ดวง : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 104 / 169

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 126 ให้เป็นอารมณ์เกิดขึ้นแต่นั้นชวนจิต ๔ หรือ ๕ ดวงย่อมแล่นไปใน อารมณ์นั้นนั่นแหละ ในที่สุด ในชวนจิตเหล่านั้น ดวงหนึ่งเป็นรูปาวจร ที่เหลือ ( ๓ หรือ ๔ ด…

เนื้อหานี้สำรวจความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์และจิต โดยในแต่ละขณะจิตจะมีการทำงานของอารมณ์ที่แตกต่างกัน จิตมีหลายประเภทคือ บริกรรมจิต, อุปจารจิต, อนุโลมจิต, และโคตรภู ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการพิจารณาทางจิตใจเมื

…ด้วยอวิชชานั้น เป็นอันกล่าวด้วยบทที่ ๒ อนึ่ง ความสงัดด้วยข่มไว้ได้ซึ่งจิตตุบาทที่สัมปยุตตด้วยโลภะ ๘ ดวง เป็น อันกล่าวด้วยบทแรก ความสงัดด้วยข่มไว้ได้ซึ่งอกุศลจิตตุบาทที่เหลือ ๔ ดวงเป็นอันกล่าวด้วยบทที่ ๒"…

เนื้อหานี้พูดถึงความสำคัญของการทำความสงัดในจิตใจจากโลภะ โทสะ และโมหะ ตามหลักการในวิสุทธิมรรค โดยมีการแสดงอารมณ์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับความสงัด เช่น กามราคสังโยชน์ และความติดอยู่ในตัณหา การเข้าใจว่าความ

…ฌานจักเกิดขึ้น มโน ทวารวัชชนะย่อมตัดภวังค์ทำปฐวีกสิณนั่นเองเป็นอารมณ์เกิดขึ้น ต่อ นั้นชวนะ ๔ หรือ ๕ ดวงย่อมแล่นไปในอารมณ์นั้นแล ซึ่งดวงหนึ่ง ในที่สุด เป็นรูปาวจรจิตมีทุติยฌานดวงที่เหลือเป็นกามาวจรจิต มีป…

ในบทนี้กล่าวถึงความสำคัญของการเข้าใจทุติยฌานในวิสุทธิมรรค โดยเริ่มจากการปล่อยวางปฐมฌานและเฝ้าสติเพื่อมุ่งสู่ทุติยฌาน ดังนั้น พระโยคาวจรจะต้องมีความปราณีตในจิตใจและมุ่งมั่นในการทำโยคะเพื่อบรรลุผลสูงสุด

…านจักเกิดขึ้น มโนทวารวัชนะย่อมตัดภวังค์ ทำ ปฐวีกสิณนั่นเองให้เป็นอารมณ์เกิดขึ้น ต่อนั้นชวนะ๔ หรือ ๕ ดวง

ในวิสุทธิมรรค อธิบายถึงองค์ฌานซึ่งมีปีติ สุข เอกัคคตาเป็นสำคัญ พระโยคาวจรได้บรรลุทุติยฌานและปรึกษาโทษของทุติยฌาน ว่าแม้จะมีความดี แต่ยังมีกระแสวิตกและองค์หยาบ จึงพยายามทำโยคะเพื่อบรรลุตติยฌาน ซึ่งเป็น

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 170 ย่อมแล่นไปในอารมณ์นั้นแล ซึ่งดวงหนึ่งในที่สุดเป็นรูปาวจรจิตมี ตติยฌาน ดวงที่เหลือเป็นกามาวจรจิตโดยนัยที่กล่าวแล้ว (ในตอน แก้ปฐมฌาน )…

บทความนี้กล่าวถึงการเข้าถึงฌานที่ ๓ ในวิสุทธิมรรค โดยระบุว่าพระโยคาวจรสามารถบรรลุฌานนี้ได้ด้วยการปล่อยวางปีติและมีสติสัมปชัญญะ มีความสุขในกาย ซึ่งสอดคล้องกับคำสอนของพระอริยบุคคล. นอกจากนี้ ยังมีการวิเ

