ดังนี้ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 35 / 308

…พท์เป็นอัพยยะ คือ นิบาตและปัจจัย บางเหล่า ไม่ ต้องแจกวิภัตติอย่างใดอย่างหนึ่ง เรียงลงตามรูปศัพท์เดิมดังนี้ : สเจ ปาปั น กเรยฺยาสิ, สุข อภิสสส. ถ้า เจ้า ไม่พึงทำ ซึ่งบาป, เจ้าจักได้ซึ่งสุข. ๑๕. นิบาตที่เป็นต…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการนิมนต์ภิกษุและการถวายอาหารในโอกาสต่างๆ ในวัด ทั้งในเหตุการณ์ของอุบาสิกา พ่อค้า และการนำเสนอธรรมะในบ้านของชาวบ้าน โดยมีเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับบาปและผลของการกระทำ นอกจากนี้ยังได

…ข้าฯ ขอ ซึ่งอุปสมบท กะสงฆ์, ถ้ามีสัพพนามหรือ นิบาตอยู่ เรียงอาลปนะไว้ เป็นที่ ๓ บ้าง เป็นที่ ๔ บ้าง ดังนี้: ธมฺม หิ โว ภิกฺขเว เทเสสสามิ, แน่ะภิกษุ ท. เรา จักแสดง ซึ่งธรรม แก่ท่าน ท. กุหี ปน ตฺวํ อาวุโส วสฺ…

บทเรียนนี้กล่าวถึงการอุปสมบทและการแสดงธรรมภายในชุมชนพระสงฆ์ พร้อมเน้นการใช้สำนวนและโครงสร้างภาษาที่สอดคล้องกันในบริบทของวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนา โดยมีการพูดถึงการสื่อสารระหว่างพระภิกษุและการเสนอแนะในกา

…ใช้ได้แต่กับกิริยาที่เป็น วิภัตติปัญจมี และอัชชัตตนี เท่านั้น ใช้กับกิริยาที่เป็นวิภัตติ อื่นไม่ได้ ดังนี้: มา วํ ภนฺเต นาเสถ ข้าแต่ท่านผู้เจริญ ขอท่าน ท. จงอย่ายังข้า ฯ ให้ฉิบหาย. มา เอว์ กริ เจ้า อย่าทำแล…

ในบทนี้ มีการพูดถึงการทำความดีในชีวิตประจำวัน การรักษาทรัพย์สิน และการประชุมเพื่อฟังธรรม นอกจากนี้ยังมีการแนะนำให้ไปดูช้างเผือก และการนิมนต์พระภิกษุไปที่วัด ในส่วนของการใช้ภาษา มีการกล่าวถึงการใช้คำว่

…าได้ แต่ต้องเป็นกิริยา สกุลกุเขตวา ลง ตฺวา ปัจจัย หรือตติยาวิภัตติ ถ้าต้องการกัตตา คือผู้ทำ ก็มีได้ ดังนี้. ปุญฺญตฺถกาน "อย์ โน อตฺโถ" ติ ปญฺญกรณ์ ภาโร ความกำหนดว่า "นี้ประโยชน์ ของเรา ท." แล้ว ทำ ซึ่งบุญ เ…

ในส่วนนี้ของอุภัยพากยปริวัตน์ จะกล่าวถึงการใช้กิริยาและนามในทางพระพุทธศาสนา พร้อมกับการวิเคราะห์ความหมายและการแปลบทเรียนที่สำคัญ การเข้าใจศัพท์กรรมและกฎเกณฑ์ในการใช้ภาษาจึงเป็นสิ่งที่ผู้เรียนต้องศึกษา

…นี้นั้นมีความสะอาดที่ตรัสไว้ว่า "(ความสะอาด ๓ คือ) ความสะอาดทางกาย ความสะอาดทางวาจา ความสะอาดทางใจ" ดังนี้ ในปัจจุปัฏฐาน หมายความว่าศีลนั้นย่อมปรากฏ คือถึงความ เป็นคุณที่ควรถือเอาโดยความเป็นธรรมชาติสะอาด ส่…

บทความนี้เสนอมุมมองเกี่ยวกับศีลในพระพุทธศาสนา ซึ่งพรรณนาไว้ว่า ศีลมีความสะอาดทางกาย วาจา และใจ โดยศีลนั้นถือเป็นปัจจุปัฏฐานที่สำคัญ มีหิริและโอตตัปปะเป็นปทัฏฐานของศีล เมื่อมีคุณสมบัติเหล่านี้ ศีลจึงจะ

