โยคา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 5 / 10

…าะที่สูงๆ ต่ำๆ เป็นแม่น้ำเป็นหล่มเลน เป็น ภูเขาขรุขระแห่งแผ่นดินในที่ๆ ขยายไปๆ ก็แลพระอาทิกัมมิกะ ( โยคาวจร ) 1) ผู้ได้ปฐมฌานในเพราะนิมิต นั้นแล้ว พึงเป็นผู้เข้า ( ฌาน ) ให้มาก ไม่พึงปัจจเวกขณ์มาก เพราะ เ…

บทนี้กล่าวถึงนิมิตในฌานและการปรากฏขององค์ฌานที่เกี่ยวข้องกับการฝึกฌาน โดยมีการเปรียบเทียบกับแม่โคที่หากินบนภูเขา ซึ่งไม่รู้จักเขตหรือทิศทางขณะที่พยายามหามุมใหม่ในการหากิน หากปัจจเวกขณ์มากเกินไปจะทำให้

…งที่เหลือเป็นกามาวจรจิตโดยนัยที่กล่าวแล้ว (ในตอน แก้ปฐมฌาน ) นั้นแล ก็ด้วยภาวนานุกรมเพียงเท่านี้ พระโยคาวจรนั้น เพราะปีติคลาย ไปด้วย เธอเป็นผู้วางเฉยอยู่ด้วย มีสติสัมปชัญญะด้วย เสวยสุข ด้วยกายด้วย ซึ่งพระ…

บทความนี้กล่าวถึงการเข้าถึงฌานที่ ๓ ในวิสุทธิมรรค โดยระบุว่าพระโยคาวจรสามารถบรรลุฌานนี้ได้ด้วยการปล่อยวางปีติและมีสติสัมปชัญญะ มีความสุขในกาย ซึ่งสอดคล้องกับคำสอนของพร…

…ช่เพิ่งมาละในอริยมรรคที่ ๓ ดังนี้ ก็ย่อม เป็นอันกล่าวสรรเสริญ (ตติมรรคนั้น) ยังอุตสาหะให้เกิดแก่พระ โยคาวจรทั้งหลายผู้ขวนขวายเพื่อบรรลุตติยมรรคนั้น ฉันใด เมื่อกล่าว ความระงับไปแห่งวิตกวิจารทั้งหลาย ที่แม้…

…น์ที่ทำให้เกิดความสงบและการมุ่งเน้นในการปฏิบัติธรรมเพื่อพัฒนาสภาวะจิตที่สูงขึ้น และความขวนขวายของพระโยคาวจรในเส้นทางการบรรลุญาณต่างๆ

…่าเป็นธรรมละเอียด ปล่อยวางความพอใจในทุติย ฌานนั้นเสีย ทำโยคะเพื่อบรรลุตติยฌาน (ต่อไป) ครั้นเมื่อพระ โยคาวจรนั้นออกจากทุติยฌานแล้ว มีสติสัมปชัญญะปัจจเวกขณ์องค์ ฌานทั้งหลายอยู่ วิจารอย่างเดียวปรากฏโดยความเป…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการบรรลุตติยฌานในกระบวนการฝึกสมาธิ โดยเน้นการทำใจให้บริสุทธิ์ผ่านการบริกรรมคำว่า 'ปฐวี' เพื่อประสบผลแห่งการพัฒนาในจิตและการละองค์หยาบในทางจิตใจ จะได้ปรับเข้าสู่ความละเอียดในตติยฌ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 194 [เตโชกสิณ] ฝ่ายพระโยคาวจรผู้ใคร่จะเจริญเตโชกสิณ จึงถือเอานิมิตในไฟ ในเตโชกสิณนั้น สำหรับพระโยคาวจรผู้มีบุญมีอธิการได้สร้าง…

เนื้อหานี้ว่าด้วยการเจริญเตโชกสิณโดยพระโยคาวจร ที่ถือเอานิมิตในไฟเป็นตัวช่วยในการปฏิบัติธรรม เมื่อพระโยคาวจรผู้มีบุญได้สร้างนิมิตจากเปลวไฟในที่…

