อรรถกถ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 35 / 42

…ดำบรรพ์ เล่ม ๔ - หน้า 99 เรื่องกัณหาดาบ มาในกัณหาดาบ ในสกนิบาต เรื่องผู้มักน้อยในปัจจัย จบ [๔๕๕] อรรถกถากฤษฎสูตรว่า "ภิญญาผู้มีความน้อยใน ฤดูกาล ย่อมไม่ให้ชม่นอื่นรู้ว่า ตรณิษฐ์ฤดูกาลดังเดิมเหมือนพระเถระ…

…งธรรมในบริบทของพระเถระพี่น้องและความสำคัญของฤดูกาลในพระธรรม มีการกล่าวถึงนโยบายและการกระทำที่ปรากฏในอรรถกถาเอกนิบาต ต้องครรนิกายและครรนิวัตรสูตรรวมถึงเรื่องพระมหากุมารกัณหาปรสทะในสุดท้าย โดยมีการอธิบายความส…

…รู้ว่า พระเดชผู้ลากำธรรมกถาในกลางคืน คือ รูปนี้." เรื่องกิขผู้มีความมักน้อยในปริยัติ คบ. (๑๓๔) อรรถกถาสุตตรสูตรว่า " ภิกษุมิความมักน้อยใน อภิชฌาย ย่อไม่ให้คนอื่นรู้ว่าตนได้รับรสบรรลุผล เป็นเหมือนพระ มั…

…ติ ในขณะที่พระเดชได้รับการยกย่องจากผู้คนในขณะเดียวกัน โดยยกตัวอย่างแนวคิดและการปฏิบัติที่สอดคล้องกับอรรถกถาและหลักการทางพระพุทธศาสนา.

…นนี้เป็นเปล่า เล่ม ๔ หน้า ๑๐๔ [๗๔๑] กิทธรรมาคิภูนู้สั่นโดน ย่อมเป็นผู้ปะพฤติดั่งนอนเรีบ เหตุนั้น ในอรรถกถาสมบูรณ์สูตรเป็นต้น ท่านจึงกล่าวไว้ว่า "ภิกษุผู สันโดษนั้น บริโภคสนสนที่บุรฺษะท่าแล้ว ๆ คือราวปา โคล…

เนื้อหาอธิบายถึงภิกษุผู้สันโดษที่มีการบริโภคและการอยู่ในอารามตามบทพรรณนาในอรรถกถาสมบูรณ์สูตร โดยกล่าวถึงลักษณะการดำรงชีวิตที่มีความโดดเดี่ยวและความสุขในกิจทั้ง 4 อ้างอิงถึงพระปัจเจ…

…ียว, อธิบายว่า ชื่อว่าเป็น ผู้ซ่านบนแตร เพราะความเป็นผู้ซ่านกับเขานั้นอธิบายมาว่าแตร พิง เทียวไป." อรรถกถาขัดวิสาณุตว่า "นอเรด ชื่อว่า อุตุกวิสาณ." กุปุ ศัพท์ เป็นอรรถแห่งปูฎก (ส่วนเปรียบ) พระปิงเจกพุทธ อ.…

มัจจันตสูตรได้พูดถึงบุคคลผู้สันโดษที่มีชื่อว่า อาทุกุทิวาส และ อุปปโภ ซึ่งสามารถครองอันตรายทั้งหลายได้ด้วยอิศวาสนขันธ์และธรรมต่างๆ อันตรายทั้งหลายที่เกิดขึ้นสามารถส่งผลกระทบต่อกายและจิตของบุคคล หากไม่

ประโยค เรื่องพระยานกแก้วดำ มาในอรรถกถาพุทธสาวกชาดก ในวนวินิบาต. [๙๕] เพราะเหตุนั้น ภิกษุผู้ประสงค์ความดำรงอยู่ได้บาน แม่แห่งพระศาสนา พระเ…

บทความนี้ศึกษาเรื่องพระยานกแก้วดำซึ่งมีการอธิบายในอรรถกถาพุทธสาวกชาดก ผ่านการวิเคราะห์ถึงความสำคัญของความเป็นผู้ไม่สันโดษ และการมีอยู่ของพระธรรมในสัทธรรม โด…