…้อห้าม) ในศีล ๒ อย่าง นั้น จาริตศีลสำเร็จด้วยศรัทธาและวิริยะ วาริตศีล สำเร็จด้วยศรัทธา (อย่างเดียว) ดังนี้ ศีลเป็น ๒ อย่าง โดยเป็นจาริตศีลและวาริตศีล [ ทุกะที่ ๒ ] วินิจฉัยในทุกะที่ ๒ มรรยาทอย่างสูง ชื่ออภิ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการสำรวจศีลในแง่มุมต่างๆ โดยเน้นที่จาริตศีลและวาริตศีล ซึ่งเป็นเครื่องมือในการรักษาหมายและเป็นข้อปฏิบัติที่สำคัญในทางพระพุทธศาสนา ศีลแบ่งเป็น ๒ ประเภท คือ จาริตศีลที่สำเร็จด้วยศรัทธา

… 25 ไป ศีลนี้เป็นตัญหานิสิตศีล ศีลใดบุคคลประพฤติไปด้วยสุทธิทิฏฐิ ว่า "ความหมดจด (จักมีได้) ด้วยศีล" ดังนี้ ศีลนี้เป็นทิฏฐินิสิตศีล ส่วนศีลใดเป็นโลกุตระก็ดี เป็นโลกิยะแต่เป็นเครื่องสนับสนุนโลกุตตร ศีลนั้นก็ด…

เนื้อหานี้เจาะลึกประเภทของศีลในพระพุทธศาสนา แบ่งออกเป็นนิสิตศีล และอนิสิตศีล พร้อมวิเคราะห์ความหมายของศีลในแง่มุมต่างๆ โดยยกตัวอย่างความเห็นเกี่ยวกับความบริสุทธิ์ในสังสารและการบำเพ็ญศีลเพื่อความบริสุท

…เงี่ยโสต (ลงสดับ) (ทุกอย่าง) มีนั่นเป็นประโยชน์ นั่นคืออะไร นั่นคือความพ้นแห่งจิต เพราะ ไม่ถือมั่น" ดังนี้ ส่วนโลกุตตรศีล ย่อมเป็นคุณนำมาซึ่งการสลัด ออกจากภพ และเป็นภูมิแห่งปัจจเวกขณญาณแล บัณฑิตพึงทราบ ศีลเ…

เนื้อหาในวิสุทธิมรรคแปลภาค ๑ ตอน ๑ อธิบายถึงการวางหลักวินัยและศีลเพื่อการพ้นจากทุกข์ โดยอธิบายถึงความสำคัญของศีลในฐานะเครื่องสนับสนุนการออกจากภพและการบรรลุธรรม สิ่งเหล่านี้รวมถึงการทำความเข้าใจเกี่ยวก

…วะเป็นเหตุ เพราะอาชีวะเป็นตัวการณ์ ภิกษุพูดว่า "ภิกษุใด อยู่ในวิหารของท่าน ภิกษุนั้นเป็นพระอรหันต์" ดังนี้ ปฏิญญาอยู่ ต้องอาบัติถุลลัจจัย เพราะอาชีวะเป็นเหตุ เพราะอาชีวะ เป็นตัวการณ์ ภิกษุไม่เป็นไข้ ขอโภชนะ…

เนื้อหาเกี่ยวกับสิกขาบท 5 ซึ่งพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงบัญญัติไว้ เมื่อต้องการให้ภิกษุประพฤติตามคำสอนเพื่อหลีกเลี่ยงอาบัติและการทำผิดศีล การอธิบายสัญลักษณ์ของการล่อลวงมีบทบาทสำคัญในการวิเคราะห์เนื้อหาอย่า

…อว่า สมุกเขปนา (การพูดไล่เขา) อีกอย่างหนึ่ง การที่เห็นเขาไม่ให้แล้วแสร้งพูดยกเขาว่า "โอ ท่านทานบดี" ดังนี้ ชื่อว่า อุกเขปนา (ประชด) ยกหนักขึ้นไปว่า "โอ ท่านมหาทานบดี" ดังนี้ ชื่อว่า สมุกเขปนา บทว่า ขีปนา คื…

บทความนี้วิเคราะห์การพูดข่มและการนินทาในวิสุทธิมรรค โดยชี้ให้เห็นถึงวิธีการต่างๆ เช่น การพูดถือดีกว่า, การประชด, และการพูดหวานเพื่อซ่อนเจตนา การทำเช่นนี้ไม่เพียงแต่ส่งผลกระทบต่อบุคคลที่โดนพูดถึง แต่ยั

