จักษุ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 23 / 29

หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์ พุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ นัยที่สี่ คล้ายกันกับนัยที่สามแต่สับ ญาณจักษุ กับ ปัญญาจักษุ กล่าว คือพระพุทธรองประกอบด้วยจักษุ 2 ประการได้แก่ มังสัจจะ และปัญญาจักษุ ส่วนปัญญาจั…

บทความนี้สำรวจหลักฐานธรรมในคัมภีร์พุทธโบราณเกี่ยวกับจักษุ 5 ประการ ได้แก่ ทิพยจักษุ, ปัญญาจักษุ, สมันตจักษุ, พุทธจักษุ และธรรมจักษุ โดยเน้นความสำคัญของแต่ละจ…

…ย่าง ด้วยอำนาจแห่งติคะ (รูป ๑.มหฤทิษช่วยยกความว่า อินทรีย์ ๕ มีจุดุมรณ์เป็นต้น เป็นใหญ่ในวิญญาณ มี จักษุวิญญาณเป็นต้น อินทรีย์และปฏิสนธิรย์ เป็นใหญ่ในจงของตน ชีวิตรย์ เป็นใหญ่ในบการอนุบาลสัตว์รูป ๒.คำท่อป…

บทความนี้กล่าวถึงนิยามและประเภทของอนิษฝันรูปในวิชาชีววิทยา โดยอธิบายการเข้าใจความหมายของรูปที่ถูกจัดประเภทต่าง ๆ เช่น ปลาทรูป อุปาทินรูป และอินทรีรูป ทั้งยังอธิบายถึงบทบาทของรูปในกระบวนการชีวิต ซึ่งทำ

…ฺถงฺคมา (เพราะตกไปแห่งปฏิฆ สัญญา) มีพรรณนาความว่า สัญญาอันเกิดขึ้นพร้อมเพราะการกระทบ กันแห่งวัตถุ มีจักษุเป็นอาทิ กับอารมณ์มีรูปเป็นต้น ชื่อปฏิฆสัญญษ คำนี้เป็นชื่อแห่งสัญญา ๕ มีรูปสัญญาเป็นต้น ดังบาลีว่า "…

บทความนี้กล่าวถึงการก้าวล่วงรูปสัญญาในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในบริบทของการปฏิบัติสมาธิและการพัฒนาจิต โดยที่ก้าวล่วงรูปสัญญาได้ช่วยให้พระโยคาวจรบรรลุอารมณ์ที่สูงกว่า การศึกษาเรื่องปฏิฆสัญญาเปิดสู่การเข้า

…ขที่อยู่ในรางข้าวสุนัขฉะนั้น บิณฑบาตนั้นแม้เป็นอย่างนี้ก็เป็น สิ่งที่พึงกลืนลงไปได้ เพราะมันล่วงคลองจักษุ (คือมองไม่เห็น)" [อาสยโต - ปฏิกูลโดยอาสยะ] (ความปฏิกูล) โดยอาสนะ (อาโปธาตุในลำไส้ที่ออกมาประสม กับอ…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์นิยามและการสื่อความหมายของบิณฑบาตในวิสุทธิมรรค ซึ่งกล่าวถึงบทบาทของอาหารในชีวิตประจำวันและการมีให้เห็นในมุมมองทางพระพุทธศาสนา โดยอ้างอิงถึงอาสยะต่างๆ ที่ทำให้เกิดการเข้าใจใน

…ยึดไว้ เตโชธาตุช่วยรักษาไว้ วาโยธาตุช่วยพะยุงไว้ (นั่น มหาฎีกาว่า วิญญาณวัตถุ ก็คืออายาตนะภายใน 6 มีจักษุเป็นต้น วิญญัติ ๒ คือ กาย วิญญัติ วจีวิญญาติ อินทรีย์ ๓ คือ อิตถินทรีย์ ปุริสินทรีย์ และชีวิตทรีย์ แ…

มีการกล่าวถึงความแตกต่างระหว่างธาตุภายในและภายนอก โดยเฉพาะความสัมพันธ์ระหว่างปฐวีธาตุและความเป็นปัจจัยช่วยกันของธาตุต่างๆ ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญในการทำความเข้าใจเกี่ยวกับวิญญาณวัตถุรวมถึงอินทรีย์ทั้งหลา

