หน้าหนังสือทั้งหมด

ความสำคัญของสิกขาบทในพระพุทธศาสนา
173
ความสำคัญของสิกขาบทในพระพุทธศาสนา
…โมกข์แก่ภิกษุทั้งหลาย ต่อมาอีกจึงโปรดให้ภิกษุสงฆ์สวดสิกขาบทที่ทรง โมกข์ บัญญัติขึ้นเป็นปาฏิโมกข์เอง อนึ่ง ได้ทรงบัญญัติสิกขาบทแก่คฤหัสถ์ทั้งหลาย ให้มีเวรมณี คืองดเว้นจากภัยเวร ๕ ประการดังที่เรียกว่า ศีล ๕ …
บทความนี้ได้กล่าวถึงความสำคัญของสิกขาบทในพระพุทธศาสนา ซึ่งพระพุทธเจ้าทรงบัญญัติสิกขาบทเพื่อรักษาเอกลักษณ์และความเป็นระเบียบของสงฆ์ โดยมีการแสดงปาฏิโมกข์ให้กับสาวกและการบัญญัติศีลสำหรับคฤหัสถ์เพื่อให้พ
พระราชกุศลและการบำเพ็ญบุญ
183
พระราชกุศลและการบำเพ็ญบุญ
…สถาพรในพระสิริราชัยมไหศวรรยาธิปัตย์ เจริญพระชนมายุพระราชสิริสวัสดิ์เกษมจากสรรพโรค สรรพอุปัททวันตราย อนึ่ง พระราชกุศลทั้งหลาย ที่ทรงบำเพ็ญแล้วด้วยดี ย่อมเป็นบุญราศี บุญนิธิสุขบาย มงคลวิเสสปโยคสมบัติ วิวัฒน์…
บทความนี้เน้นการศึกษาหลักการบำเพ็ญพระราชกุศลในพระพุทธศาสนา เพื่อสร้างความเจริญสุขในทั้งพระราชวงศ์และประชาชน โดยมีการอ้างอิงถึงการแผ่พระราชกุศล การทำบุญเพื่ออายุ วรรณะ และความสำเร็จในชีวิต โดยใช้หลักธร
อุเบกขาในปัญญา
189
อุเบกขาในปัญญา
…นไตรลักษณ์แล้วก็หยุด ค้น ให้เห็นไตรลักษณ์ต่อไปได้ เรียกว่า มีอุเบกขาในวิปัสสนา มีอาการอย่างเดียวกัน อนึ่ง เมื่อ ได้เห็นงูจึงใช้ไม้มีง่ามจับไว้มั่นคือว่าจะนำไปปล่อยอย่างไร งูจึงจะไม่มีอันตราย และตนเองก็ ปลอ…
อุเบกขาในปัญญาเป็นการพิจารณาและค้นคว้าที่มีความมัธยัสถ์กลางๆ เมื่อค้นพบสิ่งต่างๆ จึงไม่ต้องยึดมั่นอีกต่อไป ในบริบทของวิปัสสนา ผู้ที่ดำเนินการวิปัสสนารู้ได้ถึงไตรลักษณ์ จึงสามารถวางใจได้อย่างอุเบกขา นอ
ขันติราชธรรมและเมตตาต่อการปกครอง
191
ขันติราชธรรมและเมตตาต่อการปกครอง
…บาทขึ้น ก็ต้องมีขันติ คือ อดทนดับโทสะพยาบาทลงไป และ มีขันติอดทนต่ออารมณ์อันเป็นที่ตั้งของโทสะพยาบาท อนึ่ง ในการอบรมเมตตานั้น นอกจาก ต้องไม่ให้จิตใจประกอบด้วยโทสะพยาบาทแล้วยังต้องไม่ให้เมตตานั้น นำให้เกิดรา…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการปฏิบัติขันติราชธรรมของพระมหากษัตริย์ที่มีพระราชหฤทัยกล้าหาญและอดทน ต่ออารมณ์ของโลภะ โทสะ โมหะ เป็นตัวอย่างของการมีเมตตาในปฏิบัติการณ์ต่างๆ เพื่อประชาชน และอธิบายความสัมพันธ์ระหว่า
ความไม่ผิดในทศพิธราชธรรมและอุเบกขา
193
ความไม่ผิดในทศพิธราชธรรมและอุเบกขา
