พระอรรถกถา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 10

…่ไป คือ เป็นทางที่ไป ได้แก่เป็นที่ตั้งสงในเบื้องหน้า คือง้างหน้า ของเขา ดังนี้แล ด้วย ตม ศพท์แม้ง ๒ พระอรรถกถาจารย์ กล่าว ความมิมีแห่งขันธ์เท่านี้ มิได้กล่าวความมิมีคืออธิธรรม, อึ่ง ใน บทว่า ขนฺฐตโม นี้ พึงเห็น…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการมีบุญและความเป็นผู้สำคัญในชีวิต ซึ่งเชื่อมโยงกับมงคลและการทำบุญ ความมิมีและขันธ์ถูกวิเคราะห์อย่างลึกซึ้ง โดยอธิบายว่าความเป็นผู้สำคัญนั้นหาได้ยาก และให้คุณค่ากับบุคคลที

…่วงพระเจ้าที่ ๓๐ พระองค์ ถึงสมบัติต้อนใหญ่นี้." [สมบูรณ์ชื่อว่าพรหมจรรย์] [๕๑๔] ส่วนในอรรถกถานี้ พระอรรถกถาจารย์ กล่าว เนื่องความไว้ว่า "สมรรถธรรม ชื่อว่า พรหมจรรย์ ในกรณีสูตรว่า พระธรรมสนามก็กล่าวว่า ผู้มีอ…

…องมังคลัตถีบทในบริบทของพุทธศาสนา โดยมีการกล่าวถึงราชบุตรคามณีและการทรงศึกษาธรรมะ รวมถึงการอ้างอิงถึงพระอรรถกถาของพระอาจารย์ที่เน้นไปที่พรหมจรรย์ในบริบทของชีวิตและการปฏิบัติธรรม ผู้มีอายุและการอยู่ในพรหมจรรย์ของ…

…โทนะ เป็น ๑ อัมพะนะ. อาจารย์บางอพาวกว่ากล่าวว่า อัมพะนะ บ้าง, ๑๐ อัมพะประมาณ ๑๐๐ โกลี เป็น ๑ กุมภะ. พระอรรถกถารัย์แสดงเครื่องดวงอย่างพิเศษชนิดหนึ่ง ชื่อว่า ปิตตะ โดยนามว่า มูฎะ [หม้อ] ด้วยขวัญว่า กุฑฺโภ. [๘๔๖] …

บทนี้กล่าวถึงการเก็บรักษาทรัพย์ที่เป็นแก่นสารในพระพุทธศาสนา โดยใช้ตัวอย่างจากคำอธิบายของอาจารย์เกี่ยวกับมูลค่าของอัมพะนะ และให้รายละเอียดเกี่ยวกับการจัดกลุ่มของทรัพย์สมบัติ ซึ่งแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับ

…าม ด้วยความคิดอันอาจารย์ได้อยู่ แต่สติปาทิกด มีชนะอย่างอื่นเป็น คติแท้ [๒๕๒] ในอรรถกถามงคลสุดธรนี้ พระอรรถกถารักษ์กล่าวว่า "มโน (ใจ) มานะ (ในทม มโนใจ) ชื่อว่า จิต." อรรถกถามูลปริยายสูตรว่า " ราะคดี จิตดี อรหั…

ข้อความนี้สำรวจความหมายของจิตและธรรมชาติในบริบททางธรรม โดยอธิบายถึงจิตในแง่มุมที่มีความสัมพันธ์กับอารมณ์และปัญญา การสำรวจนี้รวมถึงการศึกษาเรื่องความคิด การรับรู้ และภาวะจิต โดยมีการอ้างอิงถึงแหล่งที่ม

…คำพูดหมดนั่นแล ท่านกล่าวไว้ในพระบารมีแล้ว ส่วนความอธิบายในพระบารีนี้ ผู้อาศรรทราม ก็ตา ความอธิบายนันพระอรรถกถาอาจูงทั้งหลายเท่านั้นเข้าใจแจ้ง เพราะเหตุนี้ลักษณะแห่งอุปราเรือน แม้ไม่ได้กล่าวไว้ในพระบารมีว่า "ผู้…

…า ข้อความเริ่มจากการชี้ให้เห็นถึงความขัดแย้งในพระบารมี โดยเฉพาะความหมายของอุปราเรือนที่มีต่อการศึกษาพระอรรถกถา การจัดประเภทบ้านตามเครื่องกล่อมและโดยไม่มีเครื่องกล่อม พร้อมกับการทำความเข้าใจในวิธีการอธิบายต่างๆ …