…ก็ชื่อว่าเป็นผู้มี ปฏิกูลสัญญาอยู่ ส่วนว่าเมื่อยังฉฟังคุเบกขา อันกล่าวไว้โดยนัยว่า "ภิกษุเห็นรูปด้วยจักษุแล้วไม่เป็นผู้ดีใจ...เลย" ดัง ดังนี้เป็นต้นให้เป็นไป เว้นอาการทั้งสอง (คือดีใจและเสียใจ) นั้นเสีย ทั…

เนื้อหานี้มุ่งเน้นการอธิบายเกี่ยวกับอัปปฏิกูลสัญญา และการทำความเข้าใจถึงการมีสติสัมปชัญญะในทุกสถานการณ์ภายใต้การพิจารณาของพระอริยะ อธิบายสถานะของปฏิกูลและไม่ปฏิกูลในสิ่งต่างๆ และการแผ่เมตตาเพื่อเป็นกา

…ะจุลปันถก" พระจุลปันถูก (เสียใจไป) ยืนร้องไห้อยู่ที่ซุ่มประตู (วัด) พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงเห็นด้วยทิพจักษุ ก็เสด็จไปหาเธอ รับสั่ง (ถาม) ว่าร้องไห้ทำไม เธอกราบทูลเล่าความเป็นมานั้น (ให้ทรงทราบ) พระผู้มีพระภา…

ในบทนี้ พระจุลปันถูกยืนร้องไห้อยู่ที่ประตูเมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงเห็นและเข้าไปปลอบพระจุลปันถูก โดยตรัสว่าผู้ที่ไม่สามารถท่องคาถาได้ไม่ถือเป็นความผิดในศาสนา พระองค์จูงมือเธอเข้าสู่วิหาร และเนรมิตผ้า

…ดยืน ก็ได้ นั่งก็ได้ นอนก็ได้ในอากาศที่นับว่ากลางหาว แต่ว่าภิกษุผู้ใคร่จะไปในอากาศ ต้องเป็นผู้ได้ทิพจักษุด้วย ถาม ว่า เพราะอะไร ? แก้ว่า (เพราะ) สิ่งที่กีดขวางมีภูเขาและต้นไม้ เป็นต้นที่เกิดขึ้นด้วยอำนาจอุ…

…จทำได้ทั้งเดิน คู้และนั่งในอากาศ ข้อความที่ปรากฏแสดงว่าภิกษุที่ไม่มีฤทธิ์ไม่สามารถทำได้ จึงต้องมีทิพจักษุเพื่อตรวจสอบอุปสรรคต่างๆ เช่า ภูเขาและไม้ที่กีดขวาง โดยการทำบริกรรมอธิษฐานถึงสิ่งนั้นให้เป็นอากาศ โด…

…ง และเปรียบได้กับพระอุณาโลมของพระธรรมกาย ค. จักุญของพระธรรมกาย พระไตรปิฎกและอรรถกถาบาล กล่าวว่าองค์จักษุของพระผู้มีพระภาคเจ้าไว้ดังน้อย 4 นัย นัยแรก กล่าวว่า พระมีพระภาคเจ้าาวทรงประกอบด้วยจักุญ 5 ประการได…

บทความนี้นำเสนอความรู้เกี่ยวกับสมบัติญาณซึ่งหมายถึงญาณที่เกิดจากสมบัติ ผลสมบัติ และนิรสมบัติ โดยเชื่อมโยงไปถึงพระสัมพุทธญาณที่มีศีลซึ่งสูงสุดและเปรียบได้กับพระอุณาโลม รวมไปถึงการอธิบายถึงจักุญที่มีพระ

…ีปัญญา. ปุณฺณ อสูร อุตติปุณฺณวา. คนมีปัญญา. มนตป ป็อง อสูร อุตติ อายสมฺ. จกฺขา อสูร อุตติจจฺขา. คนมีจักษุ. ในสันทนีว่าดา ปูติมาณ ชนมีทุกข์ ปาจิณ มาร ผู้มีบาป ท่าน แสดงเป็น อิมนุด ปัจจัย เป็นพิเศษอีกนึง. ณ …