…สรุปคือข้อที่ว่าไม่ผิดนั้น ผิดนั้นจึงเป็นข้อที่สำคัญในทศพิธราชธรรมทั้ง ถูกต้องไม่ผิดเลย ข้อนั้น. ๑๐ อนึ่ง ทศบารมีข้อครบ ๑๐ คืออุเบกขา ทศพิธราชธรรมข้อครบ ๑๐ คือ อวิโรธนะ ความไม่ผิดชื่อของธรรมะต่างกัน แต่เมื…
เนื้อหานี้พูดถึงความสำคัญของความไม่ผิดในทศพิธราชธรรม ซึ่งรวมถึงการปฏิบัติอุเบกขา เพื่อให้ผู้ปฏิบัติสามารถปฏิบัติได้อย่างถูกต้องตามหลักธรรม. โดยยกตัวอย่างสมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้าที่ทรงแสดงพระราชปณ
พระราชดำรัสเกี่ยวกับการรักษาชาติ
197
พระราชดำรัสเกี่ยวกับการรักษาชาติ
มีการศึกษา ซึ่งในสมัยเมื่อ ๒๐ กว่าปี ที่มีวาตภัยแหลมตะลุมพุกนั้น ก็เคยคล้าย ๆ กัน อย่าง” อนึ่ง ในวโรกาสเสด็จออกมหาสมาคม ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย เช้าวันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๓๑ ได้มีพระราชดำรัสว่า …
พระราชดำรัสที่เผยแพร่ในวันที่ 5 ธันวาคม 2531 แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการรักษาแผ่นดินและความเป็นไทย โดยเน้นให้ประชาชนมาร่วมมือกันสร้างเสริมพลังความรู้และความดี เพื่อให้ชาติเข้มแข็งและมีความเจริญรุ่งเ
พระราชกุศลและการบำเพ็ญบุญ
205
พระราชกุศลและการบำเพ็ญบุญ
…สถาพรในพระสิริราชัยมไห ศวรรยาธิปัตย์ เจริญพระชนมายุพระราชสิริสวัสดิ์เกษมจากสรรพโรคสรรพอุปัททวันตราย อนึ่ง พระราชกุศลทั้งหลาย ที่ทรงบำเพ็ญแล้วด้วยดี ย่อมเป็นบุญราศี บุญนิธิสุขบาย มงคลวิเสสปโยคสมบัติ วิวัฒน์…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการบำเพ็ญพระราชกุศลของพระมหากษัตริย์ที่มีต่อพระพุทธศาสนา และความสำคัญของการทำบุญเพื่อให้เกิดประโยชน์ในทั้งสองภพ รวมถึงการกระทำต่างๆ ที่ถือเป็นการทำความดีในทุกภพ โดยอิงจากหลักแห่งพระส
การรักษาสัจจะและการอธิษฐานในพระพุทธศาสนา
208
การรักษาสัจจะและการอธิษฐานในพระพุทธศาสนา
…ันไพเราะของวิธุรบัณฑิต เรื่องนี้จึง แสดงถึงการรักษาสัจจะของวิธุรบัณฑิตที่ให้ประโยชน์และเป็นธรรมยิ่ง อนึ่ง ท่านอุปมาสัจจะว่า เหมือนอย่างดาวประจำรุ่งไม่คลาดวิถี เที่ยงตรงอยู่ทุกฤดูกาล และแบ่งออกเป็น ชั้น ดัง…
บทความนี้กล่าวถึงการรักษาสัจจะและการอธิษฐานในพระพุทธศาสนา โดยยกตัวอย่างวิธีการรักษาสัจจะว่าด้วยการเป็นทาสของพระราชาที่จักต้องกล่าวความจริง เมื่อมีการเล่นพนัน จึงได้แสดงถึงการรักษาสัจจะของวิธุรบัณฑิตที
ความสำคัญของเมตตาและความไม่โกรธในชีวิต
211
ความสำคัญของเมตตาและความไม่โกรธในชีวิต
