ชื่อว่า : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 432

…มกิตติ และกริยากิตติ - หน้าที่ 56 เร่าร้อน. เป็นกิตฎรูป กิตฺตสุธนะ. ปริทานน ปริทานโก. ความ เร่าร้อน ชื่อว่า ปริทานะ. เป็นวรรณรูป ภาวสภนะ. ๔. ธาตุมิา อาเป็นที่สุด ลง ๆ ปัจจัย เช่น อ. ทาโย เป็น ทา ธาตุ ลง ณ ปั…

บทนี้อธิบายคุณลักษณะของบานใว้กาญจน์ และการใช้กิตติและกริยาในภาษา รวมถึงการแปลงธาตุและการใช้ปัจจัยต่างๆ โดยอธิบายโครงสร้างและความหมายในแต่ละบริบท เช่น การให้และความสัมพันธ์ทางภาษาที่เกิดขึ้นในวรรณกรรมแ

…301 ใน ๕ ประเภทนั้น ท่านผู้(ไป) เกิดในมุษย์ราทสพได ภาพหนึ่ง (อยู่ไป) ไม่ทันถึงกลางอายุ ก็บริบูรพพน ชื่อว่า อุ่นตร- ปรินทพาย ท่านผู้ปรินทพพาแสดงกลางอายุไป ชื่อว่า อุปไหวจปริ- นิพพาย ท่านผู้มรรคนเบื้องบนให้เก…

ในบทนี้อธิบายประเภทของผู้เกิดในมุษย์ราทสพ ที่ปรินทพา ใน 5 ประเภท ได้แก่ อุ่นตร-, อุปไหวจ, อสงหาร, สังฆปรินทพย์ และ อุทิศโล-อณุภูมิ มีพระอรหันต์ประเภทต่าง ๆ ได้แก่ พระอรหันต์ประเภทสภาวิตตะ, ปัญญาวิมุตต

…สุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - - หน้าที่ 125 ถือเอาก้อนข้าวในบาตรเป็นปกติ) องค์แห่งภิกษุปัตตปิณฑิกะนั้น ชื่อว่า ปัตตปิณฑิกังคะ. คำว่า ขลุ เป็นนิบาตในอรรถปฏิเสธ ภัตรที่ภิกษุเป็นผู้ห้าม (ภัตร) แล้วได้มาในภายหลัง ช…

เนื้อหาเกี่ยวกับการฉันปัจฉาภัตรที่เป็นปกติของภิกษุในวิสุทธิมรรค อธิบายถึงคำว่า ขลุ และ ขลุปัจฉาภัตรติกะ รวมถึงการเข้าไปอยู่ในป่าของภิกษุอารัญญิกะและการเข้าไปอยู่ที่โคนไม้ การอธิบายสมาทานธุดงค์ และอรรถ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - - หน้าที่ 124 ปิณฑปาติกะ ชื่อว่า ปิณฑปาติกังคะ (องค์แห่งภิกษุผู้มีอันเที่ยวไป เพื่อก้อนข้าวเป็นวัตร) ชื่อว่า การขาดตอน เรียกว่า ทานะ…

บทนี้กล่าวถึง ปิณฑปาติกะ ซึ่งเป็นองค์แห่งภิกษุผู้มีอันเที่ยวไปเพื่อก้อนข้าวเป็นวัตร และ สปทานจาริกะ ซึ่งเป็นการเที่ยวไปโดยปราศจากการขาดตอน กล่าวถึงการฉันอาหารและก้อนข้าวจำเพาะในบาตร พร้อมกับอธิบายความ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 57 อีกอย่างหนึ่ง ภิกษุเห็นเขา เป็นต้น ชื่อว่า อุนุนหนา (พูดผูก) ถืออ้อยแล้ว ถามว่า "อุบาสกได้อ้อยมาแต่ไหน" เขาตอบว่า "แต่ ไร่อ้อย เจ้าข้า" ภิกษุถ…

บทในวิสุทธิมรรคแปลนี้นำเสนอเรื่องของการพูดผูกมัดและเปรียบเทียบกับชีวิตประจำวัน โดยมีการยกตัวอย่างการพูดของภิกษุและอุบาสกว่ามีลักษณะอย่างไร โดยเฉพาะการพูดเพื่อประทับใจซึ่งกันและกัน บทนี้ยังอธิบายถึงลัก