เนื้อหานี้นำเสนอการอภิปรายเกี่ยวกับคำบาลีที่แสดงถึงลักษณะของมนุษย์ เริ่มจากคำว่า 'สุข' ที่หมายถึงความสุข และคำอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับคุณลักษณะต่างๆ ของคน เช่น มีทรัพย์ มีปัญญา ในการสนทนานั้นมีการเน้นให

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 158 ของพรหมนั้นได้ด้วยจักษุทิพย์ ย่อมได้ยินเสียงพรหมนั้นได้ด้วยโสตธาตุ ทิพย์ ย่อมรู้จิตของพรหมนั้นได้ด้วยเจโตปริยญาณ” ถ้าภิกษุผ…

การพรรณนาเกี่ยวกับความสามารถของภิกษุในการเดินทางไปยังพรหมโลก ผ่านการใช้เจโตปริยญาณและทิสสมานกายหรืออทิสสมานกาย โดยภิกษุจะสามารถรับรู้เสียงและจิตของพรหมได้ การนิรมิตกายตามความต้องการและการปฏิบัติในพรหม

…๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 164 ก็ได้ฉัน (อาหาร) กัปสัปปิมัณฑะอันอร่อยแล คำว่า "...ด้วยจักษุทิพย์" เป็นต้น ความว่า ภิกษุผู้มีฤทธิ์ นั้น สถิตอยู่ ณ มนุษย์โลกนี้แหละ เจริญอาโลกกสิณเข้าก็มองเห็นร…

เนื้อหาเกี่ยวกับการเข้าฌานและการน้อมจิตไปตามอำนาจของกาย มีการอธิบายถึงความสามารถของภิกษุที่มีฤทธิ์ในการมองเห็นและได้ยินสิ่งต่าง ๆ ในมนุษย์โลก โดยมีการใช้อรรถกาธิบายความหมายของคำว่า 'ก้าวลงสู่สุขสัญญาแ

…(ใช้อำนาจด้วยกาย) นี้ กิริยาที่ผู้มีฤทธิ์ นั้นสถิตอยู่ในมนุษยโลกนี้นี่แหละ เห็นรูป (พรหม) ได้ด้วยทิพจักษุ ได้ยินเสียง (พรหม) ได้ด้วยทิพโสตธาตุ รู้จิต (ของพรหม) ได้ ๑. หมายความว่า ไปด้วยอทิสสมานกาย ก็คือไปแ…

เนื้อหาเกี่ยวกับความเข้าใจในเรื่องการมีฤทธิ์และการนิรมิต โดยมีการถามตอบเกี่ยวกับการไปในสามขณะและลักษณะของการไปด้วยตนเองหรือการส่งรูปนิรมิต มุ่งเน้นที่ความหมายของคำว่า 'มโนมัย' และการทำกิจกรรมนิรมิตต่า

…ขึ้น) นั้น พึงเจริญอาโลกกสิณสอบสวนดูจิต (โดย) ดูสีของโลหิตที่อาศัยหทัยรูปของคนอื่นเป็นไปอยู่ด้วยทิพยจักษุ ก็โส มนัสจิตเป็นไปในกาลใด ในกาลนั้น โลหิตก็สีดำ เช่นกับผลไทรสุก โทมนัสจิตเป็นไปในกาลใด ในกาลนั้น โล…

ในหน้าที่ 176 ของวิสุทธิมรรคพูดถึงการทำเจโตปริยญาณผ่านการสอบสวนสีของโลหิตโดยใช้ทิพพจักขุญาณ การสังเกตความเปลี่ยนแปลงของสีในโลหิตสามารถช่วยระบุอารมณ์จิตของบุคคลได้ สีดำแสดงถึงความโสมนัสและโทมนัส ขณะที่

…ุ่งไปได้ทำมาแล้วนั้น ส่วนในคำทั้งหลาย มีคำว่า "ทิพเพน -เป็นทิพย์" เป็นต้น (มีพรรณนาความดังนี้) [ทิพยจักษุ] จักษุชื่อว่าเป็นทิพย์ เพราะเป็นเช่นของทิพย์ จริงอยู่ ประสาท จักษุของเทวดาทั้งหลาย เป็นธรรมชาติเกิด…

