อรรถกถ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 14 / 42

…่เกิดการเมื่อยล้าเพราะอยู่ในอิริยาบถใด อิริยาบถหนึ่งนานเกินไป ซึ่งจะเป็นเหตุให้เกิดการเจ็บป่วยได้ ในอรรถกถาอธิบายไว้ว่าพระผู้มี พระภาคเจ้าทรงผ่อนคลายความปวดเมื่อยจากอิริยาบถหนึ่งด้วยอิริยาบถหนึ่ง ย่อมทรงบริ…

ทำสิ่งที่เป็นสัปปายะ หมายถึง ทำในสิ่งที่ทำให้มีความสบายต่อสุขภาพ ซึ่งประกอบด้วย 7 ประการ ได้แก่ อาวาส, โคจร, การสนทนา, บุคคล, โภชนะ, ฤดู และ อิริยาบถ ใน 4 ประการที่มีผลโดยตรงต่อการดูแลสุขภาพ มีดังนี้

…ึงกับเสียชีวิต ด้วยเหตุนี้ได้ เช่น พระเจ้าปเสนทิโกศล เป็นต้น ก่อนสวรรคตพระองค์เสด็จไปเมืองราชคฤห์ * อรรถกถาโกสัมพิยสูตร, อรรถกถามัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์, มก. เล่ม 19 หน้า 418, มโนรถปูรณี อรรถกถาอังคุตตรนิกาย…

การรับประทานอาหารอย่างพอดีช่วยให้เรามีความสุข ไม่หิว และไม่อึดอัด บทความนี้พูดถึงความพอดีในการรับประทานอาหาร โดยอ้างอิงถึงคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและพระภิกษุในสมัยพุทธกาล ซึ่งแนะนำให้รับประทานเพียง

…แม้ท่านจะมีอายุมากแล้ว แต่เส้นผมยังดกดำ สุขภาพแข็งแรง พระที่มีอายุยืนกว่านี้ยังมีอยู่อีก ปปัญจสูทนี อรรถกถามัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์, มก. เล่ม 21 หน้า 209. ยาคุสูตร, อังคุตตรนิกาย ปัญจกนิบาต, มก. เล่ม 22 ข…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของสุขภาพและอายุยืนของพระภิกษุในสมัยต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการประพฤติพรหมจรรย์ซึ่งมีแนวโน้มที่จะทำให้สุขภาพแข็งแรงและมีอายุยืนกว่าคนทั่วไป นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงอันตรายจากกา

…า 192. 2 มะซาง เป็นไม้ผลชนิดหนึ่ง มีผลขนาดผลของหมาก มีสีเขียว มียางมาก และรสหวานเย็น * ปรมัตถโชติกา อรรถกถาขุททกนิกาย ขุททกปาฐะ, มก. เล่ม 39 หน้า 76. บทที่ 11 แ พ ท ย ศ า ส ต ร์ ในพระไตรปิฎก DOU 323

บทความนี้อธิบายถึงการรักษาสุขภาพในพระไตรปิฎก โดยให้ข้อมูลเกี่ยวกับสาเหตุของการอาพาธที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัส ซึ่งประกอบด้วย 8 ประการ ได้แก่ อาพาธจากดี เสมหะ ลม การรวมกันของดี เสมหะ และลม การเปลี่ย

…วาจา และใจ เมื่อเราทำกรรมแล้ว หากเป็นกรรมดีก็จะเกิดบุญขึ้นและจะถูกเก็บไว้ในใจ ปิตต์ ดี ปรมัตถโชติกา อรรถกถาขุททกนิกาย ขุททกปาฐะ, มก. เล่ม 39 หน้า 77. * สารัตถปกาสินี อรรถกถาสังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค, มก. เล่…

บทความนี้สัมผัสถึงความสำคัญของเสมหะซึ่งช่วยดับกลิ่นไม่พึงประสงค์ในท้อง และบทบาทของลมในร่างกายที่เกี่ยวข้องกับอาการเจ็บป่วย รายละเอียดต่างๆ ของอาพาธที่เกิดจากการรวมกันของดี เสมหะ และลม รวมถึงอาการเจ็บป

