อรรถกถา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 33 / 42

…ง. หนึ่งใน 2 นั้นบวชแล้ว อยู่ในวัดนั้น บรรลุพระอรหันต์แล้ว. เรื่องหญิงผู รับประพฤตินอกใจ จบ. [๒๕๔๗] อรรถกถาติด ยอดสูตรนั้นว่า " ทว่า มหาสาวูโช ความว่า ชื่อว่า มโหษมมาก ด้วยเหตุแม้ 2. มีโทษมากอย่างไร ? จริงอย…

เนื้อหาเกี่ยวกับการเกิดในท้องของหญิง การตัดสินใจของเด็กที่เกิดจากหญิงนั้น และการหล่อเลี้ยงโดยปู่ เรื่องราวเกี่ยวกับความรักของมารดาและการเสียสละ รวมถึงความเข้าใจในธรรมชาติของการดำรงชีวิต ฯลฯ สามารถศึกษ

ประโยค - มงคลถาดนี้เป็นเปล เล่ม ๕ หน้า 135 เหตุนี้คนโลก จึงไม่อรรถรส, คนโลก จึงไม่เห็นธรรม. [๕๕๐] อรรถกถาทูตีปนาสก์ ในสตนกนิบาต อังคุตตร นิทานว่า "สองนาว่า อนุตตา ชาต" แลว่า เกิดขึ้นแล้ว ณ ภาย ใน สองนาว่า …

ในบทนี้กล่าวถึงความรู้ของคนโลกที่ไม่เห็นธรรมและไม่รู้รสความเจริญ โดยอ้างอิงถึงอรรถกถาทูตีปนาสก์ ซึ่งพูดถึงสองนาว่าความมืดในชีวิตและการไม่รู้จักธรรม คนไม่รู้จักอรรถมีความมืดอยู่ในจิตใจ ห…

…๕๑ ความยินดีและยินร้าย พระอรหันต์ เป็นคู่กัน ในอภิธรรมมนต์และอนิญาธรรม์ ด้วยอาการอย่างนี้." [๒๐๙] อรรถกถาปมัติสูตรนี้ว่า " สองนางว่า อภิญญานุสราต์ ความว่า เป็นผู้คู่ที่ในอรรถน์ อย่าง เพราะเป็นผู้ปล่อย ซึ่ง…

บทความนี้กล่าวถึงความยินดีและความยินร้ายในพระอรหันต์ซึ่งเป็นคู่กันในอภิธรรมและอนิญาธรรม. ประเด็นสำคัญที่นำเสนอ ได้แก่ การปล่อยวางอารมณ์ โดยไม่ยึดติดกับลาภและอลาภ ทั้งนี้ยังกำหนดกรอบความสัมพันธ์ที่มีต่

…งอยู่. บทว่า อนุโรธโรสมฺมฤฺติญฺโญ ความว่า ท่านก้าวล่วงได้ โดยชอบ ซึ่งความยินดีและความยินร้าย."[๖๐] อรรถกถาฑุปริณามสํ ภาษาํ ตินินฺทํ องฺคุตรนิกายว่า "บทว่า อานนุโย ความว่า ผู้ควรเอื้ออำนับบันดล กล่าวคือ ของท…

…เฉพาะอย่างยิ่งเรียนรู้ว่าผู้ที่เข้าใจธรรมะย่อมมีความอ่อนโยนและสามารถกระทำสิ่งที่ดีได้อย่างชัดเจน. ในอรรถกถามีการแจกแจงคำที่เกี่ยวข้องซึ่งอธิบายความดีและสิ่งที่ควรใส่ใจในการบูชาด้วย.