…ศัพท์ที่ลง มนฺตุ ปัจจัย อย่างนี้ อายุ อสฺส อตฺถีติ อายสฺมา อายุ ของชนนั้น มีอยู่ เหตุนั้น [ ชนนั้น] ชื่อว่า มีอายุ. สติ อสฺส อตฺถีติ [ ชนนั้น] ชื่อว่า มีสติ. สติมา สติ ของชนนั้น มีอยู่ เหตุนั้น จกฺขุ อสฺส อต…

บทเรียนนี้อธิบายเกี่ยวกับศัพท์ในภาษาบาลีที่ประกอบด้วยปัจจัยต่างๆ เช่น มนฺตุ และ ณ รวมถึงการวิเคราะห์ความหมายของคำและประโยคในบริบทต่างๆ เพื่อเสริมสร้างความรู้ด้านภาษาและไวยกรณ์ของบาลี บทเรียนสำรวจคำศัพ

…าทำไว้มาก และทำกรรมอื่น ๆ ไว้ด้วยก็ไป ตกนรกชั้นที่ลึกอายุก็ยืนยาว 2. สวรรค์ มี 6 ชั้น คือ ชั้นที่ 1 ชื่อว่า จาตุมหาราชิกา ผู้ที่เกิดชั้นนี้ คือ ผู้ที่ทำบุญเพื่อหวังคุณ ชั้นที่ 2 ชื่อว่า ดาวดึงส์ ผู้ที่เกิดชั…

เนื้อหาเกี่ยวกับนรกและสวรรค์ในพระพุทธศาสนาแบ่งออกเป็น 7 ชั้นของนรก ซึ่งแต่ละชั้นเกิดจากกรรมที่แตกต่างกัน ตามจำนวนการทำบาป ที่มีตั้งแต่การทำบาปเพียงอย่างเดียวถึง 7 อย่าง ในทางกลับกันมีการอธิบายถึง 6 ชั

…ยากิริยา - หน้าที่ 69 ยู เป็น อน วี ว่าวิรจิต-ดี วิจโรจโน. (ชนะใจ) ย่อมรุ่งเรือง หนุนนัน (ชนะนั้น) ชื่อว่า ผู้งุ้งเรือง. เป็นกฎรูป กฎสุภสนะ. วิริยติ สินะ-ติ วิจโรจโน. (ชนะใจ) ย่อมรุ่งเรือง โดยปกติ เหตุนัน (…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์บาลไวยากรณ์ในรูปแบบนามกิริยาและกริยากิริยา โดยมุ่งเน้นที่กฎรูปและกฎสุภสนะที่เกี่ยวข้อง ชูความเข้าใจในกระบวนการต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นภายในภาษา โดยเฉพาะการแปลงรูปและความสัมพันธ์ขอ

12. โสตวิญญาณธาตุ : โสตวิญญาณ ชื่อว่า ธาตุ ได้แก่ โสตวิญญาณจิต 2 (การได้ยินสิ่งที่ดีและไม่ดี) เพราะทรงไว้ซึ่งการได้ยิน องค์ธรรม 13. ฆานวิ…

เนื้อหานี้อธิบายถึงธาตุวิญญาณในพระพุทธศาสนา แบ่งเป็นการได้ยิน (โสตวิญญาณ), การรู้กลิ่น (ฆานวิญญาณ), การรู้รส (ชิวหาวิญญาณ), การสัมผัส (กายวิญญาณ) และการรู้อารมณ์ (มโนธาตุ) ทั้งหมดนี้มีบทบาทสำคัญในการศ

ประโยค - อธิบายบาลใว้ภายใน นามคิิดิ และกริยิคิิดิ - หน้า 15 สยิน ตั้ง ว่า สยิน สยิน. ความนอน ชื่อว่า สยิน (ความนอน) รูปวิเคราะห์ที่ใช้เป็นกริยิคิดิ ก็ใช้ประกอบปัจจัยที่เป็นภาวาว เช่น คมิน ประกอบ คฑพ ต…

เนื้อหานี้พูดถึงการวิเคราะห์บาลในนามและกริยา โดยอธิบายถึงความหมายและการใช้คำต่างๆ เช่น ความนอน คมิน และธาน ซึ่งเป็นตัวอย่างของการใช้คำในบริบทของการวิเคราะห์เชิงภาษาศาสตร์ การทำความเข้าใจในรูปแบบนี้ช่ว

