หน้าหนังสือทั้งหมด

การเจริญอุเบกขาและอานิสงส์ของพรหมวิหาร
90
การเจริญอุเบกขาและอานิสงส์ของพรหมวิหาร
…ล้ : 8. ข้าศึกไกล : ขาดปัญญาด้วยสาเหตุแห่งกามคุณ การวางเฉยด้วยอำนาจแห่งโมหะ เป็นข้าศึกใกล้ ราคะ และ โทสะ เป็นข้าศึกไกล คู่ปรับของอุเบกขา คือ ราคะ อารมณ์อุเบกขาพรหมวิหาร หรืออุเบกขาภาวนานี้ แตกต่างจากอารมณ…
บทความนี้กล่าวถึงพัฒนาอุเบกขาเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย การพิจารณากรรม การสงบจากความเกลียด และการเข้าถึงกายรูปพรหม ซึ่งทำให้เกิดอานิสงส์มากมาย เช่น การนอนที่มีความสุข ปัญญาที่จะถือกรรมเป็นของตน ซึ่งช่วยให
ความเข้าใจเกี่ยวกับปาปิจฉาและกิเลส
40
ความเข้าใจเกี่ยวกับปาปิจฉาและกิเลส
…อนในเบื้องต้น ให้รู้จักหน้าตา สภาพการบังคับ และการส่งผลว่ามีลักษณะเป็นเช่นไร 2. ลักษณะของกิเลสตระกูลโทสะ กิเลสจำพวก โทสะ ได้แก่ กิเลสจำพวกทำให้จิตร้อน อยากล้างผลาญ อยากทำความพินาศ ให้แก่คนอื่น สิ่งอื่น กิ…
เนื้อหาพูดถึงปาปิจฉา ซึ่งคือความอยากได้ที่ต่ำต้อยและไม่รักษาชื่อเสียง รวมถึงกิเลสต่างๆ เช่น โลภะและโทสะ ที่เป็นสาเหตุหลักของกรรมที่สร้างความทุกข์ให้กับสรรพสัตว์ เมื่อสรรพสัตว์ยังไม่รู้วิถีทางหลุดพ้นจากสั…
ความเข้าใจเกี่ยวกับความโกรธและโมหะ
42
ความเข้าใจเกี่ยวกับความโกรธและโมหะ
…ไม่ไหว หรือไม่ทันท่วงที จิตก็จะมีอาการ คิดหา ทางประทุษร้ายขึ้นมา คือ คิดทำลายสิ่งที่มาทำให้ตัวขัดใจ โทสะ ได้แก่ ความคิดประทุษร้าย คือ คิดทำลาย คิดล้างผลาญ คิดให้เขาเสียหาย ให้ ฉิบหายวอดวายไป เช่น ฆ่าเขา ห…
ข้อความนี้สำรวจอาการและปฏิกิริยาของจิตเมื่อเกิดความโกรธหรือโทสะ รวมถึงวิเคราะห์กระบวนการคิดและผลกระทบที่เกิดขึ้นไม่เพียงแค่ต่อคนอื่น แต่ยังส่งผลต่อคนที่มีอาการเหล่…
มิจฉาทิฏฐิ และการทำความเข้าใจเกี่ยวกับกิเลส
44
มิจฉาทิฏฐิ และการทำความเข้าใจเกี่ยวกับกิเลส
…งแต่ไม่รู้เท่านั้น ยังคิดผิดเห็นผิดอีกด้วย เป็นขั้นกรรม คือ มโนกรรม โกง ลัก-คู่ พยาบาท (คิดแก้แค้น) โทสะ (คิดประทุษร้าย) มิจฉาทิฏฐิ (เห็นผิดคลองธรรม) โมหะ(หลง ไม่รู้จริง) อิสสา ริษยา) ปลาสะ(ตีเสมอ) อภิชฌา…
…ิจฉาทิฏฐิและผลกระทบที่เกิดจากความเชื่อที่ผิด ทางศาสนาและจิตใจ ด้วยการอธิบายลักษณะของกิเลสต่างๆ เช่น โทสะและโลภะ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการบิดเบือนความจริงและผลกระทบที่เกิดขึ้นกับสังคมและบุคคล ตามแนวทางที่พระพุท…
