หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถและภาวนา
409
อภิธัมมัตถและภาวนา
… หมวด ดังพรรณนามาฉะนี้แล ฯ บัณฑิตพึงทราบ จริยา ๖๓ คือ ๔๕ จริยาที่กล่าวมาแล้ว และ ๑๔ จริยาก่อน ๆ แต่ อาจารย์บางพวกพรรณนาว่า รวมกับทิฏฐิ มี ๖๔ จริยา ฯ [อธิบายภาวนาเป็นต้น] ภาวนาในส่วนเบื้องต้น เป็นกรรมเตรียมกา…
บทความนี้กล่าวถึงการแบ่งประเภทของจริตในอภิธัมมัตถ รวมถึงการภาวนาในแต่ละระดับ โดยชี้ให้เห็นถึงกรรมเตรียมการและอุปจารภาวนา วิตกอัปปนาที่สำคัญในชีวิตและการฝึกจิตตามหลักพระพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังอธิบายถึงค
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
415
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…วามเบียดเบียน และความไม่ยินดียิ่ง ที่สหรคตด้วยโทมนัส เพราะฉะนั้น อัปปมัญญาทั้ง ๓ มีเมตตาเป็นต้น ท่านอาจารย์จึงกล่าว ว่า จตุกฺกชฺฌานิกา (สำเร็จฌานหมวด ๔ ได้) ฯ อุเบกขาท่าน อาจารย์กล่าวว่า ปญฺจมชฺฌานิกา (ประกอ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมที่เกี่ยวข้องกับเมตตากรุณาและอุเบกขาซึ่งเป็นคุณธรรมสำคัญในพระพุทธศาสนา ในส่วนนี้กล่าวถึงการสร้างจิตที่ปราศจากโทมนัสและการนำไปสู่อัปปมัญญา รวมถึงวิธีพัฒนาจิตที่สงบนิ่งจาก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 418
418
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 418
…ามยินดีในธรรมมีวิตกเป็นต้นได้ ฯ บทว่า ยถาร คือ สมควรแก่อารมณ์มีกสิณเป็นต้น ซึ่งเป็นอารมณ์ของฌานนั้น อาจารย์กล่าวคำว่า อากาสวชชิเตสุ ดังนี้ ก็เพราะกสิณคืออากาศไม่ อาจจะเพิกถอนได้ ฯ บทว่า กสิณ ได้แก่ ปฏิภาคนิม…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการอธิบายเสนอในอภิธัมมัตถสังคหบาลีซึ่งเขียนถึงการออกทางจิตและความคล่องแคล่วในการพิจารณา โดยระบุถึงบทบาทของวิตกและฌาน รวมทั้งความสำคัญของอันตรายขององค์ที่หยาบที่อาจเกิดขึ้นในระยะต่าง
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
440
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…คุณ มีศีล ความฝึกฝน ความสำรวม ระวัง และความสันโดษถึงพร้อมดีแล้ว นับถือบูชายำเกรงแล้ว ได้ถึงความเป็น อาจารย์ที่ผู้รู้ทั้งหลายควรบูชา ในศาสตร์ ทั้งหลาย มีคำสอนของพระจอมมมุนีเป็น ต้น และในประชุมแห่งคัมภีร์มากมา…
เนื้อหาเน้นถึงความสำคัญของพระเถระในวิหารเชตวัน ที่รวมตัวกันเพื่อการศึกษาศาสตร์และคำสอนของพระพุทธสามา สามารถนำเสนออานุภาพและความรู้อันสืบเนื่องจากพระวินัยและเทศนาในคัมภีร์ งานชิ้นนี้ไม่เพียงแต่สร้างการ
บทความเกี่ยวกับสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
23
บทความเกี่ยวกับสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…ริสุทธิ์ เป็นที่นับถือบูชาของมหาชน พระองค์ตรัสรู้ธรรมที่จริงที่ชอบตามลำพังพระองค์ ไม่มีผู้ใดเป็นครู อาจารย์สั่งสอน รู้ชอบไม่วิปริตให้สำเร็จประโยชน์ของพระองค์และผู้อื่นได้ สวากขาโต ภวตา ธม โม ธรรมอที่พระองค์ท…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญและการบำเพ็ญพระราชกุศลของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส โดยชี้ให้เห็นถึงการยืนยันในศรัทธาและการสร้างพระพุทธรูป รวมถึงการทำบุญหลายๆ อย่างในพระราชประวัติ ซึ่งมีพระเกีย
