีวิตของบุคคล เพื่อหวังให้ผู้อ่านเข้าใจในความสำคัญของการทำจิตให้บริสุทธิ์

๓๑๒ อุปมาอปปลายจากพระไตรปิฎก เขาก็ย่อมบังเกิดในนามจอีกเพราะสื้อนอุย บุคคลนี้อุมาเสมอกับปลาดิดเบ็ด อุมาเหมือน นุกถูกคำยามผดึกไว้ที่อาน ฉะนั้น ม.ม. (อรรถ) มก. ๑๗/๑๓๙ ๒.๒ เนื…

เนื้อหานี้ได้กล่าวถึงอุปมาอุปปลายจากพระไตรปิฎก โดยใช้เหมือนเปรียบในการอธิบายธรรมชาติต่าง ๆ ที่สามารถเห็นได้ในชีวิตประจำวัน อาทิ การเปรียบเทียบการติดบ่วงด้วยกิเลสที่อยู่ในจิตใจ การเข้าถึงทุกข์ และการรั

…กค่อยอ่อนไม่มีใครรับต้องให้ ฉันใด ภิกษุวรารความเพียรไม่ควรปล่อยให้เลสียดจิฉ ฉันใด มิลิน. ๔๙๑ ๓.๑๔ บุคคลผู้สงบ งดเว้นจากการทำความชั่ว พูดด้วยปัญญา ไม่พูดช้า ย่อมกำจัดบาปธรรมทั้งหลาย เหมือนลมผลิบไม่รีวงหลั…

เนื้อหานี้มีการแสดงอุปมาและคำสอนจากพระไตรปิฎก ซึ่งชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการมีความเพียรในเส้นทางการบรรลุธรรม และการหลีกเลี่ยงอากิเลส ผู้อดบวชควรยืนหยัดต่อความท้าทายอย่างมั่นคงเหมือนนกเขาหินที่ไม่หวั

…ูกคลื่น คือ ราวา โทสะ โมหะอันเป็นวัตถุใหม่ที่จะทำให้ไม่อาจออกสู่อาศัยได้ ฉันนั้น. มิลิน. ٦๓๙ ๓.๑๘ บุคคลไม่สะดุ้งในธรรมมิวามไม่เที่ยง เหมือนราษีไม่สะดุ้งในเสียง เหมือนลมไม่ช่องอยู่ในบ่าย ไม่ตดอยู่ด้วยความ…

บทความนี้นำเสนอความเข้าใจเกี่ยวกับการตัดความสงสัยในพระไตรปิฎก โดยอธิบายการเปรียบเทียบกับช่างทำช่างตัด การกระทำที่ต้องหลีกเลี่ยงอันไหนบ้างที่ควรหลีกเลี่ยงเพื่อไปสู่การเจริญธรรมอย่างแท้จริง โดยยกตัวอย่า

23 อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๖. ความโกรธ ๖.๑ ประเภทของคนโกรธ ๖.๑.๑ บุคคลเปรียบด้วยอสรพิษ (สัตว์มีพิษที่เขี้ยว) ๔ จำพวกนี้ มีปรากฏอยู่ในโลก ๔ จำพวกเป็นไฉน คือ บุคคลดูอ…

…เกี่ยวข้องกับความโกรธว่ามีผลกระทบอย่างไรต่อคนที่โกรธและผู้อื่น เช่น การโกรธเป็นเชื้อไฟที่สามารถทำให้บุคคลไม่มีสติต่อการมองเห็นความจริง เป็นอุปมาอุปไมยในการแสดงลักษณะของความโกรธและการสื่อสารที่เกี่ยวข้องกับ…

…วรและผู้นำทางไปสูบ้าน ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะเหตุว่า คนๆ นี้อาจถึงความพินาศิยในที่นี้เลย แม้นั่นได้บุคคลใดเป็นผู้มีความประพฤติดังทาน ไม่บริสุทธิ์ เป็นผู้มีความประพฤติดังวาจาไม่บริสุทธิ์ และยอมไม่ได้ทางสงบ…

เนื้อหานี้เน้นถึงความสำคัญของการมีความประพฤติที่บริสุทธิ์ทั้งทางกายและทางวาจา ซึ่งนำไปสู่ความสงบใจและการลดความโกรธ ผู้ที่มีใจใสสะอาดจะได้สัมผัสกับความสุขในชีวิตและเข้าถึงความเลื่อนใส การฝึกจิตในพระพุท

…ริเวณมุ้งเมื่อมองดูงหน้าของคนในนั้นไมพึ่งรู้ ไม่พึงเห็นตามความเป็นจริง ฉันฉัน ฉันนั้นเหมือนกัน มังใดบุคคลมีใจฟุ้งซ่านด้วยอุจจาระทุกจลส... ย่อมไม่รู้ ไม่เห็นอุบายเป็นเครื่องสลัดออกซึ่งสิ้น มิทธะ ที่บังเกิดข…

บทนี้พูดถึงการควบคุมและระงับความโกรธ โดยยกตัวอย่างถึงความอดกลั้นซึ่งถือว่าเป็นชัยชนะที่แท้จริงของบัณฑิต เมื่อไม่โกรธตอบจะช่วยให้เห็นประโยชน์แก่ทุกฝ่าย นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงความฟุ้งซ่านและความหดหู่ ซ