อรรถว๏ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 10 / 22

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 223 เรื่องนำนางสีดามาเป็นต้นให้ตั้งขึ้น ชื่อว่าสัมผัปปลาปะ ๆ ก็สัมผัป ปลาปะนั้น เมื่อคนอื่นถือเอาความหมายนั้นเท่านั้น จึงเป็นกรรมบถ ฯ ส

เนื้อหาบทนี้นำเสนอกระบวนการใช้งานอรรถประโยคในอภิธัมมะ โดยเฉพาะการสร้างวจีและกรรมที่เกี่ยวข้องกับสภาพทางจิต เช่น ความโลภ อารมณ์พยาบาท และการเห็นผิด ฯลฯ อภิชฌาเป็นการมุ่งมาดต่อสิ่งของของผู้อื่น ที่อาจทำ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 226 และในทวารแห่งกรรม ๓ อย่าง บัณฑิตควรถือเอาโดยนัยอันมาแล้ว ในปกรณ์ทั้งหลายมีอรรถกถาเป็นต้น ન [อธิบายความหมายของศัพท์ว่า ทาน เป็นต้น]

บทความนี้อธิบายความหมายของศัพท์ต่างๆ เช่น ทาน, ศีล ซึ่งมีความสำคัญในทางธรรม โดยยกตัวอย่างเกี่ยวกับการทำบุญและการรักษาศีล เพื่อเป็นแนวทางในการปฏิบัติตนตามหลักธรรมจากคำสอนของพระผู้มีพระภาค.

ๆ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 271 ธาตุอันเป็นส่วนแห่งสรีระและภูเขา คือ ปฐวีฯ ชื่อว่าอาโป ด้วยอรรถ ว่า เอิบอาบ คือซึมซาบรูปที่เกิดร่วมกัน หรือด้วยอรรถว่า เพิ่มพูน ค

เนื้อหาพูดถึงธาตุสี่ที่ประกอบสร้างสรีระมนุษย์ ได้แก่ ปฐวี, อาโป, เตโช, และวาโย ซึ่งแต่ละธาตุนั้นมีลักษณะของตนเอง ทว่าเมื่อรวมกันจะก่อให้เกิดและเสริมสร้างการดำรงอยู่ของชีวิต พร้อมกับการทำงานของประสาทรู

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 284 ที่แสดงไว้แล้ว ท่านอาจารย์จึงกล่าวคำมีอาทิว่า สพฺพญ ปเนต ดังนี้ ฯ 1 l รูปที่ชื่อว่าอเหตุกะ เพราะไม่มีเหตุมือโลภะเป็นต้น ที่สัมปยุต

เนื้อหานี้กล่าวถึงรูปธรรมจำแนกตามลักษณะต่าง ๆ เช่น อเหตุกะ, สปัจจยะ, สาสวะ และอัชฌัตติกรูป พร้อมการอธิบายเกี่ยวกับการเข้าใจในธรรมชาติของรูปตามหลักอภิธัมมะ โดยเน้นบทบาทของอารมณ์และการอิงอาศัยของจิตในกา

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 299 ถามว่า ก็กลาป ๒๑ เหล่านี้ แม้ทั้งหมด ย่อมมีได้ในทุก ๆ หมวด หรือว่าบางกลาปมีได้ในบางหมวด ดังนี้ ท่านอาจารย์จึงได้กล่าวคำว่า ตตฺถ เป็

บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับกลาปและสัตว์ตามที่เสนอในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการอธิบายถึงความสอดคล้องของแต่ละประเภทของสัตว์ที่มีภาวรูปและอายตนะในบริบทของการเกิดและปฏิสนธิกาล โดยยกตัวอย่างกลาปและแนวคิดที่เก

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 320 ประกอบเหล่าสัตว์ไว้ในวัฏฏะ หรือในเครื่องยนต์คือภพเนืองนิตย์ กับ ผลกรรม หรือกับภพอื่นเป็นต้น หรือกับทุกข์ ฯ ชื่อว่ากายคันถะ เพราะอรร

ในบทนี้ มีการอธิบายเกี่ยวกับการยึดมั่นและการถือศีลวัตรในทางพระพุทธศาสนา ซึ่งการยึดถือเหล่านี้ส่งผลต่อกรรมและวัฏฏะของสัตว์. คำว่า กามุปาทาน และ สีลัพพตุปาทาน ถูกกล่าวถึงเพื่อชี้ให้เห็นถึงการมีอยู่ของคว

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 322 บรรดานีวรณ์เหล่านี้ อุทธัจจกุกกุจจะ และ ถีนมิทธะ พระชินเจ้าผู้คงที่ ทรงกระทำให้เป็น เพียงอย่างเดียว เพราะมีกิจ อาหาร และธรรม คู่ปรั

