ความไม่มี : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 13 / 6

…ราะความที่มีอารมณ์ละเอียด (โดยนัย) ดังนี้ว่า 'สมาบัตินี้ละเอียดจริงหนอ ดูเถิด สมาบัติไรเล่า จักทำแม้ความไม่มี (แห่งวิญญาณ) ให้เป็นอารมณ์ตั้งอยู่ได้ หากมีคำท้วงว่า "พระโยคาวจร (มัว) ทำในใจ (ซึ่งอากิญ จัญญายตนะ)…

…พาะในความเข้าใจว่าเป็นธรรมละเอียด ที่อาจพิจารณาว่าเป็นสมาบัติที่มีความละเอียดถึงขนาดไม่สามารถทำให้มีความไม่มีแห่งวิญญาณอยู่ได้ การพิจารณาดังกล่าวช่วยให้เห็นความละเอียดของการปฏิบัติ และเฉลยถึงความก้าวล่วงที่เป็…

…ญญายตนะเสีย ใส่ใจถึงเนวสัญญานาสัญญายตนะ โดยว่าเป็นธรรมละเอียด นึกหน่วง เอาอากิญจัญญายตนสมาบัติ ที่ทำความไม่มีเป็นอารมณ์เป็นไปอยู่นั่น แหละ มามนสิการไปปัจจเวกขณ์ไปเนือง ๆ ว่า สนฺตา สนฺตา ละเอียด ละเอียด' ทำจนเป…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการปฏิบัติเพื่อเจริญเนวสัญญานาสัญญายตนะ โดยเฉพาะการทำให้ชำนาญในอากิญจัญญายตนสมาบัติ และเห็นโทษของสัญญาต่าง ๆ ทั้งหลาย และเห็นอานิสงส์ของธรรมชาติที่ละเอียดและประณีต ในกระบวนการทำเ

…็นอย่างที่ว่านั้นแหละ เพราะเมื่อพระโยคาวจร ไม่นึกถึงไม่ใส่ใจถึง ไม่กำหนดใจถึงวิญญาณนั้นเสีย ใส่ใจแต่ความไม่มี ความเปล่า ความ ว่าง ของมันอย่างเดียวเท่านั้น จึงจะเรียกได้ว่า ทำไม่ให้มี ให้ปราศไป ให้อันตรธานไป มิ…

ในเนื้อหานี้มีการวิเคราะห์คำว่า 'นตฺถิ กิญจิ' ซึ่งหมายถึงการทำให้วิญญาณไม่เหลืออยู่ และอธิบายเกี่ยวกับการเข้าถึงอากิญจัญญายตนะ ว่ามีอรรถที่กล่าวถึงการปราศไปแห่งวิญญาณ โดยในสภาวะนี้ไม่มีแม้แต่ความรู้สึ

…อนแล้ว ครั้นความรู้สึกนั้นมาหายไป เพราะมนสิการด้วยบริกรรมว่า "ไม่มี ไม่มี" เป็นต้นเสียแล้ว ก็เห็นแต่ความไม่มี กล่าวคือความ ปราศไปแห่งความรู้สึกนั้นอยู่เท่านั้นเอง” เปรียบเหมือนบุรุษ (ผู้ฟัง) เห็นภิกษุสงฆ์ผู้ปร…

เนื้อหานี้กล่าวถึงนัยที่สำคัญของอัปปนาในบริบทของอากิญจัญญายตนะ โดยอธิบายว่าการเกิดขึ้นของอัปปนาจิตนั้นทำให้บัณฑิตเห็นความรู้สึกในอากาศ อย่างไรก็ดี เมื่อมนสิการว่า “ไม่มี” ความรู้สึกนั้นก็หายไป ทำให้เห

…ล้ว ตัดความพอใจในวิญญาณัญจายตนะ นั้นเสีย ใส่ใจถึงอากิญจัญญายตนะ โดยว่าเป็นธรรมละเอียดแล้ว ทำใน ใจถึงความไม่มี ความเปล่าว่าง อาการที่ว่างเปล่าไปแห่งความรู้สึกใน อากาสานัญจายตนะ ที่เป็นอารมณ์แห่งวิญญาณัญจายตนะนั…

…ต้อง เพื่อให้เกิดความเข้าใจในอากิญจัญญายตนะ และการตัดความพอใจในวิญญาณัญจายตนะอย่างมีสติ เพื่อเข้าถึงความไม่มีและความเปล่าว่าง และรายละเอียดในการใช้วิธีการคิดและทำสมาธิเพื่อให้จิตติดอยู่ในความว่างเปล่า ซึ่งนำไป…

