อรรถก : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 34 / 47

ประโยค ๕๔ - มั่งคลัตถิอันเป็นแปล เล่ม ๓ - หน้าที่ 181 นั่นแห่ ชื่อว่าน้ำเมา เพราะอรรถกถาเป็นที่ตั้งแห่งความเมา, กิ่รอปะอะไร ๆ แม้อย่างอื่น อันเป็นที่ตั้งแห่งความเมา มีอยู่ ปนะนั้น ก็ชื่อ…

เนื้อหาพูดถึงนิยามของน้ำเมาและมัชชะตามที่กล่าวในอรรถกถา โดยอธิบายถึงการที่สุราและเมรัยเป็นที่ตั้งแห่งความเมา และการสำรวมจากการดื่มน้ำเมาเป็นหลักการสำคัญใ…

…ดงไว้ในนานเลย ดังนี้เถือ. [๑๒๙] ก็กรมกิเลส ๔ ประการตามที่กล่าวแล้ว เป็นเจตนา โดยธรรมเทียว เหตุนี้ ในอรรถกถาสมมุติฐสุตรเป็นต้น พระ อรรถกถาจึงทั้งหลายจึงกล่าวไว้ ในอรรถกถาแห่งอุตสาหกรรมกว่า "กรมบด ๓ ข้อโดยลำ…

…าในเสกฎีษฎีปานิสิกขาเสนอถึงความสำคัญของกรรมและอารมณ์ที่เป็นพื้นฐานของการกระทำในชีวิต พบการอ้างอิงถึงอรรถกถาที่เกี่ยวข้องกับกรรมทั้ง ๓ และการดำเนินการที่ไม่ควรถูกมองข้าม อธิบายถึงกรณีต่างๆของกรรมและความสัมพ…

…รรยา เหล่านี้เหมือนกัน เพราะว่าการเว้น จากวัตถุที่จะ พิงก้าวล่วงนั้นแหละ เป็นกิริยา ชื่อว่ามรรยดี." อรรถกถาวุฒุนสูตร ว่า "บรรดาวีรติ ๓ อย่างนั้น วิรติ ๒ อย่างข้างต้น ทำวัดภูมิชีวิตมุมรัยเป็นต้น ที่ตนจะพิงก…

…นชีวิตให้เป็นไปตามอารมณ์ที่ถูกต้อง และเน้นถึงการสมาทานวิรติในสิกาขาบทต่างๆ ที่สำคัญในชีวิต. ข้อมูลในอรรถกถาวุฒุนสูตรและคำแนะนำจากอาจารย์ผู้แทกจะช่วยให้ผู้อ่านทำความเข้าใจถึงวิธีการฝึกฝนและการเข้าสู่คุณธรรม…

…มที่ ให้เป็นไปด้วยสามารถจิตอยู่ปกหัวเหล่านนั้น บัดนี้ เพื่อแสดงเนื้อความ ตามที่กล่าวไว้โดยพิสดาร พระอรรถกล่าวยังรึ่งคำว่า กฤษฎา ปน' เป็นต้น คำว่า กายเน ย พระอรรถกล่าวยังกำว่าไว้ ด้วย สามารถแห่งผูไม่อาจจะปร…

เนื้อหาพูดถึงความไม่เบียดเบียนและธรรมที่ต้องมีอยู่ในจิตใจ รวมถึงการอธิบายทางพระอรรถรสเกี่ยวกับกายกรรมและมุสาวาท โดยมุ่งเน้นถึงคุณธรรมและความสำคัญในการปฏิบัติตามหลักศีล และการศึกษาจากสเลบสูตรเพื่อความ

…อ ให้เกิด ๆ เป็นเหตุเปิดเผยอารมณ์ที่กลับ ๆ บทที่กำรบ ๖ ว่า เป็นเหตุ ทำปัญญาให้อลำลังก์๐" [๕๕] อรรถกาถศิลาคสูตรนั้นว่า "บรรดาบเหล่านั่น บทว่า อุปมุ่ง" แปลว่า เป็นปากแห่งความพิณาส. การมันต์ประกอบ คือ…

