หน้าหนังสือทั้งหมด

บทความว่าด้วยอาจารย์ ๔ จำพวก
118
บทความว่าด้วยอาจารย์ ๔ จำพวก
…นต้น ไม่ได้." [๓๖๓] ผู้ซื้อว่า อาจารย์ เพราะอันสิ่งนี้แสดงพฤติ เช่นอิ้อี้. อาจารย์นั้น มี ๔ จำพวก. เหตุนี้ในฎีกาโลกตฺถก (ถกแสดงความกังวลด้วยญาติ) ในปราจฉฺวิเศษชื่อว่าวิสุทธิธรรม พระพุทธ- โฆษาจารย์ จึงกล่…
บทความนี้พูดถึงอาจารย์ ๔ จำพวก ตามที่พระพุทธโกศาจารย์กล่าวไว้ในฎีกาโลกตฺถก การจำแนกประเภทอาจารย์ประกอบด้วย ปิยพจารย์, อุปสัมปทาจารย์, นิสสยาจารย์ และ อุตเทสาจารย์ ที่มีบทบาทสำคัญในการเรียนการสอนรวมถึง
การวิเคราะห์เตาโลหิตในกรอบแนวทางพระพุทธศาสนา
119
การวิเคราะห์เตาโลหิตในกรอบแนวทางพระพุทธศาสนา
…ที่บุพพการีทำในตน โดยความเป็นอุปการะ ให้เป็นไป สมรกเฑกุ์บารที่ผู้อื่นกระทำแล้ว กล่าวว่า กำฏูญฤตเวที เหตุุนั้น ท่านจึงกล่าวว่า อิมาน มูฬ ฐา เป็นตน" ฤกฏิกนิมาบ องค์ครุนิกายว่า "บุคคลผู้มีจิตประกอบด้วยความถ่…
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์เทพเจ้าของเตาโลหิตในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเข้าใจในแง่ของอุปการะที่บุพการีทำให้อย่างสำคัญ ซึ่งมีการชี้ให้เห็นถึงแนวทางที่แล้วต่าง ๆ และความหมายในสายตาขององค์ครุนิก
การวิเคราะห์ความหมายของ 'เทวา' ในอรรถกถาสังศิตสูตร
120
การวิเคราะห์ความหมายของ 'เทวา' ในอรรถกถาสังศิตสูตร
…ิ้น. เทวา ตมปราโน มีวิเคราะห์ว่า ความมืดนี้นั่นเองเป็นที่ ไป คือ เป็นทางไปในเบื้องหน้าของบุคคลนั้น เหตุนี้บุคคลนั้น ชื่อว่า ตมปราโน(ผู้มีความมืดเป็นที่ไปในเบื้องหน้า) ในบท ทั้งปวง ก็พูดนารบอรอย่างนี้. …
ในอรรถกถาสังศิตสูตร การใช้คำว่า 'เทวา' มีนัยยะลึกซึ้งที่เกี่ยวข้องกับความมืดที่เป็นที่ไปของบุคคลผู้หนึ่ง ผู้ที่เกิดในตระกูลชั้นต่ำ จำแนกตามบุญฤทธิ มีอยู่ 3 จำพวก คือ ผู้ที่เกิดจากกระดูกต่ำ, ผู้ที่มีคว
ความมิดีในเบื้องหน้า
121
ความมิดีในเบื้องหน้า
…ฎิกิดิยวร ในโกศลสัจจุเป็นต้นนั้นว่า "ชื่อว่า เป็นผู้มีดีเพราะเป็นผู้ราว่าว่า มิดี เพราะความไม่ปรากฏ เหตุมีเกิดในระกูลต่ำ ในภายหลังเป็นต้น บุคคลชื่อว่า มิดี เพราะประกอบด้วยความมิดี นั้น ท่านกล่าวว่าไวหาราม…
เนื้อหาวิเคราะห์เกี่ยวกับการดำรงชีวิตของบุคคลที่มีคุณธรรม โดยเน้นถึงบทบาทของความมิดีในเบื้องหน้า พระผู้มีพระภาคได้วิเคราะห์ถึงพฤติกรรมของบุคคลในบริบทต่างๆ ว่าถือการเป็นผู้มีดี จนถึงแนวความคิดที่บุคคลอ