… ปัตตังคะทั้งหลาย ณ จิตตลบรรพตวิหาร นิมิตขนาดเท่าแท่นบูชาเกิดขึ้น พร้อมกับการแลดูนั่นเอง ( ส่วน) พระโยคาจรนอกนี้ (ที่ไม่มีบุญ) จึงใช้ดอกไม้มีดอกกัณณิการ์เป็นต้น หรือใช้ผ้าสีเหลือง หรือธาตุ ( สีเหลือง ) ก็…

บทนี้กล่าวถึงการทำกสิณในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการสร้างนิมิตทั้งในสีเหลืองและสีแดงซึ่งมีความสำคัญในทางลัดสู่การเห็นอภิญญา พระพุทธศาสนาแนะนำให้ใช้ดอกไม้หรือผ้าสีต่างๆ เพื่อกระตุ้นการเกิดนิมิตและการทำสมาธ

…ดหว่างกิ่งต้นไม้ที่มีใบทึบ ทำให้เกิดเป็นดวงขึ้นที่พื้นดินนั่นก็ดี เท่านั้นนิมิตก็เกิดขึ้นได้ แม้พระ โยคาวจรนอกนี้ ( ที่ไม่มีบุญ ) ก็พึง (เพ่งดู) ดวงแสงมีประการดังกล่าว แล้วนั้นแหละ ภาวนาไปว่า โอภาโส โอภาโ…

ในข้อความนี้ได้พูดถึงการเกิดนิมิตจากแสงสว่างที่เข้ามาทางช่องฝา ช่องดาล และหน้าต่าง บรรยายถึงขั้นตอนการใช้แสงในการภาวนา รวมถึงบทบาทของประทีปที่ตั้งไว้ในหม้อเพื่อให้แสงออกมาเพื่อช่วยในการเพ่งดูและทำสมาธ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 201 โยคาวจรผู้จะขึ้นเอาอากาสกสิณ ย่อมถือเอานิมิตในอากาศที่ช่องฝาบ้าง ที่ช่องดาลบ้าง ที่ช่องหน้าต่างบ้าง " ดั…

เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติของโยคาวจรในวิสุทธิมรรคว่า โยคาวจรที่ต้องการเรียนรู้เกี่ยวกับอากาสกสิณสามารถใช้ช่องต่างๆ ในการทำสมาธิได้ โด…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - ๑ - หน้าที่ 39 เหมือนลิง พระโยคาวจรเหมือนพราน การที่จิตของพระโยคี ท่อง เที่ยวไปในกายอันมีโกฏฐาส ๓๒ โดย (ทำให้) เป็นอารมณ์เหมือนการ ท…

บทนี้พูดถึงแนวทางการปฏิบัติของพระโยคี ที่ใช้การเปรียบเทียบเพื่ออธิบายถึงการทำให้จิตดำเนินไปในโกฏฐาส และการมีสมาธิในการปฏิบัติคล้ายกับการที่ลิงอาศัยอยู่ในดงตาล การแสดงถึงความสำคัญของการมีสติในขณะที่มนส

…ังคอโดยลำดับไป ทีนี้กำหนดหนังใต้คาง ถัดหนังคอ (ขึ้นมา) จนถึงริมฝีปากล่างเป็นที่สุดจึงเสร็จ เมื่อพระ โยคาวจรกำหนดเอาหนังหยาบ ๆ ได้อย่างนี้ แม้หนังที่ละเอียดก็ย่อม จะปรากฏ โดยทิศ หนังเกิดในทิศทั้ง ๒ โดยโอกา…

ในบทนี้ว่าด้วยการกำหนดหนังในร่างกาย ผ่านการส่งญาณเข้าไปในแต่ละส่วน ซึ่งเริ่มจากหนังศีรษะไปจนถึงหนังท้องน้อยและอวัยวะอื่นๆ เพื่อให้เข้าใจถึงการเข้าถึงภวังค์และการสำรวจความละเอียดของหนังที่ซ่อนอยู่ เช่น

… วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - - หน้าที่ 92 เสนาสนะ (ที่กล่าวมา) นั่น เป็นที่เหมาะแก่การภาวนาแห่ง พระโยคาวจรนั้นด้วยประการฉะนี้ เหตุนั้น ข้าพเจ้าจึงกล่าวไว้ว่า คำนี้ เป็นคำแสดงถึงการกำหนดถือเอาเสนาสนะ อันเ…

…การภาวนาอย่างลึกซึ้ง โดยอธิบายถึงอานาปานสติกรรมฐานซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญต่อการบรรลุธรรมและความสงบภายใน โยคาวจรจะพิจารณาเสนาสนะอย่างไรเพื่อให้การบำเพ็ญเจริญขึ้นได้ รวมถึงการเลือกสถานที่เพื่อหลีกเลี่ยงเสียงรบก…

…นอยู่ ชื่อว่าคงมีสติ หายใจออก คงที่สติหายใจเข้า” มีคำอธิบายว่า เป็นสโตการี (ผู้มี สติทํา) บัดนี้ พระโยคาวจรเป็นสโตการด้วยอาการเหล่าใด เพื่อจะ ทรงแสดงอาการเหล่านั้น จึงตรัสคำว่า ทีฆ์ วา อสฺสนฺโต เป็นอาทิ จ…

…งาม โดยเสนอความหมายของคำต่าง ๆ เช่น สติที่มีความมั่นคงและการไม่หลงลืม นอกจากนี้ ยังเสนอวิธีการที่พระโยคาวจรสามารถสังเกตพฤติกรรมเหล่านั้นเพื่อพัฒนาอารมณ์ดี และส่งเสริมความเข้าใจในปฏิปักขธรรม

… ๒ ตอน ๑ - [อานาปานสติเป็นกายานุปัสนาสติปัฏฐาน] - หน้าที่ 99 ในการหายใจออกและเข้ายาวสั้นนั้น ภิกษุ (โยคาวจร) นี้ เมื่อหายใจออกก็ดี หายใจเข้าก็ดียาว ย่อมรู้ว่าเราหายใจออกหายใจเข้า ยาว ด้วยอาการ 8 และเมื่อเ…

บทความนี้สอนเกี่ยวกับการหายใจในอานาปานสติ โดยเฉพาะเมื่อภิกษุระบายลมออก หรือลมหายใจเข้า ต้องรู้ว่าเป็นลมหายใจออกเข้ายาว ตามที่กล่าวในปฏิสัมภิทา โดยมีการระบุอาการต่างๆ ที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาที่หายใจยาว แ

…าณ กายเป็นที่ เข้าไปตั้งอยู่ (แห่งสติ) มิใช่ตัวสติ สติเป็นสิ่งที่เข้าไปตั้งอยู่และ เป็นตัวระลึกด้วย โยคาวจรภิกษุตามกำหนดดูกายนั้นด้วยสตินั้น ด้วย ญาณนั้น เพราะเหตุนั้น จึงตรัสว่า การตามกำหนดดูกายในกาย เป็…

การสังเกตนิมิตแห่งลมหายใจและการมีสติในอานาปานสติช่วยให้จิตตั้งมั่นในความละเอียดของลมหายใจ จิตยังคงอยู่ในการตั้งใจเมื่อมีการระงับของลมหายใจทั้งหยาบและละเอียด ส่งผลให้สามารถฝึกสมาธิและเข้าสมาบัติได้ การ

… จึงไม่ควรบอกทั้ง ๒ อย่าง เป็นแต่กำชับในการมนสิการเท่านั้น ฝ่ายพระมัชฌิมภาณกาจารย์ทั้งหลายกล่าวว่า "โยคาวจรภิกษุนั้น เป็นผู้ที่อาจารย์ควรบอก (ตรง ๆ) ว่า "นี่ นิมิตละ อาวุโส เธอจง มนสิการกรรมฐานบ่อย ๆ เข้า…

ในวิสุทธิมรรค ภิกษุที่พบกับนิมิตควรไปปรึกษาอาจารย์ และขึ้นอยู่กับคำแนะนำที่จะได้รับ อาจารย์ทั้งสองแบบมีวิธีแนะนำที่แตกต่างกันซึ่งอาจกระทบต่อการดำเนินการภาวนา พระทีฆภาณกาจารย์เสนอให้ใช้แนวทางที่อาจทำให