… ให้สงบระงับอันตรธาน ทรงปฏิบัติโดยโยนิโสมนสิการ คือการใส่ใจพิจารณาพบต้นเหตุ จัดเป็น อักโกธข้อที่ ๗. อนึ่ง ในข้อที่ ๗ นี้ สำหรับบารมีนั้น ได้แก่สัจจบารมี ส่วนในทศพิธราชธรรมนั้น ให้แก่ อักโกธะ ความไม่โกระ อั…
เนื้อหากล่าวถึงความสำคัญของการรักษาใจให้สงบไม่ให้เกิดความโกรธ และการปฏิบัติตนเพื่อให้มีเมตตาจริงในจิตใจ โดยเฉพาะการพิจารณาหาต้นเหตุของอารมณ์เป็นสิ่งสำคัญ เมตตาจริงจะต้องมีความจริงใจหรือสัจจะซึ่งช่วยทำ
พระราชพิธีฉลองสมโภชพระพุทธรูปและพระไตรปิฎก
222
พระราชพิธีฉลองสมโภชพระพุทธรูปและพระไตรปิฎก
…ามหามงคล เฉลิมพระชนมพรรษา ๕ รอบ ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในวันที่ ๔ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๓๐ อนึ่ง ได้เตรียมจัดหาน้ำที่ทำพิธีพลีกรรมจากแหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ที่มีชื่อเป็นมงคล ๑๐๓ แห่งทั่วพระราชอาณาจัก…
ในวันที่ ๔ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๓๐ สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชได้เสด็จพระราชดำเนินประกอบพิธีฉลองพระพุทธรูปและพระไตรปิฎกที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม พร้อมกับการอัญเชิญน้ำจากแหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ทั่วปร
พระราชกุศลและความไม่ประมาท
227
พระราชกุศลและความไม่ประมาท
…สถาพรในพระสิริราชัยมไหศวรรยาธิปัตย์ เจริญพระชนมายุพระราชสิริสวัสดิ์เกษมจากสรรพโรค สรรพอุปัททวันตราย อนึ่ง พระราชกุศลทั้งหลาย ที่ทรงบำเพ็ญแล้วด้วยดี ย่อมเป็นบุญราศี บุญนิธิสุขบาย มงคลวิเสสปโยคสมบัติ วิวัฒน์…
เนื้อหานี้พูดถึงการอุทิศส่วนพระราชกุศลจากสมเด็จพระญาณสังวรไปยังพระมหากษัตริย์ทุกพระองค์ เพื่อให้พระราชวงศ์และประชาชนได้รับความเป็นสุข และสุขภาพดี นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความไม่ประมาทในชีวิตว่าเป็นแนวทางท
บทบาทของพระมหากษัตริย์ในการพัฒนาประเทศ
235
บทบาทของพระมหากษัตริย์ในการพัฒนาประเทศ
…กลมหาสังฆปริณายก ๒๓๙ “การช่วยเหลือประชาชนเป็นหน้าที่ของสถาบัน พระมหากษัตริย์ต้องทรงทำประจำ อยู่แล้ว อนึ่ง ช่วยเหลือคนที่ตกทุกข์ได้ยากนั้น ก็สอดคล้องกับคำสอนพระพุทธศาสนาด้วย ผู้ที่ทำบุญย่อมได้รับอิ่มอกอิ่มใ…
เนื้อหาเน้นย้ำบทบาทของพระมหากษัตริย์ในการพัฒนาประเทศ โดยระบุว่าการช่วยเหลือประชาชนเป็นหน้าที่สำคัญซึ่งสอดคล้องกับคำสอนพระพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังนำเสนอวิธีการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมอย่างมีลำดับ ทำให้เกิดค
