ความเกิด : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 5 / 10

…ศัยของ เวไนยสัตว์ฯ จริงอยู่ แม้เทศนาในพระอภิธรรม บางครั้งก็เป็นไปโดยไม่ผิด อัธยาศัยของเวไนยสัตว์ ดุจความเกิดแห่งรูปที่ทรงแยกแสดงเป็น ๒ อย่าง คือ อุปจยะ ๑ สันตติ ๑ ฉะนั้น ๆ แต่เพราะในพระสูตร พระผู้มีพระภาคตรัส…

…ธรรม ซึ่งย้ำว่าธรรมไม่สามารถตั้งอยู่ในช่วงเวลาชั่วขณะได้ พร้อมกับการอธิบายที่ชัดเจนเกี่ยวกับการกำหนดความเกิดและดับของธรรม ที่เชื่อมโยงกับแนวคิดต่างๆ ของ อาจารย์ในพระอภิธรรม และการบรรยายที่มุ่งเน้นความเข้าใจธร…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 155 ลักษณรูป ความเกิด และความไม่เที่ยง มีอายุเท่ากันกับอุปปาทขณะ และภังคขณะของจิตฯ ส่วนความแก่มีอายุเท่าขณะจิต ๔๕ ขณะ ฯ ก…

เนื้อหานี้กล่าวถึงลักษณะของความเกิดและความไม่เที่ยง รวมถึงอายุของจิตและรูปธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา โดยอธิบายถ…

…ตไม่ได้ต่อจากชวนะเกิด ใน อารมณ์แม้มีอายุชั่ว ๑๕ ขณะจิต ยังเหลือเพียงขณะจิตเดียวเท่านั้น เพราะฉะนั้น ความเกิดขึ้นแห่งตทาลัมพนะ ๒ จึงไม่มี เพราะมี อารมณ์ไม่เพียงพอแก่การเกิดตทาลัมพนะ ๒ ครั้ง เพราะเหตุนั้น แม้ตท…

เนื้อหานี้อภิปรายเกี่ยวกับการเกิดขึ้นของตทาลัมพนะในปริบทของจิตและอารมณ์ โดยชี้ให้เห็นถึงการไม่มีการเกิดตทาลัมพนะซ้ำใน ๒ หน่วยอารมณ์ เนื่องจากไม่เพียงพอแก่การเกิดในช่วงระยะเวลา ๑๔ ขณะจิต ซึ่งสร้างความเ

…เป็นไป ๒ ครั้งนี้ตามนัยที่มาในอรรถกถาทั้งหลาย เท่านั้นนั่นแลฯ สองบทว่า นตฺถิ วีถีจิตตุปปาโท ความว่า ความเกิดแห่งวิถีจิต ไม่มี เพราะอติปริตตารมณ์แม้มีอายุชั่ว ๒ ขณะจิต โดยที่สุดอย่างสูงก็ไม่ เพียงพอเพื่อให้โวฏ…

เนื้อหานี้สื่อถึงหลักการทางอภิธัมมะ เกี่ยวกับวิบากและการเกิดของวิถีจิต ซึ่งได้รับการอธิบายโดยนักปราชญ์ที่อ้างอิงจากอรรถกถาต่างๆ โดยเฉพาะในเรื่อง 'โวฏฐัพพนะ' และบทวิเคราะห์ของอาจารย์อนุรุทธาเกี่ยวกับจิ

…นี้ ท่านอาจารย์จึงกล่าวไว้ ในปกรณ์ธรรมานุสารณีว่า ในเวลาที่พวกพรหมหน่วงเหนี่ยวอนิฏฐารมณ์เป็นกามาวจร ความเกิด ขึ้นแห่งจักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ มโนธาตุ และสันตีรณะที่เป็น อกุศลวิบาก ย่อมมีแม้ในสุคตินั้น (ในรูปาวจร…

ในบทนี้อธิบายถึงการเกิดขึ้นของวิญญาณในทวารต่าง ๆ และการจำแนกจิตตามภูมิความเป็นไปของมัน รวมถึงการดำเนินไปของจิตในแต่ละภพที่ไม่มีการหยุดพัก ซึ่งอาจารย์ได้ชี้ให้เห็นถึงการทำงานของจิตที่อยู่ใกล้เคียงกับคว

