พระบาลี : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 22 / 33

…กล่าวอย่างนี้ แม้จริง, ถึงอย่างนั้น ในวาระของพระเณรทั้งสองนี้ ก็ว่าของพระมหาสุมเณรเท่านั้น ยอมสมด้วยพระบาลีว่า " ผู้หญิง ภิกษุมีความสำคัญว่าเป็นผู้หญิง มีความกำหนด, ถูก แตก ต้อง ซึ่งของเนื่องด้วยภายของ ผู้หญ…

เนื้อหาในบทความนี้กล่าวถึงการกำหนดความสำคัญของผู้หญิงในพระพุทธศาสนา โดยยกตัวอย่างคำสอนของพระมหาทุมเถร รวมถึงการวินิจฉัยในอรรถกถานำเสนอให้เข้าใจถึงบทบาทของภิกษุในเรื่องนี้ การจับและการจัดการกับความหมาย

…ยรติทดสอบสูตรนี้เป็นการบรรยายธรรมของมหาวาสือมิลเกียรติ การบรรยายธรรมโดยมหาวาสือมิลเกียรติปรากฏอยู่ในพระบาลีเช่นกัน ดังจะขอทยอยข้อความของท่านเสถียร โพรินณะประกอบความเข้าใจอีกครั้งหนึ่งดังนี้ ข้อที่ควรสังเกตข…

บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับพระโพธสัตว์ในพุทธศาสนา โดยเฉพาะการเปรียบเทียบความสำคัญของพระโพธสัตว์ในแนวทางมหายานและเงาว. ทั้งสองฝ่ายต่างมีหลักการที่โดดเด่น แต่ยังคงร่วมอยู่ในกรอบของหลักธรรมเดียวกัน. นอกจากนี

…ธรรมอันเป็นสมบัติของบิดา คือพระสัมมาสัมพุทธเจ้าของตน เป็นวิสัยที่พระบิดา นั้นทรงเห็นและทรงแสดงแล้ว" พระบาลีนี้สำนวนฟังยาก คิดไม่เห็นว่าเหตุไรท่านจึงใช้สำนวนแบบนี้. * ศัพท์นี้มหาฎีกาแก้ว่า กมฺมุฏฐานสังขาโต จิ…

บทความนี้กล่าวถึงอาจาระและโคจรในพระพุทธศาสนา โดยเน้นการเข้าถึงและการประกอบพร้อมด้วยอาจาระและโคจร บทนี้อธิบายถึงแนวทางการปฏิบัติและความสำคัญของศีลในสิกขาบท รวมทั้งการรักษาฝ่ายปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับการ

…หล่านั้นใด (หมายเอา) สิกขาบท 5 เหล่านี้ ในคำทั้งหลายมีคำว่า ล่อลวง (กุหนา) เป็นต้น ดังต่อไปนี้ :- มีพระบาลี บรรดากิริยาเหล่านั้น ล่อลวงเป็นไฉน ? การเสแสร้งทำหน้าสคิ้ว แสร้งทำหน้าเบ้ ล่อลวงเขาให้งงงวย ด้วยวิธ…

เนื้อหาเกี่ยวกับสิกขาบท 5 ซึ่งพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงบัญญัติไว้ เมื่อต้องการให้ภิกษุประพฤติตามคำสอนเพื่อหลีกเลี่ยงอาบัติและการทำผิดศีล การอธิบายสัญลักษณ์ของการล่อลวงมีบทบาทสำคัญในการวิเคราะห์เนื้อหาอย่า

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 51 ก็อรรถาธิบายแห่งพระบาลีนี้จึงทราบดังต่อไปนี้ :- [ กุหนานิเทศ ] พึงทราบอรรถาธิบายในกุหนานิเทศก่อน ข้อว่าเห็นแก่ลาภ สักการะแล…

…รรถาธิบายในกุหนานิเทศซึ่งอธิบายเกี่ยวกับการแสดงความต้องการทางลาภ การสักการะและความสรรเสริญที่ปรากฏในพระบาลี โดยมีการชี้ให้เห็นถึงกลยุทธ์ในการปฏิเสธวัตถุประสงค์หรือปัจจัยที่มาจากศรัทธาของผู้ถวาย ด้วยการแสร้งท…

…ปรารถนาลามก อันความอยาก ครอบงำ มีประสงค์จะให้ยกย่อง คิดว่า "ชนจักยกย่องเราด้วยอาการ * นี้กล่าวตามนัยพระบาลีติกังคุตตร หน้า ๑๕๐ สูตรที่ (๔๘๐) ๔๑.

