อนึ่ง : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 47

…ไป ในกายทวาร ชื่อว่ากายกรรม ที่เป็นไปในวจีทวาร ชื่อว่าวจีกรรม และที่เป็นไปในมโนทวาร ชื่อว่ามโนกรรมฯ อนึ่ง กามาวจรกุศลนี้ก็มี ๓ อย่าง ด้วยอำนาจแห่ง ทาน ศีล และภาวนา ฯ แต่ด้วยอำนาจาจิตตุป บาท กามาวจรกุศลนี้ม…

บทที่ 194 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงการศึกษาเกี่ยวกับกรรมบถ โดยเน้นที่วจีกรรมและมโนกรรม ซึ่งเป็นการสำรวจความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์และการกระทำในจิตใจ รวมทั้งประเภทของกรรมที่แบ่งตามมูลประเภท ได้แก่

…่เกิดแต่จิต ย่อมไม่เป็นโคจรแห่ง จักขุและโสตะเหล่านั้น เพราะว่า รูป และเสียงเหล่านั้นไม่เกิดในภายนอก อนึ่ง ตรัสไว้ในบาลีโดยไม่แปลกกันว่า เป็น รูปและเสียงเหล่านั้น พระผู้มีพระภาค ถ้าจักขุและโสตะทั้ง ๒ นี้ ย่…

เนื้อหาเกี่ยวกับการทำความเข้าใจเกี่ยวกับการรับรู้ของจักขุและโสตะ อธิบายถึงความสำคัญของอารมณ์ที่แต่อาการรับรู้ รวมถึงการเชื่อมโยงกับรูปและเสียงที่เกิดจากกรรม จิต และโอชะ อภิธัมมัตถสังคหบาลี ได้เน้นย้ำว

…รทำให้จิตตุปบาทถึง ความหดหู่เป็นกิจเหมือนกัน อุทธัจจะและกุกกุจจะมีการทำความไม่สงบ เป็นกิจเหมือนกันฯ อนึ่ง ธรรม ๒ อย่างข้างต้น มีความคร้านและความ บิดกายเป็นอาหารฯ อธิบายว่า เป็นเหตุฯ (ธรรม ๒ ) อย่างหลัง มีค…

บทความนี้กล่าวถึงนิวรณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นที่บทบาทของนิวรณ์ เช่น กามฉันทะและพยาบาท ในการปิดกั้นปัญญาและส่งผลต่อจิตใจ นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงปัจจัยและสภาพที่ก่อให้

…ะไรอื่นก็ดี พระผู้มีพระภาคทางสามารถ เพื่อจะแสดงไม่ให้กระทบที่ฐานกรณ์มีคอและเพดานเป็นต้นก็หาไม่ แล ฯ อนึ่ง ท่านอาจารย์ทั้งหลาย มีสังคาหกาจารย์เป็นต้น ผสม คือผนวก แม้ซึ่งปัฏฐานนัยเข้าในปฏิจจสมุปบาทนั่นแล แล้…

บทความนี้นำเสนอความหมายและอิทธิพลของอวิชชาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยชี้ให้เห็นว่ามันมีความสำคัญอย่างไรต่อการรู้และไม่รู้ในอริยสัจ ๔ รวมถึงการอธิบายเกี่ยวกับปฏิจจสมุปบาทและบทบาทของปัจจัยในธรรมชาติ โดยยก

…เสวยด้วยพระองค์ทรงพระเมตตารับนิปัจจการพระราชทานของ อำนวยพระพรและพระบรมราโชวาท เป็นส่วนญาติสงเคราะห์ อนึ่ง สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้า ชุบเลี้ยงข้าราชการให้ตั้งอยู่ในฐานันดรศักดิ์ ตามสมควรแก่ตระกูลและความ…

บทความนี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ที่ทรงเป็นที่รักของประชาชนและบทบาทในการปกครองพระราชวงศ์ โดยเน้นการทรงบำเพ็ญญาติ และความมีมิตรธรรมต่อพระราชวงศ์และข้าราชการ การทรงทำห

