พระโยคาวจร : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 7 / 12

…โรงฉัน ฉัน เสียเลยฉันใด คำอุปไมยนี้ก็พึงเห็นฉันนั้น อันอาการ ๓๒ ก็เหมือนหมู่ บ้านมีตระกูล ๓๒ ตระกูล พระโยคาวจรเหมือนปิณฑปาติกภิกษุ การ ที่พระโยคีทำบริกรรมในอาการ ๓๒ เหมือนการที่ปิณฑปาติกภิกษุนั้น อาศัยหมู่บ้านน…

ในบทนี้กล่าวถึงการบิณฑบาตของภิกษุที่อาศัยหมู่บ้านต่างๆ โดยใช้การเปรียบเทียบกับการทำบริกรรมของพระโยคี การรับภิกษาในเรือนหลังต่างๆ เป็นการสื่อความหมายถึงการพัฒนาทางจิตใจ ซึ่งเปรียบเหมือนการละทิ้งความคิด

…ายในข้อว่า "และสุตตันตะ ๓" นั้นว่า สุตตันตะ นี่คือ อธิจิตต (สูตร) สติภาว (สูตร) โพชฌงคโกสัลล (สูตร) พระโยคาวจรควรทราบ เพื่อประกอบวิริยสมาธิ [อธิจิตตสูตร] ใน ๓ สูตรนั้น สูตรนี้ว่า "ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประก…

ในหนังสือที่อธิบายเกี่ยวกับพระโยคีและอัปปนา มีการกล่าวถึงอธิจิตตสูตรและความสำคัญของการมนสิการในขั้นตอนต่างๆ แสดงถึงความเข้าใจในอาการต่างๆ ที่ผู้ปฏิบัติต้องรู้และปฏิบัติได้อย่างตรงจุด โดยไม่ตรงกันในทุก

…อาทิ ที่เกิดในที่ไม่สะอาด ทั้งหลาย มีคูเมือง เป็นต้น นี้แลเป็นความปฏิกูลโดยโอกาสแห่งผล ทั้งหลายนั้น พระโยคาวจรจึงกำหนดความปฏิกูล ๕ ส่วน โดยสี สัณฐาน กลิ่น ที่อาศัย และโอกาส แห่งโกฏฐาสทั้งปวง ดุจกำหนดความปฏิกูล …

…ังมีการเปรียบเปรยถึงการเกิดของผมว่าเป็นสิ่งน่าเกลียด เนื่องจากเกิดในที่ไม่สะอาด เช่น ป่าช้าและเทขยะ พระโยคาวจรได้กำหนดความปฏิกูลออกเป็น 5 ส่วนตามสี สัณฐาน และกลิ่น ที่เกี่ยวข้องกับโกฏฐาส ทั้งนี้ยังมีการอธิบายลั…

… อัปปนาจะเกิดขึ้นด้วยอำนาจแห่ง ปฐมฌาน (คือได้เพียงปฐมฌาน) ดุจอัปปนาในอสุภกรรมฐาน โดยนัยที่กล่าวแล้ว พระโยคาวจรใด มีโกฏฐานปรากฏแต่อย่างเดียว หรือว่าพระโยคาวจรใด ได้บรรลุอัปปนาในโกฏฐาสอย่าหนึ่งแล้ว ไม่ทำความเพียร…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการปฏิบัติทางจิตใจของพระโยคาวจร ที่อธิบายถึงกรรมฐานอสุภ และความสามารถในการเข้าถึงอัปปนา โดยมีรายละเอียดเกี่ยวกับการปรากฏของโกฏฐาสแล…

…ปปนา เพราะเหตุนั้น พระโบราณาจารย์ทั้งหลาย จึงกล่าวไว้ว่า คนจะฝึกลูกโดค พึงผูก (มัน) ไว้ที่หลักฉันใด พระโยคาวจรในศาสนานี้ ก็พึงผูกจิตของตน ไว้ที่อารมณ์ (กรรมฐาน) ให้มั่นด้วยสติ ฉันนั้นเถิด * มหาฎีกาอธิบายว่า โคโ…

เนื้อหานี้อธิบายถึงการฝึกจิตใจที่สามารถเปรียบเทียบได้กับการฝึกลูกโกโกง โดยสอนให้ผูกจิตของตนกับอารมณ์กรรมฐานด้วยสติ เช่นเดียวกับวิธีการฝึกลูกโคโกงให้พร้อมต่อการเป็นโคที่ดี ซึ่งช่วยให้สามารถดำเนินชีวิตไ

…๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - - หน้าที่ 92 เสนาสนะ (ที่กล่าวมา) นั่น เป็นที่เหมาะแก่การภาวนาแห่ง พระโยคาวจรนั้นด้วยประการฉะนี้ เหตุนั้น ข้าพเจ้าจึงกล่าวไว้ว่า คำนี้ เป็นคำแสดงถึงการกำหนดถือเอาเสนาสนะ อันเหมา…

บทความนี้กล่าวถึงเสนาสนะที่เหมาะแก่การทำสมาธิและการภาวนาอย่างลึกซึ้ง โดยอธิบายถึงอานาปานสติกรรมฐานซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญต่อการบรรลุธรรมและความสงบภายใน โยคาวจรจะพิจารณาเสนาสนะอย่างไรเพื่อให้การบำเพ็ญเจริญ

…นั้นอยู่ ชื่อว่าคงมีสติ หายใจออก คงที่สติหายใจเข้า” มีคำอธิบายว่า เป็นสโตการี (ผู้มี สติทํา) บัดนี้ พระโยคาวจรเป็นสโตการด้วยอาการเหล่าใด เพื่อจะ ทรงแสดงอาการเหล่านั้น จึงตรัสคำว่า ทีฆ์ วา อสฺสนฺโต เป็นอาทิ จริง…

…งอกงาม โดยเสนอความหมายของคำต่าง ๆ เช่น สติที่มีความมั่นคงและการไม่หลงลืม นอกจากนี้ ยังเสนอวิธีการที่พระโยคาวจรสามารถสังเกตพฤติกรรมเหล่านั้นเพื่อพัฒนาอารมณ์ดี และส่งเสริมความเข้าใจในปฏิปักขธรรม

…มละเอียดกว่าก่อนนั้น (๕) ด้วย ๑. ตรงนี้ปาฐะตก ทีฆ์ ในระหว่าง อสฺสสนฺโต กับ อสฺสสามีติ ๒. มหาฎีกาว่า พระโยคาวจรลางรูปกำหนดลมหายใจออกได้ชัด ลางรูปก็กำหนดลมหายใจเข้า ได้ชัด ลางรูปก็กำหนดได้ชัดทั้ง ๒ อย่าง ท่านจึงแ…

บทความนี้สอนเกี่ยวกับการหายใจในอานาปานสติ โดยเฉพาะเมื่อภิกษุระบายลมออก หรือลมหายใจเข้า ต้องรู้ว่าเป็นลมหายใจออกเข้ายาว ตามที่กล่าวในปฏิสัมภิทา โดยมีการระบุอาการต่างๆ ที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาที่หายใจยาว แ

… เป็นที่เข้าไปตั้งอยู่ (แห่งสติ) มิใช่ตัวสติ สติ เป็นทั้งสิ่งที่เข้า ไปตั้งอยู่ และเป็นตัวระลึกด้วย พระโยคาวจรตามกำหนดดูกายนั้น ด้วยสตินั้น ด้วยญาณนั้นแล เพราะเหตุนั้น จึงตรัสว่า "การตาม กำหนดดูกายในกาย เป็นการ…

…ช้สติในการเจริญภาวนา นอกจากนี้ยังมีการอธิบายความแตกต่างระหว่างลมหายใจยาวและสั้น รวมถึงการนำแนวทางจากพระโยคาวจรมาใช้ในการฝึกปฏิบัติ และการเข้าสู่ระยะแห่งสมาธิที่ชัดเจนผ่านการทำความเข้าใจกับลมหายใจและจิต

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 102 เป็นการบำเพ็ญสติปัฏฐาน) ฉะนี้เถิด พระโยคาวจรนี้ เมื่อรู้ลมหายใจออกและลมหายใจเข้าตามอาการ เหล่านี้ ทั้งโดยกาลระยะยาวและโดยกาลระยะสั้นอยู่อย่างนี้…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการบำเพ็ญสติปัฏฐานโดยการรู้ลมหายใจออกและเข้า, ทั้งความรู้สึกในระยะยาวและระยะสั้น ซึ่งช่วยให้บัณฑิตเข้าใจลมหายใจตลอดทั้งร่างกาย โดยเรียกชื่อเธอว่าเป็นผู้รู้เรื่องลมหายใจอย่างชัดเจนว่า