ในเนื้อหานี้มีการพูดถึงการที่กุลบุตรมีศรัทธาและการได้รับบุญจากไทยธรรม โดยอาจเรียกว่าเป็นกุหนวัตถุที่แสดงถึงการใช้วาจาหรือการพูดเลียบเคียง เพื่อให้ผู้ฟังเข้าใจในทางที่ถูกต้อง มีการพูดถึงความสำคัญของศรั

…ากาโร ก๋าแพง เอริกา เสาระเนียด ปฏิมา ลิ่มสลัก ปาการปศุกณฑล หอรบ ? "สัตตหิ นครปริกขาเรหิ" มีแสดงไว้ในพระบาลีทั้ง ๓ อย่างคือ เอริกา ปริขา อนุปริยายปโถ พห์ อาวุธ พหุ พลกาโย โทวาริโก ปากาโร นี้แล นครปริกขาร "เคร…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของเภสัชในกระบวนการรักษาที่มีต่อคนไข้ โดยเภสัชถูกมองว่าเป็นปัจจัยที่สร้างความสะดวกสบายและช่วยให้การรักษามีประสิทธิภาพมากขึ้น นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงบริขาร ซึ่งทำหน้าที่ห้อมล้

ยิ่งไปกว่านี้ในพระวินัยปฏิญญัีงมีพระบาลีแสดงลักษณะของธรรม ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเข้าถึงเมื่อพระองค์ทรงตรัสรู้ครั้งแรก ได้ตรงไม้ ศรีมหาโพธิ์ร…

ในพระวินัยปฏิญญามีพระบาลีที่แสดงถึงลักษณะของธรรมซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเข้าถึงเมื่อตรัสรู้ครั้งแรก ธรรมเหล่านี้เกิดขึ้นแก่พรา…

…ส้นสนมปาสาทิกาเปล กาฎ - หน้าที่ 18 [ อธิบายนขัณฑ์จรรและพัทธจักรเป็นต้น ] บัดนี้พระผู้มีพระภาค ตรัสพระบาลีมีความวิริยะไปด้วยชนิดแห่ง ขันธจักรและพัทธจักรเป็นต้นว่า " เพื่อความหายโรคและเพื่อความ สุข" ดังนั้น …

ในบทนี้กล่าวถึงการใช้ขันธจักรและพัทธจักรเพื่อบำบัดโรคและส่งเสริมสุขภาพ โดยพระผู้มีพระภาคตรัสในพระบาลีเพื่อความหายโรคและความสุข การปล่อยสุกะโดยมีความมุ่งมั่นของภิกษุจะมีผลต่อการบำบัดที่ดี ข้อความที่เกี่…

…ุเปกฺขานุพฺรูหนา ปจจเวกขณา (ปัญญาอันพิจารณาความ สำเร็จกิจ ?) ชื่อว่า สมุปห์สนา" ดังนี้ แต่เพราะว่าในพระบาลี กล่าวไว้ว่า "จิตอันถึงความเป็นหนึ่งแล้ว ย่อมเป็นจิตแล่นไปสู่ ปฏิปทาวิสุทธิด้วย เป็นจิตอันอุเบกขาพอก…

เนื้อหานี้กล่าวถึงปฐมฌานและลักษณะต่างๆ ของมัน โดยเฉพาะลักษณะ ๔ ของความร่าเริงในฌานจิต ซึ่งประกอบด้วยความไม่แยกจากกันของธรรมต่างๆ, อินทรีย์ที่มีรสเดียวกัน, ความเพียรที่เหมาะสม, และความคล่องตัวของฌานจิต

…่งปิณฑปาติกังคะ ] มีดังต่อไปนี้ คือ (๑) เกิดมีความปฏิบัติที่สมควร ส่วนอานิสงส์มีดังต่อไ แก่นิสัย ตามพระบาลี (บอกอนุศาสน์) ข้อว่า บรรพชาอาศัยการ บริโภคคำข้าวที่แสวงหาด้วยกำลังแข้ง (๒) ได้ตั้งอยู่ในอริยวงศ์ข้อ…