…ยู่แล้ว ก็ ไม่ยอมให้ขึ้นค่าตัว ทั้งให้นายมีเมตตาลดค่าตัวเป็นรายเดือน เพื่อเร่งรัดให้หมดทาสในแผ่นดิน อนึ่ง ทรงตั้งพระราชหฤทัย จะเลิกบ่อนเบี้ยให้สิ้นทั้งพระราชอาณาเขต เพื่อตัดเหตุร้าย และความ ฉิบหายทรัพย์ของ…

บทความนี้พรรณนาเกี่ยวกับการพัฒนาและการปฏิรูปในพระราชอาณาจักรไทยในสมัยสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส โดยเน้นการเลิกทาส, การบำรุงพระนคร, การสร้างทางรถไฟ และการดูแลทรัพยากรราษฎร การสร้างเหรียญร

…ษย่อมปรากฏได้ในที่ไกล ดุจเขาหิมพานต์ อสัตบุรุษอยู่ในที่นี้ก็ไม่มีใครเห็น เหมือนลูกศรที่ยิงไปในราตรี อนึ่ง การสอดส่องทุกข์ของราษฎร์ ก็เป็นรัฏฐาภิบาลโนบายประการหนึ่ง อันโบราณ กษัตริย์ได้ทรงบำเพ็ญมา บางเวลาเส…

เนื้อหาเกี่ยวกับรัฏฐาภิบาลโนบายของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ อธิบายถึงบทบาทและการปฏิบัติตัวของพระราชาในการสอดส่องทุกข์สุขของประชาชน และการจัดการปกครองเพื่อความเป็นระเบียบ การรักษาศีลธรรม และความมั่นคงของพ

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ៧២២ อนึ่ง มิตรต่อมิตรหรือข้าราชการต่อข้าราชการ ฝ่ายหนึ่งประพฤติผิดธรรมสามัคคีจำต้อง แตก ตั้งอยู่โดยสัมพันธ์กั…

เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของการรักษาความสามัคคีระหว่างมิตรและข้าราชการ โดยการตักเตือนกันเมื่อมีการประพฤติผิด รวมถึงการนำเสนอความสำคัญของธรรมในหมู่สงฆ์และการคำนึงถึงความทุกข์ยากของประชาชน การปราบอธรร

…ิ่งใหญ่ ก็ย่อมไม่ลบหลู่คุณท่านผู้เป็นบุพการี ไม่ตัดทอนไมตรีจิตในมิตรสหาย ไม่ละเลย คืนคายอันโตชนเก่า อนึ่ง ย่อมเลือกตั้งต้นประกอบการงาน ในทางที่เป็นหลักฐานแลได้ ประโยชน์มาก ตัดทางปรัปปวาทว่า เป็นคนอกตัญญู ป…

บทความนี้พูดถึงพระปัญจวัคคีย์ในฐานะที่เป็นพยานที่สำคัญในการบำเพ็ญทุกรกิริยาของพระพุทธเจ้า และการเดินทางไปโปรดพระปัญจวัคคีย์ที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน การที่พระพุทธเจ้าไม่ลืมบุญคุณของมิตรและจะไม่ละทิ้งใคร

…ไว้วางพระหฤทัย ถ้าไม่เช่นนั้นตนก็จะได้รับโทษเสียหาย ทั้งจะเป็นข้อ ระคายกระเทือนถึงพระบาทยุคลอีกด้วย อนึ่ง การที่พระเจ้าปเสนทิโกศลเสด็จออกช้าแลต้องยืน นี่ก็เหตุหนึ่ง แต่ว่าอำนาจแห่งข้อเหตุนี้ ยังไม่พอที่จะใ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการที่พระบรมศาสดาทรงตั้งอยู่ในความเป็นกลางและวิธีการที่พระองค์ใช้เพื่อสร้างความสนิทสนมในหมู่ภิกษุ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการที่พระเจ้าปเสนทิโกศลได้ทรงขอนางวาสภขัตติยามาเป็นพระมเหสี การรักษาค

… - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 11 สมบัติจึงบรรลุปฏิสัมภิทา ๔ ได้ หาใช่ด้วยเหตุอย่างอื่นไม่ อนึ่ง การเว้นที่สุดโต่งคือกามสุขัลลิกานุโยค ก็เป็น ปืนอันทรง ประกาศด้วยศีล การเว้นที่สุดโต่งคืออัตตกิลมถา…

