พระผู้มีพระภาคเจ้า : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 8 / 58

…งประการหนึ่งของพระสาวก ดังมีแจ้งในอนุสรณ์ปาฐะว่า อุชุปฏิปนฺโน ภคว โต สาวกสังโฆ แปลว่า พระสงฆ์สาวกของพระผู้มีพระภาคเจ้าปฏิบัติตรง ฝ่ายพระศาสดาก็ทรง ปฏิบัติตรง ๆ ต่อสาวกเหมือนกัน เมื่อตรัสรู้ใหม่ทรงพิจารณาถึงธรรมที่พระอง…

บทนี้นำเสนอคุณสมบัติที่สำคัญของพระสาวกและการปฏิบัติธรรมของพระพุทธเจ้า โดยเน้นถึงการต้องมีความตรงไปตรงมาในการเผยแผ่ธรรมและการสอนพระสาวก รวมถึงการแสดงธรรมในสถานที่สำคัญต่าง ๆ จังหวัดพาราณสี อธิบายถึงการ

…ุ. เยน ภควา, เตนุ-ปสงฺกมิ, อุปสงฺกมิตวา ภควนฺติ ๒ ๔ ๕ ๖ อภิวาเทตฺวา, เอกมนฺต์ นิสีทิ, ภิกษุรูปหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้า ය ៨ ៩ ๒ โดยที่ใด, เข้าไปใกล้แล้ว โดยที่นั้น ครั้นเข้าไปใกล้แล้ว ไหว้แล้ว ๕

หนังสือส่วนนี้เน้นการศึกษาเกี่ยวกับการใช้ปัจจุบันและอดีตกาลในภาษาบาลี มีการวิเคราะห์ความหมายของคำต่างๆ เช่น 'อยู่', 'เมื่อ', 'แล้ว', เพื่อนำเสนอการใช้ภาษาในบริบทที่ถูกต้อง การฟังเท่าที่พระศาสดาตรัสและ

…มาจารศีล อาทิพรหมจริยกศีลย่อมถึงความพร้อมเพราะความถึงพร้อม แห่งอภิสมาจารศีลนั้น เพราะเหตุนั้นนั่นแล พระผู้มีพระภาคเจ้า จึงตรัสว่า "ภิกษุทั้งหลาย ข้อที่ภิกษุนั้นหนอไม่ทำธรรมที่เป็น อภิสมาจาริกะให้บริบูรณ์ก่อนแล้ว จักยัง…

ในบทนี้ได้นำเสนอเกี่ยวกับศีลในพระพุทธศาสนาแบ่งออกเป็น ๒ ประเภทคืออภิสมาจารศีลและอาทิพรหมจริยกศีล โดยแสดงให้เห็นความสำคัญของการทำธรรมที่เป็นอภิสมาจาริกะก่อนที่จะทำธรรมที่เป็นอาทิพรหมจริยกะ ทั้งนี้ยังมี

…่ประโยชน์ เพื่อทุกข์แก่เขาตลอดกาลนาน เพราะ กายแตกตายไป เขาย่อมเข้าถึงอบาย ทุคติ วินิบาต นรก" ดังนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้า ครั้นทรงแสดงทุกข์มีการบริโภคกามคุณ ๕ อันเนื่องด้วยสตรีเป็นปัจจัย ด้วยอุปมากองเพลิงอย่างนี้แล้ว จึง …

ในพระธรรมบทนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าได้แสดงถึงทุกข์และความเศร้าหมองที่เกิดจากการดำเนินชีวิตที่ไม่บริสุทธิ์ เป็นการชี้ให้เห็นถึงอันตรายขอ…

…( ทราบความ จริงเช่นนั้น )เกิดความเลื่อมใส หันหน้าไปทางทิศที่พระลูกชายไป ก้มลงนมัสการ พลางกล่าวว่า " พระผู้มีพระภาคเจ้า คงทรงทำ ภิกษุผู้เช่นดังบุตรเรา ( นี่แหละ ) หนอ ให้เป็นกายสักขี ( ผู้ถูกชี้เป็น ตัวพยาน ) ตรัส รถวิน…

ในบทนี้กล่าวถึงเหตุการณ์ที่พระเถระไปหานางอุบาสิกา และการให้ผ้าสาฎกเป็นสัญลักษณ์ของความเลื่อมใส ในขณะที่นางกังวลเกี่ยวกับพระลูกชายที่ไม่ปรากฏตัว พระเถระได้ปลอบนางและอธิบายถึงความหมายของการปฏิบัติตามหลั