…ฌานนี้ทีเดียว จะกล่าวไยถึงกาลที่เข้าถึงฌานนี้อยู่ในภพนั้นเล่า เพร เพราะฉะนั้น ผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสความไม่มีทีเดียวแห่งสัญญาเหล่านั้น ทั้งสองฝ่าย ด้วยคำว่า "เพราะก้าวล่วง (และว่า) เพราะตกไป ส่วนใน นานัตตสัญญา…

…็นกามาวจรกุศลและอกุศลวิบาก โดยมีการกล่าวถึงปาฐะที่เกี่ยวข้องกับพระโยคาวจรที่ไม่นึกถึงนานัตตสัญญา และความไม่มีอยู่ของรูปสัญญาในภพที่เกิดด้วยฌาน เนื้อหายังอธิบายถึงการเข้าถึงฌานที่ต้องไม่ทำในใจถึงนานัตตสัญญาเหล่…

…่มีโดยปรมัตถ์ ก้าวล่วงวิญญาณัญ จายตนะที่ได้บรรลุโดยลำดับแล้ว นำจิตเข้าไปในสิ่งที่ไม่มีโดยสภาวะ คือในความไม่มีแห่งวิญญาณที่เป็นปรมัตถ์ จิต (ของเธอ) ย่อมจะ แล่นไปในความไม่มีแห่งวิญญาณนั้น โดยไม่สู้ยากเลย อุเบกขา…

…ม่มี โดยการเพิกเฉยต่อการถือเอาประโยชน์ของผู้อื่น นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความสำคัญของอุเบกขาในการเข้าสู่ความไม่มีแห่งวิญญาณเพื่อบรรลุวิโมกข์อย่างแท้จริง นอกจากนี้ยังสื่อถึงความสำคัญของอัปปมัญญาในการทำกัลยาณธรรมให้…

…เทิง ใจเป็นลักษณะนั้นเองเป็นมุทิตา ส่วนต่อนั้นไปพึงปฏิบัติโดยอาการ เป็นกลาง กล่าวคือความวางเฉย เพราะความไม่มีกิจอันควรจะทำ อุเบกขา ภาวนาอันมีความเป็นไปแห่งอาการเป็นกลางเป็นลักษณะนั้นเองเป็น เพราะฉะนั้น บัณฑิตพ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติโดยมุ่งความบันเทิงแห่งจิตในเมตตา การแสดงอาการที่เป็นกลางซึ่งเกี่ยวข้องกับการภาวนา เช่น หยุดยั้งความคิดและอุเบกขา นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงลำดับของอัปปมัญญาทั้งสี่อย่างชัดเจน

…รเจริญเมตตา [กรุณาพรหมวิหาร] ส่วนว่า พระโยคาวจรผู้ใคร่จะเจริญกรุณาพรหมวิหาร จึง พิจารณาให้เป็นโทษของความไม่มีกรุณา และอนิสงส์ของกรุณาแล้ว จึงเริ่มเจริญกรุณาพรหมวิหาร (ต่อไป) ก็แลเมื่อจะเริ่มเจริญกรุณา นั้นไม่ค…

บทความนี้พูดถึงความสำคัญของจิตที่ตั้งมั่นและการเจริญเมตตา โดยเฉพาะในผู้ที่มีเมตตาเป็นวิหารธรรม ซึ่งทำให้จิตของเขามีความมั่นคงและเข้าถึงสมาธิได้เร็ว ยกตัวอย่างความป่องใสของสีหน้าผู้มีเมตตา และอธิบายว่า

๑๐ အ ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 183 ก็เป็นอันภิกษุ (โยคาวจร) นั้นได้บรรลุแล้ว และครั้นได้บรรลุ ปฐมฌานนั้นแล้ว เธอเสพยิ่งขึ้นไป เจริญทำให้มากขึ้นไปซึ่งนิมิต นั่นแหละ ก็จะบรรลุทุตยฌา

…เข้าถึงปฐมฌานและพัฒนาสู่ทุตยฌานและตติยฌาน โดยการมีใจสหรคตกับเมตตาในการแผ่ไปทั่วทุกทิศ โดยมุ่งเน้นที่ความไม่มีประมาณและความเมตตาที่เป็นเอกภาพในสัตว์ทั้งหมด การทำสมาธิด้วยอำนาจฌานเป็นกุญแจสำคัญในการบรรลุธรรมเหล่…

