หน้าหนังสือทั้งหมด

อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
110
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
…ปูรณ" บ้าง ය "วจนาลงการ" บ้าง " วจนสิลิฏฐก" บ้าง นิบาตมีเนื้อความต่าง ๆ อญฺญทตฺถุ แปลว่า โดยแท้ อโถ อนึ่ง อทธา อวสฺส์ อโห อารา อาวี นีจิ นูน " แน่แท้ อิติ หนอ เว้ย แปลว่า เพราะเหตุนั้น, ว่าดังนี้, ด้วย- ปร…
…โข' และ 'หนอ' รวมถึงการแปลคำต่างๆ อีกมากมาย เช่น 'อญฺญทตฺถุ' หมายถึง 'โดยแท้' หรือ 'อโถ' ที่แปลว่า 'อนึ่ง' เป็นต้น ผู้สนใจศึกษาสามารถศึกษาเพิ่มเติมได้จากหนังสือวากยสัมพันธ์เพื่อความเข้าใจที่ลึกซึ้ง
การปลูกฝังกิริยามารยาทและธรรมะในเด็ก
161
การปลูกฝังกิริยามารยาทและธรรมะในเด็ก
…กอบรมจาก ครอบครัวในขณะที่ตนยังเป็นเด็ก ครั้นเมื่อเป็นผู้ใหญ่ แม้ใจรู้สึกอยากกราบไหว้ แต่ก็ทำไม่เป็น อนึ่ง กิริยามารยาทในการยืน เดิน นั่ง นอน การรับประทานอาหารอย่างสุภาพเรียบร้อย กิริยา วาจาสุภาพอ่อนน้อม ไม…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของการปลูกฝังกิริยามารยาทและธรรมะในเด็กตั้งแต่เล็ก โดยเฉพาะการสอนการเคารพผู้ใหญ่ การกล่าวคำขอโทษและขอบคุณ และการฝึกปฏิบัติธรรม เช่น การไหว้พระ การเข้าวัด และการรักษาศีล 5 กา
จักรแก้วและจักรวรรดิวัตรของผู้ปกครอง
98
จักรแก้วและจักรวรรดิวัตรของผู้ปกครอง
…ชนบท สมณพราหมณ์ สัตว์จำพวกเนื้อและ นกโดยธรรม การกระทำสิ่งที่ผิดแบบแผนอย่าได้เป็นไปในแว่นแคว้นของลูก อนึ่ง บุคคลเหล่าใด ในแว่นแคว้นของลูกไม่มีทรัพย์ ลูกพึงให้ทรัพย์แก่บุคคลเหล่านั้น อนึ่ง สมณพราหมณ์เหล่าใดป…
เนื้อหาเกี่ยวกับการให้คำแนะนำจากพระราชฤาษีแก่พระราชาองค์ใหม่เกี่ยวกับการปกครองตามธรรม โดยการรักษาศีล 5 และการให้ความเป็นธรรมแก่ประชาชน การปกครองยังส่งผลต่อการปรากฏของจักรแก้ว ซึ่งแสดงถึงชัยชนะและความเ
คัมภีร์กู้วิกฤตชาติ
213
คัมภีร์กู้วิกฤตชาติ
…งขึ้น แล้วเข้าไปทำงานประสานความร่วมมือกับทางโรงเรียน เป็นการป้องกันปัญหาเยาวชนได้เป็นอย่างดี ย่อมจะ อนึ่ง พ่อแม่ผู้ปกครองของเด็กนักเรียนนั้นมีอยู่เป็นจำนวน มาก แต่ละคนย่อมมีความรู้ ความสามารถ และประสบการณ์…
บทความนี้กล่าวถึงการสร้างบ้านกัลยาณมิตรและโครงการเพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งในการป้องกันปัญหาเยาวชน โดยผู้ปกครองสามารถมีบทบาทในการสนับสนุนและสอนในโรงเรียนของตนเอง รวมทั้งส่งเสริมให้มีโรงเรียนกัลยาณมิต
การพิจารณาอายตนะในธรรมวินัย
32
การพิจารณาอายตนะในธรรมวินัย
…รณาเห็นธรรม คือความเสื่อมในธรรมบ้าง พิจารณาเห็นธรรม คือทั้งความเกิดขึ้นทั้งความเสื่อมในธรรมบ้างอยู่ อนึ่ง สติของเธอตั้งมั่นอยู่ว่า ธรรมมีอยู่ก็เพียงสักว่าความรู้ เพียงสักว่าอาศัยระลึกเท่านั้น เธอเป็นผู้อัน…
ภิกษุในธรรมวินัยที่ให้ความสำคัญต่อการพิจารณาอายตนะทั้งภายในและภายนอก โดยวิเคราะห์ความเกิดขึ้นและดับของรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เพื่อให้เข้าถึงความรู้ที่ตั้งอยู่บนสติ การรู้จักต่ออายตนะและสังโยชน์