มงคลดลกฏทั้งปวง: ความสำคัญของผู้มีบุญ
122
มงคลดลกฏทั้งปวง: ความสำคัญของผู้มีบุญ
…ทำบุญทั้งหลาย เพราะฉะนั้น ท่านจึงก่าวว่า บุพพกริ" อนฺุญาว่า "ผู้อาศัยผลบุญเป็นอญ" ตั้งอยู่ในฝ่ายตนญาเหตุนี้ พระภูฏาจารย์ จึงกล่าวว่า ปุญฺญผล อนูปวีรณโต." ติฎฐานทุกนาม อิงตุตรนีวก คึเหมือนกัน. [๒๒] บุคคลผ…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการมีบุญและความเป็นผู้สำคัญในชีวิต ซึ่งเชื่อมโยงกับมงคลและการทำบุญ ความมิมีและขันธ์ถูกวิเคราะห์อย่างลึกซึ้ง โดยอธิบายว่าความเป็นผู้สำคัญนั้นหาได้ยาก และให้คุณค่ากับบุคคลที
มังคลัตถีที่เป็นเปล - เล่ม ๔ หน้า ๑๒๘
128
มังคลัตถีที่เป็นเปล - เล่ม ๔ หน้า ๑๒๘
…ศิลทำลายแล้ว มีงานเสื่อมแล้ว ได้ไปยังปัจจันตคน แห่งหนึ่งกับด้วยหญิงนั้น นายต่อริงเลี้ยงหญิงนั้นอยู่ เหตุนี้ ชน ทั้งหลาย จึงได้บานนามพระโพธสัตว์นั้นว่า "ตกบัณฑิต" ทีมุนยุ่งทั้งหลาย ได้ให้สะเบียงแกพระโพธสัต…
…องไปช่วยนาง ขณะกลุ่มโจรมีกลยุทธ์ในการจับกุมพระโพธสัตว์ แต่ความฉลาดของพระโพธสัตว์นำไปสู่การแปรเปลี่ยนเหตุการณ์อย่างไม่คาดคิด
พระราชบุตรในแม่น้ำคง
130
พระราชบุตรในแม่น้ำคง
ประโยค ๕ - มิ่งคลัดก็ตามนี้เป็นแปล เล่ม ๔ หน้า 130 ในกาลนั้น พระโอโซงพระเจ้าองค์จักรพรรดิ ได้พระนามว่า ทุกฤกษ์ เป็นคนกักขะ หยาบคาย ไม่เป็นที่ชอบใจของชนนทั้งปวง ประคองฤทธิ์ตอกขัน แล้วดูอยู่ภายในพระองค
…กฤกษ์ พระองค์เป็นคนหยาบคายและไม่เป็นที่ชอบใจ ช่วงที่ทรงเล่นอยู่ในแม่น้ำคง พระราชบุตรถูกทิ้งและหนีไป เหตุการณ์นี้นำมาซึ่งการเกิดใหม่ของเศรษฐีที่ตายแล้วในรูปแบบต่าง ๆ โดยที่เศรษฐีชาวกรุงทรนาสินจ์เกิดเป็นงู …
มังคลัตถิถิตีปิเนวะเลม ๕
134
มังคลัตถิถิตีปิเนวะเลม ๕
ประโยค ๕ - มังคลัตถิถิตีปิเนวะเลม ๕ - หน้่า ๑๓๔ ทอง เพื่อประโยชน์เป็นที่อยู่ของงู, ถ้ากระปลิให้เพื่อประโยชน์เป็นที่อยู่ของหนู, กรุงทอง เพื่อประโยชน์เป็นที่อยู่ของนกแก้วเต่า แล้วรับสั่งให้พระราชาทานข้
…ที่จะเดินทางไปที่บ้านของบิดาเพื่อคลอดลูก เรื่องนี้เปรียบเสมือนพระโพธิสัตว์ในจิตใจ เมื่อถึงจุดที่เกิดเหตุการณ์ หญิงหนึ่งได้คลอดลูกในระหว่างการเดินทาง แต่ทิ้งรถและบุตรไว้ ไม่มีการกล่าวถึงการกลับไปช่วย เหตุก…