…่กล่าวมานี้ในอารมณ์นั้น ด้วยสตินั้น ด้วย มนสิการนั้น ดังนี้ ในจตุกกะที่ ๑ นั้น เพราะเหตุที่ในนัยแรก พระโยคาวจรจึง หายใจออกหายใจเข้าอย่างเดียวเท่านั้น และไม่พึงทำกิจอะไร ๆ อื่น แต่ว่าต่อนี้ไปควรทำความเพียรในอากา…

บทความนี้สำรวจการพัฒนาอธิจิตตและอธิปัญญาของภิกษุในศาสนาพุทธ โดยเสนอแนวทางการทำความเพียรในอาการต่างๆ เช่น การหายใจเข้าออกอย่างมีสติ และการทำให้กายสังขารสงบ ซึ่งมีการอ้างอิงถึงพระบาลีที่เสนอเกี่ยวกับการ

…ความกำหนดกรรมฐานไว้ มีอธิบายว่า จดจำสภาพแห่งกรรมฐานไว้ว่า กรรมฐานนี้มีลักษณะอย่างนี้ ชื่อว่า ลักษณะ พระโยคาวจร เมื่อเรียนเอากรรมฐานมีสนธิ ๕ ดังนี้ ตัวเอง * ปญฺจสนธิก มหาฎีกาและให้แปลว่า ปญฺจปพพ์ - ๕ หมวด ๕ ข้อ …

ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงกรรมฐานในจตุกกะ ที่มีความสำคัญสำหรับผู้เริ่มต้นปฏิบัติ โดยเฉพาะอาทิกัมมิกะ ที่จะต้องทำให้ศีลบริสุทธิ์และเรียนกรรมฐานอันมีสนธิ ๕ ซึ่งรวมถึงการเรียนรู้ วิธีการถามและการกำหนดกรรมฐา

…๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 113 เล่าก็ไม่ลำบาก ทั้งไม่เบียดเบียนอาจารย์ด้วย เพราะฉะนั้น อานาปาน สติกรรมฐานนี้ พระโยคาวจรจึงให้อาจารย์แสดงขึ้นให้แต่ (คราวละ) น้อย ใช้เวลาสาธยายไปนาน ๆ เรียนเอากรรมฐานให้ได้สนธิ ๕ อย่าง นั้…

เนื้อหาเกี่ยวกับการฝึกอานาปานสติกรรมฐาน โดยเน้นการนับลมและการตั้งสติให้มั่นในการปฏิบัติ ซึ่งประกอบไปด้วยวิธีการหลากหลายในการนับลม เช่น คณนา อนุพนธนา ผุสนา และวิธีการสร้างสมาธิที่เชื่อมโยงกับคุณพระรัตน

…ต ก็จะปรากฏ ๆ [นิมิตปรากฏต่าง ๆ กัน] ก็แล อาจารย์ลางเหล่ากล่าวว่า นิมิตนี้นั้นหาเป็นเช่นเดียวกันแก่ พระโยคาวจรทั้งปวงไม่ แต่ว่ามันปรากฏแก่ลางท่านเป็นเหมือนปุยนุ่น ก็มี เหมือนปุยฝ้ายก็มี เหมือนสายลมก็มี ที่ยังสุ…

…ะนำไปสู่การปรากฏนิมิตต่าง ๆ นอกจากนี้ยังมีการอภิปรายเกี่ยวกับลักษณะนิมิตที่แตกต่างกันในประสบการณ์ของพระโยคาวจร ซึ่งมีทั้งที่เป็นดวงดาว เม็ดมณี และปุยนุ่น เพื่อให้เข้าใจในกระบวนการพัฒนาจิตในทางสายธรรมและการสัมผั…

…กิดปฏิภาคนิมิตขึ้น) นี้ไป จึงเป็น ภาวนาเนื่องด้วยวิธีฐปนา สมดังคำพระโบราณาจารย์ทั้งหลายกล่าว ไว้ว่า พระโยคาวจรผู้มีปัญญาตั้งจิตไว้ใน (ปฏิภาค) นิมิต ยังอาการต่าง ๆ ในลมอัสสาสะ ปัสสาสะ ให้หายไป ย่อมผูกจิตของตนไว้…

บทความนี้พูดถึงการตั้งจิตไว้ในปฏิภาคนิมิตและการศึกษาองค์ความรู้ในวิสุทธิมรรค โดยพระโยคาวจรที่มีปัญญาจะต้องตั้งจิตไว้ในปฏิภาคนิมิต และสามารถจัดการนิวรณ์และกิเลสให้หมดไป รวมถึงการมีสติกับลมอัส…