…สามารถพิสูจน์ได้ตามหลักการที่มีอยู่ ในพระพุทธศาสนา 11.3.2 โรคชนิดต่าง ๆ ในพระไตรปิฎก คำว่า “โรค” พระอรรถกถาจารย์ให้ความหมายไว้ว่า เสียดแทง หรือ เบียดเบียน กล่าว คือ เสียดแทงเบียดเบียนร่างกายและจิตใจให้ลำบาก…

เนื้อหานี้พูดถึงกรรมชั่วที่ส่งผลให้เกิดความเจ็บป่วย โดยแบ่งสาเหตุแห่งการอาพาธออกเป็น 2 ประการ คือ สาเหตุทางกายและสาเหตุทางใจ สาเหตุทางใจเกิดจากบาปที่เก็บไว้ในใจ ซึ่งก่อให้เกิดการอาพาธอันเป็นผลของวิบาก

…ง จะกล่าวได้ว่า “สรรพสิ่งในธรรมชาติสามารถนำมาทำยาได้หมด” สำหรับยาต่าง ๆ ที่ปรากฏอยู่ ในพระไตรปิฎกและอรรถกถานั้น สามารถแบ่งออกเป็น 6 กลุ่ม ดังนี้ คือ น้ำมูตรเน่า, เภสัช 5, สมุนไพร, เกลือ, ยามหาวิกฏ และ กลุ่ม…

บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับโรคต่าง ๆ ที่ระบุในพระไตรปิฎก เช่น โรคมองคร่อและโรคเบ็ดเตล็ด รวมถึงอาการและผลกระทบที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งโรคไข้พิษและโรคเบาหวาน เน้นการใช้ยาจากธรรมชาติเพื่อการรักษา โดย

… จนถึง กายธรรมโคตรภู กายธรรมพระโสดาบัน กายธรรมพระสกิทาคามี กายธรรมพระอนาคามี และ กายธรรมอรหันต์ 1 3 อรรถกถาโลกสูตร, ขุททกนิกาย อิติวุตตกะ, มก. เล่ม 45 หน้า 515. ราชบัณฑิตยสถาน, พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน …

การศึกษาจักรวาลมีวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกันระหว่างวิทยาศาสตร์และพุทธศาสตร์ โดยในวิทยาศาสตร์มุ่งแสวงหาความรู้ด้วยเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์ ในขณะที่การศึกษาจักรวาลวิทยาเชิงพุทธะเน้นที่สภาพความเป็นจริงของจ

…ิยาม ดังที่กล่าวมาแล้ว เรื่องธรรมนิยามนี้พระองค์ตรัสไว้เพียงบางส่วนไม่ได้ลงรายละเอียด ซึ่งภายหลังพระอรรถกถาจารย์ ผู้มีความรู้แตกฉานในธรรมะได้ขยายความเพิ่มเติม ให้ละเอียดยิ่งขึ้น ในอรรถกถาแห่งทีฆนิกาย อรรถกถ…

บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับจักรวาลวิทยาที่พระพุทธเจ้าทรงค้นพบ ซึ่งรวมถึงการเข้าใจธรรมชาติและกฎธรรมชาติที่อยู่นอกเหนือจากการสอนของพระองค์ มีกฎธรรมชาติแบ่งเป็น 5 ประการ คือ อุตุนิยาม พีชนิยาม จิตนิยาม

…งสังขารทั้งปวง เป็นที่สลัดอุปธิทั้งปวง เป็นที่สิ้นไปแห่งตัณหา คลายความกำหนัด ดับทุกข์ ข. ความหมายตามอรรถกถา ความหมายที่ 1 พระนิพพาน ท่านเรียกว่า โพธิ ความหมายที่ 2 นิพพาน ชื่อว่า วิมุตติ เพราะพ้นแล้วจากสังข…

บทความนี้อธิบายความหมายของนิพพานตามพระบาลีในพระไตรปิฎกและอรรถกถา โดยแบ่งความหมายออกเป็นหลายข้อ เช่น การกำจัดราคะ โทสะ และโมหะ เป็นการบ่งบอกถึงการหลุดพ้นจากทุกข์ แล…

