มนสิการ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 5 / 7

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 42 ประกอบอธิจิตพึงมนสิการปัคคหนิมิตส่วนเดียวเท่านั้นไซร้ ย่อมเป็น ได้ที่จิต (ของเธอ) จะพึงเป็นข้างอุทธัจจะเสีย ถ้าภิกษุผู้ประ…

บทความนี้กล่าวถึงวิธีการควบคุมจิตของภิกษุ โดยเน้นให้เห็นความสำคัญของการมีสมาธิและการประมวลอารมณ์ให้ถูกต้อง เพื่อให้จิตมีความอ่อนและผ่องใส ทำให้สามารถพ้นจากอาสวะได้ นอกจากนี้ยังเปรียบเทียบกับการทำทองเพ

…ยสังวาลก็ดี สิ่งที่ประสงค์นั้นก็ย่อม สำเร็จแก่เขาแล ฉันใด ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบอธิชาติ (ต้อง มนสิการนิมิต ๓ ตามกาลอันควร) ฯลฯ (จิตของเธอจึงจะ) ตั้ง มันถูกทางเพื่อสิ้นอาสวะทั้งหลาย แม้นเธอน้อมจิตไปเพื่…

ในวิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ กล่าวถึงการปฏิบัติธรรมของภิกษุที่มีอธิจิตต โดยมีธรรม ๖ ประการ ที่ช่วยในการเข้าถึงสีติภาวะอันยอดเยี่ยม จิตของภิกษุต้องถูกตั้งอย่างถูกต้องเพื่อห่างไกลจากอาสวะ และเพื่อให้สาม

…] ก็แล เมื่อพระโยคาวจรกำหนดโกฏฐาสทั้งหลาย มีผมเป็นอาทิ โดยสี สัณฐาน ทิศ โอกาส และตัดตอนอย่างนี้แล้ว มนสิการว่าปฏิกูล ๆ โดยประการ ๕ ทางสี สัณฐาน กลิ่น ที่อาศัย และโอกาส โดยนัย (มนสิการโกศลวิธี) มีโดยลำดับ โดย…

เนื้อหานี้พูดถึงการพิจารณาและการตัดตอนเกี่ยวกับน้ำมูตรในส่วนของกระเพาะของสัตว์ โดยมีการอธิบายถึงรายละเอียดต่าง ๆ ของโกฏฐาส โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริบทของการวิสาทธรรมและการพิจารณาร่างกายมนุษย์ ข้าพเจ้ากล่

…นผู้รู้ตลอดกายทั้งหมด หายใจออก----หายใจเข้า" ดังนี้ ในบทเหล่านั้น บทว่า สำเหนียก คือเพียรพยายาม (ทำ มนสิการเพื่อรู้) อย่างนั้น อีกนัยหนึ่ง อรรถาธิบายในบทนี้ บัณฑิต พึงทราบอย่างนี้ว่า ความสำรวมแห่งภิกษุผู้เป็…

เนื้อหาเกี่ยวกับการหายใจและการสำเหนียกของภิกษุในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการรับรู้ลมหายใจออกและหายใจเข้าด้วยจิตที่ประกอบด้วยญาณ แสดงถึงความสำคัญในการฝึกอานาปานสติและการกำหนดลมที่ชัดเจนในแต่ละช่วง ซึ่งเป็น

…นี้ ภิกษุสำหนียก คือส้องเสพ เจริญ ทำให้มากซึ่งสิกขา ๓ ตามที่กล่าวมานี้ในอารมณ์นั้น ด้วยสตินั้น ด้วย มนสิการนั้น ดังนี้ ในจตุกกะที่ ๑ นั้น เพราะเหตุที่ในนัยแรก พระโยคาวจรจึง หายใจออกหายใจเข้าอย่างเดียวเท่านั้…

บทความนี้สำรวจการพัฒนาอธิจิตตและอธิปัญญาของภิกษุในศาสนาพุทธ โดยเสนอแนวทางการทำความเพียรในอาการต่างๆ เช่น การหายใจเข้าออกอย่างมีสติ และการทำให้กายสังขารสงบ ซึ่งมีการอ้างอิงถึงพระบาลีที่เสนอเกี่ยวกับการ