…ัสว่า "เทพบหลายๆ ย่อมไม่สามารถ เพื่อจะเห็นพระอินทร์นั้นนั้น ผู้มีภัยไปปราศ มีสุข ไม่เศร้าโศก" [๒๐๖] อรรถกถากัณฑ์สูตรนั้นว่า "บรรดาทเทพบหลายๆ บาท ว่า ตำ วิจิตรยิ้ม คำว่า "มีอภัย" เพราะ ปราศจากเหตุแห่งภัย ชื่อ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงคำสอนที่พระผู้มีพระภาคตรัสเกี่ยวกับการเห็นพระอินทร์และความหมายของสุขที่เกิดจากการมีอภัย ซึ่งส่อให้เห็นถึงสภาวะที่ไม่เศร้าโศก ได้มีการอธิบายถึงธรรมชาติของจิตพร้อมกับการเข้าใจในมรรคเบื

…ค ได้ตรัสคำนี้ตามท่านพระราชว่า) “มาร มารคือรูป มารคือทาน มารคือสัญญา มารคือสงสาร มารคือวิญญาณ." อรรถกถา-ขันทธรรมว่านว่า “มาระ ท่านเรียกวามาร ในพระนามนี้นั้น ก็เพราะเหตุที่ชื่อว่ามาระ อันพื้นฐานเป็นต้น ไม…

บทความนี้นำเสนอคำอธิบายเกี่ยวกับคำว่า 'มาร' ซึ่งมีความหมายหลายอย่างตามพระธรรมเทศนา พระผู้พระภาคได้อธิบายว่า มารคือรูปร่าง ร่างกาย ความรู้สึกและสิ่งที่ยึดถือซึ่งทำให้มนุษย์ประสบความลำบากและทุกข์ยาก การ

…้น, ทวยเทพและมนุษย์จึงเป็นผู้สุขสวัสดี คือไม่มีอุปะหา? ไม่มีอุปสรรค เกม ไม่มีภัยเฉพาะหน้า." (๒๑) อรรถกถาสัพพสาวสูตร และอรรถกถาอาวุโสน้อยสูตร ในฉกนิบาต อังคุตตรนิกายว่า "อาสวะ ๕ และความเร่าร้อนเพราะ กิเล…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์อพยศัพท์ในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในอังคัจฉงและอรรถกถาต่างๆ ซึ่งชี้ให้เห็นถึงสัมพันธ์ระหว่างอาจารย์ต่างๆ ที่ได้บรรยายไว้เกี่ยวกับอาสวะและความเร่าร้อนที่เก…

ประโยค - มังคลัตถทีนี้แปล เล่ม ๔ หน้า 6 [๒๖๕] อรรถกถาอภิวาณสูตร ในจัตุกฺกภารวค ปฐมปัณณาสก์ ในฉัฏกนิบาต อังคุตตรนิกายว่า " บรรดาความทั้ง ๓ นั้น การทำความเ…

บทความนี้กล่าวถึงการเคารพในความเป็นพระศาสดา ธรรม และสงฆ์ โดยเน้นถึงการปฏิบัติตนในการเคารพตามหลักธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า ซึ่งได้กล่าวถึงความเป็นอยู่ของภิกขุที่มีความเคารพในพระธรรมและการทำความเคารพในปฏิ

…มที่ภิกขุทำข้างหน้าพระ เดีย ก็เป็นเช่นเดียวกับที่ทำข้างหน้าพระศาดันนั้นเหมือนกัน\ เพราะ\ เหตุนี้ พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวว่า "ปริจิตรฉ ว ปน" เป็นนั่น สองงว่าว สุกกจี น กฎจติ คือ ยกความไม่เคารพให้คิดนี้เข้า\…

…พณีพระพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังกล่าวถึงตัวอย่างการไม่เคารพภิกษุและพระธรรม พร้อมกับการอธิบายแนวคิดจากพระอรรถกถาจารย์ที่ยกความไม่เคารพให้เข้าไปช่วยให้เราเข้าใจถึงความสำคัญของการเคารพนั้นว่าไม่เพียงแค่เป็นหน้าที่ …

…ายปฏิสันถาร ๒ ประการเหล่านี้ ๒ ประการ อะไรบ้าง คือ อามิสปฏิสันถาร ๑ ทั่มปฏิสนธิ ๑. [๒๗] อรรถกถาสูตรนี้ ๒ นั้นว่า " การปกปิด ด้วยสามารถ ปกปิดโทษของตนและของบุคคลอื่นด้วยปัจจัย ๔ ชื่อว่า อามิ…