…นพรหมวิหาร ๔ นี้ คือ เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา ที่ท่านยกขึ้นแสดงในลำดับอนุสติกัมมฐาน พระอาทิกัมมิก โยคาวจร ผู้ใคร่จะเจริญเมตตาพรมหมวิหารเป็นอันดับแรก จึงเป็นผู้ตัดปลิโพธ ถือเอากรรมฐานแล้ว ทำภัตกิจ บรรเทา…

เนื้อหาเกี่ยวกับพรหมวิหารทั้ง ๔ ได้แก่ เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา โดยเฉพาะการเจริญเมตตาในลำดับอนุสติกัมมฐานที่มีความสำคัญต่อการเจริญสมาธิและจิตใจ นักพัฒนาจำเป็นต้องเข้าใจโทษในโทสะและได้ทราบอานิสงส์

… เพราะฉะนั้น ผู้รักตนจึงไม่ควรเบียด เบียนผู้อื่น" ดังนี้ ก็ทรงแสดงนัยอันนี้นั่นเอง เพราะเหตุนั้น พระโยคาวจรจึงควร แผ่เมตตาให้ตนเป็นปฐม เพื่อเป็นพยาน แล้วในลำดับนั้นเพื่อยังเมตตา ภาวนาให้เป็นไปโดยสะดวก ท่า…

ในบทนี้มีการชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการเจริญเมตตาให้ตนเองก่อน จากนั้นจึงควรแผ่เมตตาไปยังผู้อื่น โดยเน้นว่าทุกคนต้องการความรักและไม่ควรเบียดเบียนผู้อื่น การทำให้ตนนั้นเป็นที่รักและให้เกียรติผู้อื่นจะส

…และเมื่อเจริญ ไป จึงจำจิตให้อ่อน ควรแก่การในแต่ละส่วน นำ (ภาวนาจิต) ไปในลำดับ ๆ กัน (ให้ได้) ส่วนว่าโยคาวจรภิกษุใด บุคคลที่เป็น ศัตรูกันไม่มีก็ดี แม้เมื่อผู้อื่นทำอนัตถะให้ ความรู้สึกว่าเป็นศัตรูก็ไม่ เกิ…

ในเนื้อหานี้กลุ่มความสำคัญของการเจริญเมตตาจิตที่จำแนกตามประเภทของบุคคล ทั้งในสหายรัก คนกลาง และศัตรู โดยเริ่มจากการเข้าใจความสำคัญของเมตตา เพื่อบรรเทาปฏิฆะและสร้างความสงบในจิตใจ เรียนรู้ว่าความเมตตาสา

…ับลางคน มโนสมาจารอย่างเดียวเป็นส่วน ที่เรียบร้อยดังนี้ (แต่) กายสมาจารและวจีสมาจาร ไม่เรียบร้อย พระ โยคาวจรก็อย่าคิดถึงกายสมาจารและวจีสมาจารของเขานั้น ระลึกถึง ความเรียบร้อยแห่งมโนสมาจาร (ของเขา) แต่อย่าง…

ในบทนี้กล่าวถึงความสำคัญของการทำความเลื่อมใสแห่งจิตให้ชัดเจนผ่านทางกายและวาจา ขณะที่เฉพาะบุคคลบางคนอาจรับฟังธรรมแล้วไม่ได้แสดงออกทางกายหรือวาจาเท่าไร บทความยังพูดถึงความใจบุญที่มีต่อผู้ที่อาจไม่ได้เข้

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 182 เมื่อใด พระโยคาวจรผู้มีจิตคิดเกื้อกูลแก่สัตว์ ทั้งหลาย ยังเห็นความต่างกันในคน ๔ คน คือใน ตน ในคนที่เกื้อกูล (คือรัก…

ข้อความดังกล่าวกล่าวถึงการพัฒนาจิตใจผ่านเมตตาฌานของพระโยคาวจร การแผ่เมตตาไปยังสัตว์โลกทั้งสี่ ประการที่ควรพิจารณาและการบรรลุอัปปนาเพื่อการเจริญจิต โดยกล่าวถึง…