…็มที่อีกด้วย อัตตทัณฑสุตตนิทเทส, ขุททกนิกาย มหานิทเทส, มก. เล่ม 66 ข้อ 826 หน้า 474. ธรรมทายาทสูตร, อรรถกถามัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์, มก. เล่ม 17 หน้า 214. * นิพพานปัญหาสูตร, สังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค, มก. เล่ม…

บทความนี้กล่าวถึงข้อปฏิบัติที่สำคัญสำหรับผู้ที่ต้องการไปถึงพระนิพพานในพระพุทธศาสนา โดยเน้นการทำบุญ เช่น การให้ทาน การรักษาศีล และการเจริญภาวนา โดยมุ่งหวังเข้าสู่นิพพานผ่านเส้นทางอริยมรรคมีองค์ 8 รวมถึ

บรรณานุกรม พระสูตรและอรรถกถาแปล อังคุตรนิกาย จตุกนิบาต เล่มที่ ๓๕. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย, ๒๕๒๕ คณาจารย์แห่งโรงพิ…

บรรณานุกรมนี้รวบรวมพระสูตร อรรถกถา และหนังสือต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาชีวิตและการสอนธรรมะ ภายในเล่มมีข้อมูลมากมายเกี่ยวกับต่อมูล…

…ิเลสก็จะนอนนิ่งเฉยอยู่ในใจ โดยไม่แสดง ฤทธิ์เดชใดๆ ให้ปรากฏ ใจคนเราก็จะใสสว่างเป็นปกติธรรมดาตลอดไป ๓ อรรถกถาสูตรที่ ๗ ปณิหิตอัจฉวรรค อัง.เอก.มก. ๓๒/หน้า๑๐๔ ๔. ปรากฏการณ์อันเป็นธรรมดาธรรมชาติของจพิตนี้ สามารถ…

บทนี้กล่าวถึงธรรมชาติของใจคนตั้งแต่เกิดว่ามีความใสสว่างและประภัสสร แต่กิเลสที่เกิดขึ้นตั้งแต่เกิดจะทำให้ใจมืดหมอง เมื่อเข้าใจธรรมชาติแล้ว การแก้ปัญหาจะต้องเริ่มที่สาเหตุจริง โดยใช้กระบวนการปฏิรูปอย่าง

…ฐิอย่างหนึ่งในใจของผู้คนเหล่านี้ก็คือ ขาดความเคารพ ในธรรม ๗ ประการ ดังกล่าวแล้ว เป็นต้นว่า ๒ ข. ขุ, อรรถกถามงคลสูตร ขุ. ขุ. มก. เล่ม ๓๙ หน้า ๔๘

คัมภีร์ปฏิรูปมนุษย์ได้เน้นการเคารพในคุณความดีของบุคคลและสิ่งต่างๆ ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญการดำเนินชีวิตและการเข้าถึงสุคติ โดยพระพุทธเจ้าได้สอนไว้ว่า ผู้ที่มีความเคารพในสิ่งที่ควรเคารพย่อมจะประสบผลดีในชีว

…ต่จะมีประโยชน์แก่ผู้อื่นก็นำไปมอบให้แก่เขา เป็นต้น สันโดษ ๓ นี้เป็นไปในปัจจัย ๔ แต่ละอย่าง ๆ จึงรวม อรรถกถาสามัญญผลสูตร ที. อ. ๔/๒๑๕/๑๔๔ ๑๙๓

สันโดษในแง่ที่เป็นธรรมปฏิบัติของภิกษุนั้นแบ่งออกเป็นสามประเภท ได้แก่ 1) ยถาลาภสันโดษ คือการยินดีตามสิ่งที่ได้มาโดยความเพียรของตน 2) ยถาพลสันโดษ คือการพอใจตามกำลังและขอบเขตการใช้สอยของตน และ 3) ยถาสารุ