พระราชาและโป๊กในพระนคร
137
พระราชาและโป๊กในพระนคร
…านเสนาบดี ได้ผูกเราว่าในโป๊กนั้นว่า "โป๊กนี้ ไม่ให้ ความเป็นพระราชาแก่เรา ( ไป ) ให้แก่นักโครมวาส." เหตุนี้ เขา พอได้ฟังคำของทูลจึงโกรธแล้ว กล่าวว่า "ใครเป็นสาหายของเจ้า คนนี้? มันเป็นคนบ้า ลูกกดี พวกนักจ…
ในเนื้อเรื่องนี้, พระราชาได้ส่งโป๊กไปหามารดาแต่โป๊กกลับมาคนเดียว หลังจากประสบปัญหาที่สำนักของเสนาบดี ซึ่งไม่เห็นด้วยกับการมาของโป๊ก เสนาบดีโกรธและให้จับโป๊ก ขณะที่โป๊กคิดเรียกความช่วยเหลือจากนิโครธันต
ประวัติศาสตร์พระสารีบุตรและพระเทวะ
140
ประวัติศาสตร์พระสารีบุตรและพระเทวะ
…น สารี- บุตรนี้ เป็นช้าง ถืเป็นผู้กล่าวคำถวายที่เหมือนกัน" แล้วตรัส อธิบายจิตตวาดในปรูมวรรรทุกบิทดา เหตุนี้ ภิญญู พึงเป็นผู้กล่าวคำ เหมือนพระธรรมสนามดีและพระอานนทะกร [ เรื่องพระอานนทะกร] ได้ยินว่า พระเทว…
ในอดีตกาลมีการสนทนาเกี่ยวกับพระสารีบุตรเถระ โดยพระศาสดาได้ตรัสถึงความสำคัญของการกล่าวคำถวาย พระเทวะมีสิกขวิหาร 500 รูป และภิกษุหนุ่มที่มีอุปการะได้ถวายผ้าสกุฎให้แก่วัด เพื่อสร้างคุณประโยชน์แก่ผู้ปฏิบั
การฟังธรรมในเวลาที่เหมาะสม
148
การฟังธรรมในเวลาที่เหมาะสม
…่ให้ซินสามารถการปฏิบัติ บทว่า เอ็ด เป็นคำตั้งคือว่า ปฏิญาณกิจ โอ ปนะ เป็นต้น. การฟังธรรมในวันที่ ๕ เหตุนี้ จึงชื่อว่า ปฏิญาณกิจ (มีในวัน คำรับ ๕)." [๒๘๔] อีกอย่างหนึ่ง บุคคลเข้าไปในกาลกิณีทรัพย์หลายแล้ว…
ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการฟังธรรมในวันสำคัญ และการสนทนาของพระเถระ ๓ รูป โดยเน้นว่าการฟังธรรมมีความสำคัญในการบรรเทาความสงสัยของบุคคล เมื่อพระอนุรุทธเถระได้สอนพระเถระแม่ทับ ๓ ในการถามตอบปัญหา เพื่อทำความเข
มังคลัตถกิจและการพิจารณาธรรม
149
มังคลัตถกิจและการพิจารณาธรรม
…กล่าวไว้ในอรรถกถาปาปัติสูตรนั้นว่า "บทว่า ปรปูฏกิจ ความว่า ย่อมาถามถึงประโยชน์และสิ่งไม่ประโยชน์ คือเหตุและ มิใช่เหตุ บทว่า ปรปูฏกิจ ความว่า ย่อมไตร่ตรอง คือ ย่อม พิจารณาถึงธรรมอันตนยังไม่รู้ว่า ourm6ับถา…
บทความนี้เสนอการศึกษาเกี่ยวกับมังคลัตถกิจและความหมายของคำว่า ปรปูฏกิจ ที่เกี่ยวข้องกับการสอบถามและการพิจารณาธรรม โดยอ้างอิงถึงอรรถกถาต่างๆ ที่กล่าวถึงการถามและการพิจารณาธรรมที่บรรดาภิกษุควรทำเพื่อความ
