พระบาลี : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 23 / 33

…ั้ง ๓ มีปัสสัทธิเป็นต้นได้แล้วยังธรรมทั้ง ๓ นั้น ให้เกิดขึ้นนั่นแล ชื่อว่าโยนิโสมนสิการในบททั้ง ๓ ในพระบาลีนั้น คำว่า " อัพยัคคนิมิต " ก็เป็นคำเรียกสมถะนั้นเหมือนกัน โดยอรรถว่าไม่ฟัง ซ่าน [ทางเกิดแห่งปัสสัทธ…

เนื้อหาว่าสิ่งที่เป็นอาหารเพื่อการเกิดขึ้นแห่งสมาธิสัมโพชฌงค์และอุเบกขาสัมโพชฌงค์นั้นควรให้ความสำคัญแก่ตรรกะและธรรมต่างๆ โดยการทำโยนิโสมนสิการให้มาก ยังมีแนวทางในการเข้าใจธรรมทั้ง ๓ เพื่อให้เกิดปัสสัท

…มที่ฌานนั้นถึงพร้อมด้วยลักษณะ ๑๐ › ก็พึงทราบโดยเป็นลักษณะ แห่งเบื้องต้น ท่ามกลาง ที่สุด เหล่านั้นแล พระบาลีในเรื่องนี้มีดังนี้ ปฏิปทาวิสุทธิ ( ความหมดจดแห่งปฏิปทา) เป็นเบื้องต้นแห่ง ปฐมฌาน อุเปกฺขานุพฺรูหนา …

…งคำสอนของพระผู้มีพระภาคเจ้า การวิเคราะห์ในเรื่องนี้จะช่วยให้เข้าใจถึงความสำคัญและความงามของฌานตามที่พระบาลีได้ตรัสไว้ และยังอภิปรายถึงลักษณะต่างๆ ในการเข้าสู่ปฐมฌานอย่างละเอียด โดยเฉพาะด้านความบริสุทธิ์และคว…

…ที่มีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะเป็นภาษาที่สำคัญที่สุดในหลักพระธรรมวินัยทั้งหมดของพระพุทธศาสนา การศึกษาพระบาลีเป็นพระสำราญของพระองค์พระพุทธองค์ นับเป็นบุญกุศลมหาศาลของผู้เรียน ผู้สอนและผู้สนับสนุนในการช่วยกันสื…

ในวันอาทิตย์ที่ ๑ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๖๘ จะมีพิธีมอบโล่เกียรติยศและทุนการศึกษาแด่นักเรียนบาลีดีเด่นทั่วประเทศ ณ สถานธรรมยาตรา จ.ปราจีนบุรี ภาษามคธหรือภาษาบาลีได้รับการปรับปรุงเพื่อให้มีความเหมาะสมในการสอนพ

… วัดถุที่ได้เห็นแล้ว และวัดถุที่ได้ฟังแล้ว ในคำว่า เตน ทิฏฐิน เตน สุตตนะ ตาย ปริจายคูย นี่ มาแล้วในพระบาลีนันเอง ก็มว่าภิกษุพึงยังความรับเกื้อให้เกิดขึ้น เพราะวัดถุที่ได้เห็น และได้ฟังแล้วในนันแล่นไซร้ คำว่…

เอกสารนี้สำรวจความสำคัญของภิญญาในพระศาสนา โดยเน้นถึงสองสถานะที่สำคัญ ได้แก่ ภิญญาที่ตรงตามปฏิโมกข์ และการที่ภิกษุต้องปฏิบัติตามกฎและความมุ่งหมายในการศึกษาธรรม ความเข้าใจเกี่ยวกับกรรม และความสามารถในกา

…วิปากชาอิทฺธิ) ส่วนฤทธิมีความไปทางอากาศได้เป็นอาทิ แห่งสัตว์มีนกเป็นต้น ชื่อว่า กมฺมวิปากชาอิทธิ ดังพระบาลีว่า "ถามว่า ฤทธิเกิดด้วย วิบากกรรมเป็นไฉน แก้ว่า ฤทธิ์ของนกทั้งปวง ของเทวดาทั้งปวง ของมนุษย์ลางพวก ข…