…คือนั่งตามแบบ) ยังจิตให้ร่าเริงด้วยระลึกถึง คุณพระรัตนตรัย ไม่ลืมแม้สักบทเดียวแต่ที่เรียนจากอาจารย์ มนสิการ ไปเทอญ [วิธีมนสิการ] นี่เป็นวิธีมนสิการในอานาปานสติกรรมฐานนั้น คือ นับ (ลม) ๑. คณนา ๒. อนุพนธนา ๓. …

เนื้อหาเกี่ยวกับการฝึกอานาปานสติกรรมฐาน โดยเน้นการนับลมและการตั้งสติให้มั่นในการปฏิบัติ ซึ่งประกอบไปด้วยวิธีการหลากหลายในการนับลม เช่น คณนา อนุพนธนา ผุสนา และวิธีการสร้างสมาธิที่เชื่อมโยงกับคุณพระรัตน

…ใจไปตามลมที่มาและ ไปอย่างเดียวเท่านั้น บัณฑิตพึงทราบว่า เป็นประโยชน์ (ที่ต้องการ) ในข้อนี้ สำหรับผู้มนสิการกรรมฐานนี้ลางท่าน นิมิตจะเกิด และ ฐปนา กล่าวคืออัปปนาอันประดับด้วยองค์ฌานที่เหลือ จะสำเร็จไม่ช้าเลย …

ในเนื้อหานี้จะกล่าวถึงการปฏิบัติอานาปานสติ ซึ่งเป็นแนวทางที่พระพุทธเจ้าได้สั่งสอนไว้ โดยภิกษุที่ปฏิบัติอย่างจริงจังจะทำให้โลกสว่างขึ้นยิ่งกว่าดวงจันทร์ที่พ้นจากหมอก เนื้อหายังกล่าวถึงการฝึกสมาธิและการ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 123 มนสิการ โดยวิธีนับ ทั้งกายทั้งจิตย่อมเบา สรีระเป็นประหนึ่งถึงซึ่ง อาการลอยออยู่ในอากาศ ฉันนั้นเหมือนกัน ครั…

เนื้อหาเกี่ยวกับแก่นสารของกรรมฐานที่ศึกษาเกี่ยวกับนิมิตแห่งลมและเสียงในจิตของพระโยคี ซึ่งอธิบายถึงการที่จิตสามารถมีอารมณ์ได้หลายระดับ พร้อมการอธิบายเปรียบเทียบกับเสียงที่เกิดจากการเคาะกังสดาลและเจริญก

…กรรมฐานทุกอย่าง ย่อมสำเร็จแก่ผู้มีสติสัมปชัญญะเท่านั้น ก็ จริงแล แต่ทว่ากรรมฐานอื่นจากนี้ เมื่อภิกษุมนสิการไป ๆ (ยิ่ง) เห็นชัด ส่วนอานาปานสติกรรมฐานนี้หนัก การภาวนาก็หนัก เป็น ภูมิมนสิการแห่งพระพุทธ พระปัจเจ…

ในบทนี้กล่าวถึงความสำคัญของการมีสติและปัญญาในการฝึกกรรมฐาน การอานาปานสติกรรมฐานเชื่อมโยงกับการบริหารจิต โดยเฉพาะในพระพุทธศาสนา ซึ่งต้องการสติสัมปชัญญะเช่นเดียวกับการใช้เข็มที่ต้องมีความละเอียด เพื่อให

…ต พึงกล่าวว่า "มันย่อมเป็นอย่าง นั้นแหละ อาวุโส (สำหรับผู้ประกอบภาวนา)" แล้วกล่าว (กำชับ) ว่า "เธอจงมนสิการอย่างนั้นบ่อย ๆ เข้าเถิด" เพราะว่า เมื่ออาจารย์ บอกว่า เป็นนิมิตเข้า เธอจะหยุดพักเสีย ครั้นบอกว่า ไม…

ในวิสุทธิมรรค ภิกษุที่พบกับนิมิตควรไปปรึกษาอาจารย์ และขึ้นอยู่กับคำแนะนำที่จะได้รับ อาจารย์ทั้งสองแบบมีวิธีแนะนำที่แตกต่างกันซึ่งอาจกระทบต่อการดำเนินการภาวนา พระทีฆภาณกาจารย์เสนอให้ใช้แนวทางที่อาจทำให