ในบทความนี้ได้พูดถึงความแตกของปิณฑปาติกังคะ ซึ่งเกิดจากภิกษุทั้งสองรูปที่เสื่อมเสีย ผ่านการบิณฑบาตและการเสวยธรรมรส โดยจะนำเสนออานิสงส์ต่างๆ ที่เกิดจากปิณฑปาติกังคะ เช่น ความปฏิบัติที่สมควร, การตั้งอยู

…ิสงส์แห่งรุกขมูลกังคะ ] ส่วนอานิสงส์ดังต่อไปนี้ คือ (๑) เกิดเป็นความปฏิบัติสมควรแก่ นิสัยขึ้นเอง ตามพระบาลี (บอกอนุศาสน์) ข้อว่า "รุกขมูลเสนาสน์ นิสสาย ปพฺพชชชา การบรรพชาอาศัยโคนไม้เป็นที่นอนที่นั่ง" ๆ (๒) ป…

เนื้อหาของบทนี้พูดถึงวิธีการเตรียมที่นั่งสำหรับพระภิกษุ รวมถึงแนวทางการปฏิบัติในเรื่องรุกขมูลและอานิสงส์จากการอยู่ ณ ที่มุงบัง โดยมีการอธิบายถึงประโยชน์ต่าง ๆ เช่น การมีนิสัยที่เหมาะสมและการปลูกอนิจจส

…็นพระเสขะ ปุถุชน และพระขีณาสพ (แต่) ธุดงค์ที่เป็นอกุศลไม่มี จะพึงกล่าวว่า ธุดงค์แม้เป็นอกุศลก็มี โดยพระบาลีมีอาทิว่า "ภิกษุมี ความปรารถนาลามก อันความอยากครอบงำแล้ว เป็นอารัญญิกกะ"" ดังนี้ ผู้นั้นควรถูกกล่าวว…

เนื้อหาการศึกษานี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์ธุดงค์ในวิสุทธิมรรค โดยเน้นที่ความหมายของคำว่า 'ธุตะ' และคำอธิบายเกี่ยวกับสภาพจิตของภิกษุที่เวียนว่ายอยู่ในป่า อภิปรายความสัมพันธ์ระหว่างธุดงค์ กุศล และอกุศล พร้

…งภิกษุ เหล่านั้นก็ไม่มีนั่นเอง สิ่งที่ไม่มี จักได้ชื่อว่าเป็นธุดงค์ เพราะกำจัด อะไรกัน แม้ความผิดต่อพระบาลี (ให้) สมาทานธุดทั้งหลาย ประพฤติ ก็จะต้องมาเอาแก่เธอทั้งหลายด้วย เพราะฉะนั้น คำของเธอ ทั้งหลายนั้น จ…

เนื้อหาในบทนี้พูดถึงความสำคัญของการกำจัดกิเลสและการศึกษาธุดงค์ของภิกษุ โดยให้ความสำคัญกับข้อเท็จจริงว่า หากผู้ใดมีความละโมบในจีวร หรือไม่สามารถสละกิเลสออกไปได้ จะไม่สามารถเรียกสิ่งนั้นว่าเป็นธุดงค์ได้

…ดเกลากิเลส) ปวิเวกตา (ความอยู่เงียบสงัด) อิทมุตถิตา (ความรู้ว่าสิ่งนี้มีประโยชน์)ชื่อว่า ธุตธรรม โดยพระบาลีว่า (ภิกษุ

…กี่ยวข้องกับการปฏิบัติในพระพุทธศาสนา เช่น ความมักน้อยและความสันโดษ ซึ่งแต่ละบุคคลมีคุณลักษณะเฉพาะตามพระบาลีที่ระบุไว้ในหลักธรรม.