บทเรียนจากพระเทวทัตต์และพระเจ้าอชาตศัตรู
243
บทเรียนจากพระเทวทัตต์และพระเจ้าอชาตศัตรู
…าะใน เมื่อยามต้องการ ไหนเลยจะทัน ดังที่สาธกมานี้. การละเลยให้ล่วงเวลา เป็นเหตุแห่งหายนะเมื่อภายหลัง อนึ่ง ชนผู้ไม่รู้จักกาล แม้เมื่อทำกิจ แต่ทำให้ผิดสมัย คือด่วนทำเสียแต่เมื่อยังไม่ทันถึง เวลา การงานก็ไม่ส…
เนื้อหาเกี่ยวกับการเตรียมการที่เหมาะสมในเวลาที่สงบ และการใช้เวลาทำกิจกรรมให้ตรงตามเวลาเพื่อความสำเร็จ โดยยกตัวอย่างจากพระเจ้าอชาตศัตรูและพระเทวทัตต์ เพื่อสะท้อนให้เห็นความสำคัญของการไม่ปล่อยให้เวลาล่ว
คุณธรรมและวุฒิบุคคลในพระพุทธศาสนา
255
คุณธรรมและวุฒิบุคคลในพระพุทธศาสนา
…ตนในอุบายเครื่องบำบัดมัจฉริยโทษ ครอบงำความโกรธเสียได้ ตั้งอยู่ในสัตย์ ในธรรม ว่าเป็นสัตบุรุษ ดังนี้ อนึ่ง พระบรมวงศานุวงศ์ที่ทรงเจริญพรชนมายุกว่า แลข้าทูลละออง ธุลีพระบาทผู้เจริญวยายุกาล สมเด็จ ฯ เจ้าได้พร…
บทความนี้เสนอแนวทางเกี่ยวกับวุฒิบุคคลตามหลักพระพุทธศาสนา โดยกล่าวถึงการเคารพผู้มีคุณความดีทั้ง 3 ประเภท ได้แก่ ชาติวุฑโฒ วยวุฑโฒ และคุณวุฑโฒ ที่ถูกชูไว้ว่าสมควรได้รับการนบนอบและระลึกถึงการปฏิบัติที่เป
พระราชประสานวิธีการปกครองประชาชน
262
พระราชประสานวิธีการปกครองประชาชน
…ต้องตามเนติของพระมหากษัตริย์เจ้าดังนี้ เป็นพระราชประสานวิธีส่วนรัฏฐาภิบาลโนบายอัน สำคัญประการหนึ่ง. อนึ่ง ทรงพระมหากรุณาปกรองอาณาประชาราษฎร์ทั้งหลาย ด้วยพระบรมราโชบาย ๒ ประการ คือ นิเคราะห์ กำราบปราบปราม ไ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการบริหารจัดการและพระราชวิธีการปกครองของพระมหากษัตริย์ที่มุ่งหวังให้ประชาชนมีความสงบสุข โดยการใช้ทั้งการกำราบและการส่งเสริมให้ประชาชนมีการศึกษาเพื่อป้องกันความไม่สงบในสังคม การตั้งพระร
อัตตสัมมาปณิธิและการตั้งตนไว้ชอบ
264
อัตตสัมมาปณิธิและการตั้งตนไว้ชอบ
…ให้เสื่อมลง มีแต่จะให้คงที่ แลให้เจริญทวียิ่งขึ้น ประพฤติเช่นนี้ ชื่อว่าอัตตสัมมาปณิธิ ตั้งตนไว้ชอบ อนึ่งความเว้นจาก ทุจริต ทั้ง ๓ ชนิดไม่ประพฤติผิดด้วยกาย วาจา ใจ ตั้งตนไว้ในสุจริตทั้ง ๓ ประการ ประพฤติ ชอ…
บทความนี้เสนอแง่มุมเกี่ยวกับอัตตสัมมาปณิธิ ซึ่งหมายถึงการตั้งตนไว้ชอบในโลกแห่งวัฏฏสงสาร โดยเน้นการปฏิบัติตนให้เหมาะสมตามภูมิฐานของตน เพื่อหลีกเลี่ยงอุปสรรคต่างๆ ในชีวิต การมีสติสัมปชัญญะในการทำคุณงามค