โอวาทแห่งพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
50
โอวาทแห่งพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
(สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส) ๕๐ พระองค์ประทานโอวาทไว้ ให้มารดาบิดากับบุตรธิดา อาจารย์กับศิษย์ สามีกับภรรยาญาติมิตร กับญาติมิตร เจ้ากับข้า สมณพราหมณ์กับคฤหัสถ์ รักใคร่นับถือกันตามฉันที่เ…
…ใคร่ที่เป็นพื้นฐานสำคัญในการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีในสังคม เช่นการดูแลกันระหว่างบิดามารดาและบุตรธิดา อาจารย์และศิษย์ รวมถึงการสร้างความอุดมสมบูรณ์ในชีวิตผู้คน โดยสามารถพัฒนาได้ตามโอกาสและเงื่อนไขของแต่ละสถานก…
พระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรสและเรื่องราวของแคว้นวัชชี
58
พระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรสและเรื่องราวของแคว้นวัชชี
…ยชน์คุณที่จะควรได้ควรถึงเช่นนี้ แม้ในคัมภีร์ชาดก ท่านก็ได้ยกข้อนี้ขึ้นแสดงในคาถา โดยความเป็นภาษิตของอาจารย์ทิศาปาโมกข์ในเมืองตักสิลา ผู้สอนมาณพ ๕๐ ให้เล่าเรียนศิลปะศาสตร์ มาณพผู้หนึ่งรับใช้ไปหาฟืนไปเขื่อนเสี…
เรื่องราวเกี่ยวกับการต่อสู้ของกษัตริย์ลิจฉวีในแคว้นวัชชี ยุคที่พวกเขามีความสามัคคีในการป้องกันอาณาจักร แต่ถูกทำลายโดยแผนการแบ่งความสามัคคี จนทำให้ไม่สามารถบรรลุผลได้ ตามคัมภีร์ชาดกได้ยกตัวอย่างให้เห็น
การปฏิบัติธรรมในวัยเจริญ
244
การปฏิบัติธรรมในวัยเจริญ
…ุณที่ควรจะได้ควรถึงเช่นนี้ แม้ในคัมภีร์ชาดก ท่านก็ได้ยกความข้อนี้ขึ้นแสดงใน คาถา โดยความเป็นภาษิตของอาจารย์ทิศาปาโมกข์ในเมืองตักกศิลาผู้สอนมานพ ๕๐๐ คน ให้ เล่าเรียนศิลปะศาสตร์ มานพผู้หนึ่งรับใช้ไปหาฟื้น ไปเข…
บทความนี้กล่าวถึงคำสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์เกี่ยวกับการไม่ประมาทในการทำกิจกรรมในเวลาที่เหมาะสม และข้อคิดจากคัมภีร์ชาดกที่สอนให้ควรเร่งรีบทำกิจกรรมที่สำคัญในช่วงเวลาที่เรามีความสามารถ เช่น การศึกษา
การเผยแผ่คำสอนและการบวชในพระศาสนา
332
การเผยแผ่คำสอนและการบวชในพระศาสนา
ต้องลำบากบอบช้ำทั้งอาจารย์แลศิษย์ก็มีเนื่อง ງ ๓๓๗ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) เมื่อมีกุลบุตรศรัทธาจะบวช ท่านเหล่าน…
การบวชในพระพุทธศาสนาเป็นกิจกรรมที่สำคัญซึ่งต้องการความพยายามจากทั้งอาจารย์และศิษย์ อาจารย์ต้องมีวิธีการเผยแผ่คำสอนที่ไม่เพียง แต่เพื่อต้องการให้นิยมกัน แต่ยังต้องการให้เกิดคว…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
7
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
…- ห ภควา ด้วยเหตุนั้น พระผู้มีพระภาค ตรัสแล้ว อย่างนี้ กล่าวแล้ว. ๒ ๒ เตนา - ทุ โปราณา ด้วยเหตุนั้น อาจารย์มีในปางก่อน ท. ๒ က 0 ها ๕. นิยตฺตนี บอกอดีตกาล ตั้งแต่วานนี้ แปลว่า แล้ว, ถ้ามี "อ" อยู่หน้า แปลว่า …
ในบทที่ 2 ของบาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค หน้านี้อธิบายเกี่ยวกับอาขยาตและกิตก์ โดยเน้นถึงการบอกอดีตกาลและคำแปลที่สำคัญ เช่น 'ดึง' และ 'แล้ว' พร้อมตัวอย่างที่ช่วยในการเข้าใจนี้รวมถึงการจัดรูปแบบประโยคต่างๆ สา
