ว่า : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 19 / 564

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 257 สองบทว่า ตเทว จิตฺติ ความว่า จิตนั้นนั่นแล เป็นไป เพราะถึง ความเรียกว่าจิตนั้น เพราะภวังคจิตเป็นเช่นเดียวกัน…

ในบทนี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ของจิตต่าง ๆ ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยชี้ให้เห็นว่าจิตนั้นมีลักษณะเป็นการเปลี่ยนแปลงที่เชื่อมโยงกันระหว่างปฏิสนธิจิต ภวังคจิต และวิถีจิต เพื่อให้เข้าใจ…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 311 ถือศีลพรต) ว่า อิทังสัจจาภินิเวส (ความถือมั่นว่านี้เท่านั้นจริง อย่างอื่นเปล่า) ว่า อัตตวาท (วาทะว่าตน) ฉะนี้แล ฯ …

…ฐิและองค์ฌานที่มีส่วนสำคัญต่อการปฏิบัติธรรม ข้อมูลนี้สำคัญสำหรับผู้ศึกษาจิตวิทยาและอภิธรรม ซึ่งเชื่อว่าการเข้าใจในหลักการเหล่านี้สามารถช่วยให้มีสติและมีความเข้าใจในธรรมชาติของจิตใจตนเองได้ดียิ่งขึ้น

…ัคคตาแล สงเคราะห์เข้าได้ใน ๔ ฐาน จิตและสติสงเคราะห์เข้าใน ๓ ฐาน ฯ สังกัปปะเวทนาและศรัทธา บัณฑิตกล่าวว่า สงเคราะห์เข้าได้ใน ๒ ฐาน ธรรมที่เหลือ ๒๘ ท่านกล่าวว่า สงเคราะห์ลงในฐานอย่าง ละ ๑ ฐาน ฯ [อธิบายโพธิป…

เนื้อหาส่วนนี้นำเสนอเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา ที่อธิบายถึงปัญญาสงเคราะห์ใน 5 ฐานและการสงเคราะห์ใน 4 ฐาน ซึ่งมีการอธิบายถึงความสำคัญของจิตและสติ รวมถึงการศึกษาสติปัฏฐาน 4 อย

…งตั้ง (ประกาศ) รูป เวทนา เป็นต้น ซึ่งมีอยู่โดยปรมัตถ์ ด้วยบัญญัตินี้ ในเวลานั้น บัญญัตินี้ ท่านเรียกว่า วิชชมานบัญญัติฯ แต่ในเวลาใด บัณฑิตแต่งตั้ง (ประกาศ) แผ่นดิน ภูเขา เป็นต้น ซึ่งไม่มีอยู่โดยปรมัตถ์ ด…

…ไม่มีอยู่ในอภิธรรม รวมถึงการตั้งชื่อและการแต่งตั้งสิ่งต่างๆ ในทางปรัชญาและสังคม โดยเฉพาะการแยกแยะระหว่างสิ่งที่มีตัวตนและสิ่งที่ไม่มี และการให้ความสำคัญกับการรู้ในแง่ของปัญญาและอภิญญา รวมไปถึงการวิเคราะห…

…จริต เป็นธรรมคารวะธรรม บูชา พร้อมด้วยอาการกายวาจาจิตครอบทวารตรัย นี้จัดเป็นอปจายนมัยกุศล ท่านพรรณนา ว่า อาจอำนวยอิฏฐวิบุลผลในปัจจุบันนี้ ดังแสดงไว้ในคาถาประพันธ์ว่า อภิวาทนสีลิสฺส นิจจ์ วุฑฒาปจายิโน จตุต…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของธรรมคารวะและอานิสงส์ของการบูชาผู้ปฏิบัติตามธรรม โดยเสนอว่าการเคารพและกราบไหว้ผู้เจริญในธรรมจะนำมาซึ่งอายุ วรรณ สุข และพละที่จะเจริญขึ้นเรื่อยๆ นอกจากนี้ยังเปร…