ในบทนี้พูดถึงการบรรลุปฏิสัมภิทา ๔ ที่ไม่ได้เกิดจากเหตุอื่นใด การเว้นที่สุดโต่งถูกประกาศด้วยศีลและสมาธิ ซึ่งมีความสำคัญในการละกิเลสด้วยอำนาจต่าง ๆ การประกาศธรรมที่เป็นปฏิปักษ์ต่อกิเลสนั้นถือเป็นหัวใจขอ

…น วิภูสนาย คือเพื่อวิภูสนะ อธิบายว่า มุ่งความมีฉวีวรรณสดใส เช่นดังตัวละครและตัวระบำเป็นต้น หามิได้. อนึ่ง บัณฑิตพึงทราบว่าใน 4 บทนั้น บทว่า เนว ทวาย นั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสเพื่อละความเป็นอุปนิสัยแห่งโม…

เนื้อหานี้พูดถึงการอธิบายและแปลวลีในวิสุทธิมรรค โดยเฉพาะการมุ่งหมายของการกระทำทั้งในแง่ของโทสะ ราคา และโมหะ เมื่อลงรายละเอียดแต่ละบท จะเห็นว่าทั้งสองบทที่เกี่ยวกับความมุ่งมั่นของบุคคลในแต่ละด้านได้อธิ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 79 อนึ่ง อันภิกษุผู้บำเพ็ญอินทรียสังวร จึงเป็นเช่นพระจิตตคุตต เถระ ผู้อยู่ในถ้ำใหญ่ ชื่อกรัณฑกะ และพระมหามิต…

ในถ้ำใหญ่กรัณฑกะ พระจิตตคุตตเถระได้อาศัยอยู่กว่า 60 ปี โดยไม่เคยมองดูจิตรกรรมอันสวยงามด้านในถ้ำ ทั้งยังไม่เคยสังเกตไม้กากะทิงที่อยู่ใกล้ประตูถ้ำ จนกระทั่งได้เห็นเกสรดอกไม้หล่นลงมา ท่านจึงรู้ว่ามันมีดอ

…้วยเมตตา ( ที่เจริญไป) ในสัตว์ ดิรัจฉาน) ทั้งปวง เธอจะเป็นผู้มีการเที่ยวไปไม่ถูกขัดขวางในที่ทั้งปวง อนึ่ง ด้วยมรณสติ เธอคิดอยู่ว่า อวสฺส์ มยา มริตพฺพ์ ( เราต้องตายแน่ ) ดังนี้ จะละอเนสนาเสียได้ มีความสังเว…

เนื้อหาพูดถึงการฝึกจิตด้วยเมตตา โดยแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการมีจิตใจที่เมตตาต่อผู้อื่นและสัตว์ โดยการสร้างจิตสำนึกของการเกิดและความตายเพื่อละอเนสนาและการมีความประพฤติไม่ย่อหย่อนในสัมมาปฏิบัติ การเร

…๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 42 อารมณ์ ฉันใด ในฝ่ายกุศล ปัญญาก็เป็นคุณที่ไม่มีเยื่อยาง ไม่ พัวพันอารมณ์ฉันนั้น อนึ่ง โทสะส่ายหาแต่โทษ แม้ที่ แม้ที่ไม่เป็นจริง ฉันใด ปัญญาก็สอดหาโทษแต่ที่เป็นจริง ฉันนั้น” โทสะเป็นไปโด…

บทความนี้อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์ โทสะ และปัญญาในบริบทของการทำกุศลธรรม โดยชี้ให้เห็นว่าโทสะและปัญญานั้นมีอิทธิพลต่อการกระทำของมนุษย์ ปัญญาเป็นคุณลักษณะที่ไม่พัวพันกับโทสะ ขณะที่โทสะมักจะหาความผ

…่ในเสนาสนะนั้น จีวร บิณฑบาต เสนาสนะ และคิลานปัจจัยเภสัชบริขารทั้งหลายย่อม เกิดขึ้นโดยไม่ฝืดเคืองเลย อนึ่ง ภิกษุทั้งหลายผู้เป็นเถระ เป็นพหูสูต ทรงธรรม ทรงวินัย ทรงมาติกา ย่อมอยู่ในเสนาสนะ นั้น ภิกษุเข้าไปหา…