…ะผลของกรรมในด้านฤทธิ์และความสามารถของสัตว์ต่าง ๆ ในการบินหรือเคลื่อนที่ในอากาศ ข้อมูลนี้มีพื้นฐานจากพระบาลีที่อธิบายถึงธรรมชาติของกรรมและผลที่เกิดจากการกระทำต่าง ๆ

…กมา ๑ นี่ก็เหมือนกัน น่าจะมีเปยยาลอะไรตกหล่นอยู่บ้าง ถ้าเราไม่ได้อ่านคำพรรณนา เรื่องนี้มาก่อน มาอ่านพระบาลีนี้ทีเดียว ก็แทบจะเข้าใจไม่ถึง ว่าท่านหมายความอย่างนี้ ๒ ในที่นี้ท่านกล่าว กายทุฏจุลละ ในที่แห่งพยาบ…

บทนี้กล่าวถึงภิกษุผู้บัณฑิตที่สามารถเข้าถึงฌานได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเน้นการทำความเข้าใจจิตและชำระสิ่งที่เป็นข้าศึกต่อสมาธิ นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงความสำคัญของการข่มกามฉันท์และการบรรเทาถีนมิทธะผ่

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 172 ความว่าดูอย่างสงบ คือดูไม่ตกเป็นฝักฝ่าย ผู้ลุถึงตติยฌานท่านเรียก ว่า อุเปกฺขโก เพราะประกอบด้วยอุเบกขานั้นสดใสไพบูลเรี่ยวแรง ก็แลอุเบกขามี ๑๐ อย่าง คื

…อธิบายว่าอุเบกขาเป็นคุณสมบัติที่สำคัญที่จะนำไปสู่วิปัสสนาและการมีสติในชีวิตประจำวัน โดยยกตัวอย่างจากพระบาลีในการสร้างความเข้าใจอย่างลึกซึ้งในหัวเรื่องนี้

…รา (มา) มีใจปราศจากความตระหนี่อันเป็นตัวมลทินอยู่ ฯลฯ พอใจใน ๑. อง.ปญฺจก. ๒๒/๔๔ ๒. อง. ปญฺจก. ๒๒/๔๓ พระบาลีเป็นฉันท์ว่า "ทท์ ปิโย โหติ ภชนฺติ นํ พหู" ไม่มี ชนา

…พุทธเจ้า เช่น การให้ทานจะทำให้เจ้าของทานกลายเป็นที่รักของคนทั่วไปและมีความสุขทางจิตใจ. ดัชนีข้อมูลในพระบาลีสอนให้คนเป็นทายกควรชื่นชมในการเสียสละและไม่หวังผลตอบแทน. เชื่อว่ากลุ่มคนที่มีใจไม่ตระหนี่จะได้รางวัล…

…มรรคโดยลำดับ ย่อมตัดขาดได้ อธิบายว่า ให้สงบ ราบคาบไปได้ เพราะอานาปานสติสมาธิเป็นนิพเพธภาคิยธรรม ก็ในพระบาลีคำถามนี้ มีความสังเขป (ดังต่อไป) นี้ว่า ดูกร ภิกษุทั้งหลาย อานาปานสติสมาธิ บุคคลทำให้มีด้วยประการไร …

เนื้อหานี้อธิบายความหมายของอเสจนโก โดยเชื่อมโยงถึงการฝึกอานาปานสติสมาธิซึ่งนำไปสู่ความสุขและการตัดขาดจากบาปและธรรมอันเป็นอกุศล การเข้าถึงฌานและผลลัพธ์ที่ตามมาซึ่งเกี่ยวข้องกับการบรรลุพระสัมมาสัมโพธิญา

…์] ในคำเหล่านั้น คำว่า อิธ ภิกฺขเว ภิกฺขุ แปลว่า "ดูกรภิกษุ ทั้งหลาย ภิกษุในศาสนานี้ เพราะอิธศัพท์ในพระบาลีนั้นนี้เป็นศัพท์ แสดงถึงศาสนา อันเป็นที่ก่อเกิดแห่งบุคคลผู้ทำอานาปานสติสมาธิ ทุกประการ ให้เกิดขึ้น แ…

