อรรถกถ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 36 / 42

…มีหมู่พล เพราะความเป็นผู้ประกอบด้วยกองพลอันนี้เป็นกองทัพ โดยแท้ เพราะเกิดขึ้นบ่อย ๆ ว่า เป็นพราหมณ์ อรรถกถาว่าอุดมสูตร ในมัชฌิมปัญจาสิกว่าบทว่า ติติอุตติฏิ คือ ย่อมอดทน บาทว่า ขนฺตวิวรฺร คำว่า กนฺตวิฬ คือวิ…

บทความนี้กล่าวถึงความหมายของมังคลิดถิฏฐิ ซึ่งเป็นคำสอนสำคัญในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะเรื่องของขันติหรือความอดทนที่ส่งผลต่อการเป็นผู้นำในการปฏิบัติธรรม นอกจากนี้ยังอธิบายถึงความสำคัญของหมู่พลในจิตที่ถูกสร

…รมอันกระทำความเป็นผู้่า ง่าย อดทน รับ อนุสาสนีโดยเบ็งขาว ธรรมแม้นึ กเป็นธรรมกระทำที่พึง" [๔๗๘] อรรถกถาสัตตสูตรนัน และอรรถกถาฝาละ ใน สังกิจสูตรว่า " บรรดาหลั่นนั้น บทว่า สุโมจิ ความว่า เป็นผู้น เขาพ…

…กรธและสามารถรับฟังการสอน แบบการตั้งใจรับฟังอย่างรอบคอบและไม่เถียงตอบโต้. นอกจากนี้ยังมีการอ้างอิงถึงอรรถกถาต่างๆ ที่สนับสนุนการสอนในเรื่องนี้ เพื่อเข้าใจการกระทำที่พึงทำในชีวิตประจำวัน. สำหรับผู้ที่สนใจศึกษ…

…มธรรม จักเป็น ผู้ว่างง่าย จักถึงความเป็นผู้ว่างง่าย' ภูมิทั้งหลาย พวกเธอพึงศึกษา อย่างนี้แล." [๔๔๗] อรรถกถากลกูปสูตรนั้นว่า บรรดาบทเหล่านี้ ลองดูว่า โย จิวะ ฯ ปะ ปริญญาเหตุ ความว่า ภิกขุใด เมื่อ ได้วัตถุประ…

การเรียนรู้เกี่ยวกับภูมิรู้และความเป็นผู้ว่างง่ายมีความสำคัญ เนื้อหาพูดถึงการศึกษาในธรรมวินัย และการทำความเคารพต่อธรรมเพื่อบรรลุความเป็นผู้ว่างง่าย โดยผู้ศึกษาควรมีความนอบน้อมต่อธรรมและประพฤติอย่างอ่อ

…หลายแล้ว เข้าไปหาท่าน นิยมแล้วถวายทาน แล้วถามปัญหาโดยยืนเป็นต้นว่า 'ท่านตอบร อย่างไรอทุคุต ?' [๔๕๗] อรรถกถาติ๊ดตะว่า การทำกิจมักรับใช้เป็นดัง ก็ชื่อว่า การเข้าไปนั่งใกล้เหมือนกัน. บทว่า อนุสรณ์ ได้แก่ ก…

เนื้อหานี้บรรยายถึงความสำคัญของการเข้าใกล้พระอธิษฐาน การฟังธรรม และการทำทาน การตั้งใจไปหาพระอธิษฐานเพื่อขอคำตอบและทำกิจกรรมต่างๆ ที่เน้นการนอบน้อมและการดึงดูดใจในความรู้และการปฏิบัติธรรม เช่น การระลึก

…าการบวชตาม. การบวชมั่งของบุคคลผู้นี้ในสำนักของบรรพชิตเหล่านั้นเทียบไปอยู่ก็ชื่อว่าการบวชตาม." [๔๔๕] อรรถกถามิโภชงคลัสย้อนว่า " ก็ธรรกาลบุรุษทั้งหลายผู้อวบน้อยลงนี้ กุลบุรุษผู้อวบน้อยตามพระมหาสัปคะ ได้ ๑. ป.…

ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงความสำคัญของการระลึกถึงพระอริยะเจ้าทั้งหลาย และการถือจิตให้เลื่อนสไลของผู้ที่เข้าบวชในสำนัก พระอริยะเจ้าชนิดต่างๆ ผ่านทางการน้อมนำโอวาทจากท่านเพื่อสร้างความมั่นคงในใจ การบวชมั่ง

