การแปลมคธเป็นไทยและไทยเป็นมคธ : หน้า 2/58

ใจวิธีแปลมคธเป็นไทยและแปลไทยเป็นมคธ แต่งไว้เพื่อเป็นแบบเรียน กำกับไปกับบาลีไวยากรณ์ อาจารย์ผู้จะสินศิษย์ให้เรียนหนังสือฉบับนี้ สอนได้ตั้งแต่เวลาศิษย์เรียนแจกแบบ อ การันต์ในปุ๊ลิงค์ได้แล้วเป็นต้น ไป แต่ต้องให้เรียนบาลีไวยากรณ์ตามกำหนดอย่างนี้ นาม อาขยาต กิริยากิตก์ อัพยยศัพท์ สมาส ตัทธิต นามกิตก์ สนธิ ในเวลาสอน หนังสือเล่มนี้ เมื่อถึงแบบใด อาจารย์ต้องแนะให้ศิษย์เข้าใจความแบบ นั้นให้ดีก่อน จึงให้แปลประโยคเหล่านั้น อาจารย์ไม่ควรบอกให้ศิษย์ ว่าตามไป เช่นบอกหนังสือกันโดยธรรมดา ควรจะให้ศิษย์แปล ประโยคเหล่านั้น เขียนลงในกระดานชะนวนหรือในสมุด หรือใน กระดาษแล้วคอยตรวจดู ประโยคใดผิด ควรชี้คำผิดในประโยคนั้นให้ ศิษย์ทราบว่า ผิดเพราะอย่างนั้น ๆ ถ้าไม่มีหนังสือปทานุกรม ศิษย์ ไม่ทราบศัพท์ใดควรบอกศัพท์นั้นให้ แต่อย่าบอกลักษณะไวยากรณ์ มี วิภัตติเป็นต้น ที่ศิษย์เรียนมาแล้ว ควรให้ศิษย์ในหนังสือปทานุกรมนั้น เอง สอนอย่างนี้ ศิษย์จะต้องอาศัยกำลังความคิดและความจำของ ตนเองมาก จะได้ความรู้ดี อาจารย์จะสอนศิษย์ได้มากคนด้วย กรมหมื่นวชิรญาณวโรรส