พระสัมมา-สัมพุทธเจ้า : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 37 / 170

คือ 5.4.4 ทรงเป็นผู้เสด็จไปดีแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพระนามว่า “สุคโต” แปลว่า “ผู้เสด็จไปดีแล้ว” มีความหมายเป็น 4 นัย 1) เสด็จไปดี 2) เสด็จไปถูกต้อง 3) เสด็จไปสู่ฐานะที่ดี 4) เสด็จไปงาม 1) เสด็จไปด

พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงพระนามว่า 'สุคโต' แปลว่า 'ผู้เสด็จไปดีแล้ว' มีความหมาย 4 นัย ได้แก่ เสด็จไปดี, เสด็จไปถูกต้อง, เสด็จไปสู่ฐานะที่ดี, และเสด็จไปงาม โดยพระองค์ทรงประพฤติดีในหลายชาติ จึงดำเนินผ่านอ

จตุบาททวิบาทที่ได้แลเห็น ต่างก็งงงันพากันหยุดนิ่งตะลึงไปหมด ทรงพระดำเนินงามหรือเสด็จไปงาม เช่นนี้ จึงทรงพระนามว่า “สุคโต” 5.4.5 ทรงเป็นผู้รู้แจ้งโลก พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพระนามว่า โลกวิทู แปลว่า “ผู้

บทนี้วิเคราะห์ถึงความรู้แจ้งของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ทรงเป็นผู้รู้แจ้งโลกหรือ “โลกวิทู” โดยมีแนวคิดเกี่ยวกับโลกทั้ง 2 นัย ได้แก่ ร่างกายและการเวียนว่ายตายเกิด ในบทนี้กล่าวถึงการรู้แจ้งถึงความทุกข์และว

2) สัตวโลก หมายถึง สัตว์ผู้ไปเกิดมาเกิดโดยอาศัยขันธ์ 5 3) โอกาสโลก หมายถึง โลกภายนอก คือ แผ่นดิน มหาสมุทร จักรวาลทั้งปวง ซึ่งสัตว์ทั้งหลาย ที่อาศัยขันธ์ 5 ก็อาศัยอยู่ในโอกาสโลกนี้อีกชั้นหนึ่ง ที่ว่าพร

ในเนื้อหานี้ได้เสนอความคิดเห็นเกี่ยวกับสัตว์ผู้เกิดโดยอาศัยขันธ์ 5 และโลกภายนอกที่สัตว์อาศัยอยู่ การที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงรู้แจ้งโลกคือการเข้าใจถึงจริต อัธยาศัย และองค์ประกอบของจักรวาล พระองค์ทรงมี

5.4.7 ทรงเป็นศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพระนามว่า “สัตถา เทวมนุสสานัง” แปลว่า “ศาสดาของเทวดาและ มนุษย์ทั้งหลาย” เหตุที่ทรงพระนามว่า “สัตถา” คือ “ศาสดา” ก็เนื่องจากพระองค์ทรงป

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพระนามว่า “สัตถา เทวมนุสสานัง” ซึ่งแปลว่า “ศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย” พระองค์ทรงประกาศพระศาสนาเพื่อประโยชน์สูงสุดคือนิพพาน การแสดงธรรมของพระองค์มีความกรุณาและปรีชาสามารถอย่า

ทรงเป็นสัพพัญญู ทรงรู้แจ้งธาตุธรรมทั้งปวงด้วยญาณของธรรมกาย จึงทรงสามารถจำแนกแยกแยะ ธรรมส่วนที่ละเอียดๆ ให้เห็น เช่น ทรงจำแนกขันธ์ ธาตุ อายตนะ จิต อินทรีย์ ปฏิจจสมุปบาท อริยสัจ เป็นต้น ทรงจำแนกอริยสัจอ

บทความนี้กล่าวถึงคุณสมบัติและพระพุทธคุณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า รวมถึงการแนะนำตัวที่สำคัญในบริบทของการประกาศพระศาสนา. พระองค์ทรงเข้าใจขันธ์ ธาตุ และ อริยสัจได้อย่างละเอียด โดยเฉพาะการจำแนกทุกข์, สมุทัย,