… เป็นต้น ต่อไปนี้ พึงทราบโดยทั่วกันแล้ว เกิด ส่วนในคำที่ยิ่งได้อธิบาย พึงทราบดังต่อไปนี้ ธรรมชาติที่ชื่อว่าวิญญาณ เพราะรู้ (อราม์) ต่าง ๆ ชื่อว่า นาม เพราะน้อมไป (สุอารมณ์) ชื่อวารุป เพราะรู้จัก สลาย ชื่อว่า…

เนื้อหานี้กล่าวถึงธรรมชาติของวิญญาณและอายตนะ โดยอธิบายถึงการเกิดและการมีอยู่ของวิญญาณในสังฆ รวมถึงการรู้จักธรรมชาติต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น ความรู้ และการรับรู้ ซึ่งสัมพันธ์กับการสร้างตนเองและอายตนะต

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 121 (๑๒) จิตที่วิริยะกำกับแล้ว ชื่อว่า อาเนญชะ เพราะไม่หวั่นไหว ด้วยโกสัชชะ (๑๓) จิตที่สติกำกับแล้ว ชื่อว่า อาเนญชะ ด้วยปมาทะ เพราะไม่หวั่…

เนื้อหาพูดถึงลักษณะของจิตที่ได้รับการกำกับโดยวิริยะ สติ สมาธิ และปัญญา โดยอธิบายถึงความไม่หวั่นไหวของจิตในแต่ละกรณี เช่น อาเนญชะที่มีดังกล่าวเป็นเหตุให้จิตถึงความสว่างและมีฤทธิ์ นอกจากนี้ยังมีการยกอ้า

…้งด้วยความรู้ยิ่ง ซึ่ง อภิญญาสัจฉิกรณียธรรมทั้งหลาย [วินิจฉัยคำพระบาลีอิกนัยหนึ่ง พึงทราบนัยอื่นอีก ชื่อว่า ตั้งมั่น เพราะ (เป็น) สมาธิใน จตุตถฌาน ชื่อว่า บริสุทธ เพราะความเป็นจิตอยู่ไกลนิวรณ์ ชื่อว่า สะอาด …

ข้อความนี้พูดถึงความไม่หวั่นไหวของจิตที่เกิดจากวิริยะ, สติ, สมาธิ, และปัญญา ที่ช่วยให้เข้าถึงความรู้ยิ่งและอภิญญา ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในทางธรรม. จิตที่ไม่หวั่นไหวนี้ประกอบด้วยองค์ ๘, การรักษาสมาธิให้ปราศ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - - หน้าที่ 126 ปกติของภิกษุนั้น เหตุนั้น ภิกษุนั้นจึงชื่อว่ารุกขมูลิกะ องค์แห่ง ภิกษุรุกขมูลกะนั้น ชื่อว่า รุกขมูลกังคะ, นัยแม้ในอัพโภกาสกังคะ และโสสานิกังคะก็ด…

…ฏิบัติของภิกษุที่นั่งและงดนอน มีการอธิบายถึงการปฏิบัติของนักบวชในแนวทางการกำจัดกิเลสโดยการสมาทาน จึงชื่อว่าธุดงค์ ซึ่งมีความสำคัญต่อการเข้าถึงกรรมฐานและการปฏิบัติธรรมอย่างเข้มข้นภายในพระธรรมคำสอน.

…่า อุกเขปนา คือขับเขาด้วยวาจา "ท่านอย่าพูดอย่างนี้ในที่นี้" การขับเขาอ้างเรื่อง อ้างเหตุทุก ๆ อย่าง ชื่อว่า สมุกเขปนา (การพูดไล่เขา) อีกอย่างหนึ่ง การที่เห็นเขาไม่ให้แล้วแสร้งพูดยกเขาว่า "โอ ท่านทานบดี" ดังน…

บทความนี้วิเคราะห์การพูดข่มและการนินทาในวิสุทธิมรรค โดยชี้ให้เห็นถึงวิธีการต่างๆ เช่น การพูดถือดีกว่า, การประชด, และการพูดหวานเพื่อซ่อนเจตนา การทำเช่นนี้ไม่เพียงแต่ส่งผลกระทบต่อบุคคลที่โดนพูดถึง แต่ยั

