การดูฤกษ์และนางศีลในมังคลิต : หน้า 113/356

ประโยค ๔ - มังคลิตที่เป็นเปล เล่ม ๒ - หน้าที่ ๑๓๓ ประโยชน์มีได้ มีเรื่องการดูฤกษ์และเรื่องนางศีลจากเป็นต้น เป็นเบื้องหน้า ๑ การพูดเรื่องเห็นปานนั้น ๑ เมื่อผู้อื่นไม่ถือเอาเรื่องนั้นอยู่ กรรมยังไม่จบ เมื่อเขาเอาเท่านั้น จึงขาดในภูมิตสัมมาทิฏฐิสุด ท่านกล่าวว่า "กัลสัมผัปปลาทุกอย่างย่อมสำเร็จด้วยองคํ ๒." [วิธีการเป็นไปทางวาร ๒] [๒๕] นอกจากนี้อรรถกถาภูมิสํอิว่า "อิทธิฤๅตตามที่กล่าวมานั้น เป็นวิธีกรรม ๔ อย่าง เป็นไปทางวาร ๒. จิอยู่ เมื่อบุคคลกล่าวจิทธมีสุขาวทาเป็นต้น ด้วยมือและศีระะ กรรมเป็นวิธีกรรม ส่วนวารเป็นทางวาร. แต่เมื่อบุคคลเปล่ากล่าวว่าจิทธฤๅตจริงเหล่านั้น แม้ว่าก็เป็นวิธีกรรม แม้ว่าวก็เป็นวิธีวารเหมือนกัน. วิธีกรรมที่เป็นอฤกษ์ ย่อมตั้งขึ้นในภาวการณ์และวิธีวารเท่านั้น หำตั้งขึ้นในนมวารไม่ ด้วยประกาศนี้ ส่วนอธิษฐานพยาบาทและมิจฉาทิฏฐิทั้งหลาย ที่เกิดพร้อมกับจิตเหล่านั้น ย่อมเป็นไปในฝ่ายฝ่ายแห่งเจตนาเป็นอุปโภคิรบ้าง." กืออุคุตสมฺมิอธิษฐานเป็นต้นในวิธีวารนั้น ชื่อว่าเป็นไปในฝ่าแห่งเจตนา เพราะได้โหราว่าวิฤกรรม ซื้อว่าเป็นอุปโภคิร เพราะเว้นจากโหาร่วมในกรรม อีกอย่างหนึ่ง อุคุตสมฺมิอธิษฐาน