ในศิลาคสูตร พระผู้พระภาคตรัสถึงโทษของการดื่มสุราและเมร่อนซึ่งเป็นสาเหตุของความเสื่อมทรัพย์ ความทะเลาะ โรคภัย ชื่อเสียง และอาจทำให้ปัญญาด้อยลง พระองค์ได้กล่าวถึงผลที่ตามมาจากการดื่มน้ำเมาอย่างละเอียด เ

…ึสุขาและเมริย เป็นอันสวนระงับได้ ด้วยประกอบนี้ ภัยเวร อย่างล่ำนี้ ย่อมเป็นอันสงระงับ ได้แล้ว" [๕๔] อรรถกถาปฐมกุษรนูวา ว่า "ประสุมาทเหตุนัน" สองทว่า ภาวินีเวราน ได้แก่ เจตนาผู้กลัวเวร. บอกว่า ปาณาติปาตปูชว…

เนื้อหาเน้นการเตือนถึงอันตรายที่เกิดจากการประพฤติผิดและผลกระทบของกรรมในชีวิตของบุคคล เช่น การดื่มสุราและการกระทำที่ไม่เหมาะสม โดยเฉพาะว่าการกระทำที่ผิดนี้สามารถส่งผลเสียต่อความสุขของตนได้ รวมถึงผลของเ

…ให้ และพึงเป็นผู้ ยินดีด้วยภาระของตน พึงดภาระของคุณ อื่น และไม่พึงดื่มเมรัยสุราอันยังจิตให้หลง" อรรถกถาคำคัสดุว่า ว่า "ศีล ๕ พระผู้มีพระภาคเจ้าว่าสวา อริยธรรม ในคำว่า อริยสมามาย นี้ สองบงว่า เมรี วาร…

บทความนี้นำเสนอแนวทางในการหลีกเลี่ยงบาปและภัยในนรก โดยการปฏิบัติตามศีล 5 ตามคำสอนของพระผู้มีพระภาคเจ้า เน้นถึงความสำคัญของการให้และการทำบุญที่มีผลมากกว่า โดยแนะนำให้บุคคลทำตามหลักการที่ถูกต้องและหลีกเ

…สมณะแล้วจึงร่ม. ภิทกุฏฐิทนุตสูตรนั้น ว่า “บวว่า เชฎฐิ คือสูงสุด. ด้วย สองบวว่า สรณ ปฏิรูปาย นี่ พระอรรถกถาจึงกล่าวว่า ศิลนั้น อันสนฺตานฺตปุงฺงแตแล้ว. อรรถกถากถากว่า ว่า วีรอิศวาทาน เพราะอรรถว่า บันรอน

…รพสัตว์และความสุขในชีวิต โดยการวิเคราะห์คำสอนจากพระอาจารย์และพระผูมพระภาคเจ้า รวมถึงการยกตัวอย่างและอรรถกถาต่างๆ ที่ชี้ให้เห็นถึงผลของบุญศิลและสายสัมพันธ์กับสมณะ.

…ท ความประมาท เล่นเอา มั่ว ๆ เห็นปานนั้น เรากล่าวว่า ความประมาท บาปมูทกวัตถุวัจวิภาคฯ จบ. [๒๔๑] อรรถกถาวิมรรคว่า "สองเทวา จิตฺตสูส" โวสุกโฺ คือ ความไม่งาม (จิด) ด้วยสัตว์ แต่ส่งจิตไปใน ฐานะมีประมาณ…

ข้อความในหนังสือกล่าวถึงความสำคัญของความไม่ประมาทในพระพุทธศาสนา โดยระบุถึงความประมาทที่เกิดขึ้นในใจและวิธีการป้องกัน ไม่ให้จิตใจหลงไปในความประมาท นอกจากนี้ยังอธิบายถึงสาเหตุและอาการของความประมาท เช่น

…ธรรมกียริตคือไม่ใช่ความมีกาารทำไม่หยุด ได้แก่มิใช่การทำเสมอ ๆ ชื่อว่าความไม่ มีการทำไม่หยุด. [๒๔๓] อรรถกาถวังกัปด่วนว่า “ไม่ใช้การทำไม่หยุด ชื่อ ว่า ความไม่มีการทำไม่หยุด. ธรรมกีดกำา วิ่งไปหน่อยหนึ่งแล้ว …