…ลกแล้วอันคุณล- มาคติเตือนแล้ว จักเป็นพระปัจเจกพุทธะผู มิอุณหาที่สุดสุดได้ ปราชญ (ชื่อ) ว่าโสมมัส." อรรถกถา จบ. ภูฏาจูสีหนานาทุสูตรนั้นว่า "นาถูกได้บ่มมัสการอยู่ เพราะ นำพืบมารมีแห่งปิ่นจาโพธิครอด ๆ สงไขยาม…

บทความนี้เน้นถึงความสำคัญของการเคารพพระพุทธศาสนาและความเข้าใจเกี่ยวกับพระพุทธเจ้า โดยกล่าวถึงการทำความเข้าใจในคำสอนและแนวทางเพื่อให้มีการฝึกปฏิบัติตนให้ถูกต้อง รวมถึงความสำคัญของการเดินทางสู่ที่สุดแห่

…ตฺถาบิ เอวํ อติติ อาหาริตตา ภิกฺขุ โอวฑฺฒ นาม ภิกฺขเว ติรฉนาคตา อนุมฺนบญฺ สคารา สปฺปลิสสา วิธริส ฯ (อรรถกถาชาดก เอกินฺบาต ฯ มงคล ๒/๒๕๔/๒๕) เพราะฉะนั้น ขอให้นักศึกษาผู้แต่งไทยเป็นภาษามคธ โดยใช้ประโยค หิ นาม …

บทความนี้นำเสนอหลักการและแนวทางในการแต่งภาษาไทยโดยอิงตามความนิยมและหลักภาษามคธ โดยเฉพาะการใช้ประโยคหิ นาม ซึ่งถือเป็นการแสดงถึงภูมิปัญญาของผู้แต่งและความเข้าใจในหลักภาษาที่ถูกต้องและมีเสน่ห์ ควรให้ควา

…รงธรรม มีปัญญา เป็นพุทธสาวก ผู้นิพนธ์แห่งทางชมพูพรนั้นได้ แ๙้แก่ เทพเจ้าก่อนชม ถึงพรหมก็สรสรเฉียว" อรรถกถาแห่งอปปลาสูตรนั้นว่า "บรรดาเทพเหล่านั้น บาทว่า อนุษญโน แ๙วว่า ไม่เข้าถึง.." ภูมิแห่งอปปลาสูตรนั้นว…

เนื้อหานี้กล่าวถึงแนวคิดในอรรถกถาของมังกรัตถึ๙เท็๙ เล่ม ๒ ซึ่งเน้นถึงความสำคัญของสีลและสุขในชีวิตของบัณฑิต สามารถมีสุขได้ทั้งที่มีสี…

…) เป็นผู้สู้ศาสนา, จำพวกที่ ๓ มีสุตมาก (แต่) เป็นผู้ศีล, จำพวกที่ ๔ มีสุตมาก และเป็นผู้สู้ อาสวะ." อรรถกถาแห่งสูตรนั้น ว่า " ทวามา อสมาทิโต คือไม่ทำให้ บริบูรณ์. บาปากว่า สีล๙ อุตตะ คำว่า ทั้งโดยส่วนสีลด์ …

…ความสำคัญกับการปฏิบัติตามศีลและสุตะในการเป็นบุคคลที่มีศีลธรรมอย่างแท้จริง. ผู้เขียนอ้างถึงความคิดของอรรถกถาและความเมตตาของพระอานนท์ที่ยกย่องคุณธรรมว่าสำคัญและมีค่า.

…ออากุสเสียได้ ทำอุส ให้เจริญ ย่อมละกรรมอันมีโทษเสีย ทำกรรมไม่มีโทษให้เจริญ บริหารให้หมดคงจด." [๓๒๙] อรรถกถาแห่งสูตรต้นของสูตรทั้งหมด ในทุกนิบาด อังคุตตรนิกาย ว่า "บรรดาคำเหล่านี้ ในคำว่า สุทธมุตตาน ปรมิตนี้…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงคำสอนเกี่ยวกับการบริหารให้หมดจดในอรรถกถาแห่งสูตรต้นของสูตรทั้งหมด โดยแบ่งความหมดจดออกเป็น ๒ อย่าง และยังได้กล่าวถึงการปฏิบัติตนโดยพระอรหิสส…