นิยาม หมายถึง ความแน่นอน” หรือหากใช้ในภาษาร่วมสมัยที่เข้าใจได้ง่ายๆ นิยามก็ อาจแปลว่า “กฎ” พระอรรถกถาจารย์ได้จำแนกนิยามไว้ 5 ประการคือ พืชนิยาม อุตุนิยาม จิตตนิยาม กรรมนิยาม และ ธรรมนิยาม กฎทั้ง 5 ประก…

บทความนี้อธิบายถึงการจำแนกนิยาม 5 ประการในพุทธศาสนา ซึ่งได้แก่ พืชนิยาม, อุตุนิยาม, กรรมนิยาม, จิตตนิยาม, และ ธรรมนิยาม กฎต่างๆนี้เป็นหลักการสำคัญที่ควบคุมสิ่งต่างๆ ทั้งในโลกและอนันตจักรวาล โดยแต่ละกฎ

…จะค่อยๆ รวมตัวกันมาก ขึ้นเรื่อยๆ และจะกลั่นตัวเป็นบารมี บาปคืออะไร คำว่าบาปมาจากภาษาบาลีว่า “ปาง” ในพระอรรถกถาจารย์กล่าวไว้ว่า ชื่อว่าเป็นบาป เพราะเป็นของลามก โดยความเป็นของเลวส่วนเดียว บาปนั้นชื่อว่าเป็นความเศ…

มโนทุจริต หมายถึง การกระทำชั่วทางใจมี 3 ประการ ได้แก่ อภิชฌา, พยาบาท, และ มิจฉาทิฏฐิ วิบากหมายถึง ผลที่เกิดจากกรรมซึ่งมี 2 ระดับ คือ บุญและบาป เมื่อทำกุศลกรรมจะเกิดบุญในใจและเมื่อทำอกุศลกรรมจะเกิดบาป

…ติคือ สิ่งใดเป็นอกุศล ทรงละเว้นสิ่งนั้น สิ่งใดเป็นกุศล ทรงยึดถือประพฤติสิ่งนั้น วัตรในข้อที่สองนั้น พระอรรถกถาจารย์อธิบายเพิ่มเติมไว้ว่า พระเจ้าจักรพรรดิจะต้อง ยังชนภายในคือ พระมเหสี พระราชโอรส และ พระราชธิดาให…

พระเจ้าจักรพรรดิทรงมีบทบาทสำคัญในการจัดการรักษาความสงบและความมั่นคงให้แก่ประชาชน โดยทรงคุ้มครองชนภายในทั้งพระมเหสี พระราชโอรส พระราชธิดา และเหล่าทหาร ทรงป้องกันการทำอกุศลกรรมและบริจาคทรัพย์แก่ผู้ยากไร

…่เกิดขึ้น เพื่อจะได้ทำให้ใจของเราพร้อมที่จะทำสมาธิให้ดียิ่งๆ ขึ้นไป 3.3 วิธีแก้ไขพยาบาท ในพระไตรปิฎกพระอรรถกถาจารย์ได้กล่าวถึงวิธีการเพื่อละพยาบาทเอาไว้ว่า ธรรม 6 ประการย่อมเป็นไป เพื่อละพยาบาท คือ 1 ทีฆนิกาย ม…

อาการความโกรธเกิดจากจิตที่ร้อนรน อาจส่งผลเสียต่อทั้งตัวเราและผู้อื่น โดยเฉพาะเมื่อมีโทสะ คิดทำลาย ซึ่งอาจลุกลามจนเกิดความพยาบาทเมื่อไม่สามารถทำลายทันที ความไม่พอใจที่เกิดขึ้นแม้เพียงเล็กน้อยสามารถจุดช

… พันพระองค์ก็อ่า. ย่อมไม่อาจจะยังบุคคลนี้อยู่ในอึ้งให้ครึมรู้ได้." ก็ด้วยสองบวกว่า คณะวตุว ธิด นั้น พระอรรถกถาอธิษตรงว่า "ผัว ๆ มิจฉาวติญบุคคลสะทิฏฐิญุตนี้เสื่อได้ แม้นมรรค ธรรมกะ ก็ไม่ได้ห้ามแท้ๆ. ด้วยเหตุนันน…