เนื้อหานี้เกี่ยวกับความหมายของนีวรณ์ในอภิธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งอุทธัจจกุกกุจจะและถีนมิทธะ ที่มีผลต่อการสงบจิตใจ ในการอธิบายถึงธรรมที่เรียกว่าอนุสัย ซึ่งสัมพันธ์กับกิเลสที่มีอยู่ในสันดาน และการเกิดขึ้น

ન્ ය ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 334 ย่อมตื่นจากความหลับคือกิเลส หรือย่อมเบิกบานด้วยได้บรรลุมรรคผล เพราะไม่มีกิเลสกำเริบ ด้วยธรรมสามัคคี มีสติเป็นต้นอันใด ธรรม สาม

ในหน้าที่ 334 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงการตื่นจากกิเลส และการได้รับผลจากการมีธรรมสามัคคี โดยอาจารย์ได้อธิบายถึงโพชฌงค์ที่มีความสำคัญ โดยเฉพาะสติสัมโพชฌงค์ สภาพที่เรียกว่า ธรรมวิจัน หมายถึง การไต

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 366 และ (ตามอำนาจ) แห่งอวิชชาและสังขารทั้ง ๒ ซึ่งท่านได้โดยการ ประมวล (สงเคราะห์) ฯ คำว่า อายตี ผลปญฺจก ได้แก่ผล ๕ อย่าง มีวิญญาณเป็นต้

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาที่อธิบายเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างเหตุและผลในทางธรรม โดยเฉพาะการเชื่อมโยงระหว่างอดีตกับปัจจุบันและอนาคต โดยเน้นว่าสิ่งที่เกิดขึ้นในปัจจุบ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 401 พิจารณาไตรลักษณ์ ด้วยสัมมสนญาณว่า นามรูปไม่เที่ยง เพราะ อรรถว่า สิ้นไป เป็นทุกข์ เพราะอรรถว่า น่ากลัว เป็นอนัตตา เพราะอรรถว่า ไม่มี

เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาไตรลักษณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการอธิบายถึงแนวทางในการปฏิบัติวิปัสสนา การเห็นความไม่เที่ยงและความสิ้นไปของนามรูปผ่านสัมมสนญาณและอุทยัพพยญาณ สอนให้เห็นถึงความเกิดขึ้นและก

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 432 แห่งความบริสุทธิ์ของญาณทัสสนะ โดยอรรถว่า รู้ไตรลักษณ์ โดย อรรถว่า เห็นโดยประจักษ์ และเพราะบริสุทธิ์จากธรรมที่เป็น เป็นขาศก ฯ จบนัยว

เนื้อหานี้อธิบายความสำคัญของญาณทัสสนะที่เกี่ยวข้องกับการรู้ไตรลักษณ์และการเห็นโดยประจักษ์ รวมทั้งการเข้าใจในลักษณะต่างๆ ของวิปัสสนาและการวางเฉยในสังขาร การวิเคราะห์ปรัชญานี้สามารถช่วยให้ผู้ศึกษาเข้าถึ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 16 ศัพท์ทั้งหลาย เห็นชอบด้วยอรรถ ๒ อย่างนี้เท่านั้น ในศีลศัพท์นี้ ส่วนอาจารย์อื่น ๆ พรรณนาอรรถในศีลศัพท์นี้ไว้ โดยนัย (ต่าง ๆ) เช่นว่า ศีลศัพท์มีอรรถว่าส

เนื้อหาอธิบายเกี่ยวกับศีลศัพท์ ซึ่งมีอรรถและลักษณะหลากหลาย อาทิ สีลนะ ความเป็นมูลราก และปัจจุปัฏฐาน ศีลมีความสำคัญเหมือนหัวของร่างกาย หากศีลแตกหรือทำลาย ร่างกายของคุณธรรมก็จะสูญเสียเช่นกัน นอกจากนี้ยั

นี้ ตรัสเพื่อกันความ ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - - หน้าที่ 66 เกิดขึ้นแห่งสังโยชน์สำหรับตน สองบทว่า น มณฑนาย น วิภูสนาย รัสเพื่อกันความเกิดขึ้นแห่งสังโยชน์สำหรับคนอื่นด้วย อนึ่ง การ ละอโยนิ

ข้อความนี้อธิบายถึงความหมายและการประยุกต์ใช้ของคำว่า 'สังโยชน์' ในวิสุทธิมรรค โดยการแสดงถึงเหตุผลและผลกระทบของการเสพบิณฑบาตเพื่อตั้งอยู่แห่งกาย รวมทั้งการยกตัวอย่างเพื่อเปรียบเทียบการทำงานของชีวินทรีย

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 70 [ แก้บทเสนาสนะ ] บทว่า เสนาสนะ หมายเอาทั่ง ทั้งที่นอนและที่นั่ง ก็ภิกษุนอน ในที่ใด ๆ จะเป็นวิหารหรือโรงเรือนต่าง ๆ มีเพิ่งเป็นต้นก็ตาม ที่นั้น ๆ ชื่อว