…ง ในขันธ์ทั้งหลายมีรูปเป็นอาทิ ด้วย อำนาจแห่งอนิจจตา (ที่กล่าวมา) นั้น บทว่า อนิจจานุปัสสี ก็ได้แก่ พระโยคาวจรผู้ประกอบด้วยการพิจารณาเห็นนั้น เพราะฉะนั้น ภิกษุผู้ เป็นอย่างนั้นหายใจออกและหายใจเข้าอยู่ พึงทราบว่…

…ายไปที่เกิดขึ้นในทุกขณะและประเภทของความคลาย ได้แก่ ขยวิราคะ และอัจจันตวิราคะ ซึ่งสัมพันธ์กับการฝึกฝนพระโยคาวจรในการพิจารณาเห็นความคลายไปเพื่อเข้าถึงพระนิพพาน.

…ดังนี้ กีวิปัสนาญาณและมรรคญาณทั้ง ๒ (นี้) เรียกว่าอนุปัสนา เพราะ เห็น (พระนิพพาน) ภายหลังญาณก่อน ๆ” พระโยคาวจรภิกษุ เป็นผู้ประกอบด้วยปฏินิสสัคคานุปัสนาทั้ง ๒ อย่างนั้น หายใจออกและ หายใจเข้าอยู่ พึงทราบว่า ชื่อว…

บทความนี้นำเสนอมุมมองเกี่ยวกับปฏินิสสัคคะ ซึ่งแบ่งออกเป็นสองประเภท คือ ปริจจาคปฏินิสสัคคะและปักขันทนปฏินิสสัคคะ การอธิบายนี้กล่าวถึงความสำคัญของการสละเสียกิเลสและการเข้าถึงพระนิพพาน โดยใช้คำว่าอนุปัสน

…ไว้ซึ่งกำเนิด ๔ คติ ๕ วิญญาณฐิติ ) และ สัตตาวาส ๕ เพื่อความเป็นสืบ ๆ ไปและ อุปสมะ กล่าวคือพระนิพพาน พระโยคาวจรพึงระลึกถึงโดยอำนาจคุณทั้งหลาย มีความเป็นที่สร่างเมา เป็นต้นเหล่านั้น ดังกล่าวมาฉะนี้ หรือหนึ่ง แม้ค…

การศึกษาเกี่ยวกับวิราคธรรมในพุทธศาสนาแสดงให้เห็นว่าความเมาและความกระหายเป็นสาเหตุให้เกิดการยึดติดและทุกข์ทรมาน วิราคธรรมช่วยให้บุคคลถอนตัวจากสภาพเหล่านี้เพื่อไปสู่ความปราศจากและนิพพาน โดยการเสริมสร้าง

…มอันเป็นเครื่องต้านทุกข์) ด้วย... เลณธรรม (ธรรมเป็นที่ลี้ ทุกข์) ด้วยแก่ท่านทั้งหลาย" ดังนี้เป็นต้น พระโยคาวจรพึงระลึก ถึงโดยอำนาจคุณเหล่านั้นก็ได้เหมือนกัน [อานิสงส์อุปสมานุสติ] เมื่อเธอระลึกถึงอุปสมะ โดยอำนาจ…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการแสดงอสังขตธรรมและสัจธรรมที่เกิดจากปัจจัยรวมทั้งอานิสงส์ของการอุปสมานุสติซึ่งช่วยให้จิตไม่ถูกครอบงำด้วยราคะ โทสะ หรือโมหะ และสามารถดำเนินยต่อการเจริญสติ ซึ่งจะนำไปสู่การเกิดองค

…้ และใคร ๆ จะอาจละโทษที่ตนไม่เห็นสักหน่อย หรือได้ อานิสงส์ที่ตนไม่ทราบสักนิดหาดได้ไม่ เพราะเหตุนั้น พระโยคาวจรจึง เห็นโทษในโทสะ ตามแนวพระสูตทั้งหลาย เช่นสูตรว่า "ดูกร อาวุโส บุคคลผู้เกิดโทสะแล้ว อันโทสะครอบงำ ม…

เนื้อหาเกี่ยวกับพรหมวิหารทั้ง ๔ ได้แก่ เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา โดยเฉพาะการเจริญเมตตาในลำดับอนุสติกัมมฐานที่มีความสำคัญต่อการเจริญสมาธิและจิตใจ นักพัฒนาจำเป็นต้องเข้าใจโทษในโทสะและได้ทราบอานิสงส์