ประโยค ๑ มังกิลติที่มีนเปล เล่ม ๙ หน้า ที่ ๑๑ (ด้วยอาริหัตตมรรธร) อรรถกถาแห่งอธิบายสูตร จุดดวรรณครปัญฉาสก์ ในดิถนินาว อังฤทธนิกา ว่า "อธิบายว่า ภิกษุอยู่มริหาร คือปฏิบัติ ค…

…่สำคัญในพระพุทธศาสนา รวมถึงการคุมครองตนและการสังเกตความมลทินที่เกิดจากอารมณ์อันไม่บริสุทธิ์ การศึกษาอรรถกถาและฎีกาในมุมมองของพระพุทธศาสนาเสริมให้เห็นถึงการทำให้แจ้งซึ่งปรมคัจฉลอย่างเป็นลำดับ.

…วยปัญญา และยอมเห็น (แจ้ง) แท้งลอด ปรมิตสัปป์ด้วยปัญญา." บาสิณจึงกูสุฎฯ ปัญญมวร มัชฌิมปณาณสก์. [๒๔๔] อรรถกถาแห่งจึงกูสุฎนั้นว่า "บาว่า ปฏิรูปสต คือบึ่งในสำนัก. บาว่า โสด ได้แก้โสดประสาท. บาว่า ธมมั หมายเอาท…

เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาธรรมในอุดมคติ โดยเฉพาะการใช้ความเพียรพินิจในกระบวนการที่ช่วยให้เกิดความพอใจและการทำปฏิคาสาให้แจ้งด้วยปัญญา เพื่อนำไปสู่การเข้าถึงพระนิพพานและการเห็นแจ้งในสัจธรรม เช่น สมาธิแล

…ญ์เป็นผู้ขยัน ฯ ฯ อาจจัดได้ แม้ใด ธรรมแม้นี้ ชื่อว่ากรรมธรรม " ดังนี้ ชื่อว่า ศิลปะของบรรพชิต [๒๒๙] อรรถกถาสัตตุมสูตรนั้นว่า "บรรดาทรงหล้านั้น บทว่า อูฏจวนานี แปลว่า สูงและต่ำ การงานที่จะพึงออกปาก อย่างนี้ว…

เนื้อหานี้กล่าวถึงศิลปะซึ่งเป็นส่วนสำคัญในกิจกรรมเหล่าบรรพชิต ทางพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการทำงานที่เกี่ยวข้องกับการตกแต่งและดำเนินงานในวัดและสถานที่สำคัญต่างๆ เช่น โรงอุโบสถ และพระเจดีย์ การร่วมมือกันทำ

…นคำคามเป็นที่พึ่งของภิกขุนั้น เรียกว่า นากรณธรรม. ก็ความนี้ บัณฑิตผิงตรวจ เมั่นใจส่งิติสุต ร่วมทั้ง อรรถกถาและอภิญ. [๑๒๔] ศิลปะของบรรพชีพนั้น พระผู้มีพระภาคตรัสดว่าเป็น มงคล เพราะนำมาซึ่งประโยชน์สุขในโลกทั้…

ข้อความนี้รวมถึงแนวคิดเกี่ยวกับการงานที่พึงทำตามคำสอนของพระพุทธเจ้าซึ่งเน้นความสำคัญของการทำงานในระดับสูงและต่ำ รวมถึงการล้างและทาฟุต ที่เป็นการปฏิบัติที่ชัดเจนในทางธรรมและการดำเนินชีวิตของผู้ปฏิบัติธ

…ดินทาง วาดพิกลและยกก ตรงผนวในสำนักพระผู้มาคะพระนามว่าเมดไตรยแล้ว บรรลุพระอรหัตแล เรื่องช่างสนา มาในอรรถกถาสูจิชาดก ปกิณณกนิบาต ใน อรรถกถามหาปะฏากฎ และในอรรถกถาจักวัตถีสติวเส [๑๔๕] ส่วนสีละ็คิดแสดงกว่าที่ปร…

พระราชาได้ทรงประกาศความต้องการให้ผู้คนร่วมกันสร้างสรรค์สิ่งที่ดีในสังคม โดยการกระจายทรัพย์สินให้แก่คนที่ต้องการ และมีกล่าวถึงความสำคัญของการประพฤติในทางมงคล ร่วมถึงการเล่าเรื่องบูมเปลี่ยนซึ่งแสดงถึงศิ

