วิธีมนสิการในอานาปานสติกรรมฐาน : หน้า 113/266

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 113 เล่าก็ไม่ลำบาก ทั้งไม่เบียดเบียนอาจารย์ด้วย เพราะฉะนั้น อานาปาน สติกรรมฐานนี้ พระโยคาวจรจึงให้อาจารย์แสดงขึ้นให้แต่ (คราวละ) น้อย ใช้เวลาสาธยายไปนาน ๆ เรียนเอากรรมฐานให้ได้สนธิ ๕ อย่าง นั้นแล้ว อยู่ในสำนักของอาจารย์ก็ได้ ในเสนาสนะอื่นมีประการดัง กล่าวมาก่อนก็ได้ ตัดปลิโพธเล็กน้อยเสีย ทำภัตกิจ บรรเทาความเมา อาหารแล้วนั่งให้สบาย (คือนั่งตามแบบ) ยังจิตให้ร่าเริงด้วยระลึกถึง คุณพระรัตนตรัย ไม่ลืมแม้สักบทเดียวแต่ที่เรียนจากอาจารย์ มนสิการ ไปเทอญ [วิธีมนสิการ] นี่เป็นวิธีมนสิการในอานาปานสติกรรมฐานนั้น คือ นับ (ลม) ๑. คณนา ๒. อนุพนธนา ๓. ผุสนา ๔. ฐปนา ๕. สกุลกฺขณา ๖. วิวฏฺฏนา ๓. ปาริสุทฺธิ ติดตา (ลม) ที่ (ลม) กระทบ ตัง (จิต) มั่น กําหนดได้ชัด หยุด หมดจด และ 4. เตส์ ปฏิปัสสนา ย้อนดูวิวฏฺฏนาและปาริสุทธิ์นั้น ในบทเหล่านั้น บทว่า คณนา ก็คือนับ (ลม) นั่นเอง บทว่า อนุพนฺธนา คือตาม (ลม) ไป บทว่า ผุสนา หมายถึงที่ ๆ ลม