ภิกขุ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 14 / 62

…ปน อตฺตภาวสฺส ฯ (กิริยาในประโยค กิมงค์ ปน คือ น อาคมสฺสติ) : เอวรูโป นาม อรหตฺตสฺส อุปนิสสยสมฺปนฺโน ภิกขุ เอตตก์ กาล มาตุ กุฒิสม ทุกข์ อนุโภสิ, กิมงค์ ปน อญฺเญ ๆ (๔/๑๕๒) (กิริยาในประโยค กิมงค์ ปน คือ น อนุ…

คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ มุ่งเน้นการเข้าใจการสร้างประโยคบอกเล่าและประโยคปฏิเสธ โดยยกตัวอย่างการใช้คำในประโยคที่มีความหมายชัดเจน สํานวนไทยสันทัดจะช่วยให้นักเรียนแปลได้ง่ายขึ้น และมีความเข้าใจในภ

…้าง ดังนี้ ก็จัดเป็นผิดเหมือนกัน ดังกล่าวมาแล้วในเรื่องไวยากรณ์ ยกตัวอย่างเช่น : ภิกษุแสดงธรมอยู่ : ภิกขุ ธมฺม เทเสติ ฯ ธมฺม ผิด ต้องเป็น ธมฺม แม้จะตกเครื่องหมาย ไปจะด้วยความ พลั้งเผลอหรืออะไรก็ตาม จัดเป็น…

บทความนี้พูดถึงแนวทางการปรุงศัพท์ในอาขยาตและกิริยากิตก์ โดยอธิบายถึงเครื่องปรุงที่จำเป็นต้องมี เช่น วิภัตติ วจนะ กาล ธาตุ วาจก และปัจจัย หากขาดสิ่งใดสิ่งหนึ่งจะถือว่าบกพร่องทางไวยากรณ์ พร้อมตัวอย่างกา

…ในกิจที่จะพึงช่วยกันทำ ถึง พร้อมด้วยปัญญา พิจารณาอันเป็นอุบายในกิจนั้น อาจทำอาจจัดได้ : อิธ ภิกฺขเว ภิกขุ ฯเปฯ ตตฺถ ทุกโข โหติ อนลโส ตรุปายาย วีมสาย สมนนาคโต อส กาตุ อ สวิธาตุ (มงคล. ๑/๑๕๕) การใช้ ปรม และ …

บทนี้กล่าวถึงความหมายและการใช้ศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับคำว่า 'ก่อน' ในภาษาไทย โดยเน้นความแตกต่างระหว่างคำว่า 'ปรม' และ 'ตาว' ที่มีความหมายว่า 'ก่อน' และแสดงถึงการใช้ในการประโยคต่างๆ นอกจากนี้ ยังมีการแจ้ง

…ที่เหลือซึ่งเป็นคู่กันนั้น ก็นิยมใช้ อิตร ศัพท์ แทน แม้ว่าจะยังไม่กล่าวถึงมาก่อนเลยก็ตาม เช่น : โส (ภิกขุ) เอเกน หตฺเถน ปตฺต์ คุณหนฺโต อิตเรน กวาลํ ปิทหิ ฯ การใช้ อปร ศัพท์ ที่แปลว่า “อื่นอีก” ใช้ในกรณีที่…

คู่มือนี้นำเสนอวิธีการแปลภาษาไทยเป็นมคธ โดยเฉพาะการใช้ศัพท์ที่มีความสัมพันธ์กันในธรรมชาติ เช่น มือเท้า ตา หู และอื่นๆ พร้อมตัวอย่างการใช้งานในการแปล เทคนิคการเลือกศัพท์ อปร และการกล่าวถึงวัตถุหรือบุคค

…่งหนึ่งเท่านั้น เช่น ตัวอย่างว่า : : อัปปมาทรโต ภิกขูติ อิม ธมฺมเทสน์ สตฺถา เชาวเน วิหรตฺโต อญฺญตร์ ภิกขุ อารพา กเถ ฯ (๒/๑๑๑) (แสดงว่าในที่นี้ทรงปรารภภิกษุรูปหนึ่ง ซึ่งไม่แน่ชัดลง ไปว่ารูปไหน มีชื่อว่าอย่า…

บทความนี้อธิบายถึงการใช้ศัพท์ในพระไตรปิฎก โดยเฉพาะการใช้ศัพท์ อญฺญตร ที่หมายถึง 'คนหนึ่ง สิ่งหนึ่ง' และการนิยามความหมายเพิ่มเติมเกี่ยวกับดาบสกับเทพธิดา โดยมีตัวอย่างในบทพระธรรมเทศนาเพื่อแสดงให้เห็นถึง

