บทบาทของพระมหากษัตริย์ในการพัฒนาประเทศ : หน้า 235/390

สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก ๒๓๙ “การช่วยเหลือประชาชนเป็นหน้าที่ของสถาบัน พระมหากษัตริย์ต้องทรงทำประจำ อยู่แล้ว อนึ่ง ช่วยเหลือคนที่ตกทุกข์ได้ยากนั้น ก็สอดคล้องกับคำสอนพระพุทธศาสนาด้วย ผู้ที่ทำบุญย่อมได้รับอิ่มอกอิ่มใจคือได้บุญ” “การพัฒนาประเทศจำเป็นต้องทำตามลำดับขั้น ต้องสร้างพื้นฐาน คือความ พอมีพอกินพอใช้ของประชาชนส่วนใหญ่เบื้องต้นก่อน โดยใช้วิธีการ และใช้อุปกรณ์ที่ ประหยัดแต่ถูกต้องตามหลักวิชา เมื่อได้พื้นฐานมั่งคงพร้อมพอควรและปฏิบัติได้แล้วจึง ค่อยสร้างค่อยเสริมความเจริญและฐานะเศรษฐกิจให้สูงขึ้นโดยลำดับ” “สถานบันพระมหากษัตริย์และพระราชกรณียกิจเกี่ยวกับโครงการพัฒนาต่าง ๆ เรียกว่า โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำรินั่นเอง ที่เป็นที่มาของความมั่งคนของชาติ และความสงบสุขของสังคมไทย ทั้งในปัจจุบันและในอนาคต” โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ซึ่งเริ่มขึ้นตั้งแต่ปี ๒๔๙๔ - ๒๔๙๕ ได้มีบทบาท อย่างสำคัญในการยึดมั่นแนวทางที่สนับสนุนการรักษาความมั่นคงปลอดภัยของชาติมาโดยตลอด และจากบทบาทของโครงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในการแก้ปัญหาหลักต่าง ๆ ของชาติ ดังกล่าวนั้น อาจจะนำมาวิเคราะห์แยกแยะโดยสรุปให้เห็นถึงบทบาทในเชิงของการสนับสนุนการ รักษาความมั่นคงของชาติที่ชัดเจนยิ่งขึ้นดังนี้ คือ บทบาทในการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า บทบาท ในการเสริมโครงการปกติ บทบาทในแง่ของการริเริ่ม บทบาทในการส่งเสริมการพัฒนาระบบ บริหารดำเนินการพัฒนาในพื้นที่ บทบาทในการสนับสนุนการรักษาความมั่งคงของชาติ เกี่ยวกับ โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำรินั้น ได้ทรงเน้นอยู่เสมอว่า มิได้ทรงมีวัตถุประสงค์ที่จะเข้าไป แย่งงานของรัฐหรือมีลักษณะซ้ำซ้อนกับงานของรัฐ ทั้งมีเพราะไม่มีพระราชประสงค์ที่จะให้ แผนงานปกติของหน่อยงานใด ๆ ที่มีอยู่เดิมต้องหยุดชะงักหรือเสียหาย สิ่งใดที่รัฐทำอยู่และ ได้ผลดีอยู่แล้ว ก็จะทรงผ่านเลยไป ไปทรงทำในที่ที่เหมาะสมแห่งอื่น “เราจะครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชน์สุขแห่งมหาชนชาวสยาม” นี้คือพระ ปฐมบรมราชโองการแห่งสมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้าที่พระราชทานแก่ปวงชนชาวไทย ในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ณ พระที่นั่งไพศาลทักษิณเมื่อวันที่ พุทธศักราช ๒๔๙๓ ๕ พฤษภาคม นับตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นมา พระราชกรณียกิจใหญ่น้อยทุกประการที่ทรง ปฏิบัติได้เป็นไปตามพระปฐมบรมราชโองการครบถ้วน และกล่าวได้ว่าเป็นพระบรมราชปณิธานที่ ได้ทรงตั้งไว้และทรงเริ่มปฏิบัติตั้งแต่เสด็จเถลิงถวัลราชสมบัติ