…านจักเกิด มโนทวาราวัชชนะย่อมตัดภวังค์ ทำปฐวีกสิณ นั่นเองให้เป็นอารมณ์เกิดขึ้น ต่อนั้น ชวนะ ๔ หรือ ๕ ดวงย่อมเกิด ในอารมณ์นั้นแล ซึ่งดวงหนึ่งในที่สุดเป็นรูปาวจรจิตมีจตุตถฌาน ดวงที่เหลือเป็นกามาวจรจิตมีประก…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการบรรลุถึงจตุตถฌานซึ่งเป็นการเข้าใจบริสุทธิ์ของจิต โดยการทำสมาธิและการฝึกปฏิบัติภาวนา เพื่อให้เกิดความอุเบกขาและความสงบ การค้นคว้าจิตวิญญาณผ่านการสัมผัสที่ละเอียดและการละความรู้สึกท

…รากฏยังเป็นนิมิตไหว เช่นกับกลุ่มไอ (ร้อน ) แห่งข้าวปายาสที่เพิ่งปลงลงจากเตา (ส่วน ) ปฏิภาคนิมิตเป็น ดวงนิ่งแน่ว คำที่เหลือพึงทราบตามนัยที่กล่าวแล้วนั้นเทอญ วาโยกสิณ จบ (นีลกสิณ] ส่วน ( กสิณ ) ถัดนั้นไป (…

ในบทนี้พูดถึงการทำสมาธิผ่านวาโยกสิณ ซึ่งเกี่ยวกับการตระหนักถึงลมที่พัดผ่านร่างกาย โดยมีการกำหนดสภาพที่เหมาะสมเพื่อให้เกิดนิมิตที่ชัดเจน นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการเข้าถึงนีลกสิณ ด้วยการมองเห็นสีเขียวซึ่งน

…ียงแต่ได้เห็นแสงอาทิตย์ หรือแสงจันทร์เข้ามาทางช่อง มีช่องฝาเป็นต้น ช่องใดช่องหนึ่งแล้ว ทำให้เกิดเป็นดวงขึ้นที่ฝาหรือที่พื้นก็ดี ลอดหว่างกิ่งต้นไม้ที่มีใบทึบ ทำให้เกิดเป็นดวงขึ้นที่พื้นดินนั่นก็ดี เท่านั้…

ในข้อความนี้ได้พูดถึงการเกิดนิมิตจากแสงสว่างที่เข้ามาทางช่องฝา ช่องดาล และหน้าต่าง บรรยายถึงขั้นตอนการใช้แสงในการภาวนา รวมถึงบทบาทของประทีปที่ตั้งไว้ในหม้อเพื่อให้แสงออกมาเพื่อช่วยในการเพ่งดูและทำสมาธ

…โดย เป็นช่องฝาเป็นต้นนั้นแล ภาวนาไปว่า อากาโส อากาโส ( ว่าง ว่าง ) อุคคหนิมิตในอากาสกสิณนี้ ก็เป็น (ดวง) เหมือนกับช่อง พร้อม ทั้งสิ่งที่เนื่องด้วยช่องมีขอบฝาเป็นต้นนั่นเอง แม้พระโยคาวจรจะ (นึก) ขยาย (ส่ว…

เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติของโยคาวจรในวิสุทธิมรรคว่า โยคาวจรที่ต้องการเรียนรู้เกี่ยวกับอากาสกสิณสามารถใช้ช่องต่างๆ ในการทำสมาธิได้ โดยการสร้างช่องที่เหมาะสมและใช้การภาวนาเป็นเครื่องช่วย อธิบายถึงการสร

…่าโลกเที่ยงบ้าง ว่าโลกไม่เที่ยง บ้าง " โอกาสโลก พึงเห็นในอาคตสถาน ( บาลีพรหมนิมันตนิก- สูตร ) ว่า " ดวงจันทร์และดวงอาทิตย์ลอยไปรอบ ( จักร วาฬ ทำให้) ทิศทั้งหลายสว่างไสว โดยที่มี ประมาณเท่าใด โลกในที่มีปร…

ในบทความนี้ จะพาคุณไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับโลก ๓ ตามที่พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ทรงรู้ โดยอธิบายถึงสัตว์ทั้งปวงที่ตั้งอยู่ด้วยอาหาร และวิธีการที่ผู้ปฏิบัติจะเห็นโลกในหลายมิติ รวมถึงการรู้ในอาคตสถานที่สามาร