บทความนี้วิเคราะห์ความหมายและความสำคัญของคำว่า 'เสนาสนะ' ซึ่งรวมถึงที่นอนและที่นั่งของภิกษุ ในการบรรเทาอุตุปริสสยะซึ่งหมายถึงฤดูที่อาจทำให้เกิดอันตรายต่อร่างกายและจิตใจ กล่าวถึงการใช้เสนาสนะเพื่อบรรเท

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 105 อาศัยแห่งกุศลธรรมนั้น ๆ นับว่าเป็นการรวมเอาไว้ เพราะทำ ความไม่กระจัดกระจาย (แห่งกุศลธรรมนั้น ๆ) เพราะเหตุนั้น ท่าน จึงเรียกว่าศีล เพราะอรรถว่าเป็นราก

บทความนี้สำรวจความสำคัญของศีลในวิสุทธิมรรค โดยอธิบายว่าศีลนั้นเป็นรากฐานของกุศลธรรม มีอานิสงส์สำคัญ สามารถแบ่งออกเป็นหลายประเภท และเจาะจงถึงปัญหาความเศร้าหมองและความผ่องแผ้วที่เกิดจากการขาดศีล การรวบร

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 135 ปาฐะเพียงเท่านี้แล้ว บัดนี้จะทรงแสดงองค์ที่พึงประกอบเข้า ( แห่ง ปฐมฌานนั้น ) จึงตรัสคำว่า " สวิตกุกิ สวิจาร์ " เป็นต้น ในคำเหล่านั้น ความตรึกชื่อว่า

การศึกษาในวิสุทธิมรรคนี้นำเสนอการเข้าใจองค์ประกอบของปฐมฌาน โดยเฉพาะความสำคัญของวิตกและวิจารที่มีบทบาทในการนำจิตเข้ามาในอารมณ์ต่าง ๆ วิตกหมายถึงความจรดจิตลงไปในอารมณ์ ขณะที่วิจารคือการตามฟื้นอารมณ์ให้ม

* ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 142 สงเคราะห์ในเวทนาขันธ์ ปีติเปรียบเหมือนความดีใจในเพราะได้เห็น หรือได้ยินข่าวหมู่ไม้หรือน้ำ สุขเปรียบเหมือนความสำราญในเพราะ ได้เข้าร่มเงาหมู่ไม้ หรือ

ในบทนี้พูดถึงการแปลความหมายของ 'วิเวกชมปีติสุข' ที่ระบุถึงปีติและสุขในฌานซึ่งเป็นสิ่งที่เกิดจากวิเวก โดยมีการอธิบายบทบาทของปีติสุขซึ่งสัมพันธ์กับวิเวก ทำให้เกิดความเข้าใจในจิตใจผู้ปฏิบัติธรรมได้ดีขึ้น

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 252 เกิดในอบาย กรรมอันเป็นเหตุแห่งความอุปบัติในอบายนั้นของเขา เป็นกรรมภพ ขันธ์ทั้งหลายอันเกิดเพราะกรรมเป็นอุปบัติภพ ความ เกิดแห่งขันธ์ทั้งหลายเป็นชาติ คว

เนื้อเรื่องเกี่ยวกับกรรมที่เป็นเหตุแห่งการอุบัติในสภาวะต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นอบาย สวรรค์ หรือพรหมโลก อธิบายถึงการประพฤติและการเจริญภาวนาเป็นปัจจัยที่นำพาไปสู่การเกิดในภพที่ดีตามกรรมที่สร้างขึ้น ทุกอย่างขึ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 291 (บริสุทธิ์บริบูรณ์สิ้นเชิง] ชื่อว่า บริบูรณ์สิ้นเชิง เพราะความเป็นธรรมเต็มเปี่ยมทั่วถึง โดยที่ไม่มีข้อที่จะต้องเติมเข้า ชื่อว่า บริสุทธิ์ เพราะความเป

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการอธิบายความหมายของคำว่า 'บริบูรณ์สิ้นเชิง' และ 'บริสุทธิ์' ในบริบทของธรรมที่ไม่มีโทษและการประกอบด้วยธรรมขันธ์ 5 โดยเฉพาะอย่างยิ่งในแง่ของการเล่าเรียนและการปฏิบัติธรรม ซึ่งเน้นถึงค

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 245 [แก้อรรถปาฐะในวิญญาณัญจายตนะ ในปาฐะเหล่านั้น คำว่า "โดยประการทั้งปวง" นี้ มีนัยอันกล่าว มาแล้ว ส่วนในคำ 'ก้าวล่วงอากาสานัญจายตนะ" นั้น มีอธิบายว่า ตา

ในหน้าที่ 245 ของวิสุทธิมรรคแปล ได้มีการวิเคราะห์คำว่า 'อากาสานัญจายตนะ' ซึ่งมีความหมายทั้งในแง่ของอารมณ์และอดีตการก้าวล่วง การวิเคราะห์นี้ช่วยให้เข้าใจถึงความสัมพันธ์ระหว่างฌานและอารมณ์ อากาสานัญจายต