ในคำสอนของศาสนานี้ คำว่า 'อิธ ภิกฺขเว' หมายถึง 'ดูกรภิกษุทั้งหลาย' ซึ่งแสดงถึงความสำคัญของศาสนาในการสร้างอานาปานสติสมาธิ พุทธพจน์นี้ชี้ชัดให้เห็นว่าศาสนานี้มีสมณะเฉพาะที่เป็นที่มาของการพัฒนาใจและความส

…ไรได้ คำของอรรถกถาจายก็เป็นสิ่งที่น่าพิจารณามากที่สุด การวิเคราะห์เรื่องนี้เลือกเฉพาะเจาะจงในคัมภีร์พระบาลีเท่านั้น เพราะแต่ละนิกายน พระวินัยมีกวามต่างกัน ในการปฏิบัติมีรายละเอียดยิบย่อยกัน ดังนั้นการวิเคราะ…

…นี้จะช่วยในการเข้าใจวิธีการสอนเกี่ยวกับกิเลสในพระพุทธศาสนาอย่างลึกซึ้ง ผ่านการเลือกเจาะจงแต่ละสายของพระบาลี การศึกษานี้ยังเน้นถึงความสำคัญของการรักษาชุดคำสอนในยุคแรกที่มีความซับซ้อน แต่สามารถให้ความกระจ่างใน…

…วรร วรรนา - หน้าที่ 474 เพราะฉะนั้น ค่าขันและค่าทั้งวงที่ไม่ได้กล่าวไว้แต่ก่อนนี้ พึงทราบตามแนวแห่งพระบาลีนั้นแล ด้วยประการนี้ สมุจัยขันธนก วรรณะ จบ.

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 101 [๒ วิกุพฺพนาอิทธิ] ฤทธิ์ที่ (กล่าว) มาโดยพระบาลีว่า "พระโยคีนั้น ละเพศปกติ (ของตน) แล้ว แสดง (เป็น) เพศเด็กก็ดี แสดง (เป็น) เพศนาค ก็ดี ฯลฯ แสดง (เป…

บทความนี้กล่าวถึงฤทธิ์ต่างๆ ที่พระบาลีบรรยายถึง โดยเฉพาะวิกุพฺพนาอิทธิ ซึ่งรวมถึงการเปลี่ยนแปลงร่างกายและการแสดงเพศต่างๆ ที่โยคีสามารถกระท…

…ในสนามม้าวงกลม ฉะนั้นแล ๆ การกำหนดเอาทิศหนึ่ง ๆ แผ่เมตตาไปเป็นแถบ ๆ พระผู้มีพระ ภาคเจ้าทรงแสดงด้วยบทพระบาลีเพียงนี้ (คือเพียง อุทธมโธ ติริย์) ส่วนบทพระบาลีมีบทว่า สพฺพธิ เป็นต้นไป ตรัสเพื่อแสดง (การ แผ่) โดย…

บทความนี้กล่าวถึงการแผ่เมตตาของพระโยคาวจร ที่ได้อธิบายถึงการตั้งจิตให้เมตตาในทุกทิศทุกทาง โดยใช้เปรียบเทียบกับการขับม้าในสนาม เพื่อแสดงถึงความสำคัญของการมีเมตตาและการไม่แบ่งแยกสัตว์ทั้งหลาย การอธิบายย

…แล้วก็จะกลางเป็นว่า สตฺตาก็อย่าง ๑ ปาณาก็อย่าง ๑ ภูตาก็อย่าง ๑ บุคคลาก็อย่าง ...แยกแดนกันไป ไม่สมกับพระบาลีที่กล่าวความตอนเป็นอโนธิโสผรณา (แผ่รวมแดน)

…ายที่ช่วยให้สัตว์มีความสุขอย่างแท้จริง ข้อความนี้อธิบายถึงความหมายและความหมายที่ถูกต้องตามหลักการของพระบาลีซึ่งมีเจตนาแผ่ความสุขโดยอิงจากคำของเกจิอาจารย์.