…หะ (คือการสงเคราะห์จิตที่พ้นจากวิถี) บัณฑิต พึงทราบจตุกกะ ๔ หมวด ดังนี้ คือ ภูมิ ๔ ปฏิสนธิ ๔ กรรม ๔ ความเกิดแห่งมรณะ ๔ ฯ บรรดาจตุกกะ ๔ หมวดเหล่านั้น ชื่อว่า ภูมิ มี ๔ คือ อบายภูมิ ภูมิแห่งอบาย ๑ กามสุคติภูมิ …

ในบทที่ 5 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี นี้เฉลยแนวคิดเรื่องวิถีมุตตสังคหะ และจตุกกะ ๔ หมวดต่าง ๆ ที่สำคัญอย่างยิ่งสำหรับผู้ศึกษาพุทธศาสนา เพื่อให้เข้าใจเกี่ยวกับภูมิ ๔ ที่ทำให้เกิดการเวียนว่ายตายเกิดได้อย่าง

…อภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 241 กรรมอย่างเดียว เพื่อจะแสดงผลที่เห็นสม (เสมอ) ด้วยกรรม ไม่ได้ ยกความเกิดแห่งทุเหตุกปฏิสนธิขึ้นไว้ เหมือนดังที่ท่านเว้นความเกิด แห่งอเหตุกปฏิสนธิในสุคติ ด้วยความวิบัติแห่งคน…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการแสดงผลของกรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมุ่งเน้นที่ความเกิดแห่งทุเหตุกปฏิสนธิและความเป็นไปแห่งวิบาก ซึ่งวิบากจะเกิดจากเจตนาดวงเดียวที่มีมากถึง ๑๖ อย่าง ทั้งในก…

…ลาย จึงกล่าวว่า "ความตาย จึงมีแก่สัตว์บางพวก เพราะความ พยายามบ้าง เพราะอุปัจเฉทกกรรมบ้าง " ดังนี้ ฯ ความเกิดขึ้น คือความ เป็นไปแห่งมรณะ ชื่อว่ามรณุปปัตติ (ความเกิดขึ้นแห่งความตาย) 1 ન บทว่า มรณกาล คือในเวลาใก…

…าะในเหล่าสัตว์ที่เป็นพิเศษ เช่น สัตว์นรก ถึงแม้กรรมบางประการจะทำให้ถึงความตายได้ นักวิชาการยังพูดถึงความเกิดขึ้นแห่งความตายว่าเป็นส่วนหนึ่งของการเรียนรู้ในธรรมและความเป็นไปในชีวิต พร้อมทั้งอธิบายกรรมนิมิตต่าง…

…ละอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 269 ทสกะเป็นต้น ชื่อว่ากลาป ฯ บทว่า ปวตฺติกกมโต ๑ ได้แก่ตามลำดับ ความเกิดขึ้นแห่งรูปทั้งหลาย โดยความต่างแห่งภพ กาล และสัตว์ฯ ธรรมทั้ง [อธิบายมหาภูตรูปเป็นต้น] ทั้งหลายมีปฐวี…

บทความนี้นำเสนอความเข้าใจเกี่ยวกับมหาภูตรูป สามารถแบ่งแยกและอธิบายคุณสมบัติของธาตุที่มีมากมาย โดยเฉพาะปฐวีธาตุ ซึ่งจะมีการเปรียบเทียบกับลักษณะต่างๆ เช่น การแสดงสิ่งที่ไม่เคยมี สูตรกำกึ่งที่ใช้แสดงผล โ

…นั้น มิได้ ตรัสฐิติขณะแห่งจิต หากความเข้าใจจะ พึงมีว่า ฐิติขณะมีอยู่ เพราะพระผู้มี พระภาคตรัสไว้ว่า ความเกิดด้วย ความ ดับด้วย ความแปรเป็นอย่างอื่นแห่งจิตที่ ตั้งอยู่แล้วด้วย ย่อมปรากฏ ดังนี้ แม้ใน พระสูตรนั้น…

…ในภังคขณะ พร้อมทั้งอภิปรายเรื่องจิตและฐิติขณะที่มีการเกิดและดับของจิต โดยอ้างอิงถึงพระสูตรที่ตรัสถึงความเกิดและดับของจิตในอนุกรมต่อเนื่องไป ข้าพเจ้ายังช่วยชี้แจงในส่วนของคำถามและการตอบในอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา…