บทความนี้อธิบายแนวคิดเกี่ยวกับการสังเกตุดูและความไม่ประมาทในธรรม มีการระบุถึงสันถาร ๒ ประการ คือ อามิสสันถาร และ ธัมมสันถาร ที่พระผู้ประภาคตรัสไว้ในปฐมสูตร นอกจากนี้ยังพูดถึงการปกปิดโทษของตนและของผู้อ

ประโยค - มังคลติดตามนี้แปล เล่ม ๔ หน้า 12 [วิธีสงเคราะห์ด้วยอามิสและธรรม] [๒๒๒] อรรถกถานิทานกว่ากว่า "สองบทว่า ปฏิญาณธาราโก โหติ ความี่ ก็ดีของโลกสันนิบาวมีอยู่ ๒ ช่องท่านนั้น บุคคลเป็น ผ…

เนื้อหานี้นำเสนอวิธีสงเคราะห์ที่ใช้หลักการของอามิสและธรรม โดยการปฏิญาณการเป็นหลักสำคัญที่ช่วยในการดำเนินชีวิตอย่างมีความหมาย อธิบายการปฏิญาณการที่มีธรรมชาติและวิธีการต้อนรับสายสัมพันธ์ โดยมีมุมมองที่เ

…็. นอกจากเป็นแค่กรณียะ: การออกรถอุบัติอีกนอกจาก เป็นวุปฐาน." [ อนามญญุติปทบาตรใหแก่ มาราคาปิ ] [๒๔] อรรถกถา๚สังหารวัดในตรียปราชาวิหาว่า " อนาท- มญญุติปานาคต ภิกษุพึ่งให้ แม้แก่มาราคาปิและบิดาก่อน. แม้ทาว่า ๑…

เนื้อหาพูดถึงพระเดชที่ได้ทำภัตกิจและล้างบาตร รวมถึงการพูดถึงความสำคัญของการปฏิสันทํในพระพุทธศาสนา พร้อมคำสอนเกี่ยวกับการสงเคราะห์ของภิกษุในการทำหน้าที่ตามที่ควร ทำกิจเพื่อบรรเทาความรำคาญใจและเสริมสร้า

…ื่องที่พวก โธรได้รับปฏิบัติการจากมือพระทีมางถอภัยธเศร แล้ว ไม่พากับปล้น ทรัพย์ในอดีตปีพุทธวาร [๒๗] อรรถกถาสัชฌ (กรณ) ว่าดัวว่า "เพื่อแสดง อานิสงส์ปฏิสาน พระอรรถกถาจารย์ จึงกล่าวเรื่องไวหลายเรื่องใน มหาจรรถก…

…งเรื่องอภัยโจที่ส่งผลกระทบต่อประชาชน พร้อมอธิบายอานิสงส์ที่เกิดจากการกระทำภายในพระพุทธศาสนา เช่น พระอรรถกถาจารย์ที่เสนอความหมายและข้อคิดที่สำคัญ.

…เล่ม ๔ หน้า ๓๓ คือ มีถ้อยคำมาซึ่งความบันเทิง ไม่มีโทษ ไพเราะ สีสอ อันชาวกีฎีกรีชนบันทรีว่า สลิลา." อรรถกถาพทุกนิบาต อังฤตตรนิยายว่า "ความที่บุคคลบั้นเทิงอยู่ด้วยสามารถอาจอ่อนหวาน ชื่อว่า ลลาย." กีฎีกทุกนิบ…

เนื้อหานี้พูดถึงความอ่อนหวานในวาจาของบุคคลตามคำอรรถกถา โดยนิยามคำว่า 'สลิลา' ซึ่งแสดงถึงความเป็นผู้มีวาจาไพเราะและอ่อนโยน อรรถกถาและกีฏีกาให้ความสำคัญกับค…

…้วยศีล ละเอียด มีปฏิภาณ (ไหวพริบ) ประพบกิริยาอ่อนตน และ ไม่กระด้างเช่นนั้น ย่อมได้สมด." [ แก้อรรถ ] อรรถกถาสิไลลักสูตรนั้นว่า "บรรดาบทเหล่านั้น บอกว่า ปุณฺณิโต ความว่า เป็นบัณฑิตในฐานะที่นอบอ้อมใจทั้งหลาย ข่…

