วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 248 : หน้า 250/324

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 248 ไปในที่ลับ ( คน ) เร้นอยู่ในเสนาสนะอันสมควรแล้ว ระลึกถึงพระคุณ ของพระผู้มีพระภาคเจ้า (โดยอนุสสรณปาฐะ) อย่างนี้ว่า อิติปิ โส ภควา อรห์ สมฺมาสมฺพุทฺโธ วิชชาจรณสมฺปนฺโน สุคโต โลกวิทู อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถ สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุทฺโธ ภควา (ต่อไป ) นี้เป็นนัยในการระลึกในพระพุทธคุณเหล่านั้น (คือ) ระลึก ( ประกอบ อิติปิ ไว้ทุกบท ) ว่า โส ภควา อิติปิ อรหั (แม้เพราะเหตุนี้พระผู้มีพระภาคเจ้านั้นเป็นพระอรหันต์) ฯ เป โส ภควา อิติปิ ภควา ( แม้เพราะเหตุนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้า นั้นเป็นพระภควา ) ( คำ อิติปิ นั้น ) มีอธิบายว่า " เพราะเหตุนี้ๆ " [แก้อรรถบท อรห์ ๕ นัย] บัณฑิตย่อมระลึกว่า ในบทเหล่านั้น พระผู้มีพระภาคเจ้านั้น ได้พระนามว่า อรห์ เพราะเหตุ (๕ นัย) นี้ก่อน คือ อารกตฺตา เพราะ ความเป็นอารกะ ( ผู้ไกล ) (๑) อรีน อรานญฺจ หตตฺตา เพราะ ความที่ทรงกำจัดอริ ( ข้าศึก ) ทั้งหลายเสียได้ (๑) และเพราะทรง ทำลายอระ (ซี่กำ ) ทั้งหลายเสียได้ (๑) ปจฺจยาทีน อรหตุตา เพราะ ความเป็นอรหะ ( ผู้ควร ) ทักขิณาวัตถุทั้งหลายมีปัจจัย ๔ เป็นต้น (๑) เพราะความไม่มีรหะ ( ที่ลับ ) ในอันที่จะทำ ปาปกรเณ รหาภาวา บาป (๑) (นัยที่ ๑ ผู้ไกล] จริงอยู่ พระผู้มีพระภาคเจ้านั้นชื่อว่า อารกะ คือทรงสถิตอยู่ใน ที่ไกลลิบลับแต่สรรพกิเลส เพราะกิเลสทั้งหลายกับทั้งวาสนา พระองค์