…ราคะเป็นต้นก็ดี ที่ไม่เป็นอุปการะแก่คุณทั้งหลาย มีศรัทธา เป็นอาทิก็ดี หามีไม่ จริงอยู่แม้ในเมฆยสูตร พระผู้มีพระภาคเจ้า ก็ได้ตรัสคำนี้ ( แก่พระเมฆิยะ ) ว่า ธรรม ๔ ประการ เธอพึงเจริญ ให้ยิ่งขึ้นไป คือ อสุภทั้งหลาย เธอพึง…

บทนี้แสดงถึงการบำเพ็ญกรรมฐาน ๔ ประการที่สำคัญในวิสุทธิมรรค โดยเน้นถึงการพัฒนาธรรมที่เกี่ยวข้องกับศรัทธา การละราคะ การเจริญเมตตา และการเข้าใจอัสมิมานะ นอกจากนี้ ยังมีการเน้นย้ำว่าฝ่ายทรงภูมิทุกคนควรทำค

…ั้น จึงมอบตัวแด่พระผู้มีพระภาคพุทธเจ้า ด้วย คำว่า " อิมาห์ ภควา อตฺตภาว์ ตุมหาก ปริจฺจชาม " "ข้าแต่ พระผู้มีพระภาคเจ้า ข้าพระพุทธเจ้าขอสละอัตภาพนี้แด่พระองค์ " ดังนี้ ด้วยภิกษุ เมื่อไม่มอบ(ตัว) อย่างนี้ อยู่ในเสนาสนะ ท…

ในบทนี้พูดถึงการมอบตัวแด่พระผู้มีพระภาคพุทธเจ้า เพื่อให้ผู้ปฏิบัติธรรมรู้สึกมั่นใจและมีความกล้าเผชิญกับอารมณ์ที่น่ากลัว ทั้งยังช่วยให้เกิดความดีใจเมื่อพิจารณาถึงการมอบตัวนี้ การมอบตัวลดความเสี่ยงที่จะ

… ที่ฝาหีบชิ้นล่าง ฉะนั้น นี้เป็นความพิเศษ กว่ากามาวรจิตนอกนี้แห่ง องค์ ๕ นั้น ในองค์ ๕ นั้น เอกัคคตาพระผู้มีพระภาคเจ้ามิได้ทรงชี้ไว้ ในปาฐะว่า สวิตกก สวิจาร์...นี้ก็จริงอยู่ถึงอย่างนั้นเอกกัคคตา ก็นับเป็นองค์ได้แท้ เพร…

…ร้อมอธิบายความแตกต่างระหว่างองค์ญาณในบริบทของจิตและการปฏิบัติทางพุทธศาสนา โดยมีการอ้างอิงถึงคำสอนของพระผู้มีพระภาคเจ้า การวิเคราะห์ในเรื่องนี้จะช่วยให้เข้าใจถึงความสำคัญและความงามของฌานตามที่พระบาลีได้ตรัสไว้ และยังอภิ…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 185 ก็เพราะเหตุนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงทรงทำอปริเสสศัพท์ (ประกอบไว้) ในบาลี (ฌานนิโรธ) นั้น ๆ (ทุกข้อ) เป็นต้นว่า "เอตถุปฺปนฺนํ ทุกฺขินฺ…

ในเนื้อหานี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงอธิบายเกี่ยวกับอทุกขมสุขเวทนาในจตุตถฌาน โดยการทำอปริเสสศัพท์เป็นการรวมรวมเวทนาต่างๆ เพื่อให้ผู้ปฏ…

…มรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 248 ไปในที่ลับ ( คน ) เร้นอยู่ในเสนาสนะอันสมควรแล้ว ระลึกถึงพระคุณ ของพระผู้มีพระภาคเจ้า (โดยอนุสสรณปาฐะ) อย่างนี้ว่า อิติปิ โส ภควา อรห์ สมฺมาสมฺพุทฺโธ วิชชาจรณสมฺปนฺโน สุคโต โลกวิทู อนุต…

เนื้อหาวิเคราะห์การระลึกถึงพระคุณของพระผู้มีพระภาคเจ้า โดยใช้บทอิติปิโสเป็นเครื่องมือในการไตร่ตรองว่าเหตุใดพระองค์จึงถูกเรียกว่าอรหันต์และภควา รวมถึงการอธ…