…จแล้วจึงมาเรื่องที่เกี่ยวกับบทนั้นทีหลัง มหาฎีกาท่านแก้เห็นได้ว่า บทตั้งกับคำไขอยู่ในประโยคเดียวกัน ดังนี้ สหสา กิริยาปี ทวาติ วุจจติ ตโต วิเสสนตถ์ ทวตถ์ กีฬานิมิตฺตนฺติ วุตต์ โหติ อาห แปลว่า แม้กิริยาลุกลน…

เนื้อหานี้พูดถึงการอธิบายและแปลวลีในวิสุทธิมรรค โดยเฉพาะการมุ่งหมายของการกระทำทั้งในแง่ของโทสะ ราคา และโมหะ เมื่อลงรายละเอียดแต่ละบท จะเห็นว่าทั้งสองบทที่เกี่ยวกับความมุ่งมั่นของบุคคลในแต่ละด้านได้อธิ

…เรา ด้วยเว้นการแสวงหา การรับ และการบริโภคที่มิชอบเสีย และความอยู่ผาสุกจักมีแก่เราด้วยบริโภคพอประมาณ ดังนี้ นัยหนึ่ง ว่า "ความหาโทษมิได้ โดยไม่มีโทษต่าง ๆ เช่นความกระสัน ความคร้าน ความอืดอาด ความถูกผู้รู้ติเ…

เนื้อหานี้สนับสนุนให้ภิกษุเข้าใจถึงการเลือกอาหารและการบริโภคอย่างพอประมาณเป็นปัจจัยหนึ่งของความสุข และความไม่มีโทษในสถานะของตน โดยการเว้นจากการบริโภคที่ไม่เหมาะสม จึงเกิดความแข็งแรงและผาสุกในร่างกาย ก

…ัสการพระเถระ ทรง อังคาสแล้วตรัสว่า "ท่านผู้เจริญ วันนี้ยังไม่มีโอกาส พรุ่งนี้ข้าพเจ้า จึงจักรับศีล" ดังนี้ ทรงถือบาตรของพระเถระเสด็จตามส่งหน่อยหนึ่ง พร้อมด้วยพระเทวี ทรงนมัสการแล้วก็เสด็จกลับ พระราชาหรือพระ…

ในบทนี้พระราชาและพระเทวีทรงนมัสการพระเถระซึ่งกล่าวถวายพระพรเพียงคำเดียว พระเถระอธิบายว่าไม่ได้จำกัดการถวายพรเฉพาะพระราชาและพระเทวี หลังจากนั้นพระเถระได้กลับไปที่ถ้ำใหญ่กรัณฑกะและในคืนหนึ่งได้บรรลุพระอ

…ไปบอกแล้ว พระเถระกล่าวว่า "ฉัน ไม่รู้จะเก็บยาต่าง ๆ มียารากไม้เป็นต้นมาต้มเป็นยาให้ดอก บอกยาแก่เธอ (ดังนี้ อหิ ยโต ปพฺพชิ ฯเปฯ มาตุยา เม ผาสุ โหตุ) "เรา จำเดิมแก่กาลที่บวชแล้ว ไม่เคยมีจิตสหรคตด้วยโลภ แล้วทำ…

ในบทนี้กล่าวถึงพระมหามิตตเถระที่ได้ช่วยอุบาสิกาที่ป่วยด้วยโรคฝีโดยไม่ใช้ยา และยังส่งความปรารถนาดีให้เธอผ่านคำพูด ในขณะที่พระเถระแสดงถึงความบริสุทธิ์และการควบคุมจิตใจ การรักษาผู้อื่นโดยไม่หวังสิ่งตอบแท

…ื่อจะรักษาชีวิต จึงสละอวัยวะเสีย เมื่อระลึกถึงธรรม พึงสละอวัยวะ ทรัพย์ และแม้ ทั้งชีวิตเสียทั้งหมด" ดังนี้ แม้เมื่อความสงสัยในชีวิตมีอยู่ ก็ไม่ล่วงสิกขาบท อาศัยอปริยันต ปาริสุทธิศีลนั้นแล อยู่บนหลังของอุบาส…

บทความนี้อธิบายแนวคิดเกี่ยวกับศีลของพระมหาติสสเถระ โดยเน้นการสละสิ่งที่มีค่าเพื่อรักษาชีวิตและการบรรลุพระอรหัต ศีลและจิตที่บริสุทธิ์ถือเป็นส่วนสำคัญในการดำเนินชีวิต โดยศีลนี้ยังกำหนดคุณสมบัติของคนที่ม