ประโยค ๕ มีกลัดกอขึ้นเป็นแปลง
151
ประโยค ๕ มีกลัดกอขึ้นเป็นแปลง
ประโยค ๕ มีกลัดกอขึ้นเป็นแปลง เล่ม ๕ หน้า 151 กล่าวในนั้น ชื่อว่าเป็นมงคล เพราะเป็นเหตุบุรสุดลภูวิเศษมีประการต่าง ๆ มีนิรมลได้ และได้อานิสงส์ ๔ และบรรลุมรรคผลไปแห่งอาศอเป็นต้น สมจริงดังพร…
บทความนี้กล่าวถึงประโยค ๕ ที่ชี้ให้เห็นถึงมงคลที่เกิดจากการทำบุญและการตั้งมั่นในจิต โดยเน้นถึงอานิสงส์ ๔ และความเจริญในโภชนงค์ ๗ ภายใต้หลักธรรมที่พระผู้มุ่งพระกตัญญูได้ระบุไว้ ทั้งยังสำรวจความสำคัญของ
การฟังธรรมและปีติในพระพุทธศาสนา
153
การฟังธรรมและปีติในพระพุทธศาสนา
…รถการฟังธรรมเป็นที่สบาย โดยกำหนดอาการอันเกิดขึ้นแห่งปีตินั้นในคราวนั้น เพราะในปีนั้น เกิดขึ้นบ่อย ๆ เหตุนี้ พระอรรถกาถาจึงกล่าวว่า ปัญญา นิ้วเทน วิชุมภูติว ดังนี้ สองว่า อทิ สนฺธาย ความว่า ธรรมมีปีติ นั้น…
บทความนี้กล่าวถึงการฟังธรรมเป็นเหตุสำคัญที่นำไปสู่ปีติและปัญญาในพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นว่าการมีความปีตินั้นส่งผลต่อความเจริญในจิตใจแ…
การฟังธรรมและประโยชน์ที่ได้รับ
160
การฟังธรรมและประโยชน์ที่ได้รับ
…ี้ อธิบายว่า เทวดาด้วยดี คือ ตามเป็นจริง กระทํείไรทุกข์ คือ มีให้ลูบครือ" [๔๗๘] การฟังธรรม ย่อมเป็นเหตุให้งรรษาส่ง๔ ด้วย ประกอบนี้. ก็ชนทั้งหลายพอใจฟังธรรมแล้วก็รรษาส่งเป็นที่สรํ อาสะ นับไม่ถ้วน เหตุนี้น…
ในบทความนี้เน้นย้ำถึงความสำคัญของการฟังธรรมและประโยชน์ที่ได้รับจากการฟัง ซึ่งทั้งชาวบ้านและภิกษุหนุ่มต่างเห็นความสำคัญในการฟังธรรมเพื่อการเรียนรู้และการเติบโตทางจิตใจ การเดินทางไปฟังธรรมถึงแม้จะไกลนั้
มังคลัตถีนิปล: ปัญจวรรรณุปมปิณณาสก์
162
มังคลัตถีนิปล: ปัญจวรรรณุปมปิณณาสก์
…ทำให้ประจักษ์ รับเอาอยู่ ได้แก้ ฟังโดยแครพ. [๓๖] การฟังธรรมของบุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยอุปนิสัย ย่อมเป็น เหตุบรรลุมรรคในท tincผม, ควรประกะนี้, ส่วนบุคคลผู้ เว้นจากอุปนิสัย ย่อมเป็นเหตุให้บรรลุมรรคในอนาคต. ก็ใน…
เนื้อหานี้กล่าวถึงมังคลัตถีนิปล เล่ม 4 โดยมีการพูดถึงคาถาและบทคำธรรมที่ช่วยบรรลุมรรค พร้อมทั้งอธิบายถึงการฟังธรรมจากผู้มีอุปนิสัยและกรณีศึกษาของนิครนธในกรุงเทพฯ สะท้อนว่าสติปัญญาทำให้เกิดการเปลี่ยนแปล
การประกอบจิตและประเทศแห่งน้ำในพระสูตร