… พอเป็นนิทัสสนนัย พาหุสัจจะนั้น กล่าวโดยศัพท์รูป คือความเป็นพหุสุตบุคคลผู้มีอรรถธรรมได้สดับมาก ชื่อ ว่า พหุสุตในที่นี้ กล่าวโดยความพาหุสัจจะนั้น คือความเป็นผู้ฉลาดแตกฉานในอรรถธรรม เกิดขึ้นแล้วเพราะการศึก…

ในบทความนี้กล่าวถึงบทบาทของการศึกษาในสมัยโบราณ โดยเฉพาะการศึกษาของพระราชบุตร ซึ่งพระเจ้าสุทัสนราชได้ทรงเห็นคุณค่าแห่งการศึกษาและเลือกหาผู้มีความสามารถในการสอนให้กับพระราชบุตร เพื่อให้เกิดปรีชาสามารถแล

…รมพระยาวชิรญาณวโรรส) ๓๕ พระพุทธศาสนาในเวลาฉุกเฉินเช่นนั้น ได้ทรงพระคำนึงถึงพระมหามณีรัตนปฏิมากรก่อนกว่าสิ่ง อื่น ข้อนี้น่าเป็นที่ชื่นชมยินดีของพุทธศาสนิกชนทั้งหลาย อีกประการหนึ่ง ได้ทรงพระกรุณาโปรดให้สมเ…

พระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้ทรงแสดงความสำคัญแก่พระพุทธศาสนา และได้โปรดให้สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าอัษฎารค์ เดชาวุธ ทรงบรรพชาเป็นสามเณร เพื่อสะท้อนความนิยมในพระพุทธศาสนา นอกจากนี้ ทรงพระก

(สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส) ๖ด คำนึงเนือง ๆ ว่า เรา เป็นอยู่อย่างไร วันคืนเปลืองไป ๆ ดังนี้ เวลาที่เปลืองไปย่อมไม่กลับ หลัง จึงควรให้เปลืองไปด้วยดี…

บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับความสำคัญของการใช้เวลาอย่างมีคุณค่า โดยอิงหลักการจากพระธรรมที่สอนให้ผู้อยู่ในธรรมวินัยรู้จักแยกแยะช่วงเวลาที่ควรทำกิจต่าง ๆ รวมทั้งการเข้าใจฤดูกาลต่าง ๆ เพื่อให้สามารถใช้

…จฺจติ อนาจาโร สพฺพสฺปิ ทุกฺสีลุย์ อนาจาโร อิเธกจฺโจ เวฬุทาเนน วา ปตฺตทาเนน วา ปุปผผลสนานทนตกฎจทาเนน ว่า จากมั้ยตาย" ว่า บุคค รูปตาย วา ปาริภฏยตาย วา ชงฺฆเปสเกน วา อญฺญตรบุญ ตเรน วา พุทธปฏิกกุฏเจน มิจฉาชี…

เนื้อหาที่กล่าวถึงวิสุทธิมคฺคสฺส โดยการชี้แจงถึงความสำคัญของปาฏิโมกขที่มีผลต่อการปฏิบัติตามศีลในชีวิตประจำวันและวินัยในการประพฤติปฏิบัติศาสนา นอกจากนี้ยังพูดถึงอาจารย์และความสำคัญของลักษณะการเป็นอาจาร

…บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 240 อุปมาโชตก กับ อุปเมยยโชตกนิบาต ๒. ข้อความที่นำมาเปรียบ เรียกว่า อุปมา, ข้อความที่ ควรเปรียบ เรียก อุปเมโย, ในอุปมา ใช้นิบาต ๔ ศัพท์ คือ ยถา, เสยฺยถาปิ, เรียกชื่อว่…

บทเรียนเกี่ยวกับบาลีประเภทอุปมาและอุปเมยยที่ใช้เพื่อเปรียบเทียบ โดยอธิบายถึงบทบาทของศัพท์ต่างๆ ในการเปรียบเทียบ เช่น ยถา, ตถา, เสยฺยถาปิ และอีกมากมาย ที่ถ่ายทอดวิธีการใช้อย่างเป็นระบบ. เนื้อหายังให้ตั