…กับกรรมดี อุปบาต และความสามารถในการรับอารมณ์ที่ไกลได้ โดยปราศจากโทษที่ขัดขวาง รวมถึงการเข้าใจถึงทิพยจักษุ การนำจิตมุ่งไปในการศึกษาธรรม ทำให้สามารถหลุดพ้นจากความทุกข์ได้ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาพุทธศาสน…

…ด้บ้าง คำว่า "ทิพพ" ทั้งปวงนั้น บัณฑิตพึงทราบ (อรรถ) ตาม แนวคัมภีร์ศัพทศาสตร์นั้นเถิด ญาณนั้นชื่อว่าจักษุ เพราะอรรถว่าเห็น ๔ อนึ่ง ชื่อว่าจักษุ เพราะเป็นดังตา เหตุทำกิจของตา (คือเห็น) (ญาณ) จักษุนั้น จัดว่…

ในบทนี้มีการอภิปรายเกี่ยวกับญาณที่เรียกว่าจักษุ ซึ่งมีอรรถหมายถึงการเห็นทั้งจุติและอุปบาต และอธิบายถึงความแตกต่างของความเห็นว่าเที่ยงและความเห็นว่า…

…มพาน | พระกสรา | | จุดตตุถาน | พระลาภู | | วชิรสมาบัติญาณ | พระอุณโลม | | นิละสิณ | พระขงง | | ทิพพาจักษุ ปัญญาจำฐู สมันตจักษุ พุทธจักษุ และธรรมจักษุ | พระเนตร | | ทิพยโสต | พระโสต | | โคตรฤาทาญาณ | พระนาส…

ในเอกสารวิชาการนี้มีการนำเสนอการเปรียบเทียบพระพุทธคุณกับส่วนต่างๆ ของพระร่าง ซึ่งประกอบด้วยข้อมูลสำคัญ เช่น สัทพัญญาณที่เกี่ยวข้องกับพระเศียร และอารมณในพระนิมพานที่เกี่ยวข้องกับพระกสรา โดยมีตารางการเป

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 228 (ทิพยจักษุเป็นอันตรายแก่บุถุชน] ก็แลทิพยจักษุนี้นั้น ย่อมเป็นอันตรายแก่บุถุชนได้ เพราะเหตุ อะไร ? เพราะเหตุว่า…

บทความนี้สำรวจอันตรายที่ทิพยจักษุสามารถก่อให้เกิดแก่บุถุชน โดยเฉพาะการมองเห็นรูปอมนุษย์ที่น่ากลัวซึ่งอาจนำไปสู่วิกลจริตได้ นอกจากนี้ย…

…กฺขุนา" เป็นต้น ทั้งหมดเป็นคำนิคม ความตามที่กล่าวมานี้ เป็นความสังเขปในพระบาลีว่า "เห็น.... ด้วยทิพยจักษุ" นั้น ด้วยประการฉะนี้

เนื้อหาเกี่ยวกับการบ่งถึงอสุรกายและนรกในวิสุทธิมรรค โดยวิเคราะห์ธรรมชาติของอสุรกายที่ถูกจัดเป็นอบายและทุคติ จัดเรียงแสดงถึงความดำเนินชีวิตในทางที่ผิดกับความเจริญ และความหมายของศัพท์ในการบรรยายถึงสุคติ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 225 [เริ่มทำทิพยจักษุ] ก็แลอาทิกมิกกุลบุตร ผู้ปรารถนาจะเห็น (ด้วยทิพยจักขุ) อย่างนั้น จึงทำฌานที่เป็นบาทแห่งอภิญญา อันมีก…

เนื้อหาพูดถึงการทำฌานเพื่อพัฒนาทิพยจักษุ โดยการใช้กสิณ ๓ ชนิด ได้แก่ เตโชกสิณ โอทาตรสิณ และอาโลกสิณ พร้อมอธิบายความสำคัญของการตั้งอยู่ในอุปจ…