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 56 เป็นแห่งบุคคลผู้ลวง ชื่อว่า กุจิตต์ [ ลปนานิเทศ ] พึงทราบอรรถาธิบายในลปนานิเทศต่อไป การที่ภิกษุเห็นคน มาสู่วิหาร แล้วพูดขึ้นก่อ…

ในบทนี้ได้กล่าวถึงการพูดของภิกษุเมื่อพบผู้คนในวิหาร โดยมีการแบ่งประเภทของการพูดออกเป็นหลายแบบ เช่น อลปนา, อาลนปา, สกุลปนา เป็นต้น ซึ่งการพูดเหล่านี้มีจุดประสงค์ที่แตกต่างกัน เช่น การชักชวนหรือการทำให้

…จัย อย่างนี้ เมธา อสฺส อตฺถิ-ติ เมธาวี เมธา [ปัญญา] ของชนนั้น มีอยู่ ๒ ค « ๕ ๒ က เหตุนั้น [ ชนนั้น] ชื่อว่า มีเมธา, มายา อสฺส อตฺถิ-ติ มายาวี มายา ๔ & ของชนนั้น มีอยู่ เหตุนั้น [ชนนั้น] ชื่อว่า มีมายา ศัพท์ท…

บทนี้นำเสนอเกี่ยวกับบาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาส และตัทธิต โดยอธิบายถึงปัจจัยต่างๆ ที่มีในแต่ละคำพร้อมทั้งใช้ตัวอย่างประกอบเช่น เมธา, มายา และตโป เพื่อให้เห็นถึงความหมายและการใช้งานของศัพท์ในภาษาบาลี สาม

…หาสมุทร คือพระนิพพาน ฯ การบรรลุคราว แรก คือการลุถึง ได้แก่การบรรลุมรรคนั้นแต่แรก คือการมาคม คราวแระ ชื่อว่า โสตาปัตติ เพราะ อา อุปสัค เป็นไปในการ ทำทีแรกฯ ธรรมที่ชื่อว่า มรรค เพราะอรรถว่า แสวงหาพระ นิพพาน หร…

บทความนี้สำรวจและวิเคราะห์เกี่ยวกับโสตาปัตติมรรคจิตและกลไกการบรรลุถึงนิพพาน การเข้าใจแนวคิดเกี่ยวกับโสตาปัตติมรรคและบทบาทของพระสกทาคามีในมนุษย์และเทวโลก ห้าหมวดบุคคลสกทาคามีและการบรรลุในสภาวะต่างๆ เป็

…ใดภพใดก็ตามวิถีจิตไม่เกิดที่อื่น ต้องเกิด ตามอายตนะเหล่านี้ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ 2. อายตนะ 12 ชื่อว่า อายตนะ เพราะว่าเป็นที่อยู่ จริงอย่างนั้น ในทางโลก ที่เป็นที่อยู่ ท่านเรียกว่า อายตนะได้ ในคำเป็นต้น…

อายตนะเป็นที่เกิดแห่งวิถีจิต ซึ่งหมายถึงการรวมกันของอารมณ์และวิถีจิตที่ต้องอาศัยอายตนะ ทั้ง 6 ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ หน้าที่ของอายตนะคือการเป็นสถานที่เกิดและประชุมของอารมณ์ซึ่งมีความสำคัญในค

…้คือ การทำสมาธินั่นเองดังในอรรถกถาที่ว่า “ธรรมชาติใด อันพระโยคีบุคคล อบรมอยู่ เจริญอยู่ ธรรมชาตินั้นชื่อว่า ภาวนา, ภาวนาคือสมาธิ ชื่อว่า สมาธิภาวนา” วิริยบารมี คำว่า “วิริยะ” มาจาก บทว่า “วิริย์” ได้แก่ “ควา…

การอบรมในที่นี้คือการทำสมาธิ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการเจริญภาวนา วิริยบารมีคือความเพียรในการสร้างบารมีต่าง ๆ โดยเมื่อมีความเพียรจะส่งผลให้บารมีเพิ่มพูน ขันติบารมีหมายถึงความอดทนที่มีใจแช่มชื่น ไม่หวั่นไ