คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ : หน้า 214/374

๑๙๘ คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ ตัดสินใจได้ว่า จะต้องใช้ศัพท์เช่นไร ในข้อความตอนนั้น เพราะอาจใช้ได้ หลายศัพท์ ในข้อความอย่างเดียวกัน เมื่อจะต้องตัดสินใจใช้ศัพท์เช่นนี้ ก็เป็นความลำบากอยู่เหมือนกัน เพราะฉะนั้น ในเบื้องต้นต้องคำนึงว่า เมื่อจะใช้ศัพท์ที่เหมือน กันมาใช้แทนกันในประโยค จะต้องแน่ใจว่า ศัพท์นั้นมีความหมายเหมือน กัน และเท่ากันกับที่ต้องการ ทั้งต้องใช้ในกรณีเช่นนั้นได้ด้วย จึงจะ แทนกันได้ มิใช่สักแต่ว่าแปลเหมือนกัน ก็ใช้แทนกันได้เลย เช่น ความ ไทยว่า ภิกษุอยู่ที่บ้าน ก็แต่งไปตามตัวว่า ภิกขุ เรวสติ อย่างนี้ ถือว่า ใช้ศัพท์ผิดเพราะกิริยาอยู่ ของพระถ้าอยู่ตามปกติใช้ วิหรติ ถ้าอยู่ในที่ ที่มิใช่ที่อยู่ประจำใช้ โหติ เป็นต้น ดังนั้น ก่อนใช้ศัพท์แทนกัน ต้องมั่นใจว่าแทนกันได้จริงๆ และได้ ความหมายเท่าเดิม หรือหย่อนไปบ้างเล็กน้อยก็พอไปได้ ไม่ใช่ถึงกับผิด กันเป็นหน้ามือหลังมือฉะนี้ ต่อไปนี้ จักแสดงศัพท์ที่ใช้แทนกันได้พอเป็นตัวอย่าง ความไทย ย ย ครั้งนั้น ในระหว่าง เสมอ เนืองๆ ประจำ ไม่นาน ไม่นานนัก เวลาเย็น ศีรษะ ศัพท์ที่ใช้แทนกันได้ อถ ตโต อนุตรา อนุตเร นิจจ์ สทา อภิณห์ อภิกขณ์ นจิร์นจิรสุเสว สาย สายนฺเห สายณหสมเย สายณหกาเล สิร สีส