…ด้ มิใช่สักแต่ว่าแปลเหมือนกัน ก็ใช้แทนกันได้เลย เช่น ความ ไทยว่า ภิกษุอยู่ที่บ้าน ก็แต่งไปตามตัวว่า ภิกขุ เรวสติ อย่างนี้ ถือว่า ใช้ศัพท์ผิดเพราะกิริยาอยู่ ของพระถ้าอยู่ตามปกติใช้ วิหรติ ถ้าอยู่ในที่ ที่มิ…

คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ นำเสนอแนวทางการเลือกใช้ศัพท์ที่ถูกต้องในข้อความต่าง ๆ โดยเน้นความสำคัญของการเลือกคำที่มีความหมายเหมือนกัน และเหมาะสมกับบริบทการใช้งาน เนื้อหายังแสดงตัวอย่างศัพท์ที่สามา

เป็น ไม่ใช่ ชี้แจง การเรียงประโยคอธิบายความ ๒๕๙ เอา (จีวร) เท่านั้นไปได้เหมือนนก ฯ : เตจีวริโก ภิกขุ สนฺตุฏฺโฐ โหติ กายบริหารเป็น จิวเรน, เตนสฺส ปกขิโน วัย สมาทาเยว คมน์ ฯ (วิสุทธิ์ ๑/๔) : ฯเปฯ เป็นสุ…

เนื้อหานี้นำเสนอการเปรียบเทียบภิกษุและนก โดยอธิบายถึงการเดินทางและการบริโภคจีวรผ่านทางการใช้ศัพท์คู่และอุปมาเพื่อเพิ่มความเข้าใจในบทเรียนที่มีความสำคัญ ทั้งนี้ บทความอ้างอิงถึงการปรับใช้ภาษาที่ถูกต้อง

…คหลังท่านละคำว่า เลณฑสุส ปตนฏฐาน ดนตรี ไว้นั่นเอง ขอให้ดูประโยคต่อไปนี้ เป็นตัวอย่างเปรียบเทียบ อิธ ภิกขุ อนุตรฆร์ ปวิฏโฐ วีถี ปฏิปนฺโน โอกขิตตจกขุ ยุคมตฺตทสสาวี สโต คจฉติ, น หตุ โอโลเกนฺโต, น อสส์, น รถ, …

เนื้อหานี้กล่าวถึงการเรียงประโยคในพระวินัยธร โดยแสดงให้เห็นลักษณะการขว้างก้อนดินเพื่อทดลองกำลังของตนในบริบทข้อเขียนทางพระพุทธศาสนา และมุ่งเน้นการตีความหมายของคำต่าง ๆ ตามที่พระสุตตันติกะได้กล่าวไว้ เช

…ึ้น พึงสังเกตดูตัวอย่างเปรียบเทียบดังต่อ ไทย : ท่านเป็นพระภิกษุ ผมก็เป็นพระภิกษุเหมือนกัน มคธ : ตว์ ภิกขุ, อหมปี ภิกขุเยว ๆ ไทย มคธ - ก็เมื่อราตรีสว่างขึ้น ความที่ฝนหาย ดวงอาทิตย์ขึ้น และการคลอดลูกของนาง ไ…

บทนี้เสนอวิธีการแปลจากภาษาไทยเป็นภาษามคธ โดยมีตัวอย่างประกอบการเรียนรู้ การเข้าใจโครงสร้างและการใช้ประโยคแบบต่างๆ การเปรียบเทียบและวิเคราะห์คำศัพท์เพื่อเสริมสร้างความรู้ในภาษามคธ นอกจากนี้ยังมีการอธิบ

…ตุกาโม, อุทาห อิธ นิปชฺชิตฺกาโม ฯ ไทย : พระภิกษุรูปนั้นใช่ท่านสุนทโรหรือไม่ มคธ : กี โส สุนฺทโร นาม ภิกขุ โหติ, โน วา ๆ ๔. เหตวาเนกรรถประโยค คือ อเนกรรถประโยคที่มีเนื้อความท่อนหนึ่งเป็นเหตุ อีกท่อน หนึ่งเป…

คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ นำเสนอการแปลประโยคภาษาไทยเป็นภาษามคธ โดยมีตัวอย่างการแปลที่เน้นการสร้างประโยคที่มีความหมายชัดเจน เช่น การใช้คำว่า 'จึง', 'เพราะ', และ 'ฉะนั้น' ในภาษาไทยและการเปรียบเทีย

…่างเดียวคล้ายเป็นคำไข หรือคำอธิบาย เช่น และวางไว้หน้าศัพท์ที่เป็นส่วนย่อยนั้น : เอตทัคค์ ภิกฺขเว... ภิกขุ, ยทิท : คหนํ เหตุ ภนฺเต, ยาท มนุสสา ฯ (๒/๑๓) เสยฺยถีทำ เป็นสำนวนชั้นอรรถกถา ใช้แสดงส่วนย่อยที่มี หล…

บทความนี้กล่าวถึงการใช้คำและสำนวนในภาษาไทย โดยเฉพาะการใช้คำว่า ยทท เช่นในการแสดงส่วนย่อยที่มีอย่างเดียว และ เสยฺยถีทำ ที่ใช้แสดงส่วนย่อยหลายๆ อย่าง นอกจากนี้ยังพูดถึงคำว่า "เพราะ" ที่มีที่มาจากรูปแบบต

1. อิม์ กมฺมฏฺฐานํ ภาเวตวา อรหัตต์ ปตฺตานํ ภิกขูนํ วา ภิกขุนีน วา อุปา สกานํ วาอุปาสิกานํ วา คณนปริจฺเฉโท นาม นตฺถิฯ ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกาที่ได้สำเร็จเ…

การปฏิบัติกายคตาสติอย่างถูกต้องจะนำไปสู่การเข้าถึงพระธรรมกาย ผู้ที่เจริญกายคตาสติตามลำดับสามารถเข้าถึงการรวมใจเป็นหนึ่งในดวงปฐมมรรค โดยมีตัวอย่างจากพระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนีในเรื่องติลักขณาทิคาถา นอก

…ะราธเถระ [50] อลีนจิตต์ นิสสาย ปหฎฐา มหตี จมู โกสล เสนาสนตุฏฐิ ชีวคฺคาห์ อคาหยิ; เอวํ นิสสยสมฺปนฺโน ภิกขุ อารทธวิริโย ภาวนํ กุสล ธมุม โยคกเขมสุส ปตฺติยา ปาปุเณ อนุปุพเพน สพฺพสโยชนกุนยนติ เสนาหมู่ใหญ่อาศัยเ…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงพระราธเถระในศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ โดยกล่าวถึงการเจริญกุศลธรรมของบัณฑิตที่มีความเพียรและมุ่งหวังจะบรรลุธรรม สื่อถึงถึงการปล่อยวางสังโยชน์และบรรลุธรรมเป็นแดนเกษมในที่สุด นอกจากนี้ยังพ

…ูป น สีลพุพตมตฺเตน พาหุสจฺเจน วา ปน อถวา สมาธิลาเภน วิวิตตสยเนน วา ผุสามิ เนกขมุมสุข อปุถุชฺชนเสวิต ภิกขุ วิสสาสมาปาทิ อปฺปตฺโต อาสวกฺขนฺติ ภิกษุ ภิกษุยังไม่ถึงความสิ้นอาสวะ อย่าเพิ่งถึง ความวางใจ ด้วยเหตุ…

เรื่องเล่ามุ่งเน้นไปที่ความหมายของคำว่า 'อริยะ' ซึ่งจะเป็นบุคคลที่ไม่เบียดเบียนสัตว์ และความสำคัญของศีลและวัตรสำหรับภิกษุ โดยกล่าวถึงการไม่ควรพอใจร่างกายหรืออารมณ์ก่อนที่จะถึงความสิ้นอาสวะ หรือความปล่

…สตฺตา ทุกฺขมเปนฺติ ปุนปฺปุนํ จิราย ตสิณาย ปุรกฺขตา ปชา ปริสมฺปนฺติ สโสว พาธิโต. ตสุมา ตสิณ์ วิโนทเย ภิกขุ อากงข์ วิราคมตฺตโนติ

ในเนื้อหาเกี่ยวกับบทเรียนนี้ เราจะพูดถึงความสำคัญของสติและความรู้ ซึ่งมีผลต่อวิถีชีวิตที่ดี ช่วยให้ผู้มีสติสามารถตัดสินใจได้อย่างถูกต้องและสอดคล้องกับความเป็นจริง การเข้าใจธรรมชาติของสติจะนำไปสู่ความส