บทนี้กล่าวถึงการพำนักของภิกษุในเสนาสนะที่เหมาะสม โดยเน้นถึงการมีองค์ประกอบที่ทำให้การปฏิบัติธรรมดำเนินไปอย่างราบรื่น และการสอบถามข้อธรรมกับพระเถระเพื่อทำความเข้าใจในสิ่งที่สงสัย รวมถึงการตัดปลิโพธสำหร

…จุดที่มีระยะ ๒ ศอกคืบแต่วง กสิณ เพราะเมื่อนั่งไกลกว่านั้น กสิณจะไม่ชัด ใกล้กว่านั้น กสิณโทษจะปรากฏ” อนึ่ง ผู้นั่งสูงไป จะต้องโน้มคอลงดู ( นานเข้า คอจะปวด) นั่งต่ำไป ( จะต้องคุกเข่าขึ้นดู นานเข้า ) เข่าจะปว…

เนื้อหาเกี่ยวกับการตั้งค่าของกสิณในวิสุทธิมรรคที่ต้องมีการจัดตำแหน่งที่เหมาะสม เพื่อนั่งอย่างถูกต้อง และหลีกเลี่ยงการใช้เกรียงไม้ที่ทำให้เกิดสีที่แตกต่าง ซึ่งอาจมีผลต่อการมองเห็นของกสิณ การนั่งต้องอยู

…ร็วพอดี ถึงกลุ่มดอกไม้แล้ว เคล้าเอาเกสร เท่าที่ต้องการมาปรุงเป็นน้ำผึ้ง ก็ได้เสวยรสหวานสบายไป ฉันใด อนึ่ง อุปมาเหมือนเมื่อพวกลูกศิษย์ช่างสลักใช้ ( ปลาย ) มีดสลัก (ลวดลาย) ลงที่ใบอุบล*ที่ลอยไว้ในอ่างน้ำกันอ…

บทความนี้กล่าวถึงการเปรียบเทียบการทำงานและความพยายามที่เหมาะสม เหมือนผึ้งที่เลือกดอกไม้และศิษย์ที่ใช้มีดสลักอย่างชาญฉลาด โดยมีการแสดงอุปมาที่ช่วยให้เข้าใจถึงผลลัพธ์จากการกระทำที่แตกต่างกัน ซึ่งทุกอย่า

…ั้งแต่ปลายเข้าไปด้วยประโยค (ความพยายาม ) ที่พอดี นำ ( ใย ) ไปถวายได้ ก็ได้ (รับพระราชทาน) ลาภ ฉันใด อนึ่ง อุปมาเหมือน ต้นหน (คนหนึ่ง ) ฉลาดเกินไป กางใบเต็มในเมื่อลมแรง ทำให้เรือ แล่นไปผิดที่ ต้นหนอีกคนหนึ่…

บทความนี้เล่าถึงการเปรียบเทียบความฉลาดและความเพียรในรูปแบบของบุรุษที่ดึงใยแมลงมุมและต้นหนที่ควบคุมเรือ การไม่ให้เกินไปหรือขาดความกล้าเป็นสิ่งสำคัญในการประสบความสำเร็จ อุปมาในเรื่องการทำให้ถึงอัปปนาก็ป

…็จ บัณฑิตพึงทราบว่า เป็นบริกรรม ) มาในอุปปาทะขณะแห่งปฐมฌานนั่นเอง โดยนัยดังกล่าวมาฉะนี้ เป็น ข้อแรก อนึ่ง เมื่อจิตนั้นหมดจดแล้วอย่างนั้น พระโยคาวจร ไม่ (ต้อง) ทําความขวนขวายในการชำระ เพราะไม่มีอะไรจะต้องชำ…

ในบทนี้กล่าวถึงกระบวนการดำเนินจิตสู่วิธีการเข้าถึงสมถะโดยไม่ต้องขวนขวายในขณะจิตหมดจด โดยพระโยคาวจรไม่มีความกังวลต่อการชำระจิตอีกต่อไป อธิบายถึงความสำคัญของสมาธิกับปัญญาในฌาน ซึ่งเป็นธรรมที่ไม่ล่วงเลยก