มังคลัตถทีนี้แปล เล่ม ๔ หน้า 6 : หน้า 6/239

ประโยค - มังคลัตถทีนี้แปล เล่ม ๔ หน้า 6 [๒๖๕] อรรถกถาอภิวาณสูตร ในจัตุกฺกภารวค ปฐมปัณณาสก์ ในฉัฏกนิบาต อังคุตตรนิกายว่า " บรรดาความทั้ง ๓ นั้น การทำความเคารพบพระศาสดา สื่อว่า สตุตุวรรค. ความเคารพในโลกุตตรธรรม ๘ อย่าง กล่าวว่า ธมฺมหารวตฺต. ความเคารพในพระสงฆ์ กล่าวว่า สงฺภูวรรค. การทำความเคารพในสิกขา ๓ สื่อว่า สิกขาวารต. ความเคารพบในความไม่ประมาท กล่าวว่า อปปมาทารวตฺต. ความเคารพบปฏิบัติในธัมม ๒ อย่าง ตัวสมารธรรมและอามิส. สื่อว่า ปฏิสัญญารวตฺต. พิธีทราบวินิจฉัยในคาถา ดังต่อไปนี้ ภิกขู กล่าวว่า สตุตุครู เพราะพระศาสดาเป็นที่เคารพ ภิกขู กล่าวว่า ธมฺมครู เพราะมีพระธรรมเป็นที่เคารพ ทูลว่า ดิษฐานวโร คือ มีความเคารพกันแน่น. ภิกขู กล่าวว่า ปฏิสัญญารวตฺตา เพราะมีความเคารพบในปฏิสัญญา." อรรถกถาอภิวาณวรรคว่่า "บทความว่า อภุโฑปริหาย ความว่า ภิกขุนั้น คือผู้ที่บุคคลนั้น เป็นผู้ไม่บารมีเพื่อจะเสื่อมทรามจากธรรมคือสมาธิและวิปัสสนา หรือจากมรรคและผล คือ ว่า จะเสื่อมจากมรรคและผลที่ตนบรรลุแล้วก็ทำไม่ได้ ทั้งจะไม่บรรลุ มรรคผลที่ตนยังไม่บรรลุก็ทำไม่ได้. นอกจากนี้ว่า นิพพานสุขา สุนตกฺต ความว่า ย่อมเป็นในที่ใกล้แม้แหล่งกสิณนิพพาน แม้แหล่งอุปฏาปปิรินิพพานโดยแท้." ๑. มโน. ปู. ๑/๒๕.