สาเหตุแห่งความทุกข์จากกิเลส
50
สาเหตุแห่งความทุกข์จากกิเลส
…ข์ ลำบาก คับแค้น เดือดร้อน เมื่อแตกกายตายไป ทุคติเป็น อันหวังได้” 2 สมณพราหมณ์เศร้าหมอง เพราะราคะและโทสะ เป็นคนอันอวิชชา หุ้มห่อ เพลิดเพลิน รูปที่น่ารัก เป็นคนไม่รู้... ไม่มีสง่า ไม่ผ่องใส ไม่บริสุทธิ์ มี…
เนื้อหากล่าวถึงการครอบงำของกิเลสที่ทำให้มนุษย์แสดงพฤติกรรมชั่วร้ายจากความโลภ ความโกรธ และโมหะ ซึ่งนำมาซึ่งทุกข์และความลำบากจากการเป็นทาสของตัณหาและกิเลส พระพุทธเจ้าสอนไว้ว่า ผู้มีจิตผ่องใสและปราศจากกิ
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
104
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
…ังนี้ คือ ผัสสะ เจตนา วิตก วิจาร ปีติ ศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา ชีวิตินทรีย์ การละนิวรณ์ อโลภะ อโทสะ หิริ โอตตัปปะ ปัสสัทธิ ฉันทะ อธิโมกข์ อุเบกขา มนสิการ โลภะ โทสะ โมหะ มานะ ทิฏฐิ อุทธัจจะ กุกกุจจะ ว…
สังขารขันธ์หมายถึงความคิดปรุงแต่ง โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภทคือ กุศลสังขาร (ความคิดดี), อกุศลสังขาร (ความคิดชั่ว), และอัพยากตสังขาร (เป็นกลาง) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการสร้างความรู้สึกนึกคิดของมนุษย์ ในขณะที่
การเชื่อมต่อของอายตนะและผลของการรับรู้
132
การเชื่อมต่อของอายตนะและผลของการรับรู้
…ง กล่าวนี้เรียกว่า จิต เจตสิก เจริญกว้างขึ้น นอกจากนี้ กุศลธรรม มีศรัทธา สติ ปัญญา อกุศลธรรม มีโลภะ โทสะ เป็นต้น เมื่อเกิดในระยะแรกยังมีกำลังอ่อน แต่เมื่อวิถีจิตเกิดวนเวียนซ้ำหลายรอบเข้า กำลังแห่งกุศล และ…
บทความนี้พูดถึงการเชื่อมต่อระหว่างอายตนะที่เรียกว่า ตา หู จมูก และอื่น ๆ กับผลที่เกิดขึ้น เช่น การเห็น สี การได้ยิน เสียง และการรู้กลิ่น นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความสำคัญของอายตนะภายในและภายนอกในการกระตุ้
การสละอายตนะเพื่อเข้าถึงธัมมายตนะ
137
การสละอายตนะเพื่อเข้าถึงธัมมายตนะ
…้าหาธัมมายตนะ พระมงคลเทพมุนีได้แนะนำให้สละความยินดีในอายตนะ 12 เหล่านั้นเสีย เพราะเป็น ทางมาของโลภะ โทสะกับโมหะ การสละความยินดีเหล่านั้น ก็ใช้หลักการเดิมคือการทำใจให้ หยุดนิ่ง แล้วแสวงหาธัมมายตนะคือพระนิพ…
เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับอายตนะ 12 ที่มีโทษและสามารถดึงดูดสรรพสัตว์ให้ถูกขังไว้ในสังสารวัฏ โดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้แนะนำให้ค้นหาธัมมายตนะที่พาเราพ้นจากความทุกข์ พระมงคลเทพมุนีได้แนะนำให้สละความยินดีใ
ธาตุทั้ง 7 และการรับรู้สัมผัส
149
ธาตุทั้ง 7 และการรับรู้สัมผัส
…ดระยะ ถ้าไม่ได้ใช้ปัญญาพิจารณาให้เข้าใจสภาวะนั้น กิเลสก็จะเกิดขึ้นให้ยินดีใน เครื่องสัมผัส เกิดโลภะ โทสะ โมหะ ล้วนแต่ก่อให้เกิดทุกข์ภัยทั้งสิ้น 6. ธัมมธาตุ มีหน้าที่กระทบใจให้มีความนึกคิดต่าง ๆ และทรงไว้ซ…
เนื้อหาว่าด้วยการศึกษาโผฏฐัพพธาตุและธัมมธาตุ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้สัมผัสในร่างกายมนุษย์ อธิบายสภาวะต่างๆ ของธาตุ เช่น ปฐวี เตโช วาโย และความสำคัญของธัมมธาตุในการคิดและรู้ อธิบายถึงการเกิดและดับซึ
สัมมาวายาโม และ สตินทรีย์
167
สัมมาวายาโม และ สตินทรีย์
…ประกอบด้วยองค์คุณ 11 ประการ คือ 1. ปคคาห์ ประคองจิตไว้กับรูปนาม พระไตรลักษณ์ มรรคผล 2. ปหาน ละ โลภะ โทสะ โมหะ โดยตทั้งคปหาน วิกขัมภนปหาน และสมุจ เฉทปหาน 3. อุปตุถมภน ค้ำชูมรรค 8 ให้เป็นมรรคสมังคี 4. ปริยา…
บทความนี้พูดถึงสัมมาวายาโมซึ่งประกอบด้วยความเพียร 11 ประการ และอธิบายเกี่ยวกับสตินทรีย์ที่เป็นองค์ประกอบสำคัญในการปฏิบัติธรรม โดยรวมถึงการประคองจิตละกิเลสเพื่อเข้าถึงพระนิพพาน และการระลึกชอบในขณะปฏิบั
ความทุกข์และขันธ์ 5 ในพระพุทธศาสนา
191
ความทุกข์และขันธ์ 5 ในพระพุทธศาสนา
…อนอยู่เพราะกิเลสทำให้ ร้อน สมดังข้อความที่ทรงแสดงไว้ในอาทิตตปริยายสูตรว่า “ร้อนเพราะไฟ คือ ราคะบ้าง โทสะ บ้าง โมหะบ้าง เพราะเกิด แก่ ตาย...บ้าง” ซึ่งรวมเป็นเพลิง 2 อย่าง คือ เพลิงกิเลสและเพลิง ทุกข์' ทุกข…
บทความนี้สำรวจและวิเคราะห์ความหมายของทุกข์ตามหลักพระพุทธศาสนา โดยแบ่งความทุกข์ออกเป็น 2 ประเภท คือ ทุกข์ที่เกิดจากร่างกาย เช่น การทำงานหนักแต่ไม่มีผลสำเร็จ และทุกข์ที่จิตใจ เช่น ความปรารถนาที่ไม่สมหวั
ความเพียรในชีวิตทางธรรมและการทำสมาธิ
199
ความเพียรในชีวิตทางธรรมและการทำสมาธิ
…2 เวทนานุปัสสนา พิจารณาเวทนา คือ สุข ทุกข์ และไม่สุข ไม่ทุกข์ 7.3 จิตตานุปัสสนา พิจารณาจิตว่ามีราคะ โทสะ โมหะหรือไม่มี จิตเป็น อย่างไร พิจารณาตามรู้ 7.4 ธัมมานุปัสสนา พิจารณาธรรมทั้งที่เป็นกุศล อกุศลและอั…