…น ในระหว่าง สังขารกับวิญญาณ มีสนธิ ๑ ระหว่างเวทนากับตัณหามีสนธิ ๑ ระหว่างภพกับชาติมีสนธิ ๑ ดังนี้แล พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงรู้ทรงเห็น คือทรงรู้ยิ่งเห็นจริง ซึ่งปฏิจจสมุบาท อันมี สังเขป ๔, อัทธา (กาล) ๓ อาการ ๒๐, สนธิ ๓ น…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการวิเคราะห์กรรมวัฏและวิปากวัฏตามหลักพระพุทธศาสนา โดยระบุถึงองค์ประกอบต่างๆ อย่างอวิชชา สังขาร ตัณหา และอุปาทานที่ส่งผลต่อวิญญาณและเวทนา อธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างธรรมทั้ง 5 และการ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 270 พระผู้มีพระภาคเจ้านั้น ได้ทรงรู้ คือเข้าพระหฤทัยปรุโปร่ง ซึ่ง อนันตจักรวาล อนันตโลกธาตุ มีประการดังกล่าวมาฉะนี้ ด้วยพร…

พระผู้มีพระภาคเจ้า มีความรู้และความเข้าใจในโลก อนันตจักรวาล อนันตโลกธาตุ ด้วยพระอนันตพุทธญาณ ทรงเป็นที่รู้จักในชื่อว่า…

…ทั้งละม่อม ทั้งหยาบ ( ระคนกัน ) บ้าง "" ดังนี้เป็นต้นบัณฑิตพึง (นำมากล่าว ) ให้พิสดารอีกประการหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้า เมื่อตรัสบอกคุณวิเสส ( ที่ยิ่งขึ้นไป ) มีปฐมฌานเป็นต้น แก่การกบุคคลทั้งหลายมีบุคคลผู้มี ศีลหมดจดแล้…

บทที่ ๒ ของวิสุทธิมรรคนี้กล่าวถึงคุณวิเศษของปฐมฌานและการฝึกฝนบุคคลที่มีศีลหมดจด โดยมีการอธิบายว่าบัณฑิตจะอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับการขับบุรุษที่พึงฝึก และเกี่ยวกับสมาบัติทั้ง ๘ รวมถึงอธิบายทิศทั้ง ๘ ที

…้อมทั้งพยัญชนะ บริสุทธิ์ บริบูรณ์สิ้นเชิง [เพราะงามในเบื้องต้น ... ท่ามกลาง ... เบื้องปลาย จริงอยู่ พระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงแสดงพระคาถาใดสักบทหนึ่ง พระคาถานั้น ก็งามในเบื้องต้นด้วยบาทแรกงามในท่ามกลางด้วย บาทที่ ๒ ที่ ๓ ง…

บทความนี้กล่าวถึงแนวทางการเจริญธัมมานุสสติ โดยแนะนำให้ผู้ปฏิบัติไปในที่ลับเพื่อระลึกถึงคุณธรรมแห่งพระปริยัติธรรมและพระโลกุตตรธรรม อธิบายถึงคำสอนที่ถูกต้องและความงามของบทพระธรรมที่มีมาตั้งแต่ต้นจนจบ เพ

…า โดย ( นับเป็น ) คู่ บุรุษ ๔ คู่ โดย (นับ ) แยกเป็นองค์ๆ บุรุษบุคคล ๘ เหล่านี้ใด นี่คือหมู่สาวกของ พระผู้มีพระภาคเจ้า [แก้บทอาหุเนยโย] (นัยที่ ๑] ම พึงทราบวินิจฉัยในบททั้งหลายมีบทว่า อาหุเนยโย เป็นต้น (ต่อ ไป )

…ลุพระนิพพาน โดยเน้นที่การปฏิบัติเพื่อประโยชน์ที่สูงสุดและการศึกษาความหมายของบทต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับพระผู้มีพระภาคเจ้า การตั้งอยู่ในปฐมมรรค-ปฐมผล.

