คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ : หน้า 208/374

๑๙๒ คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ อิตโรปิ อยู๋ ปวิสนฺโตปี 1 อกเมยยาติ ฯ (๑/๓๘) : มรณภเยน ตชฺชิตสุส ปนสุส ( จุนทกริกสฺส ) พหิ นิกขมน์ นิวาเรต์ อสกโกนโต สพโพ เคหชโน ฯเปฯ รกฺขนฺโต อจฺฉติ ฯ อิตโรป อนุโตเคเหเยว นิรยสนุตาเป็น วิรวนโต อิโต จิโต จ วิจรติ ฯ (๑/๑๑๘) แต่ในสิ่งที่มีเป็นคู่กันโดยธรรมชาติอยู่แล้ว เช่น มือเท้า ตา หู ผัวเมีย เป็นต้น เมื่อกล่าวถึง สิ่งหนึ่ง ข้างหนึ่ง คนหนึ่งแล้ว จะ กล่าวถึงคนหรือสิ่งที่เหลือซึ่งเป็นคู่กันนั้น ก็นิยมใช้ อิตร ศัพท์ แทน แม้ว่าจะยังไม่กล่าวถึงมาก่อนเลยก็ตาม เช่น : โส (ภิกขุ) เอเกน หตฺเถน ปตฺต์ คุณหนฺโต อิตเรน กวาลํ ปิทหิ ฯ การใช้ อปร ศัพท์ ที่แปลว่า “อื่นอีก” ใช้ในกรณีที่กำหนดบุคคลสัตว์หรือสิ่งอื่น จากที่กล่าวมาแล้ว คือจะต้องมีบุคคลสัตว์สิ่งของถูกกล่าวถึงมาแล้ว อย่างหนึ่ง และศัพท์ที่ อปร เข้าด้วยนั้นจะต้องเป็นศัพท์ ที่เสมอกันกับ ศัพท์ต้น โดยคุณธรรม ฐานะ หรือชนิดเป็นต้น ตัวอย่างเช่น : อตีเต พาราณสีย์ พาราณสีราเช รัชช์ กาเรนเต เทวโล นาม ตาปโส ฯเปฯ วเสยยาม เอกรา สาลายนฺติ อาหฯ กุมภกาโร ฯเปฯ สาล นิยยาเทสิ ฯ