การสร้างวัดและการบรรลุธรรมในยุคพุทธกาล : หน้า 79/124

รูปนั้นกราบทูลเล่าถึงความเป็นผู้หยั่งรู้วาระจิตของมหาอุบาสิกาทุกประการ และสารภาพ อย่างตรงไปตรงมาว่าตนไม่อาจอยู่ในที่นั้นได้ พระบรมศาสดาจึงทรงแนะนำว่า “การฝึกจิต ที่ข่มได้ยาก เป็นธรรมชาติเร็ว มักตกไปในอารมณ์ตามความใคร่ ย่อมเป็นการดี เพราะ จิตที่ฝึกดีแล้วย่อมนำสุขมาให้” จากนั้นก็ทรงให้กำลังใจ และส่งภิกษุรูปนั้นกลับไปบำเพ็ญ เพียรยังหมู่บ้านนั้นอีกครั้ง ภิกษุรูปนั้นก็เชื่อฟังคำสั่งสอนของพระบรมศาสดาอย่างเคร่งครัด ตามรักษาจิตไว้ ภายใน ไม่ยอมเปิดช่องให้ความคิดแบบฆราวาสวิสัยแทรกซึมเข้ามาได้ ฝ่ายมหาอุบาสิกา หยั่งรู้วาระจิตนั้นแล้ว ก็รู้ว่าภิกษุผู้บุตรของตนตามรักษาจิตอยู่ในโอวาทของพระบรมศาสดา จึงตั้งใจอุปัฏฐากด้วยอาหารเลิศรสให้เป็นที่สบาย ผ่านระยะเวลาไปเพียง ๒-๓ วัน เท่านั้น พระภิกษุรูปนั้นก็บรรลุอรหัตผลที่วัดป่าแห่งนั้น นับเป็นวัดป่าที่มีพระอรหันต์บังเกิดขึ้น อีกรูปหนึ่ง ในระยะเวลาอันรวดเร็ว ดังนั้น ด้วยการอาศัยเหตุ ๒ ประการ ได้แก่ หนึ่ง คือ กำลังศรัทธาของชาวหมู่บ้าน มาติกคามที่ช่วยกันดูแลรักษาสังฆารามให้ยังคงสภาพความเป็นวัดป่าที่น่ารื่นรมย์เหมาะแก่ การบำเพ็ญเพียรอยู่เสมอ สอง คือ อาศัยการอุปัฏฐากด้วยอาหารเป็นที่สบายของมาติกามาตา มหาอุบาสิกา ผู้หยั่งรู้วาระจิตของภิกษุ นับจากนั้นเป็นต้นมา วัดป่ามาติกคามจึงกลายเป็น "สังฆาราม แห่งการผลิต พระอรหันต์” ให้บังเกิดขึ้นในโลกนี้อย่างต่อเนื่องไม่ขาดสาย จนกลายเป็นตำนานที่เล่าขาน กันมาถึงยุคนี้ และมาติกามาตาก็เป็นต้นแบบของมหาอุบาสิกา ผู้อุปการะพระพุทธศาสนา ให้เจริญรุ่งเรืองด้วย “พระอริยสงฆ์” อย่างแท้จริง สรุป การกำเนิดของการศึกษาเรื่องวิวัฒนาการของการสร้างวัดในยุคพุทธกาลได้สะท้อนให้ ชาวพุทธยุคปัจจุบันได้เห็นว่า วัดทั้งสามประเภท ได้แก่ วัดเพื่อการเผยแผ่ วัดเพื่อการศึกษา วัดเพื่อการบรรลุธรรม ล้วนต้องพึ่งพาอาศัยอุปการะเกื้อกูลซึ่งกันและกัน พระพุทธศาสนา จึงจะมีความเป็นปึกแผ่นมั่นคงเป็นหนึ่งเดียวกัน วัดย่อมไม่ร้างจากพระญาติโยมย่อมไม่ร้าง จากการทำบุญ โลกย่อมไม่ร้างจากพระอรหันต์ นี่คือ “สามประสานแห่งความมั่นคงของ พระพุทธศาสนา” ที่ชาวพุทธทุกยุคทุกสมัยต้องการอย่างแท้จริง โดยไม่อาจขาดวัดใดวัดหนึ่ง ไปได้เลย แม้แต่ประเภทเดียว ல்ல