…ภาค ๑ ตอน ๑ - 1 สรรเสริญว่า "ภิกษุทั้งหลายที่อยู่ไม่ติดที่ เที่ยวไปไม่มีที่ข้องขัด ดุจ มฤคทั้งหลาย" ดังนี้ (๔) เป็นพระ ๔ ทิศ (๕) มีความประพฤติสมควร แก่ธุตธรรม มีมักน้อยเป็นอาทิ [ คาถาสรูป ] เพราะเหตุที่ภิกษ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการอธิบายถึงความสำคัญของภิกษุในการปฏิบัติธรรมในที่ต่าง ๆ และความประพฤติของภิกษุที่มีความมักน้อยในวิสุทธิมรรค โดยมีการออกแบบการมีชีวิตในอัพโภกาส เพื่อให้เข้าถึงปวิเวกรส และการสมาทานโสสา

…ม้เป็นอกุศลก็มี โดยพระบาลีมีอาทิว่า "ภิกษุมี ความปรารถนาลามก อันความอยากครอบงำแล้ว เป็นอารัญญิกกะ"" ดังนี้ ผู้นั้นควรถูกกล่าวว่า เรามิได้พูดว่าภิกษุมีจิตเป็นอกุศล ย่อม ไม่อยู่ป่า, ด้วยว่า ความอยู่ป่าของภิกษ…

เนื้อหาการศึกษานี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์ธุดงค์ในวิสุทธิมรรค โดยเน้นที่ความหมายของคำว่า 'ธุตะ' และคำอธิบายเกี่ยวกับสภาพจิตของภิกษุที่เวียนว่ายอยู่ในป่า อภิปรายความสัมพันธ์ระหว่างธุดงค์ กุศล และอกุศล พร้

…ษาอย่างดี ด้วย เมื่อรักษาอัพโภกาสิกังคะ จะมีอะไรชื่อว่าต้องรักษาในรุกขมูลกังคะ และยถาสันติกังคะเล่า ดังนี้ ธุดงค์จึงเป็น 4 เท่านั้น คือองค์ประ ธาน ๓ นี้ และองค์ไม่ระคนกัน ๕ นี้ คือ อารัญญิกังคะ ปังสุกุลกังค…

บทความนี้กล่าวถึงธุดงค์ในวิสุทธิมรรคและการรักษาสศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติธรรม โดยเน้นองค์ประธานและหลักการที่เกี่ยวข้อง เช่น สปาทานจาริกังคะ และเอกาสนิกังคะ รวมถึงการปฏิบัติเพื่อสร้างความสงบในชีว

…ล่า ก็ควรเสพ เหมือนกัน เพื่อเป็นวาสนาต่อไป ธุดงค์เป็น ๒ ก็ได้ โดยจัดเป็น องค์ที่ควรเสพ และไม่ควรเสพ ดังนี้แล แม้ในอรรถกถาทั้งหลาย ก็กล่าว (ย่อ) ไว้ว่า "ธุดงค์ทั้งปวง นั่น เป็นอย่างเดียวด้วยอำนาจแห่งเจตนา เพ…

เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับความสำคัญของธุดงค์ในวิสุทธิมรรค โดยเน้นย้ำความสัมพันธ์ระหว่างเจตนาและกรรมฐาน ภิกษุที่เสพธุดงค์จะต้องพิจารณาว่ากรรมฐานเจริญหรือเสื่อมตามการปฏิบัติ นอกจากนี้ยังมีการแบ่งประเภทธุ

…็นตัว อ เป็นอย่างเดียวไปหมดว่า "ไอ ไอ้ อา" ต่อพยัญชนะ เข้าอาศัยจึงจะออกสำเนียงปรากฏชัดว่า "ไปไหนมา" ดังนี้ ส่วน พยัญชนะถ้าไม่อาศัยสระ ก็ไม่มีสำเนียงออกมาได้ ฉะนั้น พยัญชนะ ทุกตัวจึงต้องอาศัยสระออกสำเนียง ๓๓…

บทความนี้อธิบายความหมายและความสำคัญของพยัญชนะและสระในภาษาบาลี โดยชี้ให้เห็นว่าพยัญชนะต้องอาศัยสระในการออกเสียง และไม่สามารถมีเสียงได้เพียงลำพัง การทำให้เสียงของพยัญชนะปรากฏชัดเจนจึงต้องพึ่งพาเสียงสระ