จากพระธรรมเทศนาที่ยกมานี้ จะเห็นว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีพระประสงค์ที่จะแสดงให้พระ เจ้าอชาตศัตรูเข้าพระทัยว่า แรงจูงใจที่เป็นเหตุให้บุรุษเข้ามาบวชในพระพุทธศาสนานั้นมี 3 ประการ คือ 1. มีศรัทธาในพระธ

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงถึงแรงจูงใจในการบวชในพระพุทธศาสนา ซึ่งมี 3 ประการคือ ศรัทธาในพระธรรม, ความเห็นโทษภัยในชีวิตฆราวาส และความเห็นคุณของชีวิตนักบวช การบวชมุ่งหมายเพื่อการละบาปและการประพฤติพรหมจรร

ในสิ่งเดียวกัน จึงเกิดการเผชิญหน้ากันหรือเกิดการแข่งขันแย่งชิงกันขึ้น ครั้นแล้ว กิเลสกามก็จะสอนให้แต่ละฝ่ายนำกลยุทธ์ออกมาใช้ในการต่อสู้กัน ชิงชัยกันทุกรูปแบบ เพื่อความเป็นผู้ชนะดังปรากฏให้เห็นอยู่ในโล

บทความนี้นำเสนอการเผชิญหน้ากันของคนในสังคมที่ถูกกำหนดโดยกามซึ่งเป็นพลังแห่งบาปอกุศล การแข่งขันและความไม่บริสุทธิ์สร้างปัญหาให้กับชีวิตฆราวาส แต่กลับสร้างโอกาสที่ดีกว่าให้กับนักบวชที่มีโอกาสรักษาพรหมจร

6.2 ข้อปฏิบัติเบื้องต้นของพระภิกษุ เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงแรงจูงใจ และเป้าหมายของการบวชจบลงแล้ว ได้ตรัสต่อไปอีกว่า “เมื่อบวชแล้วสำรวมระวังในพระปาฏิโมกข์ ถึงพร้อมด้วยมรรยาทและโคจร มีปรกติเห็นภั

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงแรงจูงใจในการบวชและข้อปฏิบัติต่าง ๆ ที่พระภิกษุต้องสำรวม เช่น สำรวมระวังในพระปาฏิโมกข์, มีอาชีพบริสุทธิ์, ถึงพร้อมด้วยศีล, การคุ้มครองทวารในอินทรีย์, การมีสติสัมปชัญญะ และการ

สงบเสงี่ยม สายตาทอดต่ำลงไม่เหลียวซ้ายแลขวาดูหญิงดูชาย หรือสิ่งต่างๆ หรือแหงนดูเบื้องบน หรือ ก้มหน้าดูข้างล่าง จนปราศจากความสำรวม เหล่านี้คือโคจรที่ควรรักษาของพระภิกษุ (3) โคจรที่ควรใส่ใจ หมายถึง สติปั

บทความนี้กล่าวถึงแนวทางการดำเนินชีวิตของพระภิกษุ โดยเน้นที่โคจรที่ควรปฏิบัติและอโคจรที่ควรหลีกเลี่ยง ซึ่งรวมถึงการตั้งสติในกาย เวทนา จิต และธรรม นอกจากนี้ยังพิจารณาโทษของการเข้าไปในอโคจร เช่น สถานที่บ

เป็นโทษอยู่นั่นเอง ไม่มีทางจะเป็นคุณไปได้ ยิ่งไปกว่านั้น โทษภัยแม้เพียงเล็กน้อย ยังสามารถเป็นเชื้อ แพร่กระจาย ทำให้เกิดโทษภัยลุกลามกว้างขวางใหญ่โตออกไปอีกด้วย อุปมาเหมือนลูกไฟ แม้เล็กนิดเดียว หากกระเด

บทความนี้พูดถึงความสำคัญของการระมัดระวังในพระปาฏิโมกข์สำหรับพระภิกษุ โดยชี้ให้เห็นว่าแม้ข้อผิดพลาดเล็กน้อยก็อาจนำไปสู่บาปและโทษที่ใหญ่ขึ้น พระภิกษุต้องมีความตั้งใจในการศึกษาต่อศีลและสิกขาบทต่างๆ เพื่อ

การละเมิดสิกขาบท ซึ่งมีผลให้สิ่งของที่ได้รับมาไม่บริสุทธิ์ เป็นของไม่ควรบริโภค การแสวงหาด้วยการล่อหลอกนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงแสดงรายละเอียดไว้มากมาย พระ อรรถกถาจารย์ได้แบ่งเป็นหัวข้อไว้ดังนี้ 1.