147 ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - Y - หน้าที่ 14 ใช่ว่าเพียงแต่ความไม่มีระคะเท่านั้น ชื่อว่า วิราคธรรมในบาลีนั้น ก็หาไม่ ที่แท้ อสังขตธรรม ที่ได้นามต่าง ๆ มีนามว่า มทนิมฺมท…

การศึกษาเกี่ยวกับวิราคธรรมในพุทธศาสนาแสดงให้เห็นว่าความเมาและความกระหายเป็นสาเหตุให้เกิดการยึดติดและทุกข์ทรมาน วิราคธรรมช่วยให้บุคคลถอนตัวจากสภาพเหล่านี้เพื่อไปสู่ความปราศจากและนิพพาน โดยการเสริมสร้าง

… นั้นแหละ ครั้นบุญมาสิ้นไป พระองค์ก็บ่ายพระพักตร์ต่อ มรณะ ถึงซึ่งภาวะอันน่าเศร้าไปฉะนี้ อีกนัยหนึ่ง ความไม่มีดรกแม้ทั้งปวง ย่อมมีความเจ็บไข้เป็น ปริโยสาน ความเป็นหนุ่มทั้งปวงมีความเป็นปริโยสาน ความเป็นอยู่ ทั้…

เนื้อหานี้สื่อถึงสัจธรรมที่พระพุทธเจ้าตรัสเกี่ยวกับความแก่ ความเจ็บ และความตาย ซึ่งเป็นสิ่งที่ทุกชีวิตต้องเผชิญไม่ว่าจะเป็นผู้มีอำนาจหรือคนธรรมดา ในพระสูตรบัญญัติไว้ว่า ชีวิตทั้งหมดต้องเผชิญกับความทุก

…เพราะสิ้นบุญ" มรณะใดมีขึ้นด้วยอำนาจความสิ้นแห่งอายุ ดังอายุ อันมีประมาณสก ๑๐๐ ปีของคนทุกวันนี้ เพราะความไม่มีสมบัติ เช่น คติ กาล และอาหารเป็นต้น นี้ชื่อว่ามรณะเพราะสิ้นอายุ ส่วน มรณะใดย่อมมีแก่บุคคลทั้งหลายผู้…

เนื้อหาเกี่ยวกับมรณสติซึ่งหมายถึงการระลึกถึงความตาย โดยชี้ให้เห็นถึงความขาดแห่งชีวิตินทรีย์และความสัมพันธ์กับกรรมที่ทำไว้ในอดีต อีกทั้งอธิบายลักษณะของมรณะที่เกิดจากอำนาจของกรรมต่างๆ ขอเสนอมุมมองที่หลา

…ยที่ ๑ แปลว่า " พึงเห็นเอง "J ก่อนอื่น อริยมรรคชื่อว่า สนฺทิฏฐิโก เพราะเป็นธรรมอัน พระอริยบุคคลผู้ทำความไม่มีกิเลสมีราคะเป็นต้นในสันดานของตนอยู่ พึงเห็นเอง ดังพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ว่า " ดูกรพราหมณ์ บุคคลผู…

บทนี้กล่าวถึงแนวทางการปฏิบัติทางกลางที่ไม่ไปสุดโต่งของอริยมรรคซึ่งเป็นธรรมชาติอันแท้จริง มุ่งเน้นถึงการระงับกิเลสและการบรรลุพระนิพพาน สวากขาตะเป็นคำที่ใช้ในการอธิบายสภาพที่เป็นเอกลักษณ์ การพิจารณาและเ

…ลับ เพราะกลัวเสียชื่อ ฉันใด พระผู้มีพระภาคเจ้านั้นหาทรงทำ (บาปในที่ลับ ) ฉันนั้น ในกาลไหนๆ ไม่ เพราะความไม่มีที่ลับใน การทำบาปดังนี้ จึงได้พระนามว่า อรห์ ประการ ๑ [คาถาสรูปสำหรับนัยที่ ๕] เพราะเหตุที่ ขึ้นชื่อ…

ในวิสุทธิมรรค พระโลกนาถเจ้าได้รับการสรรเสริญในนามอรห์ เนื่องจากความมีอรรถที่สูงส่ง และไม่มีที่ลับในการกระทำบาป โดยผู้เป็นบัณฑิตจะไม่ทำบาปในที่ลับ จึงทรงพระนามดังกล่าว ทั้งยังแสดงถึงความเด็ดขาดในการกำจ