…สังขารเหล่านั้น โดยการถือเอาตัณหาอุปาทานและภพนั้น โดยนัยที่ กล่าวแล้ว ฯ ก็ท่านอาจารย์ทำในใจว่า เฉพาะความเกิด ความแก่ และความดับแห่งวิญญาณ นามรูป สฬายตนะ ผัสสะ และเวทนา พระ ผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ความเกิด ความ…

บทความนี้เป็นการวิเคราะห์หลักธรรมเกี่ยวกับอวิชชา ตัณหา และอุปาทานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเน้นถึงการเกิด ความแก่ และความดับของวิญญาณ รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่างอดีต ปัจจุบัน และอนาคตตามอำนาจของเหตุทั้งส

…องสำหรับจะกำหนด คือความไม่เที่ยง ชื่อว่าอนิจจลักษณะ ฯ ลักษณะคือความเป็นทุกข์ กล่าวคือความบีบคั้น คือความเกิดขึ้นและ ความเสื่อมไป เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่าทุกขลัษณะ ฯ ก็ความไม่มีแห่ง อัตตา ที่ชนพวกอื่น กำหนดไว้ ช…

บทความนี้อธิบายความสัมพันธ์ของกรรมฐานกับความไม่เที่ยง ทุกข์ และอนัตตาในหลักธรรมของพระพุทธศาสนา โดยเสนอวิธีการพิจารณาไตรลักษณ์และการพัฒนาญาณในกรรมฐาน นอกจากนี้ยังอธิบายแต่ละชนิดของญาณ อาทิ สัมมสนญาณ, อ

…สังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 431 นว วิปสฺสนาญาณานิ ความว่า ญาณเหล่านี้ คือญาณที่รู้ความเกิด และความดับของขันธ์ทั้งหลาย ชื่อว่าอุทยัพพยญาณ ญาณที่ปล่อย ความเกิด เพ่งเพียงความดับ ชื่อว่าภังคญาณ …

เนื้อหานี้กล่าวถึงญาณต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับวิปัสสนา เช่น อุทยัพพยญาณ, ภังคญาณ, ภัยญาณ และอื่นๆ ซึ่งเป็นกระบวนการพิจารณาและเห็นอาการของขันธ์ที่มีโทษ รวมถึงการพ้นจากทุกข์และการบรรลุธรรมในมรรคที่สูงขึ้น

…นน สค์ อุจจากุลีนต์ อุฬารา อปราปรา ។ เป็นต้น มีความว่า เมื่อนรชนปรารถนา อายุ วรรณะ ยศ เกียรติ สรรค์ ความเกิด ในตระกูลสูง และความยินดีเกษมสุขยิ่ง ๆ ขึ้นไป พึงบำเพ็ญความไม่ประมาทให้ยิ่ง ๆ ขึ้นไปใน สันดารเถิด สา…

บทความนี้เน้นการศึกษาหลักการบำเพ็ญพระราชกุศลในพระพุทธศาสนา เพื่อสร้างความเจริญสุขในทั้งพระราชวงศ์และประชาชน โดยมีการอ้างอิงถึงการแผ่พระราชกุศล การทำบุญเพื่ออายุ วรรณะ และความสำเร็จในชีวิต โดยใช้หลักธร

…นน สค์ อุจจากุลีนต์ อุฬารา อปราปรา ។ เป็นต้น มีความว่า เมื่อนรชนปรารถนา อายุ วรรณะ ยศ เกียรติ สรรค์ ความเกิดในตระกูล สูง และความยินดีเกษมสุขยิ่ง ๆ ขึ้นไป พึงบำเพ็ญความไม่ประมาทให้ยิ่ง ๆ ขึ้นไปในสันดารเถิด สาม…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการบำเพ็ญพระราชกุศลของพระมหากษัตริย์ที่มีต่อพระพุทธศาสนา และความสำคัญของการทำบุญเพื่อให้เกิดประโยชน์ในทั้งสองภพ รวมถึงการกระทำต่างๆ ที่ถือเป็นการทำความดีในทุกภพ โดยอิงจากหลักแห่งพระส