… เขาย่อมชื่อว่าเป็นผู้สันโดษใหญ่ ก็ความไร้โดยอิทธินในพระ อรหัตอย่างว่ามานี้ ชื่อว่า ภูมิโยมนุษฎ. " อรรถกถาสังคดีสูตรว่า " ผู้บุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยความใคร่ อย่างยิ่งนั้น บำเพ็ญศีลแล้ว ย่อมยังมานให้เกิด ได…

บทนี้กล่าวถึงการปฏิบัติธรรมซึ่งมีศีลเป็นหัวใจสำคัญ ความสันโดษและการเจริญตนในพระพุทธศาสนา เน้นการอุทิศถวายสำหรับสงฆ์และการเจริญภาวนาเพื่อบรรลุพระอรหัต และการเติบโตทางจิตใจเพื่อให้เกิดความสันโดษและการพั

…บุคคลผู้บูชาพระอุปการะ บุคคลผู้กตัญญู- กตัญญุตุ นั้น ๒ จำพวกนี้๚ อภิฤา ทั้งหลาย หาได้งอกในโลก" [๓๒] อรรถกถาทุกบริบูรณ์ อังคุตตรณายะนั้นว่า "บรรดา บุคคล ๒ จำพวกนั้น บุคคลผู้ถวายอุปการะก่อน ชื่อว่า บุพพากรนี่…

บทความนี้นำเสนอเรื่องราวของความกตัญญูในตัวบุคคลและสิ่งสำคัญของการอุปการะในชีวิต ตามพระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า ที่กล่าวว่าความกตัญญูนั้นทำให้บุคคลงอกงามในโลก และการระลึกถึงอุปการะของผู้อื่น นำไปสู่การส

ประโยค มั่งคลกๆที่นี้เป็นเปล เล่ม ๔ หน้าที่ 120 อุปกรณ์นั้น คือเช่นนั้น." (๓๑๖) อรรถกถาสังศิตสูตรว่า " เทวา โถม แปลว่า เป็น ผู้มีลิ้น. เทวา ตมปราโน มีวิเคราะห์ว่า ความมืดนี้นั่นเองเป็นท…

ในอรรถกถาสังศิตสูตร การใช้คำว่า 'เทวา' มีนัยยะลึกซึ้งที่เกี่ยวข้องกับความมืดที่เป็นที่ไปของบุคคลผู้หนึ่ง ผู้…

…ั้นและประการนั้น พระอรธร กถาจารย์ จึงกล่าวว่า "อิม สตุตา" เป็นดังนั้น. [วันธรรมสวดนะโดยปกติ] [๒๗๔] อรรถกถาว่า "อาจารย์ผู้อื่น กล่าวว่า การฟัง ธรรมในวันที่ ๕ ข้อว่า การฟังธรรม โดยภาค สงฆ์ที่พระธรรม- สังคทา…

เนื้อหาเกี่ยวกับสังขารเฉพาะทางที่ปรากฏในงานเขียนของพระอรธรรมอาจารย์ เช่น อรรถกถาการฟังธรรมและความเข้าใจในวิญญาณที่เกิดขึ้นจากสังขารในภาคปฏิบัติ โดยเน้นที่การฟังธรรมในวันที่ ๕ และก…

…่ริยาสาวกนี้ ในมัยนั้น โภชนงค์ ๗ ย่อมถึงความเจริญเต็มที่." บาริโโผนงคสังขุต ในมา (วา) วรรค. [๓๗] อรรถกถากัสสลังสังขุตว่า "บทว่า อฤกฐาติว่า ความว่า ทำบุญให้มีประโยชน์ด้วยธรรมนัน อีกอย่างหนึ่ง ทำธรรมมันให้…

บทความนี้กล่าวถึงประโยค ๕ ที่ชี้ให้เห็นถึงมงคลที่เกิดจากการทำบุญและการตั้งมั่นในจิต โดยเน้นถึงอานิสงส์ ๔ และความเจริญในโภชนงค์ ๗ ภายใต้หลักธรรมที่พระผู้มุ่งพระกตัญญูได้ระบุไว้ ทั้งยังสำรวจความสำคัญของ

…รม ด้วยวาจา เพ่งดัยใจ แทบหมดคล้ายดี คำทฤษฎี อานิสงส์ ๔ เหล่านี้ อันก็ภูมิพึงหวังได้ " ดังนี้ [๗๖๑] อรรถกถา โศตนาคุณสูตรนั้นว่า "บทว่า โศตนาคุณ ความว่า อันก็ภูมิชื่อโศตประสาทลงแล้ว กำหนดด้วยโศตคืออญฺญา สองบ…