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการละเมิดสิกขาบทซึ่งส่งผลให้สิ่งของที่ได้มาไม่บริสุทธิ์ โดยมีพระอรรถกถาจารย์ได้แบ่งการหลอกลวงของพระภิกษุออกเป็นสามประเภท ได้แก่ การแสร้งแสดงตัวเป็นผู้สันโดษเพื่อดึงดูดการถวายจากทาย

วิธีการหาเลี้ยงชีวิตด้วยเล่ห์เพทุบายของพระภิกษุ ดังได้กล่าวมาทั้ง 5 ประการนี้ ซึ่งอาจมีราย ละเอียดพิสดารมากกว่าอุทาหรณ์ที่ยกมา ล้วนถือว่าเป็นมิจฉาอาชีวะของพระภิกษุทั้งสิ้น พระภิกษุรูปใด ที่หาเลี้ยงชีพ

พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติสิกขาบทเพื่อป้องกันมิจฉาอาชีวะที่พระภิกษุอาจประพฤติ โดยการมีอาชีพบริสุทธิ์จำเป็นต้องหลีกเลี่ยงการขออาหารและการกระทำที่ไม่เหมาะสม เพื่อให้พระภิกษุสามารถดำเนินชีวิตอย่างมีศีลและบริส

ก็ถือว่าบริสุทธิ์อย่างยิ่ง ส่วนพระภิกษุผู้รักษาธุดงค์นั้น ปัจจัยอาจเกิดขึ้นจากการเที่ยวบิณฑบาต หรือเกิดจาก ผู้เลื่อมใสศรัทธาในธุดงค์คุณของพระภิกษุนั้นนำมาถวายก็ได้ จากที่กล่าวมาแล้วนี้จะเห็นว่า ข้อบัญ

เนื้อหาเกี่ยวกับอาชีพบริสุทธิ์ของพระภิกษุซึ่งเกิดจากการบิณฑบาตหรือการได้รับจากผู้เลื่อมใส ศีลที่เกี่ยวข้องกับการบริโภคปัจจัย 4 มีความสำคัญต่อการหลีกเร้นจากกาม พระสัมมาสัมพุทธเจ้าแนะนำการบริโภคด้วยวัตถ

จะเห็นได้ว่า จุดมุ่งหมายที่แยบคายของ 2 แนวทางหลังนี้ ก็เพื่อป้องกันอาสวะอันจะบังเกิดขึ้น ในตนรวมทั้งผู้อื่นด้วย เมื่อตรัสสอนในเชิงให้ละและป้องกันกิเลสแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้ายังทรงสอนถึงวัตถุประสงค์ ท

เนื้อหาอธิบายถึงจุดมุ่งหมายในการบริโภคอาหารของพระภิกษุที่มุ่งหวังเพื่อยังชีวิตและการศึกษาไตรสิกขา รวมถึงการใช้เสนาสนะเพื่อบำบัดความร้อนหนาวและหลีกเลี่ยงอันตราย โดยไม่ควรใช้เสนาสนะอย่างฟุ้งเฟ้อเพื่อป้อ

ในที่นี้มีคำว่า ติรัจฉานวิชา คำว่า “ติรัจฉาน” แปลว่า “ไปขวาง” ดังนั้น “ติรัจฉานวิชา” จึงมี ความหมายว่า วิชาเหล่านี้ “ขวาง” หรือ “ไม่เข้ากับความเป็นสมณะ” มิได้หมายความว่าเป็นวิชาของ สัตว์ดิรัจฉาน” ดังน