…ากฎธรรมบ ๑๐ ประการ ใน อาคิริวินันนั้น. ในอุกฤษฎรรมบุต ๑๐ ประการนี้ ปาฏติบาต ท่านพรรณนาไว้โดยวิเศษ ในอรรถกถาติดีปาฏิหาริยะ. อภิณาณาทาน ท่านพรรณนาไว้ในอรรถกถาสัญจรติศิฏฐิภาค และในอรรถกถวาสดิสุดตร์ ในปฏิภารวรร…

เนื้อหาเกี่ยวกับอุกฤษฎรรมบุต ๑๐ ประการและการอธิบายในอรรถกถาต่างๆ ซึ่งเน้นถึงความสำคัญในการปฏิบัติตน โดยมีการยกตัวอย่างจากอรรถกถาที่หลากหลาย เช่น อรรถกถาสัญจรต…

…ตนเององค์ ๓ ที่ให้เป็นไป โดยผลการมึงคง ๓ เหตุนี้ พึงเห็นว่ามีองค์ ๔ เพราะถือเอา โดยไม่มีส่วนเหลือ.” อรรถกถาอิติวุตตะว่า “ในมิจฉาจารเหล่านั้น มิจฉาจาร ที่ให้เป็นไปตามใจชอบของตน เวงค์ ๓ ที่ให้เป็นไปโดยผลการ ก…

บทความพูดถึงการวิเคราะห์ในเรื่องมิจฉาจารและความพยายามในการเสพ โดยยกตัวอย่างความเห็นของอาจารย์บางกลุ่มเกี่ยวกับสมบัติของจิตที่ทำให้เกิดมิจฉาจารและความพยายามในการเสพ ซึ่งมีข้อคิดเห็นที่หลากหลาย นอกจากนี

…ุด ท่านกล่าวว่า "กัลสัมผัปปลาทุกอย่างย่อมสำเร็จด้วยองคํ ๒." [วิธีการเป็นไปทางวาร ๒] [๒๕] นอกจากนี้อรรถกถาภูมิสํอิว่า "อิทธิฤๅตตามที่กล่าวมานั้น เป็นวิธีกรรม ๔ อย่าง เป็นไปทางวาร ๒. จิอยู่ เมื่อบุคคลกล่าวจ…

…รมยังไม่จบเมื่อผู้อื่นไม่ถือเอาเรื่องดังกล่าว ทั้งยังกล่าวถึงวิธีกรรมและวิธีวารที่เป็นไปตามเนื้อหา. อรรถกถาภูมิสํอิยังชี้ให้เห็นว่าการพูดเกี่ยวกับกรรมที่เป็น อิทธิฤๅต มีความสำคัญต่อความสำเร็จ และกรรมกับเจตน…

…รอันวิปริตจากอากาศที่จงจิตอีอา แล้วนั่นเทียวแถ ว่า “ข้อนี้เป็นอย่างนี้ ไม่เป็นโดยประกิฉัน จากนี้.” อรรถกถาอัฏฐาสาลีนิว่า “ในมิจฉาทิฏฐิ่น กรรมบ่อยอ มาขด้วยนิภกิติกิฏฐิอุปถุมและอธิฏฐิกิฏฐิ่นนั้น หามาด้วย ทิฏ…

มิจฉาทิฏฐิคือทัศนคติต่อความไม่ถูกต้อง มีหลายระดับของโทษในการเข้าใจผิด ศึกษาจากบทที่เกี่ยวข้อง แสดงถึงการเห็นวัตถุต่าง ๆ ว่าไม่เป็นตามที่มันเป็นจริง สภาพตามจริงของวัตถุมีการปรากฏขึ้นจากอากาศที่จงจิต แล

…ถ จริงอยู่ เจ้าลักษณ์ใดห้ามกรรม, โดยความ เจ้าลักษณ์นั้น ก็ชื่อว่า ห้ามวิบากด้วยแท้.จริงอย่างนั้น พระอรรถกถาจารย์ จัก กล่าวว่า แม้ผู้ห้ามกรรม ดังนี้เป็นต้น. บทว่า อุทยาน (โยค เหตุ- ปจจุวามนเนน) แปลว่า ด้วยคำ…

ในเนื้อหานี้ได้กล่าวถึงการกระทำของสัตว์และการทำบาปตามประเพณีธรรม โดยอ้างอิงจากตำราพุทธศาสนา เช่น พระอรรถกถา ที่แสดงให้เห็นว่าการกระทำเหล่านี้มีผลต่อผลกรรม โดยเฉพาะในเรื่องของความโกรธ การห้ามกรรมและความสำคัญ…