170
การประกอบจิตและประเทศแห่งน้ำในพระสูตร
…สัตตุมสูตรนั้นว่า " โดยปรมณ์ต์ การประกอบจิตมีวามา เป็นดัง แหกตงั ที่ไม่มีอยู่เป็นสภาพ ย่อมไม่สำเร็จ เหตุนี้ พระ อรรถกถาจารย์ จึงกล่าวว่า กาลาติ กุลมิ ค ะา นป ๗ เอตอ อิธวาน ดังนี้. แห่งจริง คุสธรรที่บุคคลป…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการประกอบจิตที่มีความสำคัญและการอธิบายประเทศแห่งน้ำในอรรถกถาที่เกี่ยวข้องกับพระสูตรต่าง ๆ โดยมีเนื้อหาที่เกี่ยวกับการตั้งอยู่ของประเทศ ความสำคัญของภาวะจิตและกาล เวลา และที่ตั้งของน้ำ
พระธรรมในจตุตถสูตร
171
พระธรรมในจตุตถสูตร
…สื่อมสูญแห่งพระศาสนา, ส่วนผู้ฝังอยู่โดยเคารพ ชื่อว่า ย่อมปฏิบัติ เพื่อความไม่เสื่อมสูญแห่งพระศาสนา. เหตุนี้ ในปฐมวรรค จตุตปัญาสก์ ปัญจมณี องค์ตร- นิยาย พระผู้พะภาค จิตต์สร้าง ♪ ภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๕ นี้ ย่…
ในบทนี้ได้กล่าวถึงความสำคัญของการฟังธรรมและการปฏิบัติธรรม โดยเฉพาะการเคารพในพระธรรม โดยหากไม่ฟังและปฏิบัติตามธรรม ย่อมสร้างความเสื่อมแห่งพระศาสนา ในขณะที่การเคารพและปฏิบัติตามธรรมจะสร้างความมั่นคงให้ก
ความหมายของทมะในการปฏิบัติธรรม
184
ความหมายของทมะในการปฏิบัติธรรม
…ค (ศาสตรอำนำเสยี [ซึ่งชีวิต] ).บัณฑิต บัณฑิต พึงราภว่า ทม เพราะฆ์คือ ระงับไว้ซึ่งความไม่อดทน.เพราะ เหตุนี้น พระอรรถกถารย์ จึงกล่าวว่า "คำว่า อุปสม เป็นไปพ้อง ของคำว่า ทม นั่นเอง." ภูฏฺฏอุปนิสาสกล่าวว่า "…
ในเอกสารนี้พูดถึงคำว่าทมะซึ่งหมายถึงการระงับอารมณ์ที่ไม่ดี และอุปสมที่มีความเกี่ยวข้องในการปฏิบัติธรรม โดยชี้ให้เห็นว่าบัณฑิตต้องรู้จักการอดทนและปราบปรามบาปธรรม การบรรยายถึงการพัฒนาความอดทนและความเข้า
ความอดกลั้นในพระพุทธศาสนา
186
ความอดกลั้นในพระพุทธศาสนา
…วเป็นต้น หรือได้แก่ กุศลขันธ์ ๔ มือโทสะนั้นเป็นประธาน" " ขันธ์นั้นด้วย เป็นเครื่องอดกลั้นด้วย เพราะเหตุนี้ จีชื่อว่า อธิวาสนขันติ " " ขันธ์นี้ด้วย เป็นเครื่องอดกลั้นด้วย เพราะเหตุนั้น จึงชื่อว่า อธิวาสน…
บทความนี้กล่าวถึงความอดกลั้นและการอดทนในบริบทของพระพุทธศาสนา โดยอธิบายถึงขันธ์ซึ่งเป็นเครื่องมือในการอดกลั้นและความสำคัญในแนวทางการฝึกปฏิบัติ รวมทั้งการเข้าใจถึงอุปสรรคที่ผู้ปฏิบัติต้องเผชิญอย่างความห