…นน สค์ อุจจากุลีนต์ อุฬารา อปราปรา ។ เป็นต้น มีความว่า เมื่อนรชนปรารถนา อายุ วรรณะ ยศ เกียรติ สรรค์ ความเกิดในตระกูล สูง และความยินดีเกษมสุขยิ่ง ๆ ขึ้นไป พึงบำเพ็ญความไม่ประมาทให้ยิ่ง ๆ ขึ้นไปในสันดารเถิด สาม…

เนื้อหานี้พูดถึงการอุทิศส่วนพระราชกุศลจากสมเด็จพระญาณสังวรไปยังพระมหากษัตริย์ทุกพระองค์ เพื่อให้พระราชวงศ์และประชาชนได้รับความเป็นสุข และสุขภาพดี นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความไม่ประมาทในชีวิตว่าเป็นแนวทางท

ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 82 วิสุทธิมคฺเค กมโต วินิจฉโย เวทิตพฺโพ ฯ ชาติอาทีน นิจฉยาติ ฯ เย เต อริยสัจจานิ นิททิสนฺเตน ภควตา ชาติปี ทุกฺขา ชราปิ ทุกขา มรณมปิ ทุก

บทความนี้เกี่ยวกับ วิสุทธิมคฺคสฺส และ อริยสัจจ์ ที่พูดถึงความเข้าใจใน ความทุกข์ ความเกิดขึ้น และการดับทุกข์ รวมถึงวิธีการเข้าถึงนิโรธภาวะ โดยยกตัวอย่างคำสอนต่างๆ ที่กล่าวถึงทุกข์และการดับท…

…ลังขอลอุบาสกนั้น ได้บรรลุพระอรหัตแล้ว" ดังนี้ ศีลของกัลยาณปุถุชนทั้งหลาย อันเว้นจากมลทิน แม้มาตรว่า ความเกิดขึ้นแห่งจิต (คิดจะล่วง) เพราะเป็นศีลที่บริสุทธิ์ยิ่ง เหมือน แก้วมณีแท้อันนายช่างเจียระไนดีแล้ว และเห…

บทความนี้อธิบายแนวคิดเกี่ยวกับศีลของพระมหาติสสเถระ โดยเน้นการสละสิ่งที่มีค่าเพื่อรักษาชีวิตและการบรรลุพระอรหัต ศีลและจิตที่บริสุทธิ์ถือเป็นส่วนสำคัญในการดำเนินชีวิต โดยศีลนี้ยังกำหนดคุณสมบัติของคนที่ม

…สนิท หาใช่ ความดับสามัญไม่ ส่วนความดับในอุปจารขณะเป็นความดับสามัญ ไม่เป็น ความดับสนิท จริงอย่างนั้น ความเกิดขึ้นแห่งทุกขินทรีย์ ซึ่งแม้ดับไป ในอุปจารแห่งปฐมฌานอันเป็นนานาวัชชนะแล้ว ก็พึงมีได้ เพราะ สัมผัสมีเห…

เนื้อหาเกี่ยวกับการดับทุกขินทรีย์ในฌาน การสร้างความเข้าใจในความดับสนิทที่เกิดขึ้นในฌานและการวิเคราะห์ทุกขินทรีย์ที่เกิดขึ้น เช่น โทมนัสสินทรีย์ สุขินทรีย์ และโสมนัสสินทรีย์ ที่ปรากฏในช่วงของการปฏิบัติ

…ยั่งลงสู่ความสุขแล้วย่อมเป็นอันดับด้วยดี เพราะทุกข์นั้นถูก ปฏิปักขธรรม ( คือสุข ) กำจัดไปแล้ว อนึ่ง ความเกิดแห่งโทมนัสสินทรีย์ ซึ่งแม้ดับไปแล้วในอุปจาร แห่งทุติยฌานอันเป็นนานาวัชชนะเหมือนกัน ก็พึงมีได้ เพราะเ…

ในบทนี้มีการอธิบายถึงความสำคัญของสินทรีย์ ณ ฌานแต่ละระดับ รวมถึงอุปจารและอัปปนา เพื่อแสดงถึงความเกิดและดับของความรู้สึกต่างๆ เช่น โทมนัส ปีติ และโสมนัส และการมีอยู่ของจิตใจในขณะที่มีกายหยั่งลงสู่ความส…