โพชฌงค์และอริยสัจในพระพุทธศาสนา
33
โพชฌงค์และอริยสัจในพระพุทธศาสนา
…า หรือเมื่อสติสัมโพชฌงค์ไม่มีอยู่ ณ ภายในจิต ย่อม รู้ชัดว่า สติสัมโพชฌงค์ไม่มีอยู่ ณ ภายในจิตของเรา อนึ่ง สติสัมโพชฌงค์ที่ ยังไม่เกิด จะเกิดขึ้นด้วยประการใดย่อมรู้ชัดประการนั้นด้วย สติสัมโพชฌงค์ ที่เกิดขึ้…
บทความนี้นำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับโพชฌงค์ 7 อย่าง ซึ่งประกอบด้วย สติ ธัมมวิจยะ วิริยะ ปิติ ปัสสัทธิ สมาธิ และอุเบกขา หัวข้อแต่ละหัวข้อได้ชี้ให้เห็นความสำคัญและการประยุกต์ใช้อย่างเป็นระบบเพื่อให้รู้ชัดในจ
การระลึกถึงความตายและอายุทุพพลโต
83
การระลึกถึงความตายและอายุทุพพลโต
…งความตายได้ประการหนึ่ง เหมือนกัน เพราะเหตุนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสไว้ว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อนึ่ง ภิกษุในธรรมวินัยนี้เมื่อกลางคืนสิ้นไป กลาง วันเวียนมาถึง ย่อมพิจารณาดังนี้ว่า ปัจจัยแห่งความตายของเ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาอันตรายจากสัตว์มีพิษ เช่น งูและแมลงป่อง ที่อาจเป็นสาเหตุให้เกิดความตาย พร้อมกับการระลึกถึงความอ่อนแอของอายุที่ผูกพันกับการหายใจ และการเดินทางของอิริยาบถในชีวิตมนุษย์ ทั้งนี้ส
การศึกษาและวิเคราะห์คำในพระไตรปิฎก
40
การศึกษาและวิเคราะห์คำในพระไตรปิฎก
…ยี วิวารินปัจจุบาน อ. การาถึงปัจจัย มีวีระเป็นต้น น อติญ ย่อมไม่อาว เอ็ดสุด อุปลาสกฏ แก่อุณาสนัน ตา อนึ่ง อุปลาสก อนใน อ. อุณาสกาน โน้น อุปลาสกา เป็นคน ไม่มีรัศษา อุปสนนา เป็นคนไม่ลืมใจแล้ว ออสทธา เป็นคน ไ…
บทความนี้นำเสนอการศึกษาลักษณะต่างๆ ของคำในพระไตรปิฎก โดยเฉพาะในเรื่องที่เกี่ยวกับการวิเคราะห์คำและหลักธรรมที่พบในเนื้อหา นอกจากนี้ยังสำรวจถึงความหมายและบริบทของคำที่ใช้ในพระ literature ที่มอบความเข้าใ
วิสุทธิมรรค: ความเข้าใจวิราคธรรม
147
วิสุทธิมรรค: ความเข้าใจวิราคธรรม
…ปิปาสวินยะ เพราะความ กระหายในกามทั้งหลายทั้งปวง มาถึงวิราคธรรมนั้นเข้า ก็ถึงซึ่งความ ปราศไป คือตกไป อนึ่ง เรียกว่า อาลัยสมุคุฆาคะ เพราะอาลัย คือปัญจกามคุณ มาถึงวิราคธรรมนั้นเข้า ก็ถึงซึ่งความถอนขึ้นหมด และ…
การศึกษาเกี่ยวกับวิราคธรรมในพุทธศาสนาแสดงให้เห็นว่าความเมาและความกระหายเป็นสาเหตุให้เกิดการยึดติดและทุกข์ทรมาน วิราคธรรมช่วยให้บุคคลถอนตัวจากสภาพเหล่านี้เพื่อไปสู่ความปราศจากและนิพพาน โดยการเสริมสร้าง
บุตรของนายโคฆาตก์
2
บุตรของนายโคฆาตก์
…โน ขิปฺป์ วายม ปณฺฑิโต ภว นิทธนฺตมโล อนงฺคโณ ทิพฺพ์ อริยภูมิเมหิสีติ. บัดนี้ ท่านเป็นดุจใบไม้เหลือง อนึ่ง บุรุษแห่ง พระยายม (คือความตาย) ปรากฏแก่ท่านแล้ว ท่านตั้งอยู่ใกล้ปากแห่งความเสื่อม อนึ่ง แม้ เสบียงท…
บทความนี้พูดถึงความสำคัญของการตั้งอยู่ในความดีและความมุ่งมั่นเพื่อพัฒนาเป็นบัณฑิตในขณะที่ย้ำเตือนให้เรารู้ถึงความใกล้ชิดกับความตาย และแนวทางการแก้ไขชีวิตเพื่อเข้าถึงอริยภูมิที่เป็นที่ประเสริฐ โดยการปฏ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - กามสุคติภพ