… และด้วยคุณทั้งหลายมีศรัทธาเป็นอาทิ อันเสมอเหมือนกับคุณของ ทวยเทพผู้มีอานุภาพมาก อนึ่ง ในมหานามสูตร พระผู้มีพระภาคเจ้า อันเจ้ามหานามศากยะทูลถามถึงนิสสัยวิหาร ธรรมที่พึ่งอาศัยอยู่) ของ พระโสดาบัน ก็ตรัสอนุสสติ ๖ นั้นโดย…

อนุสสติ ๖ จะสำเร็จแก่ท่านอริยสาวกทั้งหลาย เพื่อทำให้จิตของท่านหมดจดจากกามคุณและเข้าถึงปรมัตถวิสุทธิ์ พระพุทธเจ้าตรัสถึงอนุสสติ ๖ เฉพาะในธรรมวินัยของพระโสดาบัน เช่น ในมหานามสูตรและเคธสูตร เพื่อแสดงถึงว

…ให้เกิดแล้วทำฌานนั้นแหละให้เป็นบาท พิจารณากองสังขารจนบรรลุ พระอรหัตอันเป็นผลสุดยอดได้ เพราะเหตุนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้า จะทรงแสดงเสนาสนะอันเหมาะแก่พระโยคาวจรนั้น จึงตรัสคำว่า อรญฺญคโต วา ดังนี้เป็ ดังนี้เป็นอาทิ [เหตุที…

บทความนี้กล่าวถึงเสนาสนะที่เหมาะแก่การทำสมาธิและการภาวนาอย่างลึกซึ้ง โดยอธิบายถึงอานาปานสติกรรมฐานซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญต่อการบรรลุธรรมและความสงบภายใน โยคาวจรจะพิจารณาเสนาสนะอย่างไรเพื่อให้การบำเพ็ญเจริญ

…มีมาตุโปสกชาดกเป็นต้น อันการยัง ปฏิฆจิตให้เกิดขึ้น เป็นการไม่ชอบไม่ควรเหลือเกินแก่ตัวเจ้าผู้อ้างเอา พระผู้มีพระภาคเจ้า ผู้ซึ่งบัดนี้บรรลุพระสัพพัญญุตญาณแล้ว ทรงมีพระ ขันติคุณ อันใคร ๆ ในโลก (นี้) กับทั้งเทวโลกไม่มีเสมอ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงพระศาสดาและคุณอันน่าอัศจรรย์ของพระองค์ รวมถึงการพิจารณาความสัมพันธ์ท่ามกลางสังสารวัฏ และบทพระสูตรที่ชี้ให้เห็นถึงความเชื่อมโยงของสัตว์กับบุคคลต่าง ๆ ว่าไม่มีใครที่เป็นมารดาหรือบิดาขอ

…ต็มไปด้วยภิกษุทั้งหลาย พระพุทธเจ้าข้า ข้าพระพุทธเจ้าไม่ ทราบว่า พระคุณเจ้านั้นเป็นรูปไหน " ครั้งนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสกะบุรุษผู้นั้นว่า "เจ้าจงไป (ใหม่) พบภิกษุรูปใดก่อน จงจับ ภิกษุนั้นไว้ที่ชายจีวร พูดขึ้นว่า "พร…

ในบทนี้กล่าวถึงบุรุษที่ไปพบสวนมะม่วงของหมอชีวก อธิบายถึงการนำภิกษุไปกราบถวายพระพุทธเจ้า และการนิรมิตของภิกษุที่สามารถปรากฏได้ในอิริยาบถต่าง ๆ ทั้งยืน นั่ง พูด และนิ่ง รวมถึงการเปลี่ยนเพศให้มีความหลากห

…า) บ้าง ก็ (มองไป) เห็น ถามว่า (อาวิภาว) ปาฏิหาริย์นี้ใครเคยทำ ? ตอบว่าพระผู้มีพระ ภาคเจ้า จริงอยู่ พระผู้มีพระภาคเจ้า (ประทับอยู่ ณ เมืองสาวัตถี) นาง จุลสุภัททา (อยู่เมืองสาเกต) กราบมูลนิมนต์ (พร้อมด้วยภิกษุ ๕๐๐) เมื่…

ในบทนี้พูดถึงอาวิภาวปาฏิหาริย์ซึ่งเป็นฤทธิ์ของภิกษุที่ทำให้สิ่งดำเนินตามที่อธิษฐานและสามารถมองเห็นสิ่งที่ปิดบังได้ เช่น การที่พระพุทธเจ้าได้ทรงทำปาฏิหาริย์ขณะเดินทางจากเมืองสาวัตถีไปสาเกต โดยผู้คนทั้ง