วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ : หน้า 54/184

วิสุทธิมรรคแปล ภาค 1 ตอน 1 : หน้า 54/184 อรรถาธิบายแห่งพระบาลีในบทความนี้เกี่ยวกับการแสดงคุณโดยการปฏิเสธเพื่อวัตถุประสงค์บางประการ

30 ก.ย. 2564

1 ครั้ง

วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ วิสุทธิมรรคแปล ภาค 1 ตอน 1 หน้า 54

หน้าที่ 54 / 184

สรุปเนื้อหา

เนื้อหาในบทความนี้เน้นการอรรถาธิบายในกุหนานิเทศซึ่งอธิบายเกี่ยวกับการแสดงความต้องการทางลาภ การสักการะและความสรรเสริญที่ปรากฏในพระบาลี โดยมีการชี้ให้เห็นถึงกลยุทธ์ในการปฏิเสธวัตถุประสงค์หรือปัจจัยที่มาจากศรัทธาของผู้ถวาย ด้วยการแสร้งทำให้สื่อสารถึงความไม่ต้องการขณะที่มีความต้องการในใจจริง ๆ เมื่อได้รับการนิมนต์และการนำเสนอด้วยคำพูดที่พิถีพิถันหรืออิริยาบถต่าง ๆ ซึ่งทำให้เกิดความเข้าใจในการแสดงอารมณ์เหล่านี้อย่างมีเล่ห์เหลี่ยม ในที่สุดก็ทำให้ศรัทธาในตัวเขาเพิ่มขึ้นและได้รับการถวายของที่มีค่ามากขึ้น

หัวข้อประเด็น

-อรรถาธิบายในกุหนานิเทศ
-กลยุทธ์การแสร้งปฏิเสธ
-ความปรารถนาลามก
-การสักการะและความสรรเสริญ
-การเผยแสดงคุณอันไม่มีในตนเอง

ข้อความต้นฉบับในหน้า

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 51 ก็อรรถาธิบายแห่งพระบาลีนี้จึงทราบดังต่อไปนี้ :- [ กุหนานิเทศ ] พึงทราบอรรถาธิบายในกุหนานิเทศก่อน ข้อว่าเห็นแก่ลาภ สักการะและความสรรเสริญ ความว่า มุ่ง คือปรารถนาลาภด้วย สักการะด้วย ชื่อเสียงด้วย บทว่า มีความปรารถนาลามก คือมีความ ต้องการจะแสดงคุณอันไม่มี (ในตน) เพราะเหตุที่กุหนวัตถุ ๓ อย่าง มาในมหานิเทศ ด้วยอำนาจการแสร้งปฏิเสธปัจจัย การพูดเลียบเคียง และอาศัยอิริยาบถ เพราะเหตุนั้น เพื่อจะแสดงกุหนวัตถุทั้ง ๓ อย่าง นั้น ต่อไปนี้ท่านจึงเริ่มคำว่า ปจจยปฏิเสธเนน วา ดังนี้เป็นอาทิ ในกุหนวัตถุทั้ง ๓ อย่างนั้น การทำให้เขางงงวยด้วยการที่เมื่อเขา นิมนต์ด้วยปัจจัยมีจีวรเป็นต้น (ตนเอง) ก็เป็นผู้มีความต้องการด้วย ปัจจัยนั้นแท้ๆ แต่อาศัยความที่ปรารถนาลามก แสร้งห้ามเสียก็ดี ด้วยการที่รู้ (ว่า) คฤหบดี (ทายก) เหล่านั้นมีศรัทธามั่นในตัว (ของ เธอ) แล้ว พอเขาวอนว่า "พระคุณเจ้าช่างเป็นผู้มักน้อยเสียจริง ไม่ต้องการรับอะไร ๆ เลย จะเป็นอันพวกข้าพเจ้าได้ดีเชียวละ หาก พระคุณเจ้าจะพึงรับอะไร ๆ สักหน่อยหนึ่ง" ดังนี้แล้ว น้อมปัจจัยมีจีวร เป็นต้นที่ประณีต ๆ เข้าไป (ถวาย) ด้วยอุบายวิธีต่าง ๆ อีก (เธอ) แสร้งทำให้ปรากฏเป็นว่าใคร่จะอนุเคราะห์เขาเท่านั้น แล้วรับก็ดี เป็น เหตุให้ต่อนั้นไป (เขา) น้อมเข้ามา (ถวาย) กระทั่งเป็นเล่มเกวียน ๆ (ดังนี้) พึงทราบว่า (นี่เป็น) กุหนวัตถุ ที่นับว่าการแสร้งปฏิเสธ ปัจจัย.

Tags : #วิสุทธิมรรค #กุหนานิเทศ #อรรถาธิบาย #พระบาลี #สัจธรรม