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการทำดีโดยไม่เคารพแก่นบุคคลซึ่งเป็นหลักการที่สำคัญในพุทธศาสนา อธิบายถึงแนวทางและความหมายที่แตกต่างกันของการทำดี และการมีความคิดที่ดีในการกระทำ โดยมีการเปรียบเทียบกับการทำดีอย่างต

…ป็นศัพท์แสดงโดยสรุป. สัพพว่า มญชฺชนา เป็นศัพท์แสดงอาการ. สัพพว่า มงจิตตุตต์ เป็นศัพท์แสดงกว.] [๒๔๓] อรรถกา*วิจารณ์คุณว่า "ความเดินเล่า ชื่อว่า ประมาณ. คำว่า โย เอวรูป มมโตก นี้ ชื่อว่าเป็นคำแสดงอาการ เพราะ…

บทความนี้กล่าวถึงแนวคิดแห่งการไม่ประมาณในพุทธศาสนา โดยอธิบายถึงความเป็นผู้ใฝ่รู้ท้อถอยและความไม่มีความตั้งอยู่ในกิจกรรมต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับกุศลธรรม โดยอ้างอิงถึงศัพท์เฉพาะที่แสดงอาการของการไม่ผสมและ

…กุศลธรรมทั้งหลายอันยังไม่เกิด ย่อมเกิดขึ้น และอกุศลธรรมทั้งหลายที่เกิดขึ้นแล้วอ่อนเสื่อมไป." [๒๔๕] อรรถกาถึงสุดตรง ๒ นั้น ว่า "ความประมาณนี้วิจินฉันในคำว่า ยถูมิท ภิกขเว ปาโท นี้ ดังต่อไปนี้:- บทว่า ภิกข…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงความเกี่ยวเนื่องระหว่างการประมาณอ้อมและการเกิดขึ้นหรือเสื่อมไปของอคุลิและกุศลธรรม ในพระธรรมคำสั่งสอนของพระผู้มีพระภาค กล่าวถึงว่าการประมาณอ้อมทำให้เกิดอคุลิในขณะที่การไม่ประมาณสามา

…ม่ประมาทมีอยู่ในกุศลธรรมทั้งหลายถึงพร้อมแม้ด้วยประกายอย่างนี้, มีอุปมามาก แม้ด้วยประกายอย่างนี้" พระอรรถกถากล่าวว่าคำว่า ' ยุฏิฏิ ' เป็นต้น เพื่อแสดงว่า ' การกล่าวชักเนื้อความ อันเป็นฝึกฝ่ายธรรม อันหาโทษไม…

เนื้อหาได้กล่าวถึงความไม่ประมาทว่าเป็นยอดของกุศลธรรม มีการอธิบายผ่านพระอรรถกถา และแสดงใหเห็นว่าความไม่ประมาทเป็นเหตุให้สามารถทำกุศลธรรมได้อย่างมากมาย โดยอ้างอิงหลักธรรมและมีการ…

…นความไม่ประมาณ, ความ ไม่ประมาณ บัณฑิตยอดกว่าว่า เป็นยอดแห่งกุศลธรรมเหล่านั้น ฉันนั้นนั่นแล." [๒๔๓] อรรถกถามหาวรรศสังยุทฺโฏ และสณฑีนาต๚ อัง-

ในบทความนี้ เราได้สำรวจความหมายของความไม่ประมาณตามคำสอนในพระพุทธศาสนา ซึ่งระบุว่าเป็นคุณธรรมที่บุคคลควรให้ถึงพร้อม ความไม่ประมาณมีบทบาทสำคัญในเส้นทางการปฏิบัติธรรม ซึ่งเหตุผลที่กล่าวนี้สอดคล้องกับคำสอ

…วคลอนไคลน ไม่มีความสะดุ้ง และ ไม่คลายไปตาม แม้เพราะคำของสมณะ (ผู้วิจารณ์อย่างอื่น) เป็นเหตุ." [๒๔๕] อรรถกฐานสุด* ว่า "บรรดาทหหล่านั้น บทว่า ยติ โข คือ ในกลไลแ. บทว่า สมปริยาอสุส นั่น ส scant เรียเป็นเทคน. …

เนื้อหาพูดถึงการดูแลจิตใจ ไม่ให้หลงในธรรมและส่งเสริมความไม่ประมาท โดยการใช้สติเพื่อรักษาจิตจากความหลงมึนเมาและโทสะ การทำตามความเหมาะสมร่วมกับคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จะช่วยให้จิตสงบและไม่หวั่นไหวทั