…ประกาศ ซึ่งคุณ ของพระเถระ แม้อื่น แก่ข้าฯ, พระปุณณัตเถระ ผู้บุตรแห่งนางมันตานี อันพระ ศาสดาสรรเสริญ ว่า เป็นยอด ของสาวก ท. ผู้ธรรมกถึก ๕๒๗. ความเป็นไป ของท่าน อย่างไร ? ท่าน เกิดแล้ว ในตระกูล แห่งพราหมณ์…

บทความนี้พูดถึงชีวิตและคุณธรรมของพระเถระ ผู้ซึ่งมีความสำคัญในพระพุทธศาสนา รวมถึงการบรรลุธรรมและการเปลี่ยนแปลงชีวิตของท่านที่มีต่อกรุงกบิลพัสดุ์ โดยเน้นถึงการสื่อสารถึงเกียรติของพระเถระและการปฏิบัติตนใ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - - หน้าที่ 10 ด้วยสมาธิ จริงอยู่ สมาธิชื่อว่าเป็นคุณ ในท่ามกลางแห่งพระศาสนา เพราะพระบาลี (โอวาทปาฏิโมกข์ข้อกลาง) ว่า "การยังกุศลให้ถึง พร้อม" ดัง…

เนื้อหาพูดถึงความสำคัญของสมาธิและปัญญาในการพัฒนาคุณธรรมตามคำสอนของพระพุทธเจ้า สมาธิเป็นคุณสมบัติที่นำมาซึ่งความงามและคุณเข้าถึงความเป็นอยู่ที่มั่นคงในชีวิต ข้อความยังเน้นเรื่องอุปนิสัยต่างๆ ที่เกี่ยวข

…ดยเป็นการรวม เอาไว้อย่างดีซึ่งกายกรรมเป็นต้น และโดยเป็นที่ตั้งอาศัยแห่งกุศลธรรม ทั้งหลายนั่นแหละชื่อว่าเป็นลักษณะแห่งศีล แม้ (มีประเภท) ต่าง กันโดยอเนก โดยต่างแห่งธรรมมีเจตนาเป็นต้น เพราะศีลแม้ (มี ประเภ…

ในบทนี้กล่าวถึงความสำคัญและลักษณะของศีลที่มีส่วนช่วยในการกำจัดความทุศีล โดยเน้นว่า ศีลไม่เพียงแต่มีบทบาทในการรักษากายและวาจาให้บริสุทธิ์ แต่ยังสัมพันธ์กับเจตนาและการปฏิบัติอย่างถูกต้…

…ในถ้ำใหญ่ ชื่อกรัณฑกะ และพระมหามิตตเถระผู้อยู่ใน มหาวิหารชื่อโจรกะ. [ เรื่องพระจิตตคุตตเถระ ] ได้ยินว่า ในถ้ำใหญ่กรัณฑกะ มีจิตรกรรมเรื่องอภิเนษกรมณ์ แห่งพระพุทธเจ้า ๗ พระองค์ เป็นที่น่าพึงใจ ภิกษุหลายรูป…

ในถ้ำใหญ่กรัณฑกะ พระจิตตคุตตเถระได้อาศัยอยู่กว่า 60 ปี โดยไม่เคยมองดูจิตรกรรมอันสวยงามด้านในถ้ำ ทั้งยังไม่เคยสังเกตไม้กากะทิงที่อยู่ใกล้ประตูถ้ำ จนก…

…ค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 29 ไม่ได้เรียนต่ออาจริยมุข (ปากของอาจารย์) จึงไม่อาจยืนยันว่า อาจาย์ทั้งหลายกล่าวอย่างนี้ ( เพราะฉะนั้น) เธอจงไปฟังในสำนักแห่ง อาจารย์ทั้งหลาย ที่ควรจะเป็นอาจารย…

ในบทนี้มีการสนทนาระหว่างพระจุฬาภัยและพระเถระมหาธรรมรักขิตเกี่ยวกับการศึกษาธรรม พระจุฬาภัยได้รับคำแนะนำให้ไปฟังธรรมจากพระเถร…