บทความนี้สรุปคุณลักษณะของบัณฑิตในทางพระพุทธศาสนา ว่าบัณฑิตนั้นต้องมีศีลและคุณสมบัติอื่นๆ เช่น ความละเอียด, ไหวพริบ และความอ่อนโยนในการสื่อสาร โดยเน้นความสำคัญของการมีวาจาที่สุภาพและนอบน้อม ตลอดจนการไม

ประโยค - มังคลัตถิปีนี้แปล เล่ม ๔ หน้าที่ 51 [๒๕๕] อรรถกถาลามัญญสูตรเป็นต้น เห็นแปลกัน นิดหน่อย. เมื่อรรถกถาสมัญญสูตรนั้น ก็อาจตรวจกดู ในฎีกาสัญญสูตรเป็นต้น ท…

เนื้อหาเกี่ยวกับอรรถกถาลามัญญสูตรซึ่งอธิบายถึงแนวคิดเรื่องความสันโดษที่ได้จากลาภต่าง ๆ และความเหมาะสมกับสิ่งที่มีอยู่ในความ…

ประโยค - มังคลัจฉบับนี้นั้นแปล เล่ม ๔ หน้า ๕๓ ในอรรถกถามงคลสูตรนี้ ท่านกล่าวไว้ว่า " ทำเภสัชด้วย น้ำมัน จากมือของภิกษุนั้น" อรรถกถาแห่งสูตรบอกว่า "แม่รับน…

ในอรรถกถามังคลสูตร เล่ม ๔ หน้า ๕๓ วิเคราะห์ถึงการทำเภสัชโดยใช้น้ำมันจากมือของภิกษุ พร้อมอธิบายถึงธรรมะและความ…

ประโยค - มังคลัตถีนี้คือ เล่ม ๔ หน้า ๕๗ [๓๐๕] อรรถกถาสังสิตสูตร และจตุคูณนิบาล อังตุตรนิกาย ว่า " ก็ความสั้นโดยในจิวร์มี ๒๐ อย่าง คือ สันโดนในการศรีก สัน…

เนื้อหานี้เสนอหลักการเกี่ยวกับความสั้นในจิวร์ซึ่งแบ่งออกเป็น 20 ประเภทที่แตกต่างกัน เช่น สันโดนในการศรีกและการเดินทาง นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงการปฏิบัติที่เหมาะสมของพระสงฆ์ที่อยู่ในพรรษา บทความนี้ตีควา

…้ามาได้กับบิณฑบาตนั้นเอง ในคิลานปัจจันภู ภิกษุพึงยินดีด้วยอถาลสนโด ยาถาสสนโด และยถาสรุปสนโดเท่านั้น อรรถกถาสสนโด ๕๐ ขบ. [๑๐๒] ภิกษาส่งติสูตร และจตุกลีบาม อังคุตตรนิยานนั้นว่า " บทว่า สาทกภิขุกนูญ ได้แก่ อน…

ในหลักการของพระพุทธศาสนา การบริโภคต้องเป็นไปอย่างมีสติและไม่ตระหนี่ โดยเฉพาะในฐานะภิกษุ การรับประทานอาหารควรคิดถึงเหตุผลที่ว่าเป็นการรักษาธรรมชาติและลดความทุกข์ การมีสันโดษในชีวิตคือการยินดีและพอใจในส

…ะความเป็นคุณอุดหนุนอริยมรร และเพราะ ความเป็นเหตุแห่งความเจริญมีความไม่ขัดข้องในทิศทั้ง ๔ เป็นต้น."" อรรถกถาชุทวกวีว่า " ภาวะคือความปรารถนาอันเชื่อ ลากของตน ของบรรพชิตผู้ไม่สันโดษโดยผิดวิสัยเป็นต้น อนต์นา ได้…

…งการมีความปรารถนาที่เหมาะสมและการหลีกเลี่ยงความมักใหญ่. นอกจากนี้ ยังกล่าวถึงการวิเคราะห์และคำสอนจากอรรถกถาต่างๆ เพื่อทำความเข้าใจในความมงคลที่เกิดจากการฝึกปฏิบัติและการเจริญธรรม. ข้อมูลจากพระอรรถาจารย์ได้รั…