บทนี้นำเสนอทฤษฎีเกี่ยวกับอานิสงส์ของการบูชาธรรมและการเรียนรู้ ซึ่งอธิบายถึงความสำคัญของการทำความเข้าใจธรรมและการปฏิบัติตนให้ตรงตามคำสอนของพระพุทธเจ้า และกล่าวถึงอานิสงส์ที่พึงหวังได้จากการมีจิตใจที่ตั

…หล่านี้ ก็ฉันนั้นเหมือนกันแน ฯ ฯ ย่อมให้ถึงความสิ้นไปแห่งอสวะทั้งหลาย" ดังนี้ สัทตมสูตร จบ. [๔๐๐] อรรถกถาสัทตมสุตุนั้นว่า " ทวา กาลานี้ เป็นชื่อ แห่งคุฏบรมทั้งหลายที่เป็นไปในกาลนั้น ๆ คือ ในวันฟังธรรม, กา…

พระผู้มีพระภาคตรัสเกี่ยวกับการฟังธรรมที่ถูกต้องว่าเป็นเครื่องมือที่ช่วยให้บุคคลดำเนินไปสู่การสิ้นไปแห่งอสวะ มี 4 กาล ได้แก่ การฟังธรรม การสนทนา การแสดงธรรม และการเจริญวิปัสสนา ซึ่งจะนำไปสู่การเข้าถึงค

…้นว่า " โดยปรมณ์ต์ การประกอบจิตมีวามา เป็นดัง แหกตงั ที่ไม่มีอยู่เป็นสภาพ ย่อมไม่สำเร็จ เหตุนี้ พระ อรรถกถาจารย์ จึงกล่าวว่า กาลาติ กุลมิ ค ะา นป ๗ เอตอ อิธวาน ดังนี้. แห่งจริง คุสธรรที่บุคคลประพฤติพร้อมด้ว…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการประกอบจิตที่มีความสำคัญและการอธิบายประเทศแห่งน้ำในอรรถกถาที่เกี่ยวข้องกับพระสูตรต่าง ๆ โดยมีเนื้อหาที่เกี่ยวกับการตั้งอยู่ของประเทศ ความสำคัญของภาวะจิตและกา…

…ธรรมตามสมควรแก่ธรรม โดยเคารพ. ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๕ นี้แห ย่อมเป็นไป ดΩ ๆ ๆ ๆ ดังนี้. จตุตถสูตร จบ. อรรถกถา“จตุสูตรนี้ว่า “ข้อน่า ฑูฬพะ ธมฺม สุตฺติ ความว่า เป็นผู้ไม่เมียโลดลง กระทำกิจที่ทำแล้ว ฟ้องอยู่. กล…

ในบทนี้ได้กล่าวถึงความสำคัญของการฟังธรรมและการปฏิบัติธรรม โดยเฉพาะการเคารพในพระธรรม โดยหากไม่ฟังและปฏิบัติตามธรรม ย่อมสร้างความเสื่อมแห่งพระศาสนา ในขณะที่การเคารพและปฏิบัติตามธรรมจะสร้างความมั่นคงให้ก

…สงบคือความมุ่งนี้ จึงพอ เพื่ออยู่ในสุขปรับปรนกนกได้แล้ว ปุณณะ บัดนี้ เธอจงสำคัญกัลที่จะไปเกิด. [๔๐] อรรถกถาปุณณู นิเป็นวาสุตรนี้ว่า "บรรดาเหล่านั้น เทวะ อนุฎา ได้แก้ คำว่า คุร้าย คือลัชเดา. บทว่า สุข ได้แก้…

บทสนทนานี้เน้นความสำคัญของศรัทธาในชีวิต โดยพระปุณณะมีสงสัยเกี่ยวกับการเกิดใหม่และการใช้ชีวิตตามคำสอนของพระผู้มีพระภาค พระผู้มีพระภาคได้ชี้ให้เห็นถึงความสงบและการมีความตั้งใจในการใช้ชีวิตเพื่อให้มีความ