…เทิงเท่านั้น เอง (นัยนี้ มุทิตา แปลว่า ความบันเทิง) ธรรมชาติใดวางเฉย โดยละเสียซึ่งความขวนขวาย ในการ มนสิการมีมนสิการว่า "(สพฺเพ สตฺตา) อเวรา โหนตุ" เป็นต้น และโดยเข้าถึงความ (วางใจ) เป็นกลางเสีย เหตุนั้น ธรร…

เนื้อหานี้พูดถึงธรรมชาติที่เรียกว่า กรุณา และ มุทิตา โดยสาธุชนจะบันเทิงต่อบุคคลที่มีสมบัติทางธรรม รวมถึงการวิเคราะห์ธรรมชาติที่วางเฉยซึ่งเรียกว่า อุเบกขา ธรรมชาติทั้ง ๔ ตามพรหมวิหารที่ส่งผลต่อการดำเนิ

…ิญญาณัญจายตนะโดยว่าเป็นธรรมละเอียด แล้ว นึกหน่วงเอาความรู้สึกที่เป็นไปแผ่อยู่ทั่วอากาศ (นิมิต) นั้น มนสิการไปปัจจเวกขณ์ไปเนือง ๆ ว่า 'วิญญาณ วิญญาณ - วิญญาณ วิญญาณ' ทำจนเป็นตักกาหตะ (นึกเอามาได้) เป็นวิตักกา…

ในบทนี้นำเสนอวิธีการเข้าถึงวิญญาณัญจายตนะและการใช้ใจในการนึกและตรึกตาม โดยเน้นการทำให้สติแน่นแฟ้นและการลดนิวรณ์ ทำให้จิตเป็นสมาธิอุปจาร และเข้าถึงการเจริญนิมิตที่เป็นธรรมชาติที่แผ่อยู่ทั่วอากาศ การเจร

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 246 คำ อนนต์ วิญญาณ์ มีอธิบายว่า มนสิการเอาความรู้สึกที่ เป็นไปแผ่อยู่ทั่วอากาศ (นิมิต) นั้น อย่างนี้ว่า "อนนฺโต อากาโส- อากาศเป็นอนันตะ" ดั…

ในบทนี้พูดถึงการวิเคราะห์ความหมายของวิญญาณที่เชื่อมกับอากาศ โดยใช้หลักของมนสิการที่กล่าวถึงลักษณะของวิญญาณว่าเป็นอนันตะ ซึ่งไม่สามารถนับจำนวนได้และวิเคราะห์เพิ่มเติมเกี่ยวกับวิญญาณ…

…านและ อารมณ์ทั้งสองนั้นเข้าด้วยกัน คำว่า 'นตฺถิ กิญจิ - ไม่มีสักหน่อย" นั้นมีอธิบายว่า (ก็เท่า กับ) มนสิการอย่างนี้ว่า นตฺถิ นตฺถิ - ไม่มี ไม่มี " 'สุญญ์ สุญญ

ในบทวิเคราะห์นี้ มีการกล่าวถึงความหมายและนัยของคำว่า 'อากิญจิญญายตนะ' ซึ่งอ้างถึงการก้าวล่วงทั้งฌานและอารมณ์ในการปฏิบัติธรรม ภายในวิสุทธิมรรค นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงวิญญาณัญจายตนะที่เกี่ยวโยงกับอาร

…(ไป) ทำวัตรที่ลานพระเจดีย์และลาน พระโพธิ์ ตั้งน้ำฉัน น้ำใช้ กวาดบริเวณ ชำระร่างกายแล้ว ขึ้น ที่นั่ง มนสิการกรรมฐานสัก ๒๐ - ๓๐ คาบ แล้วจึงลุกขึ้นถือบาตรและ จีวร (จำต้อง) ละตโปวันอันเป็นที่ปราศจากชนเบียดเสียด …

เนื้อหาเกี่ยวกับหลักการทางธรรมที่พระโยคาวจรต้องพิจารณาในชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะหลักการที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติตนเพื่อความบริสุทธิ์และการรักษาศีล กับการทำวัตรในชีวิตสงบ โดยเน้นถึงการทำวัตรและการปฏิบัต