เนื้อหาในบทนี้เสนอการศึกษาเกี่ยวกับมิจฉาทิฏฐิ และวิธีการที่บุคคลนั้นสารถทำให้เข้าใจได้ถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในจักรวาล เช่น ไฟไหม้ ซึ่งมีการกล่าวถึงพระพุทธเจ้าทั้ง 100 องค์ และว่ากันถึงการที่จะสามารถห

…ของสัตว์เหล่านี้เป็นเหมือนความเกิดขึ้นแห่งฟองน้ำ. หากความดูเป็นเมืองหน้าอย่างเดียวไม่ เพราะเหตูนั่น พระอรรถกถาจึงกล่าวว่า จิตวาอุปชุนกศุตฺตา นาม นฤดี วาที พระอรรถกถาจึงกล่าวว่าว่า ยา อิ่มฺอญฺ วีปฺิด ดังนี้ เพื่…

บทความนี้กล่าวถึงการเกิดและการขาดสูญของสัตว์ในสถานที่ทางธรรม โดยอ้างอิงจากพระอรรถกถา เพื่อชี้ให้เห็นว่าความเชื่อมักจะไม่เป็นที่ยอมรับในเรื่องนี้ ความจริงคือการปฏิบัติตามมรรคาและบิดา ซึ…

…ได้ พระสาวก รุ่นหลังๆ ได้ฉัยบทนิพนธ์ คืออรรถกถา ภิกขา เป็นตำแหน่งพระบูรพาจารย์ซึ่งรู้จักกันในนามว่าพระอรรถกถา จริย์บ้าง พระภูฏาจารย์บ้าง เกจิอาจารย์บ้างเหล่านี้ จึงได้เข้าใจและเข้าถึงพระพุทธองค์ได้ง่ายขึ้น นับ…

บทความสำรวจความสำคัญของบทนิพนธ์ที่พระสาวกรุ่นหลังๆ ได้ศึกษาเพื่อทำความเข้าใจคำสอนของพระพุทธองค์อย่างถูกต้อง โดยเฉพาะบทนิพนธ์ของพระบูรพาจารย์ที่ช่วยให้เข้าถึงอรรถแห่งพระพุทธองค์ได้ง่ายขึ้น การใช้เครื่อ

… , ๐๐๐ ปริพาชก รวม กับพระอัครสาวกทั้งสอง ๒๐๐ พระองค์อัครมเหสีอรุณีฯ รวมเป็น ๑,๓๓๙ รูป สมจริงจัดคำที่พระอรรถกถาจักกล่าวในเบื้องวรดกว่าว่า ๑. โอยน่าให้เต็มคำว่า อุปสมบท เข้ามา.

บทความนี้พูดถึงการอุปสมบทของพระภิกษุในพระพุทธศาสนา โดยมีการกำหนดรายละเอียดเกี่ยวกับบริขารที่จำเป็น รวมถึงจำนวนภิกษุที่อุปสมบท และการควบรวมความศรัทธาในคำสอนของพระพุทธเจ้า สรุปได้ว่าการอุปสมบทเป็นก้าวแร

…งที่พระพุทธองค์ตรัสไว้ในพระสูตร แล้วนำมาเรียบเรียงประกอบเป็นเนื้อหา ร่วมกับ เนื้อหาบางส่วนจากตำราที่พระอรรถกถาจารย์บันทึกไว้ เพื่อให้เนื้อหาวิชาจักรวาลวิทยาครบถ้วน สมบูรณ์มากขึ้น พระสูตรที่ใช้ประกอบเนื้อหาวิชาจ…

บทความนี้เสนอความคิดเกี่ยวกับปรัชญาธรรมชาติของนักปริวรรต เช่น อริสโตเติล และเดมอคริส ที่ยังไม่ใช่วิทยาศาสตร์ในยุคปัจจุบัน รวมถึงการนำเสนอพระสูตรที่สำคัญในจักรวาลวิทยาซึ่งมีความสัมพันธ์กับหลักการทางวิท

๓. ทรงเป็นผู้ถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ ๔. ทรงเป็นผู้เสด็จไปดีแล้ว ๕. ทรงเป็นผู้รู้แจ้งโลก 5. ทรงเป็นสารถีฝึกบุรุษที่ควรฝึกไม่มีผู้อื่นยิ่งกว่า ๗. ทรงเป็นศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย ๔. ทรงเป็นผู้เบิก