…ิ " ส่วนในภิทกุฏฏกนบด อังคุตตรนิกาย ท่านกล่าวว่า " ความอดทนความอดกลั้นเป็นลักษณะ อัธิวาสนา" [๔๑๔] อรรถกถาสพาสูตรว่า " ขันธ์นี้ ยอมอดกลั้น คือ ยอมหยุดนิ่งซึ่งธรรมชาติมีความหนาวเป็นต้น ให้อุ่นเหนือนิดที่เดี…

บทความนี้กล่าวถึงความอดกลั้นและการอดทนในบริบทของพระพุทธศาสนา โดยอธิบายถึงขันธ์ซึ่งเป็นเครื่องมือในการอดกลั้นและความสำคัญในแนวทางการฝึกปฏิบัติ รวมทั้งการเข้าใจถึงอุปสรรคที่ผู้ปฏิบัติต้องเผชิญอย่างความห

…ล เล่ม ๔ หน้า ๑๙๓ ปริ นิ ทพาย คือ บรรลุพระอรหันต์บริจาคแล้ว" เรื่องพระเถระ ๒ รูปดังกล่าวแล้ว มาในอรรถกถาสัทพาฯ สูตร. แม้เรื่องของพระเถระรูปหนึ่ง ผู้คอคลื่นเวทนาแล้วบรรลุ พระอรหันต์ พร้อมด้วยปฏิสังขร…

…บุคคลเข้าสู่สถานะพระอรหันต์ โดยระบุถึงความสำคัญของอริยสันติ และการบรรลุด้วยความวิริยะ ผ่านการศึกษาในอรรถกถาสัทพาฯ โดยอธิบายถึงการพัฒนาความคิดที่ถูกต้องและการเอาชนะกิเลส เพื่อการเข้าถึงธรรมชาติที่แท้จริงของค…

…วนผูใดในโลกนี้ พึงอดทนคำของ ผู้ว่าได้, สัญญูทั้งหลายกล่าวว่าความอดทน นั้นของบุคคลนั้นว่า สูงสุด." อรรถกถาชาดกว่า " บรรดาบาทเหล่านั้น สองบทว่า เอด ขนูติ ความว่า ส่วนความอดทนต่ออภัยคำของผู้นำโดยชาตและโคตร …

เนื้อหาเน้นถึงความสำคัญของความอดทนต่อคำพูดของผู้อื่น โดยยกตัวอย่างว่าความอดทนที่เกิดจากความกลัวและความใกล้ชิดมีความสูงส่งกว่า การอดทนต่อคำพูดหยาบจากผู้อื่น สอนให้เห็นค่าและยกย่องคุณธรรมในการอดทนต่อคำพ

…ันเทิตทั้งหมดหลาย กล่าวขานั้น ของบุคคลนั้นว่่า เพราะคน อ่อนกำลัง ย่อมรำรานได้เป็นนิตย์." [แก้რდรร] อรรถกถาสังกัดสังยุคั้นว่า "บรรดาเหล่านั้น กล่าวว่า สุตตปปรม่า คือ มีประโยชน์ของตนเป็นอย่างยิ่ง. บาปกลาว่า …

เนื้อหานี้มีการพูดถึงความสำคัญของการมีความกำลังในทางศีลธรรมและการอดกลั้นอย่างถูกต้องตามหลักพระพุทธศาสนา โดยยกตัวอย่างคำสอนเกี่ยวกับประโยชน์ของการมีความอดกลั้นซึ่งได้รับการยกย่องว่าเป็นสิ่งที่สำคัญที่ส

…มยอดล้นไว้ได้ เราเรียกผู้นั้น ซึ่ง มีกำลังคือขันติ มีสมุพล (คือบุตร) ว่า เป็น พระมหณี." [แก่อรรถ] อรรถกถาธรรมว่า "บรรดาบทเหล่านั้น บวกว่า อฏุโล เป็นต้น ความว่า ผู้ใด มีใจไม่โกรธ อดกลั้นไว้ได้ ซึ่งการกล่าว…

…ละไม่โกรธตอบ การมีขันติมีความสำคัญในการดำเนินชีวิตและเป็นคุณธรรมที่ควรประพฤติปฏิบัติในสังคม จัดทำโดยอรรถกถาธรรมเกี่ยวกับความอดทนและการทำความดีเพื่อให้เป็นที่พึ่งของมหาชน