ประโยคที่ ๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ : หน้า 92/266

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - - หน้าที่ 92 เสนาสนะ (ที่กล่าวมา) นั่น เป็นที่เหมาะแก่การภาวนาแห่ง พระโยคาวจรนั้นด้วยประการฉะนี้ เหตุนั้น ข้าพเจ้าจึงกล่าวไว้ว่า คำนี้ เป็นคำแสดงถึงการกำหนดถือเอาเสนาสนะ อันเหมาะแก่การบำเพ็ญ อานาปานสติสมาธิแห่งโยคาวจรภิกษุนั้น ดังนี้ [เหตุที่ตรัส อรญฺญคโต ฯเปฯ นัยที่ ๒] อีกนัยหนึ่ง เพราะเหตุที่อานาปานสติกรรมฐานอันเป็นยอดใน ประเภทกรรมฐาน เป็นปทัฏฐานแห่งการบรรลุธรรมวิเศษและทิฏฐ ธรรมสุขวิหาร ของพระพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธ และพุทธสาวก ทั้งปวงนี้ มิใช่เป็นการง่ายที่จะไม่สละแดนบ้านอันจึงไปด้วยเสียงต่าง ๆ เช่นเสียงผู้หญิง เสียงผู้ชาย เสียงช้าง เสียงม้า แล้วบำเพ็ญขึ้นได้ เพราะฌานมีเสียงเป็นข้าศึก แต่ในที่มิใช่แดนบ้านคือในป่า (ละก็) เป็นการง่ายที่พระโยคาวจรจะถือกรรมฐานนี้ ยังอานาปานจตุตถฌาน ให้เกิดแล้วทำฌานนั้นแหละให้เป็นบาท พิจารณากองสังขารจนบรรลุ พระอรหัตอันเป็นผลสุดยอดได้ เพราะเหตุนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้า จะทรงแสดงเสนาสนะอันเหมาะแก่พระโยคาวจรนั้น จึงตรัสคำว่า อรญฺญคโต วา ดังนี้เป็ ดังนี้เป็นอาทิ [เหตุที่ตรัส อรญฺญคโต ฯเปฯ นัยที่ ๒] แท้จริง พระผู้มีพระภาคเจ้าเป็นดุจวัตถุวิชาจารย์ (อาจารย์ “วิชาชี้ที่) วัตถุวิชาจารย์พบภูมิอันควรจะสร้างเมืองเข้า ตรวจดู