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค - อาขยาตและกิตก์
48
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค - อาขยาตและกิตก์
…โยชน์เกื้อกูล, หิต เป็นบทหน้า กรุ ธาตุ ในความ ทำ ซ้อน ก. นิสสาย น วสติ - ติ นิสสโย (ศิษย์] อาศัยซึ่งอาจารย์ นั้นอยู่, เหตุนั้น (อาจารย์นั้น] ชื่อว่าเป็นที่อาศัยอยู่ (ของศิษย์] นิ เป็นบทหน้า สี ธาตุ ในความ อา…
ศึกษาละเอียดเกี่ยวกับโครงสร้างและการใช้ศัพท์ในภาษาบาลี โดยเฉพาะในหัวข้ออาขยาตและกิตก์ โดยจะวิเคราะห์การใช้ภาษาจากประโยคต่างๆ ที่แสดงให้เห็นถึงความหมายและการเปลี่ยนแปลงของคำในบริบทต่างๆ เช่น การให้ การ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
164
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 164 ปฐวีกสิณนิทเทโส โหติ โส สปปาโย อิตโร อสปาโยติ เวทิตพฺโพ ฯ อิติ อิม สตฺตวิธ อสปาย วชฺเชตวา สปปาย เสวิตพฺพฯ เอว ปฏิปนฺนสฺส หิ นิมิตตาเ
…เรียนนี้สำรวจสิ่งที่มีผลกระทบต่อการพัฒนาจิตใจและการฝึกฝนการมีสติ รวมถึงผลของการปฏิบัติตนในแต่ละเวลา อาจารย์ได้เน้นถึงความสำคัญของการปรับสมดุลของจิตและเพิ่มพูนความตั้งใจในการฝึกฝนจิตใจ เพื่อให้เกิดการทำความเข…
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
16
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
…นยตา โหติ. (กัจจายนปกรณสันธิกัปปสูตรต้น) ความในท่อนต้น น่าชวนให้ถามว่า เหตุไฉน ความแห่งคำพูดทั้งปวง อาจารย์ต้องกำหนดหมายด้วยอักษรอย่างเดียว ในท่อนหลังจึง แสดงเสียทีเดียวว่า เหตุว่าเมื่ออักษรวิบัติ ความก็เป็น…
เนื้อหานี้พูดถึงการวิเคราะห์ประโยคในบาลี โดยเฉพาะการใช้ นิบาต ในการชี้แจงเหตุผลในข้อความที่มีความซับซ้อน ประกอบด้วยการอ้างอิงถึงหลักคำสอนในพระไตรปิฎกเพื่อยกตัวอย่างการอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างเหตุและผ
การแปลมคธเป็นไทยและไทยเป็นมคธ
2
การแปลมคธเป็นไทยและไทยเป็นมคธ
ใจวิธีแปลมคธเป็นไทยและแปลไทยเป็นมคธ แต่งไว้เพื่อเป็นแบบเรียน กำกับไปกับบาลีไวยากรณ์ อาจารย์ผู้จะสินศิษย์ให้เรียนหนังสือฉบับนี้ สอนได้ตั้งแต่เวลาศิษย์เรียนแจกแบบ อ การันต์ในปุ๊ลิงค์ได้แล้วเป็น…
…่อให้เป็นแบบเรียนสำหรับการแปลมคธเป็นไทยและไทยเป็นมคธ โดยมีการกำกับการเรียนการสอนร่วมกับบาลีไวยากรณ์ อาจารย์จะต้องให้ความรู้แก่นักเรียนอย่างระมัดระวัง ศิษย์จะต้องเรียนรู้เกี่ยวกับศัพท์และไวยากรณ์ รวมถึงการแปล…
หลักธรรมพระพุทธศาสนา
4
หลักธรรมพระพุทธศาสนา
…นจงแปลเป็นมคธ ความเชื่อ ในพระพุทธเจ้า ๓๑. ๓๒. ผล ของพระธรรม ๔๑. เปลว แห่งไฟ ๓๓. กุฎี ท. ของสงฆ์ ๓๔. อาจารย์ ของศิษย์ ท. ๓๕. บ้าน ท. ในเมือง ๓๖. เด็ก ท. ในวัด ๓๗. หมู่ แห่งหญิง ท. ๓๘. ต้นไม้ ท. บนภูเขา ๓๕. วิ…
บทนี้เน้นการศึกษาความเชื่อในพระพุทธเจ้าและหลักธรรมที่เกี่ยวข้อง มีการอธิบายเกี่ยวกับสืบทอดความรู้ในวงการสงฆ์ และกระบวนการเรียนรู้นอกจากนี้ยังมีนามบทต่าง ๆ ที่สัมพันธ์กับชีวิตประจำวัน ทั้งในวัด เมือง แ
อุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑ - ๒
