วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 81 : หน้า 81/266

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 81 ทีนี้ สัตว์หลายมีมนุษย์และดิรัจฉานเป็นต้นที่เดินไปมาอยู่ ก็จะละ อาการของสัตว์ปรากฏแก่เธอโดยเป็นกองโกฏฐาสไปหมด อาหารมีน้ำ และข้าวเป็นต้น ที่สัตว์เหล่านั้นกลืนกินลงไปเล่า ก็ปรากฏดุจของที่ เขาใส่ลงไปในกองโกฏฐาส (ไปสิ้น) [นิมิตและอัปปนา] ในลำดับนั้น เมื่อเธอมนสิการเนือง ๆ ว่า "ปฏิกูล ๆ ตามมน สิการโกศลวิธีต่อไปมีวิธีปล่อยลำดับเป็นต้น อัปปนาจะเกิดขึ้นโดย ลำดับ ในการเกิดขึ้นแก่งอัปปนานั้น บัณฑิตพึงทราบว่าความปรากฏ แห่งโกฏฐาสมีผมเป็นต้นด้วยอำนาจแห่งสี สัณฐาน ทิศ โอกาส และ ตัดตอน เป็นอุคคหนิมิต ความปรากฏ (แห่งโกฏฐาสเหล่านั้น) ด้วยอำนาจแห่งความปฏิกูลโดยอาการทั้งปวง เป็นปฏิภาคนิมิต เมื่อ ส้องเสพเจริญปฏิภาคนิมิตนั้นไป อัปปนาจะเกิดขึ้นด้วยอำนาจแห่ง ปฐมฌาน (คือได้เพียงปฐมฌาน) ดุจอัปปนาในอสุภกรรมฐาน โดยนัยที่กล่าวแล้ว พระโยคาวจรใด มีโกฏฐานปรากฏแต่อย่างเดียว หรือว่าพระโยคาวจรใด ได้บรรลุอัปปนาในโกฏฐาสอย่าหนึ่งแล้ว ไม่ทำความเพียรในโกฏฐาสอื่นต่อไปก็ดี อัปปนานั้นก็ย่อมเกิดขึ้นแก่ พระโยคาวจรนั้นแต่ดวงเดียว ส่วนพระโยคาวจร ใดมีโกฏฐาสหลายอย่าง ปรากฏ หรือว่าพระโยคาวจรใดได้บรรลุฌานในโกฏฐาสอย่างหนึ่งแล้ว ยังทำความเพียร แม้ในโกฏฐาสอย่างอื่นต่อไปอีกก็ดี ปฐมฌานหลาย * มหาฎีกาว่า นี่เป็นภาวนาพิเศษของพระโยคี คล้ายวิธีขยายกสิณ