บทความนี้อธิบายถึงความหมายของคำว่า "ติรัจฉานวิชา" ซึ่งหมายถึงวิชาที่ขัดกับการเป็นพระภิกษุ และความสำคัญของศีลที่ภิกษุต้องปฏิบัติตามเพื่อให้มีความสุขทั้งทางกายและใจ พระบรมศาสดาได้สอนถึงการรักษาศีลและการ

คำที่ 2 “สังวร” หมายถึง สำรวมระวัง คำที่ 3 “ศีล” หมายถึง ภาวะปรกติ ดังนั้น “อินทรียสังวรศีล” จึงหมายถึง “ภาวะปรกติในการสำรวมระวังอินทรีย์ทั้ง 6” พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสกับพระเจ้าอชาตศัตรูว่า “มหาบพิตร

เนื้อหาเกี่ยวกับคำศัพท์ต่างๆ ในการปฏิบัติธรรมที่เกี่ยวข้องกับอินทรียสังวรศีล ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการสำรวมระวังอายตนะทั้ง 6 ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ โดยมีการเปิดรับอารม

6.2.5 ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ เมื่อตรัสอธิบายเรื่องคุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหลายจบลงแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงทรงแสดง อย่างไรภิกษุจึงชื่อว่าเป็นผู้ประกอบด้วย สติสัมปชัญญะแก่พระเจ้าอชาตศัตรูว่า “มหาบพ

เนื้อหาเกี่ยวกับสติสัมปชัญญะในพระพุทธศาสนา แสดงให้เห็นว่าภิกษุที่ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะจะทำความรู้สึกตัวในทุกการกระทำ รวมถึงการพูด คิด และทำต่างๆ ซึ่งมีความสำคัญมากในการไม่ให้เกิดความเสียหาย และเป็นพื

งมงายหรือไม่ 4. อสัมโมหสัมปชัญญะ ความรู้สึกตัวว่า สิ่งที่ตนกำลังทำนั้นเป็นความหลงเข้าใจผิด หรือ การที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า “ภิกษุชื่อว่าเป็นผู้ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ” ย่อมหมาย ความว่า ทุกอิริยาบ

บทความนี้เน้นความสำคัญของสติสัมปชัญญะและสันโดษในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับพระภิกษุที่ต้องเป็นตัวอย่างที่ดีแก่ฆราวาส สติสัมปชัญญะถือเป็นคุณธรรมพื้นฐานที่ช่วยให้พระภิกษุไม่หลงผิดและสามารถสร้าง

“สันโดษ” คือ ความยินดีในของของตน พอใจด้วยปัจจัย 4 คือ ผ้านุ่งห่ม อาหาร ที่นอน ที่นั่ง และ ยา ตามมีตามได้ การมีความสุขความพอใจด้วยเครื่องเลี้ยงชีพที่หามาได้ ด้วยความเพียรพยายามอัน ชอบธรรมของตน ไม่โลภ ไ

เรื่องราวเกี่ยวกับคำว่า 'สันโดษ' ซึ่งหมายถึง ความยินดีในของของตน พร้อมอธิบายถึงความแตกต่างระหว่าง 'สันโดษ' และ 'อัปปิจฉา' ที่หลายคนเข้าใจผิดว่าเหมือนกัน นอกจากนี้ยังยกตัวอย่างความรักในครอบครัวและสถาบั

เมื่อญาติโยมถวายเสนาสนะให้ แม้ว่าเสนาสนะนั้นจะเป็นเพียงเครื่องปูลาดที่มีคุณภาพต่ำ มีราคาถูกก็ตาม ย่อมยินดีตามที่ได้นั้น 8) ยถาพลสันโดษในเสนาสนะ คือ ความยินดีตามกำลังในเสนาสนะ เช่น เมื่อภิกษุได้รับ เสน

บทความนี้เสนอการวิเคราะห์ของความยินดีตามสิ่งที่ได้รับในเสนาสนะและคิลานปัจจัยสำหรับพระภิกษุ โดยสอนให้รู้จักการพอใจในสิ่งที่มี แม้จะเป็นเพียงเครื่องมือที่มีคุณภาพต่ำก็ตาม รวมถึงความสำคัญของการมีบริขาร 8