คุณสมบัติของผู้ตั้งตนไว้ชอบ
265
คุณสมบัติของผู้ตั้งตนไว้ชอบ
…ในศีลในธรรม เว้นจากทุจริตในไตรทวาร ประพฤติ สุจริตในไตรทวาน เว้นจากการกระทำบาป ใฝ่ใจกระทำบุญอยู่เสมอ อนึ่ง ผู้ที่ควรเรียกได้ว่าตั้ง ตนไว้ในที่ชอบ ควรเป็นผู้ประกอบด้วยความสัมมาคารวะต่อบุคคลควรเคารพประการหนึ่…
บทความนี้อ้างถึงพระราชนิพนธ์ของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ที่เน้นความสำคัญของการตั้งตนไว้ชอบ ซึ่งหมายถึงการประกอบอาชีพให้เป็นประโยชน์ต่อส่วนรวม ทั้งในด้านศีลธรรมและสังคมรอบข้าง โดยการทำกิจกรรมที่ดีและมีคุ
การรักษาและการบริหารทรัพย์สมบัติ
274
การรักษาและการบริหารทรัพย์สมบัติ
…ั้นก็ไม่กันข้าศึกไว้ได้ ต่อหน้าที่จะต้องรักษาเป็นไปพอเหมาะแก่กำลัง ประโยชน์ ดังกล่าวแล้วจึงจะสำเร็จ อนึ่ง โภคทรัพย์ที่ได้สั่งสมขึ้นไว้แลรักษาอยู่นั้น ถ้าเป็นแต่เก็บไว้ ก็จะให้ ได้แต่เพียงความอิ่มใจเท่านั้น…
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) กล่าวถึงความสำคัญของการรักษาทรัพย์สมบัติ โดยเสนอว่าความพอเหมาะในการจัดการเป็นสิ่งสำคัญ ทรัพย์ที่มีจำเป็นต้องมีการรักษา หากมีทรัพย์มากแต่ไม่มีความสามารถในการรักษ
การพิจารณาธรรมและความยุติธรรมในพระพุทธศาสนา
280
การพิจารณาธรรมและความยุติธรรมในพระพุทธศาสนา
…่าง พระองค์ ทรงอุดหนุนความยุติธรรมด้วยประการนั้น นี้จัดเป็นพระราชจรรยาสวนหนึ่งแห่ง รัฏฐาภิปาลโนบาย. อนึ่ง ชนนิกายผู้ตั้งอยู่แคว้นอันติดต่อ ย่อมมีทางจะก่อวิวาทแตกร้าวกัน เพราะเหตุ อาณาเขตบ้าง เพราะเหตุสิทธิ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงหลักการพิจารณาธรรมตามพระพุทธศาสนา โดยเน้นความสำคัญของการไม่ลงความเห็นอย่างเร่งรีบ และการรักษาธรรมชาติของผู้ดำเนินชีวิต อีกทั้งยังมีการชี้แจงถึงความเสื่อมและความเจริญของยศในสังคมตามกา
สมานัตตตาและการประพฤติตนในพระธรรม
283
สมานัตตตาและการประพฤติตนในพระธรรม
…งหมู่พระญาติให้ระงับ และห้ามทัพวิฑูฑภะเจ้าโกศลรัฐผู้คิดจะกำจัดศาก ยวงศ์ไว้ได้ด้วยอุบายถึง ๒ ครั้ง ฯ อนึ่ง พระองค์ยังได้ประทาน บริหารแผนกหนึ่งแต่พระญาติผู้บวชเป็นเดียรถีย์จะมาบวชใน พระธรรมวินัยนี้ไม่ต้องประ…
ในปี พ.ศ. ๒๔๗๐ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้เลือกธรรมมารับพระราชทานวิสัชนาสองประการเกี่ยวกับสมานัตตตาและรัฏฐิปาลโนบาย โดยสมานัตตาต้องการให้ผู้อ่านเข้าใจถึงความประพฤติตนที่มีความสม่ำเสมอในธรรม ซึ่งเป็นศาสต