พระอรรถกถาจารย์ได้อธิบายพระพุทธคุณ 9 ประการ ได้แก่ ความเป็นผู้มีวิชชาและจรณะ ความเป็นผู้เสด็จไปดีแล้ว ความรู้แ…

…ทธิ์ เป็นของไม่ควรบริโภค การแสวงหาด้วยการล่อหลอกนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงแสดงรายละเอียดไว้มากมาย พระอรรถกถาจารย์ได้แบ่ง เป็นหัวข้อไว้ดังนี้ ๑) กุหนา (อ่านว่า กุ-หะ-นา) หมายถึง การหลอกลวง มี อุทาหรณ์แสดงไว้ ๓…

เนื้อหานี้พูดถึงความหมายของอาชีพบริสุทธิ์และไม่บริสุทธิ์ของพระภิกษุ โดยกล่าวถึงการแสวงหาปัจจัย ๔ ด้วยวิธีที่ผิดศีล ซึ่งนำไปสู่อาชีววิบัติ การหลอกลวง และการละเมิดสิกขาบท นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงลักษณ

ประโยค๖ - มังคลิดกถาเขียนนี้แปล เล่ม ๔ หน้า 66 พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวว่า กุมมูลฐานสีแสดา คมน์ ดังนี้ เพราะเหตุนี้ พระอรรถกถาจารย์ จึงแสดงว่า "ไม่ควรคิดแก้"…

บทความนี้กล่าวถึงการแปลจากมังคลิดกถาที่เขียนโดยพระอรรถกถาจารย์ เกี่ยวกับแนวทางการเข้าใจการปฏิบัติของภิกษุที่มีสีไม่เป็นที่รัก และการแสวงหาความรู้ที่ถูกต้อง อ…

…่ในสมณะแล้วจึงร่ม. ภิทกุฏฐิทนุตสูตรนั้น ว่า “บวว่า เชฎฐิ คือสูงสุด. ด้วย สองบวว่า สรณ ปฏิรูปาย นี่ พระอรรถกถาจึงกล่าวว่า ศิลนั้น อันสนฺตานฺตปุงฺงแตแล้ว. อรรถกถากถากว่า ว่า วีรอิศวาทาน เพราะอรรถว่า บันรอน

บทความนี้กล่าวถึงความหมายของบุญศิลในพระพุทธศาสนา พร้อมทั้งการอภิปรายเกี่ยวกับความสำคัญของการปฏิบัติและผลที่เกิดจากการมีบุญศิล ที่นำไปสู่ความไม่มีภัยแก่สรรพสัตว์และความสุขในชีวิต โดยการวิเคราะห์คำสอนจา

… จากมือของ บูรพผู้ให้สตรีนี้อยู่ สตรีที่บูรณ์จับอาดน้ำแล้วเอา ชื่อว่า โอท- ปุดกิณี. ด้วยเหตุนี้นั้น พระอรรถกถาจึงกล่าวคำว่า อูกนิษ- เป็นต้น. ในคำว่า ชนะ อนโมก นี้ พระอรรถกถาจารย์กล่าวอ้างอ้าง นั่นแล้วด้วย ชจ ศั…

…ี่ยวข้องกับสตรีและการสนับสนุนด้านเงื่อนไขต่าง ๆ พร้อมกับการพูดถึงการดูแลบุตรและภรรยาในบริบทของศาสนา พระอรรถกถาจารย์ได้เสนอคำชี้แจงต่าง ๆ ที่สะท้อนถึงแนวคิดการปฏิบัติ และความสำคัญของการสงเคราะห์ อุปกรณ์ต่าง ๆ ใน…

ประโยค - คัดลอกมาจากเทคนิคพระอรรถกถาวินัย มหาวรรค ตอน ๒ - หน้าที่ 297 เพื่อฉองการฉันเนยใส ในวันที่มีอาหารน้อย." ลำดับนั้น พระตรีสสระจึง…

เนื้อหาในบทนี้พูดถึงการฉันเนยใสในวันที่มีอาหารน้อย โดยพระตรีสสระได้ให้คำเตือนเกี่ยวกับการจัดเก็บอาหารและวินัยของภิกษุ นอกจากนี้ยังมีการพูดคุยเกี่ยวกับความสำคัญของการปฏิบัติตามกฎระเบียบทางศาสนา และการอ