12
อุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑ - ๒
…ินดีแล้ว ๑๕๕, เรือ ไปแล้ว ในแม่น้ำ, ภิกษุ ท. 4 นั่งแล้ว ในเรือนั้น ๑๕๖. ศิษย์ ท. เข้าไปใกล้แล้ว ซึ่งอาจารย์, โอวาท อันท่าน ให้ แล้ว แก่เขา ท. ๑๕๗. หญ้า งอกแล้ว ในสวน, หญ้านั้น อันชาวสวน ตายแล้ว (ตัดแล้ว). ๑๕…
เนื้อหานี้เกี่ยวข้องกับอุภัยพากยปริวัตน์ ซึ่งครอบคลุมถึงการใช้สัพพนามและวิภัตติอย่างถูกต้อง พร้อมตัวอย่างเช่น การใช้ภิกษุในประโยคต่างๆ และการเปรียบเทียบระหว่างบุรุษต่างๆ การนำเสนอการใช้ฐานะต่างๆ ของบุ
วิสุทธิมรรค: การปฏิบัติและคุณธรรมของภิกษุ
57
วิสุทธิมรรค: การปฏิบัติและคุณธรรมของภิกษุ
…รองน้ำ ผ้ากรองน้ำ กุญแจ ประคด รองเท้า เช่นนี้ ๆ ภิกษุนั้นเป็นสมณะมเหสักข์" พูดว่า "พระอุปัชฌายะ พระ อาจารย์ ภิกษุร่วมอุปัชฌายะ ภิกษุร่วมอาจารย์ ภิกษุผู้เป็นมิตร ภิกษุผู้เป็นเกลอ ภิกษุผู้ชอบพอกัน ภิกษุผู้สหาย…
เนื้อหาเกี่ยวกับวิสุทธิมรรค เน้นความสำคัญของการปฏิบัติตนในฐานะภิกษุ การเลือกใช้วัสดุเครื่องแต่งกายและอุปกรณ์ต่างๆ รวมถึงการมีอริยาบถที่เหมาะสมเพื่อไม่ให้ผู้อื่นเข้าใจผิดและยกย่องผิดๆ โดยกล่าวถึงคำนิยา
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
66
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
…ในประชุมบทว่า ทำสมกสวาตาตปสิริสปสมผสุสาน นั้น พึงทราบอรรถาธิบายดังต่อไปนี้ บทว่า สา แปลว่าเลือบ บาง อาจารย์ว่า แมลงวันหัวเขียวก็มี บทว่า มาสา แปลว่ายุงนั่นเอง บทว่า วาตา ได้แก่ลมทั้งหลาย อันต่างโดยเป็นลมเจือ…
เนื้อหาได้แสดงการใช้จีวรเพื่อบำบัดความหนาวและคุณประโยชน์ในการใช้จีวรของพระโยคี เพื่อไม่ให้เกิดอาพาธและตั้งใจทำความเพียร โดยความหนาวและความร้อนเป็นปัจจัยที่ต้องพิจารณา และต้องการคำแปลและการอธิบายที่ถูก
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 146
150
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้า 146
…่านั่งที่เถรอาสน์ พึงกำหนดอาสนะอันสมควร ว่าอาสนะนี้จักถึงแก่ตน แล้วจึงนั่ง ถ้า การฉันของเธอค้างอยู่ อาจารย์หรืออุปัชฌาย์มา ลุกขึ้นทำวัตร ย่อม ควร ส่วนพระปิฎกจุฬาภัยเถระกล่าวว่า อาสนะพึงรักษา หรือว่า การฉันพึ…
บทความนี้กล่าวถึงคำสอนในวิสุทธิมรรค โดยเน้นที่การสมาทานและวิธีปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับเอกาสนิกังคะ สำหรับภิกษุผู้มีปัญญา ซึ่งรวมถึงการกำหนดอาสนะที่เหมาะสมและการรักษากฎระเบียบในการฉันของภิกษุ เพื่อให้กา
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - ประโยค๘
160
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - ประโยค๘
…ธนู ดังลักษณะบ้านใกล้ มีแม่น้ำ คั่นที่กล่าวข้างต้น) ภิกษุนี้ชื่อว่า ธุดงคโจร, ก็ถ้าอุปัชฌาจารย์หรือ อาจารย์ของอารัญญิกภิกษุเป็นไข้ไป เธอหาสิ่งสัปปายะ (ที่จะเป็น เครื่องรักษาอาจารย์) ไม่ได้ ก็พึงนำท่านไปสู่เส…
…วิตของภิกษุในวิหารและอุปสรรคในการเดินทางไปบ้าน อธิบายถึงความสำคัญของการรักษาธุดงค์ให้บริสุทธิ์ การนำอาจารย์ไปยังเสนาสนะ และประเภทของอารัญญิกภิกษุที่มีอยู่ ๓ พวก โดยแสดงถึงวิธีการอยู่อาศัยในช่วงฤดูกาลต่าง ๆ อ…