190
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - กามสุคติภพ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 190 ภวังค์ และจุติ ในกามสุคติภพ ฯ อนึ่ง มหาวิบากทั้ง ๒ ย่อม เป็นไปด้วยอำนาจแห่งปฏิสนธิ ภวังค์ และจุติ ในกามาสุคติภูมิ แม้ โดยประการทั้งปวงฯ…
เนื้อหาเกี่ยวกับภวังค์และจุติในกามสุคติภพ อธิบายเรื่องการปฏิสนธิในรูปแบบต่างๆ โดยเฉพาะการกำหนดอายุของเหล่าเทวดาชั้นต่างๆ ตามหลักการในอภิธัมม ซึ่งสอดคล้องกับบรรทัดฐานทางพระพุทธศาสนา เช่น อายุที่เหมาะสม
การจำแนกทานในพระพุทธศาสนา
440
การจำแนกทานในพระพุทธศาสนา
…์ทั้งหลายพึงรู้ผลแห่งการ จำแนกทานเหมือนอย่างที่เรารู้ไซร้ สัตว์ทั้งหลายยังไม่ให้แล้ว จะไม่พึงบริโภค อนึ่ง ความตระหนี่อันเป็นมลทินจะไม่พึง ครอบงำจิตของสัตว์เหล่านั้น ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แต่เพราะ สัตว์ทั้งหล…
บทความนี้กล่าวถึงการจำแนกทานและผลที่เกิดจากการรู้ในภิกษุ โดยเน้นถึงความสำคัญของการเข้าใจผลแห่งการให้และผลงานที่เกิดจากจิตใจที่เต็มไปด้วยความตระหนี่ สัตว์ทั้งหลายยังไม่รู้ถึงผลแห่งการจำแนกทาน ทำให้ไม่ส
ธรรมะเพื่อประชาชน: เมณฑกเศรษฐีผู้ใจบุญ
441
ธรรมะเพื่อประชาชน: เมณฑกเศรษฐีผู้ใจบุญ
…ทั้งหลายพึงรู้ผลแห่ง การจําแนกทานเหมือนอย่างที่เรารู้ไซร้ สัตว์ทั้งหลายยังไม่ ให้แล้วจะไม่พึงบริโภค อนึ่ง ความตระหนี่อันเป็นมลทินจะ ไม่พึงครอบงำจิตของสัตว์เหล่านั้น ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แต่เพราะสัตว์ทั้งหลา…
ชีวิตของคนเรานั้นมักจะเต็มไปด้วยความท้าทาย หากเราเผชิญปัญหาด้วยความเข้มแข็งและตั้งมั่นในบุญที่เราได้ทำ บุญจะช่วยพลิกสถานการณ์ให้ดีขึ้น เมื่อมีความทุกข์ ให้กลับมาหยุดนิ่งที่ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 จะพบทาง
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
20
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 20 คัดค้านด้วยบทว่า มีการรู้อารมณ์เป็นลักษณะนั้น ๆ อนึ่ง ธรรมชาติที่ ชื่อว่าจิต เพราะอรรถว่าเป็นเหตุให้สัมปยุตธรรมรู้อารมณ์ ฯ อีกนัยหนึ่ง เพียงแต่ความคิด ชื…
เนื้อหาเกี่ยวข้องกับความเข้าใจในอภิธรรมว่าด้วยจิตและอารมณ์ พระอาจารย์ได้อธิบายว่าจิตเป็นธรรมชาติที่ทำให้การรู้อารมณ์เกิดขึ้น และมีการสืบค้นสิ่งที่เป็นผลมาจากกรรมและกิเลสที่สั่งสมไว้ การแสดงธรรมนี้มีแง
จิตและการจำแนกอกุศลในอภิธรรม
34
จิตและการจำแนกอกุศลในอภิธรรม
…น้าที่ 34 จิตที่เป็นปฏิปักษ์ต่อกุศลจิต ชื่อว่าอกุศล ดุจชนผู้เป็นปฏิปักษ์ต่อ มิตร ชื่ออบัตร ฉะนั้น ๆ อนึ่ง พึงทราบความเป็นคู่ปรับกันโดยความ ที่กุศลเป็นผู้ละ อกุศลเป็นสิ่งมีควรละตามลำดับ ฯ คำว่า อฏฺฐธา เป็นต…
…น้นความแตกต่างของมูลและอาการของจิต รวมถึงการวิเคราะห์อเหตุกจิตและการจัดหมวดหมู่ตามธรรมที่ประกอบด้วย อนึ่ง กล่าวถึงโลภมูล โทสมูล และโมหมูล ซึ่งทำให้เข้าใจถึงลักษณะและคุณสมบัติของจิตได้อย่างละเอียด โดยทางอภิ…
ความงามของศาสนธรรมหรือสุวากขาตะ