…ธุ ชิวหาย สํวโร กาเยน สํวโร สาธุ สาธุ วาจาย สํวโร มนสา สํวโร สาธุ สาธุ สพฺพตฺถ สํวโร, สพฺพตฺถ สํวโต ภิกขุ สพฺพทุกขา ปมุจฺจติ ความสำรวมทางตา เป็นคุณยังประโยชน์ให้สำเร็จ ความสำรวมทางหู เป็นคุณยังประโยชน์ให้ส…

เนื้อหาเกี่ยวกับการสำรวมทางตา หู จมูก ลิ้น กาย วาจา และใจ ซึ่งเป็นคุณยังประโยชน์ให้สำเร็จในชีวิต การมีความสำรวมในทวารทั้งปวงช่วยให้เราห่างไกลจากภัยและนำไปสู่ความสวัสดี ความสุขและความสงบสุขในชีวิตนั้นน

…ที่ล่วงเลยเวลา, พระองค์ย่อมทอด พระเนตรเห็นเต่าตัวถึงความฉิบหายเพราะพูดมาก (มิใช่หรือ). โย มุขสญฺญโต ภิกขุ มนฺตภาณี อนุทธโต อตฺถ์ ธมมจ ที่เปติ มธุรนฺตสฺส ภาสิตนฺติ ภิกษุใด สำรวมปาก มีปกติกล่าวด้วยปัญญา ไม่ …

ในบทความนี้กล่าวถึงภิกษุโกกาลิกะและบทเรียนเกี่ยวกับการใช้วาจา โดยเน้นที่การพูดอย่างมีปัญญาและการเรียนรู้จากความผิดพลาดเพื่อหลีกเลี่ยงผลร้ายที่จะตามมา การพูดที่มีคุณค่าช่วยเพิ่มความดีงามในชีวิต ข้าพเจ้

ย่อมไพเราะ. ๑๕๓ เรื่องพระธรรมารามเถระ ธมฺมาราโม ธมฺมรโต ธมฺม อนุวิจินฺตย์ ธมฺม อนุสสร์ ภิกขุ สทฺธมฺมา น ปริหายที่ติ ภิกษุมีธรรมเป็นที่มายินดี ยินดีแล้วในธรรม ใคร่ครวญอยู่ซึ่งธรรม ระลึกถึงธรรมอ…

เรื่องนี้กล่าวถึงภิกษุที่ยึดถือธรรมเป็นเครื่องยึดเหนี่ยว ไม่เสื่อมจากพระสัทธรรม โดยยกตัวอย่างถึงช้างที่สามารถแยกแยะระหว่างคำของโจรกับคำของสมณะ ซึ่งชี้ให้เห็นถึงคุณค่าของการมีจิตนึกถึงธรรม และการคบค้าค

๑๕๔ สลาภ์ นาติมญฺเญยฺย นาญเญส์ ปิทย์ จเร อญฺเญสํ ปิทย์ ภิกขุ สมาธิ นาธิคจนติ อปปลาโภปิ เจ ภิกฺขุ สลาภ นาติมญญัติ ติ เว เทวา ปสนฺติ สุทธาชีวมตนทิตนฺติ ภิกษุไม่คว…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการไม่ดูหมิ่นลาภในตัวเองของพระภิกษุ โดยชี้ให้เห็นว่าการปรารถนาในลาภของผู้อื่นจะทำให้ไม่สามารถเข้าถึงสมาธิได้ และการมีอาชีพที่หมดจดจะได้รับการสรรเสริญจากเทวดา เนื้อหายังกล่

…ห้ นี้เป็นอานิสงส์ในธรรมที่บุคคลประพฤติดีแล้ว ผู้มี ปกติประพฤติธรรม ย่อมไม่ไปสู่ทุคติ เมตตาวิหาร โย ภิกขุ ปสนฺโน พุทธสาสเน อธิคจฺเฉ ปท สนฺต สิญฺจ ภิกฺขุ อิม์ นาว์ เฉตวา ราคญฺจ โทสญฺจ ปญฺจ ฉินฺเท ปญฺจ ชเห ส…

ธรรมที่บุคคลประพฤติดีแล้ว ย่อมนำความสุขมาให้ แสดงถึงอานิสงส์ในการปฏิบัติธรรม ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยป้องกันบุคคลจากการไปสู่นรก เผยให้เห็นวิธีการเข้าถึงเมตตาวิหาร และเน้นการพัฒนาอารมณ์ทางจิตเพื่อให้สา