…วามเห็น) ตามที่ได้กำหนดเห็นสภาวะ (ของ มัน) การวิเคราะห์ดูธาตุทั้ง ๔ ชื่อว่าจตุธาตุววัฏฐาน คำว่า ธาตุมนสิการ (ความทำในใจโดยความเป็นธาตุ) ธาตุกรรมฐาน (กรรมฐานมีธาตุเป็นอารมณ์) จตุธาตุววัฏฐาน (การวิเคราะห์ดู ธา…

บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์จตุธาตุววัฏฐานซึ่งมีลักษณะเป็นทั้งแบบสังเขปและพิสดาร โดยเฉพาะในมหาสติปัฏฐานสูตรและสูตรอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง การอธิบายธาตุทั้ง 4 และกระบวนการพิจารณาดูกาย พร้อมคำแนะนำสำหรับภ

…ารกำหนด ธาตุอย่างพิสดารไปตามอาการมีผมเป็นต้น ก็ปรากฏเป็นชักช้าสำหรับ ภิกษุผู้มีปัญญากล้า ต่อเมื่อเธอมนสิการอย่างสังเขปโดยนับว่า "สิ่ง ที่มีลักษณะกระด้าง เป็นธาตุดิน " เป็นต้น กรรมฐานจึงปรากฏ สำหรับอีกรูปหนึ่…

บทความนี้กล่าวถึงวิธีการเจริญธาตุกัมมัฏฐานสำหรับภิกษุที่มีปัญญากล้า โดยเน้นการปลีกตัวไปสู่ที่ลับเพื่อทำกรรมฐานอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น การกำหนดธาตุต่าง ๆ อนุญาตให้เกิดความชัดเจนในกรรมฐาน และควรหลีกเลี่

…ว์ (คือวิญญาณ) มิได้ มีอาการกระพือไปมา เป็น วาโยธาตุ" ธาตุทั้งหลายย่อมจะปรากฏแก่พระโยคาวจรนั้น ผู้มีมนสิการเป็น ไปอย่างนี้ เมื่อเธออาวัชนาการไป มนสิการไปซึ่งธาตุเหล่านั้น แล้ว ๆ เล่า ๆ อุปจารสมาธิย่อมจะเกิดข…

เนื้อหานี้อธิบายถึงร่างกายและธาตุต่างๆ ที่มีอยู่ในนั้น ซึ่งไม่มีความคิดและเป็นอัพยากฤต เพื่อให้พระโยคาวจรเจริญกรรมฐานได้อย่างถูกต้อง โดยใช้การกำหนดลักษณะของธาตุทั้งสี่ในโกฏฐาสเพื่อช่วยในการฝึกปฏิบัติ

…ยคาวจรนั้นกำหนดไปอย่างนั้น ธาตุทั้งหลายย่อมจะ ปรากฏ อุปจารสมาธิย่อมจะเกิดขึ้นแก่เธอผู้อาวัชชนาการไป มนสิการ ไปซึ่งธาตุทั้งหลายนั้นแล้ว ๆ เล่าๆ โดยนัยที่กล่าวแล้วนั่นแล แต่เมื่อพระโยคาพจรผู้ใดแม้เจริญไปอย่างน…

เนื้อหาฉบับนี้ว่าด้วยการกำหนดลักษณะของธาตุทั้งสี่ตามหลักอนุญาตในวิสุทธิมรรค โดยจำแนกธาตุลม ธาตุดิน ธาตุน้ำ และธาตุไฟ ผ่านการพิจารณาในโกฏฐาส และการเกิดอุปจารสมาธิในการปฏิบัติธรรม โดยให้ผู้ปฏิบัติได้เรี

…ิดขึ้นแก่เธอผู้อาวัชนาการไป นมสิการไป ซึ่งธาตุทั้งหลาย นั้น แล้ว ๆ เล่า ๆ โดยนัยที่กล่าวแล้วนั่นแล [มนสิการ โดยอาการ ๑๓ ก็ได้ ก็แลอีกนัยหนึ่ง จึงมนสิการธาตุทั้งหลายโดยอาการเหล่านี้ก็ได้ โดยความของคำ คือ วจนฏ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการกำหนดธาตุในร่างกาย เช่น ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม โดยการใช้วิธีการต่างๆ ในการพิจารณาและทำความเข้าใจธรรมชาติของธาตุทั้งหลาย เพื่อให้เกิดอุปจารสมาธิ ซึ่งช่วยให้ผู้ฝึกปฏิบัติสามารถเจริญ