…) ก็เท่ากันนั้น ภูเขาจักรวาลนี้ตั้งล้อมโลกธาตุทั้งสิ้นนั้นอยู่ [ขนาดของภพน์และทวีป] ในโลกธาตุนั้น มีดวงจันทร์ ( ขนาดวัดรอบ?)ประมาณ ๔๕ โยชน์ ดวงอาทิตย์ประมาณ ๕๐ โยชน์ ภพดาวดึงส์ ๑๐,๐๐๐ โยชน์ ภพน์อสูร มหาน…

บทความนี้พูดถึงขนาดของจักรวาลตามที่อธิบายในวิสุทธิมรรค เช่น ขนาดของภูเขาจักรวาลที่มีความสูง 82,000 โยชน์และตำนานของทวีปต่าง ๆ เช่น อมรโคยานและชมพูทวีป พร้อมทั้งความสัมพันธ์ระหว่างทวีปใหญ่และทวีปเล็ก โ

…ุจความแตกแห่งภาชนะดินทั้งหลายที่สุด ทุบด้วยก้อน และดุจความเหือดหายไปแห่งหยาดน้ำค้างทั้งหลายที่รัศมี ดวงอาทิตย์ต้องเอาฉะนั้น เหตุนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัส (๓ คาถาแรก และพระโพธิสัตว์กล่าวคาถาที่ ๔) ว่…

ในพระพุทธศาสนา วิสุทธิมรรคชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการรู้จักความตายที่ใกล้เข้ามาในชีวิตเรา เหมือนกับน้ำที่เหือดหายไปในฤดูร้อน หรือผลไม้ที่สุกแล้ว ซึ่งมีความไม่ถาวร ความตายเป็นเรื่องที่ไม่อาจหลีกหนีได้

…ือตั้งอยู่ ดุจหยาดน้ำมัน (ที่ตกลงไปบนน้ำ) อาบแผ่ไปทั่วน้ำ ฉะนั้น ซึ่งเมื่อมันกำเริบ (เป็นโรคดีซ่าน) ดวงตาของสัตว์ทั้งหลาย จะเหลืองวิเวียนไป ตัวก็จะอักเสบเป็นผื่นคัน ที่ติดที่ ขังอยู่ในฝัก น้ำดี” ซึ่งคล้า…

…ดีไม่ติดที่มีสีเหลืองหม่น สภาวะของน้ำดีส่งผลต่อสภาพร่างกายและจิตใจของสัตว์ เมื่อเกิดโรคดีซ่านจะทำให้ดวงตาเหลือง และเมื่อเกิดดีเดือดจะทำให้สัตว์มีอาการแห่งจิตวิปลาส เช่น ขาดความละอายและทำสิ่งที่ไม่น่าทำ เ…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 82 ดวงตามจำนวนโกฏฐาส ย่อมเกิดแก่พระโยคาวจรนั้นได้ ดุจปฐมฌาน หลายดวงเกิดแก่พระมาลูกเถระฉะนั้น ได้ยินว่า ท่า…

ในตอนนี้ได้กล่าวถึงดวงตามและการเกิดของพระโยคาวจรที่สามารถเข้าใจธรรมะจากการปฏิบัติฌานแตกต่างกันตามวิธีการเข้าฌาน นอกจากนี้ย…

…าศ ดุจดังรูปาวจรจิตแนบแน่นใน กสิณมีปฐวีกสิณเป็นต้น ฉะนั้น ก็แม้ในอากาสานัญจายตนฌานนี้ ชวนะ ๓ หรือ ๔ ดวงในส่วนเบื้องต้น ยังเป็นกามาวจรสัมปยุตด้วย อุเบกขาเวทนาอยู่ ชวนะดวงที่ ๔ หรือที่ ๕ จึงเป็นอรูปาวจร คำ…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการนึกหน่วงเอากสิณในฌานอุปจาร การพัฒนาจิตให้รู้ลึกในนิมิตแห่งอากาศ การรำงับนิวรณ์และเสริมสร้างสมาธิ ที่สำคัญคือ การเข้าใจในรูปแบบการละนิวรณ์อย่างละเอียดในอรูปฌาน เพื่อให้เข้าถึงค