291
ความงามของศาสนธรรมหรือสุวากขาตะ
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 289 บรรลุได้ อนึ่ง ศาสนธรรมนั้น ( เมื่อ ) บุคคลฟังอยู่ ก็นำความงามมา ให้ได้โดยแท้ แม้ด้วยการฟัง โดยข่มนิวรณ์ได้ ในขณะฟ…
ในบทนี้กล่าวถึงความงามที่เกิดจากการฟังและปฏิบัติศาสนธรรมซึ่งนำมาซึ่งความสุขและความเป็นตา ที่มีความงามในเบื้องต้น ท่ามกลาง และเบื้องปลาย ผ่านการประกาศพรหมจรรย์และแสดงศาสนธรรมต่างๆ โดยใช้หลักการของพยัญช
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
74
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ิ และอัปปมัญญามีกรุณา เป็นต้น ในบางคราวเกิดมีต่างกัน (เกิดต่าง คราวกัน) และมานะก็เกิดในกาลบางคราว ฯ อนึ่ง ถีนมิทธะก็เกิดร่วมกันในบางคราว ฯ เจตสิกธรรมที่เหลือ มีการประกอบแน่นอนโดย ทำนองตามที่กล่าวแล้ว ก็บัด…
เนื้อหาเกี่ยวกับการเจาะลึกเจตสิกธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา ชี้ให้เห็นถึงการเกิดของธรรมในจิตต่างๆ รวมถึงการแบ่งประเภทของจิตตามลักษณะและวิเคราะห์อย่างละเอียดเกี่ยวกับเจตสิกธรรมที
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - หน้าที่ 75
75
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - หน้าที่ 75
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 75 อนึ่ง (ธรรมเหล่านั้น) เว้นวิตก ถึงการสงเคราะห์เข้าในจิต ประกอบ ด้วยทุติยฌาน ฯ (ธรรมเหล่านั้น) เว้นวิตกและ…
บทนี้กล่าวถึงการสงเคราะห์เข้าในจิตที่ประกอบด้วยฌานต่างๆ และธรรมที่เกี่ยวข้อง โดยอธิบายถึงการที่จิตสามารถเข้าสู่ฌานและความแตกต่างกันของธรรมในแต่ละระดับของจิต ได้แก่ ปฐมฌานถึงปัญจมฌาน รวมถึงอาการที่ปราก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
102
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
… ส่วนมานะเกิดขึ้น ในบางเวลา คือในเวลาที่เป็นไปด้วยอำนาจความถือตัวว่า เราเป็นผู้ ประเสริฐกว่าเป็นต้น อนึ่ง ถีนมิทธะเกิดขึ้นด้วยกัน คือด้วยอำนาจ ไม่พรากจากกันและกันในกาลบางครั้ง คือในเวลาที่เป็นไปด้วยอำนาจ ไ…
เนื้อหาส่วนนี้ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี เดินหน้าด้วยการอธิบายถึงความแตกต่างในเวทนาของจิตต่าง ๆ ที่ปรากฏและเกิดจากอำนาจของจิตที่แยกออกและเข้ากัน โดยชี้ให้เห็นถึงธรรม ๓ ประการที่มีสัมมาวาจาเป็นองค์ประกอบที
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 170
170
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 170
…ีพระพุทธเจ้าเป็นต้น ก็มีชวนะประกอบด้วยอุเบกขาฯ แต่ สำหรับพวกเดียรถีย์เป็นต้นมีชวนะประกอบด้วยโทมนัสฯ อนึ่ง สำหรับ พวกคนผู้มีความลึกซึ้งเป็นปกติเป็นต้น มีชวนะประกอบด้วยอุเบกขา ในอารมณ์ปฏิกูล (น่าเกลียด) ฯ แต…
บทที่ 170 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา นำเสนอการวิเคราะห์อารมณ์อย่างละเอียด โดยเน้นการกำหนดอารมณ์ของจิตในบริบทของกุศลและอกุศล สิ่งนี้สะท้อนให้เห็นว่าจิตมีความหลากหลายในการรับสัมผัส