…(๑) ปจฺจยาทีน อรหตุตา เพราะ ความเป็นอรหะ ( ผู้ควร ) ทักขิณาวัตถุทั้งหลายมีปัจจัย ๔ เป็นต้น (๑) เพราะความไม่มีรหะ ( ที่ลับ ) ในอันที่จะทำ ปาปกรเณ รหาภาวา บาป (๑) (นัยที่ ๑ ผู้ไกล] จริงอยู่ พระผู้มีพระภาคเจ้านั้…

เนื้อหาวิเคราะห์การระลึกถึงพระคุณของพระผู้มีพระภาคเจ้า โดยใช้บทอิติปิโสเป็นเครื่องมือในการไตร่ตรองว่าเหตุใดพระองค์จึงถูกเรียกว่าอรหันต์และภควา รวมถึงการอธิบายแต่ละนัยที่มีความหมายสำคัญเพื่อให้เข้าใจถึ

… พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดง เวทนาที่ ๓ อันเป็นปฏิปักษ์แห่งทุกข์และสุขด้วยคำนั้น มิใช่ทรงแสดง เพียงแต่ความไม่มีทุกข์และสุขในฌานนี้ อันเวทนาที่ ๓ ท่านเรียกว่า อทุกขมสุขเวทนา บ้าง ว่า อุเบกขาเวทนา บ้าง เวทนาที่ ๓ …

ข้อความนี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์อทุกขมสุข ในฌานซึ่งหมายถึงความไม่มีทุกข์และสุข พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงสอนเกี่ยวกับความเวทนาที่ ๓ อันเป็นกลางระหว่างทุกข์และสุข หรือที่เรี…

…กอวิจาระ อย่างนี้คือ ทุติยฌานนี้ชื่ออวิตักกะอวิจาระ เพราะความระงับไปแห่งวิตกวิจารทั้งหลาย มิใช่เพราะความไม่มี (วิตกวิจาร ) ดุจตติยฌานและจตุตถฌานและดุจวิญญาณมีจักษุ วิญญาณเป็นต้น ดังนี้ด้วย หาเป็นคำแสดงแต่เพียง…

บทความนี้อธิบายความหมายของคำว่า 'วิตกกวิจาราณ์ รูปสมา' ที่แสดงถึงเหตุผลที่ทำให้ทุติยฌานมีความสัมพันธ์กับการระงับวิตกวิจาร การเข้าใจถึงการมีอยู่และการไม่มีของวิตกวิจารในทุติยฌานนั้นมีความละเอียดอ่อน ซึ

…วธรรม แท้จริง ใครๆ ก็ ไม่อาจทำสภาวธรรมให้เจริญได้ การหายไปแห่งวิญญาณก็ไม่ควรขยาย เพราะก็เป็นแต่เพียงความไม่มี ( ปรากฏ) แห่งวิญญาณ อารมณ์แห่ง เนวสัญญานาสัญญายตนะ ก็ไม่ควรขยาย เพราะเป็นสภาวธรรม เหมือนกัน * มหาฎี…

เนื้อหานี้อธิบายถึงการจำกัดอารมณ์ในพรหมวิหาร โดยยกตัวอย่างการแผ่เมตตาไปยังทิศต่างๆ ซึ่งเป็นการทำทางจิตใจของภิกษุ เพื่อให้เกิดความเมตตาโดยไม่ขยายออกไปมากเกินกว่าที่ควร และแสดงให้เห็นว่าถ้าขยายมากเกินไป

… ความใคร่จะฟังพระธรรม) ปาโมชฺชพหุลตา (มี ความชื่นบานในธรรมมาก ) อสถตา ( ความไม่โอ้อวด ) อมายาวิตา ( ความไม่มีมายา ) ปสาทนีเยสุ ฐาเนส ปสาโท (ความเลื่อมใส ในฐานะทั้งหลายที่ควรจะเลื่อมใส ) ดังนี้เป็นต้น ย่อมเป็นไ…

เนื้อหาที่นำเสนอในบทนี้เกี่ยวข้องกับธรรมต่างๆ ที่มีผลต่อบุคลิกภาพและจิตใจของคนในรูปแบบต่างๆ เช่น ความโกรธ, ความหลง, และความเชื่อมั่นในธรรม ซึ่งมีคำอธิบายถึงคนแต่ละประเภทที่เกิดจากธรรมเหล่านี้ ที่สำคัญ