ในบทความนี้พูดถึงความเพียร 4 ประการที่สำคัญในการปฏิบัติธรรม เช่น สัมมาสติ ซึ่งรวมถึงการพิจารณากาย เวทนา จิต และธรรม เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต และช่วยสกัดกั้นกิเลส นอกจากนี้ยังอธิบายถึงการทำสมาธิทั้ง 3 ระด
ธรรมชาติและจิต: ความเชื่อมโยงแห่งขันธ์ 5
240
ธรรมชาติและจิต: ความเชื่อมโยงแห่งขันธ์ 5
…านั้น เป็นต้นว่า เมื่อจิตระคนด้วยโลภะหรือ ราคะก็จะเห็นเป็นสีชมพู หรือเกือบเป็นสีแดง เมื่อจิตระคนด้วยโทสะก็จะมีสีเกือบดำ และถ้า จิตระคนด้วยโมหะ ก็จะมีสีขุ่นเทาๆ หรือสีตะกั่วตัดก็มีขึ้นอยู่ที่สภาพของกิเลสว่…
…็นส่วนหนึ่งของขันธ์ 5 ที่แสดงถึงอารมณ์ที่ส่งผลต่อจิตใจ การเปลี่ยนแปลงของจิตตามอารมณ์ต่างๆ เช่น โลภะ โทสะ และโมหะ ที่มีผลต่อสีของน้ำเลี้ยงในหัวใจ ซึ่งบ่งบอกถึงสถานะของจิตใจ และการปฏิบัติเพื่อเข้าถึงสภาวะแห…
การพิจารณาอริยสัจ 4 เป็นพระอริยบุคคล
256
การพิจารณาอริยสัจ 4 เป็นพระอริยบุคคล
…กกว้าง 10 วา สูง 10 วา เกตุดอกบัวตูม นี่เป็นพระสกิทาคามี กล่าวคือ เมื่อพระอริยบุคคลนั้นสามารถละโลภะ โทสะ และโมหะ จนเบาบางลงมากแล้ว ก็ได้ บรรลุมรรคผลเป็นพระสกิทาคามี และท่านก็จะเห็นธรรมกายพระสกิทาคามีใสละเ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาอริยสัจ 4 เพื่อเข้าสู่อริยภูมิ โดยเริ่มจากการใช้ตาจิต (ญาณ) พระธรรมกาย พิจารณาอริยสัจในแต่ละระดับของพระอริยบุคคล อาทิ พระโสดาบัน พระสกิทาคามี พระอนาคามี และพระอรหันต์ เมื่อผู
แนวคิดการบำเพ็ญบารมี
15
แนวคิดการบำเพ็ญบารมี
…มี จึงต้องอาศัยใจมุ่งมั่นเด็ดเดี่ยว พร้อมที่จะสวนกระแสกิเลส กระแสโลกที่กำลังรุ่มร้อนด้วยไฟ คือ โลภะ โทสะ และโมหะ มุ่งเข้าสู่กระแสธรรม บารมีหลักๆ ที่พระบรมโพธิสัตว์ทุกๆ พระองค์ประพฤติปฏิบัติกันมา คือ ทานบา…
เนื้อหาอธิบายถึงการบำเพ็ญบารมีเป็นแนวทางในการสร้างบุญกุศลที่จำเป็นสำหรับการพัฒนาชีวิตและการหลุดพ้นจากทุกข์ มนุษย์ทั้งหมดประสบความทุกข์แต่ไม่รู้จักวิธีดับทุกข์ และทางออกจากอวิชชา การสร้างบารมีช่วยทั้งต
คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘
22
คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘
…วพระพุทธพจน์อันมีประโยชน์เกื้อกูล แม้น้อย (แต่) เป็นผู้มีปกติประพฤติธรรมสมควรแก่ธรรมไชร้, เขาละราคะ โทสะ และโมหะแล้ว รู้ชอบมีจิตหลุดพ้นดีแล้ว หมดความยึดถือในโลกนี้หรือ ในโลกหน้า, เขาย่อมเป็นผู้มีส่วนแห่งส…