…ฐานในการบ่ม เจโตวิมุติ และปัญญาวิมุติให้แก่รอบ - การเจริญเมตตาตามมีอานิสงส์มาก การมีคำสอนสอดคล้องกับพระบาลีแสดงให้เห็นว่า คำสอนลักษณะร่วมกันนี้เคยมีความรุ่งเรืองในดินแดนดังกล่าวมาแต่โบราณ และมีการสืบทอดรักษา…

…ารพัฒนาความรู้และปัญญาอย่างแท้จริง นอกจากนี้การเจริญเมตตายังมีอานิสงส์มากมาย คำสอนต่าง ๆ สอดคล้องกับพระบาลีเพื่อแสดงให้เห็นถึงการสืบทอดของแนวคิดพุทธศาสนาที่มีความรุ่งเรืองในประวัติศาสตร์

…ศตามที่มุ่งจะกล่าวก็ ตามที, เธอย่อมต้องปราจิกเหมือนกัน." จริงอยู่ ในอุตตวาสิกนี้ พระนิมพานไม่ให้มาในพระบาลี แมโดยแท้, ถึงกระนั้น เมื่อภูกฎ กล่าวว่า "พระนิมพาน ข้าพเจ้าบรรลุแล้ว' หรือว่า "พระนิมพาน

เนื้อหาเกี่ยวกับการเรียนรู้ของวิปัสสนาและการอธิบายถึงสิ่งที่ถือเป็นปราชิกในทางพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งเกี่ยวกับการปฏิบัติและความรู้เรื่องอภิธรรมที่ถูกค้านจากผู้ที่ไม่ชำนาญในเรื่องนี้ พร้อมการยกต

…มที่ฌานนั้นถึงพร้อมด้วยลักษณะ ๑๐ › ก็พึงทราบโดยเป็นลักษณะ แห่งเบื้องต้น ท่ามกลาง ที่สุด เหล่านั้นแล พระบาลีในเรื่องนี้มีดังนี้ ปฏิปทาวิสุทธิ ( ความหมดจดแห่งปฏิปทา) เป็นเบื้องต้นแห่ง ปฐมฌาน อุเปกฺขานุพฺรูหนา …

…งคำสอนของพระผู้มีพระภาคเจ้า การวิเคราะห์ในเรื่องนี้จะช่วยให้เข้าใจถึงความสำคัญและความงามของฌานตามที่พระบาลีได้ตรัสไว้ และยังอภิปรายถึงลักษณะต่างๆ ในการเข้าสู่ปฐมฌานอย่างละเอียด โดยเฉพาะด้านความบริสุทธิ์และคว…

…จรผู้จำกัดเอาสัตว์ทั้งหลาย ในทิศ ๑ ภาวนา (เมตตา) ไปโดยลำดับ (หมู่) เช่น วัดหนึ่ง สองวัด (นั่นแหละ ) พระบาลีเรียกว่า " ผู้.. แผ่ไปตลอดทิศ ๑ " หาใช่ขยาย นิมิตไม่ ด้วยปฏิภาคนิมิตซึ่งพระโยคาวจรควรทำให้เจริญนั่น …

เนื้อหานี้อธิบายถึงการจำกัดอารมณ์ในพรหมวิหาร โดยยกตัวอย่างการแผ่เมตตาไปยังทิศต่างๆ ซึ่งเป็นการทำทางจิตใจของภิกษุ เพื่อให้เกิดความเมตตาโดยไม่ขยายออกไปมากเกินกว่าที่ควร และแสดงให้เห็นว่าถ้าขยายมากเกินไป

…ดยแทงตลอดซึ่งสภาวลักษณะและสามัญ- ลักษณะ ชื่อว่าโยนิโสนมนสิการในธรรมทั้งหลายมีธรรมเป็นกุศลเป็น ต้น ในพระบาลีนั้น มนสิการอันเป็นไปโดยยังธาตุทั้งหลาย มี อารัมภธาตุ เป็นอาทิให้เกิดขึ้น ชื่อว่า โยนิโสมนสิการในอาร…

ในบทนี้พูดถึงการทำโยนิโสมนสิการซึ่งเป็นพื้นฐานในการเกิดปีติสัมโพชฌงค์ โดยเน้นความสำคัญของธรรมเป็นที่ตั้งของปีติและการบำเพ็ญบุญในทางกรรมฐานเพื่อเสริมสร้างปีติสัมโพชฌงค์. การแก้อรรถปาฐะบทร่วมถึงธรรมที่เ