อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก : หน้า 257/370

๒๕๔๓ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๒.๒๖ สัตว์กำหนดแล้วด้วยราคะ ย่อมไปส่องแสงตนหา เหมือนแมงมุดตกไปยึดที่ตัว ทำไว้เอง ฉันนั้น ธรรมนั่นหลายต่อแสตนหาเบื้องนี้แล้ว เป็นผู้หมดห่วงใย และวันทุกข์ทั้งปวงไป. ข.ธ. (อรรถ) มก. ๓๕/๒๖ ๒.๒๗ พระผู้พระภาคเจ้าว่าเจ้ารสสุขุมว่าเปรียบเหมือสนุข ซึ่งอ่อนเพลี เพราะความหิวเมี้ยน เขาไปอยู่ใกล้เจียงของนายโคฯมาด นายโคฆาตผู้ลาด โยนกระดูกที่เชื่อชำแหละเนื้อออกหมด เบื้องแตเลือดไปยังสนุขนั้นแทกระดูกเบื้องแตเลือด จะบำบัดความเพลียเพราะหัวใจได้บ้างหรือ กามทั้งหลายเปรียบเหมือนกรดู มีข้อนขา มีความคับแน่นมาก ถามนี้มีโทษอย่างยิ่ง อุปมาเหมือนบุรุษถือคบพลังหญิงที่ไต่ติดัว แล้วเดินวนมไป ไฟย้อมติดขา แล้วไหม้มือ บรรดั้น. ม.ม. (พุทธ) มก. ๒๐/๑๑ ๓. โทษของการครองเรือน ๓.๑ หน่อไม้ยอ้องนองงาม เจริญด้วยกิ่นก้านโดยร่อง ย่อมเป็นของบุคคลชนได้โดยยาก ฉันใด เมื่อโยมบารดนำรยามาให้นั้นแล้ว ถ้ามีบุตรหรือธิดาขึ้น ก็ยจะถอดตนออกบวชได้ ฉันนั้น. ข.เถร. (เทเร) มก. ๕๐/๕๙ ๓.๒ บุคคลของอยู่แล้วด้วยความเมื่ยวใจในบุตร และภริยา เหมือนไม่ใฝ่ใหญ่เกี่ยวกับกัน ฉันนั้น บุคคลไม่ของอยู่เหมือนหน่อไม้ พึงเทียวยไปดูเดียว เหมือนนอนเเรด ฉะนั้น. ข.ส. (อรรถ) มก. ๓๙/๖๒๔ ๓.๓ เพราะโลกสงบว่าสังฆมคี ยเฉพาะหน้าดอกด้วยไฟไหม้ ผู้นี้ดูความเจริญรุ่งเรืองปรากฏเป็นของน่าถือดูดีทีเดียว. ข.จ. (โพิธ) มก. ๑๗/๕๓ ๓.๔ เครื่องจองจำได้เกิดแต่เหล็ก เกิดแต่ไม้ และเกิดแต่ลำปล้อง มีปัญญาทั้งหลาย หากว่าเครื่องจองจำนี้ว่า เป็นของมันคงไม่ ความกำหนดใดของชนทั้งหลายผู้ก็หนดยินดีนัก ในแก้วมณี และต้มทั้งหลาย และเยื่อในบุตร และในรัชยทั่งหลาย นักปราชญ์ทั้งหลายกล่าวความกำหนด และความเมื่ยวใจนั้นว่านั่นคง. ข.ธิญ. (อรรถ) มก. ๓๓/๒๖๓ ๓.๕ เมื่อไรหนอ เรายังจัดตัดความผูกพันในเรือน ดูซิชำใหญติดเครื่องผูกทำด้วยเหล็กได้ ฉันนั้น แล้วเข้าไปร้องออกจากเรือน. ข.จิรา. (โพิธ) มก. ๓๕/๕๓๙