คาถาธรรมบทในภาค ๑-๘ กล่าวถึงผู้ที่มีบุญและการทำบุญที่ส่งผลต่อความเพลิดเพลินในโลกนี้และโลกหน้า การปฏิบัติตามพระพุทธพจน์ที่มีประโยชน์ ทั้งนี้ผู้ที่กล่าวพระพุทธพจน์แม้เพียงน้อย แต่มีการประพฤติดี ก็สามารถ
คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘
26
คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘
…สฺส โหติ อวกฑุฒิต ปท วิวฏจฉทสฺส อิทมีทิสํ ปทนฺติ ก็คนเจ้าราคะ พึงมีรอยเท้ากระหย่ง (เว้ากลาง), คนเจ้าโทสะ ย่อม มีรอยเท้าอันสั้นบีบ(หนักส้น), คนเจ้าโมหะ ย่อมมีรอยเท้าจิกลง (หนัก ทางปลายนิ้วเท้า), คนมีกิเลสเ…
คาถาธรรมบทนี้เป็นการสอนเกี่ยวกับพฤติกรรมและผลของกิเลส เช่น ราคะ โทสะ และโมหะ ที่ส่งผลต่อความเป็นมนุษย์และการกระทำในชีวิตประจำวัน การเจริญปัญญาและศึกษาธรรมนี้ จะช่วยให้ผ…
รอยเท้าและกิเลสในพระพุทธศาสนา
56
รอยเท้าและกิเลสในพระพุทธศาสนา
៣៤ ก็คนเจ้าราคะ พึงมีรอยเท้ากระหย่ง (เว้ากลาง) คนเจ้าโทสะ ย่อมมีรอยเท้าอันสั้นบีบ (หนักส้น) คนเจ้าโมหะ ย่อมมีรอยเท้าจิกลง (หนักทางปลาย เท้า) คนมีกิเลสเครื่อง…
…ัญลักษณ์แทนกิเลสในพระพุทธศาสนา โดยเชื่อมโยงกับอาการและนิสัยของบุคคล อธิบายถึงรอยเท้าของผู้ที่มีราคะ โทสะ และโมหะ รวมถึงการชนะกิเลสโดยพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้ที่ชนะกิเลสจะไม่กลับมาแพ้ในโลกนี้ นำเสนอแนวทางเก…
ผลของการทานในผู้มีราคะ โทสะ โมหะ และความอยาก
64
ผลของการทานในผู้มีราคะ โทสะ โมหะ และความอยาก
…วในท่านผู้มีราคะไปปราศแล้วทั้ง หลาย จึงมีผลมาก นาทั้งหลายมีหญ้าเป็นเครื่องประทุษร้าย หมู่ สัตว์นี้มีโทสะเป็นเครื่องประทุษร้าย เพราะเหตุนั้นแล ทานที่บุคคลให้แล้ว ในท่านผู้มีโทสะไปปราศแล้ว ะ ทั้งหลาย จึงมีผ…
บทความนี้กล่าวถึงผลของการให้ทานในผู้มีอารมณ์ เช่น ราคะ โทสะ โมหะ และความอยาก โดยแสดงให้เห็นว่าการให้ทานในกรณีเหล่านี้นั้นมีผลมาก เนื่องจากเงื่อนไขอารมณ์ที่ส่งผ…
การบรรลุสมาธิและการปฏิบัติทางจิตใจ
101
การบรรลุสมาธิและการปฏิบัติทางจิตใจ
…สโม อคฺคิ นตฺถิ โทสสโม คโห นตฺถิ โมหสม์ ชาล นตฺถิ ตณฺหาสมา นทีติ ไฟเสมอด้วยราคะ ไม่มี ผู้จับเสมอด้วยโทสะ ไม่มี ข่ายเสมอด้วยโมหะ ไม่มี แม่น้ำเสมอด้วยตัณหา ไม่มี
…ทธิภาพยิ่งขึ้น ดูเหมือนว่าการพัฒนาจิตใจนั้นเกี่ยวข้องมากมายกับการหลีกเลี่ยงอารมณ์ที่ไม่ดี เช่น ราคะ โทสะ และโมหะ ซึ่งเป็นอุปสรรคสำคัญในการเข้าถึงสมาธิอย่างแท้จริง.