…เจริญกรุณาให้คน ทุคตะ แต่นั้น ให้บุคคลที่รัก ต่อนั้นให้ตน ดังนี้ ลำดับที่กล่าวใน อรรถกถานี้ ไม่สมกับพระบาลี (ในวิภังค์) ที่มีคำว่า ทุคคติ ทุรูเปต์ (ยากแค้นแสนเข็ญ) เป็นต้น เพราะเหตุนั้น พระโยคาวจรจึงเริ่มทำ …

ในเนื้อหานี้ พระโยคาวจรแนะนำให้ระงับความขึ้งเคียดในบุคคลที่เป็นศัตรูด้วยแนวทางของการแผ่กรุณา นอกจากนี้ยังเน้นถึงการที่จะเจริญกรุณาในทุกกรณีที่บุคคลประสบความเสื่อม และการทำสีมสัมเภทในชนทั้ง 4 เพื่อให้ค

…ฏิสนธิอีก เพราะฉะนั้น อวิปากชิน ก็ได้แก่ยังไม่เป็นพระอเสขะ นัยนี้ไม่สมกับความในที่นี้ เพราะ ในที่นี้พระบาลีจำกัดความเฉพาะบุถุชนที่โง่ ๆ เท่านั้น ที่ว่ายังไม่เป็นพระอเสขะ ความแล่น ไปว่า เป็นพระเสขะแล้วก็ได้ ๒…

บทความนี้วิเคราะห์ความหมายของอุเบกขาในบริบทของวิสุทธิมรรค และอธิบายเกี่ยวกับความคุ้มครองจากราคะและปฏิฆะ เพื่อช่วยให้เข้าใจการเอาชนะอุปสรรคทางจิตใจ โดยเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาตนเองในทางพระพุทธศาสน

…ุปาทินนสันดาน ที่ปรากฏเป็นของใหญ่เหมือนกัน โดย (ปรากฏแห่ง) สรีระของปลาเต่า เทวดา และทานพ เป็นต้น สม พระบาลีว่า "ดูกรภิกษุทั้งหลาย ในมหาสมุทร อัตภาพ (ลำตัวของ สัตว์) ทั้งหลาย ยาวตั้ง ๑๐๐ โยชน์ก็มี" ดังนี้เป็น…

บทความนี้กล่าวถึงแนวคิดในสัทธรรมของวิสุทธิมรรค โดยเฉพาะเรื่องอุปาทินนสันดานและการเปรียบเทียบว่าสิ่งต่าง ๆ ในจักรวาลนั้นได้แก่ธาตุที่มีการแสดงออกในลักษณะต่าง ๆ แม้จะไม่มีสีหรือรูปแบบตามที่ปรากฏ โดยแสดง

…ดกัปหนึ่ง กับหนึ่งพัน สองสิบ ไประหว่างกาลอันยาวนาน คุณวิเศษของพระตาถคดไม่สิ้นไป ดังนี้ จากข้อความพระบาลีทั้งหลายข้างต้น ผู้แต่งคงรีจํตรูวุฒิอรจากถามบรรยายคุณสมบัติของพระธรรมกายของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ดังนี…

บทความนี้นำเสนอคุณสมบัติของพระธรรมกายและการเรียนรู้จากพระบาลีที่เกี่ยวข้องกับคุณวิเศษของพระพุทธเจ้า โดยอธิบายเกี่ยวกับญาณต่าง ๆ ที่แสดงถึงการพัฒนาและความก้าวหน้า…

…เหตุนัน ข้าพเจ้ายอมปลวาส และมานัดนั้นแสดงในอธิธิกรนี้ที่เดียว. ก็แล้ว ขึ้นชื่อวรายสั้นี ที่ประสงค์ในพระบาลีนี้ มี๑ อย่าง

บทความนี้สำรวจการตีความในพระบาลีเกี่ยวกับอาบัติและอำนาจของพระสงฆ์ในการกำหนดระเบียบเกี่ยวกับการเก็บวัด รวมถึงการวินิจฉัยที่มีความซับซ…