…. อ. ทีฆนิกาย อฏฺฐกถา (สุมงฺคลวิลาสินี) อ้างอิง พระไตรปิฎกบาลีฉบับสยามรัฐ พ.ศ. ๒๕๒๕ (เล่ม/ข้อ/หน้า) อรรถกถาบาลีฉบับมหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย พ.ศ.๒๕๓๒ (เล่ม/หน้า) ผู้ใช้พระไตรปิฎกแปลภาษาไทย ฉบับหลวง จึงถือเอา…

ภาคผนวกนี้เสนออักษรย่อของคัมภีร์ในพระไตรปิฎกบาลี โดยจัดเรียงตามลำดับต่างๆ เช่น ที. สี., ม. อุ., สํ. ส., และอื่นๆ รวมถึงข้อมูลอ้างอิงจากพระไตรปิฎกบาลีฉบับต่างๆ เช่น ฉบับสยามรัฐ ปี พ.ศ. ๒๕๒๕ และมหาจุฬาล

…ท่าน ได้แก่ พระสารีบุตร พระจุนทะ พระอุปเสนะ พระเรวตะ และเป็นหญิง ๓ ทาน คือ จาลา อุปจาลา สีสุปจาลา • อรรถกถาสูตร เอตทัคควรรค อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต ส.๓๒ น.๒๕๔

พระสารีบุตร หรือ อุปติสสะ เป็นบุตรของพราหมณ์วังคันตะและมีมารดาชื่อ นางสารี โดยท่านมีพี่น้องจำนวน 7 ท่าน การศึกษาถึงชีวิตและปัญญาของท่านนั้นมีความสำคัญในการศึกษาพระพุทธศาสนา ซึ่งการที่ท่านเลิศด้วยปัญญา

…ิทานวรรค มก. เล่ม 26 ข้อ 356 หน้า 430 ปฐมชนสูตร, สังยุตตนิกาย สคาถวรรค มก. เล่ม 24 ข้อ 167 หน้า 277 อรรถกถาบุพเพนิวาสานุสติญาณนิทเทส, ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค, มก. เล่ม 68 หน้า 993 บ ท ที่ 1 ความรู้เบื้อ อ…

วงจรของกิเลสที่ทำให้มนุษย์มีความยึดติดในสิ่งต่าง ๆ นำมาสู่กรรมที่ต้องเผชิญตั้งแต่อดีต โดยมีผลตามจำนวนนับภพชาติที่เวียนเกิดเวียนตายไม่สิ้นสุด การปฏิบัติตามคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าเป็นหนทางเดียวในการหลุด

…บีบคั้น 12) อุปฆาตกกรรม คือ กรรมตัดรอน กล่าวคือ กรรมดีหรือกรรมชั่วตัดรอน ต่อมาในราวพุทธศตวรรษที่ 10 อรรถกถาจารย์คนสำคัญของยุค คือ พระพุทธโฆษาจารย์ ภิกษุ ชาวแคว้นมคธ ประเทศอินเดีย ด้วยความที่ท่านเป็นบัณฑิตนั…

บทความนี้กล่าวถึงการเกิดใหม่ของมนุษย์จากการเป็นเทวดา รวมถึงการส่งต่อคำสอนเกี่ยวกับกรรมจากพระพุทธองค์จนถึงปัจจุบัน โดยการจำแนกกรรมออกเป็น 12 ประเภท ได้แก่ ทิฏฐธรรมเวทนียกรรม, อุปปัชชเวทนียกรรม และอื่นๆ

…าที่นำให้สัตว์ไปเกิดนั้น ย่อมผลักดันให้ไปเกิดในสุคติภูมิ ดังเช่นกรณีศึกษาในเรื่องต่อไปนี้ ยัญญสูตร, อรรถกถาสังยุตตนิกาย สคาถวรรค, มก. เล่มที่ 24 หน้า 438 56 DOU ก ก แ ห่ ง ก ร ร ม

ในยุคสมัยของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระกัสสป พระบุตรเศรษฐี 4 คน แม้มีความร่ำรวย แต่กลับทำบาปตลอดชีวิต ไม่ทำทานและถูกนำไปเกิดเป็นสัตว์นรก 60,000 ปี ทุกคนล้วนต้องเผชิญทุกข์ทรมานในไฟนรกเนื่องจากอกุศลกรรมที่ตน