…ป็นอารมณ์เกิดขึ้นว่า "ทิพพโสต- ธาตุจักเกิดขึ้นในบัดนี้" ครั้นมโนวาราวัชชนะนั้นดับแล้ว ชวนะ ๔ หรือ ๕ ดวง ย่อมแล่นไป ซึ่งบรรดาชวนะเหล่านั้น ๓ หรือ ๔ ดวงแรก เป็นกามาวจร มีชื่อว่าบริกรรม อุปจาร อนุโลม และ โค…

เนื้อหาเกี่ยวกับการปรับมโนทวาราวัชชนะเพื่อให้เสียงที่ต้องการเป็นอารมณ์ที่เกิดขึ้นในขณะนั้น พร้อมกับการอธิบายถึงทิพพโสตธาตุและญาณที่เกิดขึ้นจากอัปปนาจิตตามแนวทางการฝึกสมาธิและภาวนา เพื่อให้บรรลุความสาม

…] ส่วนในปาฐะมี "สราคิ วา จิตต์ - จิตมีราคะ....หรือ" เป็น อาทิ มีอรรถกาธิบายว่า จิตที่สหรคตกับโลภะ 4 ดวง พึงทราบว่าชื่อ สราคจิต (จิตมีราคะ) จิตที่เหลือ คือจิตที่เป็นกุศลและอัพยากฤต เป็นไปในภูมิ ๔ ชื่อวีตร…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์จิต ๑๖ ประเภทตามคำสอนในวิสุทธิมรรค โดยเริ่มจากการอธิบายภาวะของภิกษุที่มีความสามารถในการเข้าใจจิตของผู้อื่นในระดับที่เป็นปัญจโวการและจตุโวการ รวมถึงการทำบริกรรมเริ่มต้นจากการ

…ย (นัยเฉพาะตน ไม่ปนเจือ คือเป็นโมหะแท้ ไม่เจือด้วยโลภะ โทสะ ก็จิตที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาและอุทธัจจะ ๒ ดวงเท่านั้น ชื่อว่าสโมหจิต (จิตมีโมหะ) แต่แม้อกุศลจิต ๑๒ ดวง ก็พึงทราบว่าเป็นสโมหจิต ด้วย เพราะโมหะมีอย…

…มที่กล่าวในวิสุทธิมรรค โดยเน้นถึงจิตที่มีอาการต่าง ๆ เช่น สโมหจิต ซึ่งเป็นจิตที่มีโมหะ ออกุศลจิต ๑๒ ดวงก็ถือเป็นสโมหจิต และแบ่งประเภทจิตที่แตกต่างกัน เช่น วีตโมหจิต, สังขิตตจิต จนถึงอนุตตรจิต รวมถึงการแบ…

…ยพรึก ...แห่งพระปัจเจกพุทธทั้งหลาย ... เช่นกับ แสงจันทร์ ...แห่งพระพุทธเจ้าทั้งหลาย ปรากฏเป็นเช่นกับดวง อาทิตย์ ๑,๐๐๐ ดวง ในฤดูสารท ซึ่ง (แต่ละดวง) ประดับไปด้วย สหัสรังสี (พันแสง) (นี่) ประการหนึ่ง ประกา…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการดำเนินพระญาณที่ถูกต้องและไม่ติดขัด รวมถึงการเปรียบเทียบความสามารถในการระลึกปุพเพนิวาสของพระสาวกและพระพุทธเจ้าด้วยแสงที่เปรียบเทียบกับแสงต่าง ๆ ที่แสดงถึงความรู้และคุณธรรม สามารถ

…ุติ (จากภพก่อน) ให้เป็นอารมณ์เกิดขึ้น แก่ภิกษุนั้น และครั้นมโนทวาราวัชนะนั้นดับไปแล้ว ชวนะ ๔ หรือ ๕ ดวง ทำนามรูปนั้นแหละให้เป็นอารมณ์แล่นไป ซึ่งชวนะควงต้น ๆ ที่มีชื่อว่าบริกรรมเป็นต้น เป็นกามาวจร ดวงสุดท…

เนื้อหาเกี่ยวกับญาณที่จัดเป็นบริกรรมสมาธิญาณและความหมายของชาติในศาสตร์พระพุทธศาสนา อธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างสมาธิและอารมณ์เกิดขึ้นในภิกษุ การพัฒนาและการเข้าใจในสภาวะต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น รวมถึงการมองเ