…วัตรในกลางคืน มากล่าว ( สอบ ) ในกลางวัน ( ไม่มีผิด ) เรื่อยๆ ไปจนจบ ( พระสูตร ) แล้ว (คงจะสังเกตเห็นว่า พระจุฬาภัยมีปฏิภาณสูงกว่าตน จึงวันหนึ่งเข้าไป ) นั่งบนเสื่อ ใกล้ๆ พระอภัยเถระกล่าวว่า " อาวุโส ท่าน…

ในบทนี้พูดถึงการสนทนาระหว่างพระอภัยเถระกับพระจุฬาภัยเกี่ยวกับกรรมฐาน พระจุฬาภัยได้ให้กรรมฐานแก่พระอภัยเถระซึ่งเป็นพระโสดาบัน ใน…

…่โลภ ไม่ฉุนเฉียว และฉลาดด้วย ดุจพระ มหาสังฆรักขิตเถระ ฉะนั้น ดังนี้ ก็แล บุคคลที่เรียกใน อุสสทกิตตน ว่า คนโลภ นั้น ( พึงทราบ ว่า ) ได้แก่คนราคจริต (ในจริยาวิจารนี้) ส่วนที่เรียกว่า คนฉุนเฉียว และคนทึบ ได…

เนื้อหาว่าด้วยการวิเคราะห์ธรรมชาติของอโลภะที่มีบทบาทสำคัญต่อกรรมของบุคคล และความสัมพันธ์ระหว่างจิตใจและการกระท…

…ริญ อัปปนา ) แม้ในกรรมฐานที่เหลือ ก็พึงบอกสิ่งที่ควรแก่กรรมฐาน นั้นๆ วิธีทั้งปวงนั้นจักมีแจ้งใน (ตอนว่าด้วย) ภาวนาวิธีแห่ง G). มหาฎีกาท่านแนะว่า ควรถามตามนัยที่ ๑ ว่า เธอเป็นคนจริตอะไร ดังนี้ก่อน เมื่อ เ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงกรรมฐาน และวิธีการปฏิบัติที่อาจารย์แนะนำให้ผู้เรียนศึกษา โดยจำแนกเป็น 3 วิธีหลักตามสภาพการเรียนรู้ นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงรายละเอียดต่าง ๆ ของปฐวีกสิณกรรมฐาน รวมถึงอาการและวิธีการในก

…ใหม่ ( ยังไม่แล้วดี ) การก่อสร้างมีมาก ไม่ทําเขาก็ โพทนาเอา แต่ในวิหารใหม่ใด ภิกษุทั้งหลายบอก (เธอ) ว่า " ขอท่านจงทำสมณธรรมตามสบายเถิด พวกข้าพเจ้าจักทำการก่อสร้าง เอง" ดังนี้ ในวิหารใหม่เช่นนี้ควรอยู่ได้…

…ดยเฉพาะการให้ภิกษุปฏิบัติสมณธรรมตามสบาย และความสำคัญของการสร้างบรรยากาศที่น่าอยู่ในวิหาร. ข้อเสนอแนะว่าควรมีการจัดการที่ดีเพื่อไม่ให้การศึกษาและปฏิบัติธรรมเสื่อมลง ในขณะที่ยังคงต้องดูแลสิ่งแวดล้อมให้เป็น…

…าน ต้นข้าวของชาวบ้านก็เหี่ยวแห้ง ) คนทั้งหลายพากันถือเอารวงข้าวที่เหี่ยวแห้งไปแสดงแก่สงฆ์ ร้องทุกข์ ว่า " พระคุณท่านทั้งหลาย ดูเอาเถิด การกระทำของพวกคนวัดของ พระคุณท่าน " เพราะเหตุ ( ที่เกิดขึ้น ) นั้น (…

…ละเจ้าหน้าที่จนถึงราชมหาอำมาตย์เพื่อให้จัดการปัญหานี้ การดำรงอยู่ของวิหารที่มีสงฆ์อยู่ร่วมกันนั้นถือว่าเป็นสิ่งสำคัญที่ควรมีการจัดการที่เป็นธรรม เพื่อไม่ให้เกิดความขัดแย้งกับชุมชนและเพื่อความเป็นอยู่ที่ด…