…"ความเพียร ชื่ออาวาตาปะ เพราะอรรถว่า เป็นเครื่องเผาและเป็นเครื่องผลาญกัลลสทั้งหลาย เพราะเหตุนี้ พระ อรรถกาจารย์กล่าวว่า "วิริยตาปนา อาตาปิโน" อธิบายว่า ผู้มีความเพียร บทว่า เปลิดตุดสุด คือ ผู้มีจิตอันมุ่งไ…

…าณนำไปสู่การมีชีวิตที่มีความหมายและไม่สูญเสียโอกาสในการตื่นรู้ โดยยกคำสอนจากพระสูตรและคำอธิบายจากพระอรรถกาจารย์ในพระธรรมบทเพื่อสนับสนุนแนวคิดนี้.

…กรรม ทั้งหลายให้ร้อน แต่ในมรรคคลาอ้า ตป นี้ กุลคลิกมิการสำรวมนิทธ์เป็นต้น ชื่อว่า ตบ. ค่อยเหตุนัน ในอรรถกวา ท่านจึงกล่าวว่า "การ สำรวมนิทธ์ ชื่อว่า ตบ. เพราะเผลาผลอฏอญกุฏิธรรมมิ อิทธิผลและโทมนัสเป็นต้น. อี…

เอกสารนี้พูดถึงความสำคัญของธาตุในกลุ่มประเภทต่าง ๆ เช่น วาตะ และ ตป โดยเน้นถึงการสำรวมนิทธ์ที่ถือว่ามีความสำคัญในการช่วยรักษานิทธ์ ว่าควรเผชิญหน้ากับอิทธิผลทางจิตใจและความเครียด ในการพัฒนาจิตใจอย่างต่

…หลาย องนี้และ ภิกษุ เป็นผู้ซึ่งอาววีวร อันสำรวแล้ว ในอินทรีย์ทั้งหลาย." บลืออิประนีตสูตร ขบ. [๔๕๔] อรรถกถาติิกนบุตร อังคุตตรนิทานว่า "สองงาวว่า อินทรีย์สุข คุณฤทวโร ความว่า เป็นผู้มีวารอันคุ้มครองแล้วใน อ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิญญาและอินทรีย์ในพระธรรม โดยเน้นถึงความสำคัญของการสำรวมอินทรีย์เพื่อการเข้าถึงอภิญญาที่แท้จริง พระผู้มีพระภาคตรัสว่า บุคคลที่ไม่สำรวมอินทรีย์จะไม่สามารถบรรลุอภิญญาได้ การไม่ถือโดยนิม

…ิจัญฑลสาณะ ของผู้สมบูรณ์ด้วยนิพภาและวิริยะ ย่อมเป็นอันสมบูรณ์ด้วยอุปนิสัย." มาลีพิสุทธิ์ จบ. (๔๕๕) อรรถกถาธิริสุรันน่า "บทว่า ก็ิโรตูปปะ ความว่า เมื่อธีรด้วย โอดตปะด้วยบรรดาธิโรตปะทั้ง ๒ นั่น ก็ธงอยู่ โดย…

เนื้อหาเกี่ยวกับความสมบูรณ์ของธรรมชาติในอรรถกถาธิริสุรันน่าได้อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างธีร โอดตปะ และอุปนิสัยต่างๆ นอกจากนี้ยังมีการยกตัวอย่างจาก…

…จักไม่หยุดความเพียร." ภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายพึงศึกษาอย่างนี้แล้ว." มาลัยฎีรังควิธีสูตร จบ. [๔๔๘] อรรถกถาจตุรงค์วิริยสูตรนั้นว่า " บทว่า สุทา ในคำว่า อุปจาริณี สุทา ภิกขุว่า ปทาหมิ นี้ เป็นสัจวินัยต. ในค…

เนื้อหาเน้นถึงความสำคัญของความเพียรในชีวิตของนักบวช โดยกล่าวว่าทั้งเนื้อและเลือดในกายจะต้องละทิ้งเพื่อมุ่งสู่การบรรลุธรรมอย่างแท้จริง หากยังไม่สามารถบรรลุผลที่ควรจะเป็นได้ด้วยความบากบั่น ก็อย่าหยุดควา